به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، روزنامــه «فـرهیختگان» روز سـه شنبـه ۲۰ خــرداد مــاه در گــزارشی با عنـوان «۱۰۰ میـلیـون بــــدهــیـد، دانــش بنیـــان شــویــد» از ســوءاسـتـفــاده افـرادی از رونـــد صـــدور مجـــوز شــرکـت هــای دانــش بـــنــیـان خـــبــر داد کـه بـا واکـنـش مـعاونـت علمــی و فناوری ریاسـت جمهــوری همـراه شـد. متن جوابیه این نهـاد در ادامــه بــه صـورت کامـل منتشــر می شود.
جناب آقای محمدامین ایمانجانی
مدیرمسئول محترم روزنامه فرهیختگان
با سلام
احتراما نظر به گزارش منتشرشده در صفحه اول و صفحه سوم روزنامه فرهیختگان مورخ 20 خردادماه با تیتر «100 میلیون بدهید، دانشبنیان شوید» در توضیحات این مرکز به شرح پیوست ارسال می‌گردد. خواهشمند است برابر قانون مطبوعات این جوابیه را عینا در همان صفحه جهت تنویر افکار عمومی و به‌خصوص مخاطبان فهیم آن رسانه محترم منتشر نمایید.
درحال‌حاضر بیش از 5000 هزار شرکت دانشبنیان در کشور وجود دارد. شرکت‌هایی که فرآیند ارزیابی را پشت‌سر گذاشته و توانسته‌اند محصول دانشبنیان خود را به ثبت برسانند. در این راستا مرکز شرکت‌ها و موسسات دانشبنیان معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری تلاش کرده برای جلوگیری از هرگونه آسیب به فرآیند ارزیابی شرکت‌ها و موسسات در مسیر دانش‌بنیانی، شفافیت کاملی از مسیر ارزیابی این فرآیند را در سامانه خود ارائه دهد.
در این گزارش روند ثبت و دانش‌بنیانی شرکت‌ها و موسسات به‌همراه روش‌های پشتیبانی و رسیدگی به ابهامات و مشکلات توضیح داده شده است:
1- از سال 1392 که برمبنای اولین آیین‌نامه ارزیابی شرکت‌ها و موسسات دانشبنیان، شرکت‌های متقاضی ارزیابی شده‌اند تاکنون هر سال ویرایش جدید آیین‌نامه مذکور تدوین و در دستورکار قرار گرفته است. این به‌روزرسانی‌ها با هدف افزایش شفافیت در فرآیند ارزیابی و دقیق‌تر و سختگیرانه‌تر شدن معیارهای آن انجام شده است.
2- یکی از این تغییرات، به‌روزرسانی فهرست کالا و خدمات دانشبنیان است که هر سال برخی محصولات از آن خارج شده و برخی حوزه‌های نوظهور و با فناوری بالا وارد آن می‌شوند. این موضوع که به‌مرور زمان استانداردها ارتقا یافته و سختگیرانه‌تر شود در همه صنایع و فناوری‌ها امری طبیعی و پذیرفته‌شده است. مانند ارتقا از استاندارد یورو4 به یورو5 در صنعت خودروسازی، بنابر آمار موجود تاکنون بیش از 1500 شرکت که براساس آیین‌نامه‌های ارزیابی سال‌های گذشته به‌عنوان شرکت دانشبنیان تایید شده بودند در تمدید اعتبار دانشبنیان شدن، از فهرست شرکت‌های دانشبنیان خارج و عدم تایید شدند که این آمار نشان از سختگیرانه‌تر و دقیق‌تر شدن معیارهای ارزیابی دارد. این آمار نشان‌دهنده این نکته است که با معیارهای فعلی و دقت عملی که در ارزیابی متقاضیان شکل گرفته است، نمی‌توان ادعای مدعیان دور زدن فرآیند با استفاده از روش‌های غیرمرسوم برای ارزیابی شرکت‌های دانشبنیان را پذیرفت.
3- همزمان با دقیق‌تر شدن و بالا رفتن سطح معیارها، تسهیل فرآیند ارزیابی نیز در دستورکار مرکز شرکت‌ها و موسسات دانشبنیان قرار گرفت. به‌طوری‌که هم‌اکنون تمام اقدامات مربوط به ارزیابی شرکت‌های متقاضی دانشبنیان شدن از ثبت‌نام، ارائه اطلاعات، ارزیابی فنی تا اعلام نتیجه و حتی اعتراض به آن در سامانه ارزیابی شرکت‌های دانشبنیان تجمع و ساده‌سازی شده است. این یکپارچگی و سامانه‌ای شدن علاوه‌بر سهولت دسترسی، موجب ایجاد عدالت میان شرکت‌ها شده است. چراکه هم‌اکنون هیچ تفاوتی در ارزیابی شرکتی که در تهران است با شرکتی که در سایر شهرستان‌ها مستقر است، وجود ندارد و همