به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، قطع زنجیره کرونا محور اصلی فعالیت‌های پارک علم‌وفناوری دانشگاه آزاد اسلامی است. این روزها ۹ طرح فناورانه در همین راستا در پارک علم‌وفناوری این دانشگاه آماده تجاری‌سازی و ورود به بازار است. بیستم اسفندماه بود که کمیته ارزیابی فناوری جلوگیری از شیوع ویروس کرونا در پارک دانشگاه آزاد اسلامی کار خود را آغاز کرد و جلسات زیادی هم به‌صورت ویدئوکنفرانس و با حضور دکتر طهرانچی و دهقانی فیروزآبادی معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد. در این جلسات بیش از 150 طرح از مراکز رشد و مراکز تحقیقاتی واحدها برای مقابله با شیوع ویروس کرونا موردبررسی قرار گرفت و درنهایت 9 طرح انتخاب شد. طرح آماده‌سازی اسپری nasal/mouth، طرح نمونه‌سازی برای تولید محصول IRT (ترموگرافی فروسرخ پزشکی)، طرح نمونه‌سازی تولید تکنولوژی کلیدهای غیرلمسی از راه دور، طرح محفظه خانگی استریل نوری، طرح تولید دستگاه پاشش مواد ضدعفونی کننده، طرح تولید محلول ضدعفونی کروساید (هیدروژن پراکساید 3درصد)، طرح ساخت روشویی پرتابل جهت کنترل ویروس کرونا، کیت بومی تشخیص اختصاصی و سریع کرونا ویروس انسانی کووید-19 و طرح تولید ویال‌های کنترل کیفی بیولوژیک اتوکلاوها، 9 محصولی هستند که ازسوی پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب شده تا درنهایت تجاری‌سازی شده و وارد بازار شوند. برخی از این محصولات تجاری‌سازی شده و نمونه‌های اولیه آن نیز ساخته و وارد بازار شده و برخی از محصولات نیز هنوز در مرحله ثبت اختراع و اخذ مجور مانده است. نمونه اولیه بسیاری از این طرح‌ها ساخته شده و آماده است تا با تولید انبوه و تجاری‌سازی در چرخه تاثیرگذاری قرار گیرد. در این گزارش پنج محصول کرونایی دانشگاه آزاد اسلامی را معرفی کرده‌ایم.
کیت تشخیص کرونا واحد همدان پاییز امسال وارد بازار می‌شود
دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان هم کیت بومی تشخیص اختصاصی و سریع کرونا ویروس انسانی کووید-19 را طراحی کرده است. محمدرضا شفاعتی، مجری و عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان درخصوص این محصول توضیح داد: «با شروع ویروس کرونا کیتی را تحت‌عنوان کیت کووید طراحی کردیم. البته ما تجربه «مرس» را در سال 2012 داشتیم و حجاجی که از عربستان به ایران آمده بودند به این ویروس مبتلا بودند. درخصوص کرونا نیز روابط تجاری ایران با کشور چین به‌نحوی است که این مبادلات باعث شد ویروس کرونا در کشور شیوع پیدا کند، بنابراین به‌صورت جهادی برای تولید کیت کرونا اقدام کردیم.»
او ادامه داد: «این کیت طراحی شد و از اواخر دی‌ماه استارت خورد و در اسفندماه حاضر شد. این کیت به مراجع مختلفی برای تایید ازجمله بیمارستان خاتم‌الانبیا و بقیه‌الله ارسال شد. درواقع این کیت هم به مراکز خصوصی و هم دولتی برای تایید ارسال شد و درنهایت تست‌هایی انجام و برای دریافت مجوز آزمایشگاه رفرانس و پروانه غذا و دارو اقدامات لازم را آغاز کردیم.»
عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان گفت: «در اوایل اردیبهشت‌ماه مجوز سازمان غذا و دارو و در اوایل خردادماه نیز مجوز اداره‌کل تجهیزات پزشکی را دریافت کردیم. آزمایشگاه رفرانس برای تولید این محصول آزمایشگاه چند نمونه را به‌صورت مجهول در اختیار آزمایشگاه واحد همدان قرار داد تا تست و نتیجه را اعلام کنیم. یک کیت هم در اختیار آزمایشگاه رفرانس قرار گرفته و درنهایت تست انجام شد.»
شفاعتی تاکید کرد: «نتایج به‌دست‌آمده در آزمایشگاه ما با آزمایشگاه رفرانس کاملا همپوشانی داشت و این موضوع باعث صدور مجوز آزمایشگاه رفرانس و مجوز فروش اداره‌کل تجهیزات پزشکی بود.»
او با بیان اینکه در مرحله تجاری‌سازی هستیم، اضافه کرد: «با پارک دانشگاه آزاد اسلامی برای تجاری‌سازی همکاری کرده‌ایم تا بتوانیم سرمایه‌گذار پیدا کرده و این محصول را تولید و روانه بازار کنیم.»
او گفت: «باتوجه به اینکه پیک دوم بیماری کرونا آغاز شده است و موج اصلی این پیک در پاییز نمایان خواهد شد و این موج همراه با عفونت‌های آنفلوآنزا نیز خواهد بود، بنابراین تلاش‌مان این است که برای این موج اصلی که در ابتدای پاییز خواهد بود، این کیت را روانه بازار کنیم.»
عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان در ادامه با بیان اینکه پارک علم‌وفناوری دانشگاه آزاد اسلامی از زمانی که این طرح ارائه شد، از ما حمایت کردند و جلساتی را نیز در این خصوص برگزار کردند، ادامه داد: «مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی به‌دنبال این هستند که هرچه سریع‌تر این کیت روانه بازار شود.»
محصول محفظه خانگی استریل نوری–گازی در مرحله اخذ مجوز
مرکز تحقیقات لیزر و بیوفوتونیک در فناوری‌های زیستی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) نخستین محفظه خانگی استریل نوری-گازی در ایران را ساخته است که کاربرد آن استریل و ضدعفونی امن بوده و برای کمک به قطع زنجیره ابتلا به ویروس کرونا در محیط‌های عمومی و منازل می‌تواند استفاده شود.
فرهاد عظیمی‌فر، عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) درباره این محصول توضیح داد: «ساخت محفظه خانگی استریل نوری–گازی یک طرح کاربردی و یک نیاز ضروری جهت مبارزه با ویروس‌های مختلف نظیر ویروس کروناست. این محفظه در ورودی در منازل مسکونی (همانند جاکفشی‌های آپارتمانی) قرار می‌گیرد و افراد پس از خرید روزانه، تمام وسایل خود نظیر دسته‌کلید، کارت‌های بانکی، وسایل خریداری‌شده و... را به مدت مشخصی درون این محفظه قرار می‌دهند.»
به گفته او، درون این محفظه لامپ‌های مخصوص UV از نوع UVC قرار گرفته‌اند و به‌محض بسته شدن کامل در (که ازطریق سنسور مناسب کنترل می‌شود) لامپ شروع به ویروس‌کشی می‌کند.
عظیمی‌فر ادامه داد: «این محفظه دارای فیلترهای مناسب و تایمر جهت تعیین مدت‌زمان خواهد بود و در ابعاد مختلف جهت مصارف خانگی، مهدکودک‌ها جهت میکروب‌کشی وسایل بازی کودکان، آرایشگاه‌ها جهت وسایل آرایشگاهی نظیر قیچی و... قابل‌عرضه است. تمام لامپ‌ها و سخت‌افزارهای مورداستفاده در این دستگاه طبق مقالات و گزارش‌های معتبر علمی است.»
او با بیان اینکه این محصول در مرحله اخذ مجوز اداره استاندارد و اداره تاسیسات پزشکی است، اضافه کرد: «دستورالعمل آمده بود که باید برای تمام محفظه‌ها مجوز اخذ شود؛ الان درخواست مجوز داده‌ایم و به‌محض اخذ مجوز محصول تجاری شده و وارد بازار می‌شود.»
عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) با تاکید بر اینکه ازسوی مرکز لیزر دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان پیگیر اخذ مجوز هستیم، تصریح کرد: «در استان اصفهان درخواست دادیم پروسه اخذ مجوز تسهیل شود تا متخصصان بتوانند مجوزها را سریع‌تر اخذ کنند. درخواست‌مان از مسئولان این است که پروسه‌های اداری کمتر شود تا بتوانیم هرچه سریع‌تر این محصول را وارد بازار کنیم.»
او با بیان اینکه بانک سپه جهت ضدعفونی اوراق بانکی خود برای این محصول درخواست داده است، اضافه کرد: «بسیاری از سازمان‌ها و ارگان‌های دیگر نیز به‌دنبال خرید این محصول هستند، اما متاسفانه هنوز نتوانسته‌ایم آن را تجاری‌سازی کرده و وارد بازار کنیم، چراکه درگیر پروسه اداری اخذ مجوز هستیم.»
مجوز موقت تولید محصول ضدعفونی کروساید صادر شد
دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خورازگان) یک محصول دیگر را نیز برای جلوگیری از شیوع کرونا طراحی کرده است. طرح تولید محلول ضدعفونی کروساید (هیدروژن پراکساید 3درصد) همان محصولی است که به‌دلیل پایه غیرالکلی محلول و نیاز بسیار کشور به محلول ضدعفونی در شرایط فعلی تولید شده است.
محمدصالح داداش، مجری این طرح و عضو هیات‌علمی واحد اصفهان (خوراسگان) درباره این محصول توضیح داد: «با ورود بحران کرونا به کشور و مشکلاتی که در بحث عرضه محصولات ضدعفونی الکلی در بازار کشور به وجود آمد، احساس نیازی در کشور شکل گرفت که به‌سمت محصولات ضدعفونی‌کننده غیرالکلی حرکت کنیم، چراکه الکل محدودیت‌های خود را دارد و با بحرانی که در کشور ایجاد شد، در مرکز رشد به این فکر افتادیم که براساس دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی برای مبارزه با کرونا محصولی را تولید کنیم.»
او ادامه داد: «سازمان بهداشت جهانی برای جلوگیری از شیوع کرونا دستورالعمل‌هایی را به‌صورت جهانی صادر کرده تا یک رویه متحد جهانی در این خصوص شکل بگیرد، بنابراین در این دستورالعمل‌ها مطالعه کرده و متوجه شدیم در لیست مواد ضدعفونی‌کننده که در برابر کرونا موثر هستند، یک‌سری ترکیبات غیرالکلی نیز وجود دارند که امکان تولید آن در کشور بوده و مواد اولیه آن نیز موجود است.» داداش با بیان اینکه بحث تولید مواد ضدعفونی‌کننده غیرالکلی را برای ضدعفونی سطوح، سبزیجات و دست پیگیری کردیم، اضافه کرد: «از بین مواد ضدعفونی‌کننده که سازمان بهداشت جهانی به کشورها و شرکت‌ها پیشنهاد کرده بود، ما تولید محلول ضدعفونی کروساید را به‌عنوان عامل فعال انتخاب و برای بحث مجوزها اقدام کردیم.» او با بیان اینکه موفق شدیم مجوز موقت را برای تولید این محصول اخذ کنیم، تصریح کرد: «برای محصول ضدعفونی‌کننده سطوح خانگی، سطوح بیمارستانی و میوه و سبزیجات و مواد ضدعفونی‌کننده دست این محصول تولید شده است. این محصولات بر پایه هیدروژن پراکساید بوده و در داخل آنها الکل استفاده نشده و در برابر ویروس کرونا بسیار قوی هستند.» عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) گفت: «تاکنون حدود دوهزار محصول در این راستا تولید شده است.»
تولید نیمه‌صنعتی دستگاه روشویی پرتابل
دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) ساخت روشویی پرتابل جهت کنترل ویروس کرونا را در دستورکار خود قرار داد که کاربرد آن نصب در سازمان‌ها و اماکن پرتردد برای شست‌وشو و ضدعفونی سطوح است. صفدار، مجری این طرح و عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان درباره این طرح گفت: «دستگاه ساخته‌شده توسط ما یک روشویی پرتابل است که برای مبارزه با کرونا طراحی شده است. این دستگاه دو مخزن جداگانه دارد که یکی برای آب و دیگری برای فاضلاب تعبیه شده و به‌صورت پدالی و بدون نیاز به تماس دست کار می‌کند.» او ادامه داد: «این دستگاه دارای دو پدال است که یکی برای ریزش آب و دیگری برای صابون است؛ همچنین دستگاه می‌تواند در تمامی نقاطی که امکان دسترسی به آب و فاضلاب وجود ندارد نصب شود و مورد استفاده قرار بگیرد. باید به این مساله نیز اشاره کنم که می‌توان مخزن روشویی پرتابل را به‌صورت دستی تخلیه کرد یا از مکانیسم هوشمند آن استفاده کرد؛ به این‌صورت که وقتی مخزن پر شد، به‌وسیله یک شیلنگ نازک اقدام به تخلیه مخزن کرد.» عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان بیان کرد: «نمونه اول این محصول ساخته شده و تا امروز نیز حدود 20 عدد از این دستگاه به مراکز تجاری و اداری فروخته شده است و درحال تولید نیمه‌صنعتی آن نیز هستیم.»
او اضافه کرد: «محصول نیازی به دریافت مجوز ازسوی وزارت بهداشت ندارد، اما درحال دریافت استانداردهای آن هستیم.»
ویال‌های کنترل کیفی بیولوژیک اتوکلاوها به مرحله تجاری‌سازی می‌رسد
دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمین هم طرح تولید ویال‌های کنترل کیفی بیولوژیک اتوکلاوها (به تعداد 1000 ویال) را در دستورکار خود قرار داد. آزادی، مجری این طرح و عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمین درباره این طرح گفت: «این طرح برای کنترل اتوکلاوها و استریل کردن تجهیزات آزمایشگاهی و کیت‌های درمانی است، چراکه باید به‌صورت روزانه و هفتگی فعال بودن یا نبودن اتوکلاوها را موردبررسی قرار داد که برای این مهم نیز از دو روش بیولوژیک و بیوشیمیایی استفاده می‌شود.»
او ادامه داد: «در روش بیوشیمیایی نیاز به استفاده از نوارهای کاغذی است که بر اثر حرارت دچار تغییر رنگ می‌شوند، اما در روش بیولوژیک از یک نوع باکتری که در دمای بالا نیز زنده می‌ماند، استفاده می‌کنیم و روش کارمان نیز به این صورت است که اگر دستگاه اتوکلاو بتواند این باکتری را بکشد، به این معنی است که دستگاه به‌درستی کار می‌کند.»
او بیان داشت: «برای استفاده از روش بیولوژیک در آزمایش دستگاه اتوکلاو، ویالی درست کرده‌ایم که وقتی آن را در درون دستگاه اتوکلاو می‌گذاریم، اگر دچار تغییر رنگ شود، به این معنی است که دستگاه کارش را به‌درستی انجام نمی‌دهد و اگر دستگاه سالم باشد، ویال نباید دچار تغییر رنگ شود و عدم تغییر رنگ به‌معنی از بین رفتن باکتری و طبیعتا عملکرد درست دستگاه اتوکلاو است.»
او گفت: «هرچند هنوز این نمونه به مرحله تجاری‌سازی نرسیده، اما مراحل پایانی این مسیر را دنبال می‌کنیم و به احتمال زیاد تا دو ماه آینده ویال‌های کنترل کیفی بیولوژیک اتوکلاوها به مرحله تجاری‌سازی می‌رسد.»
* فرهیختگان: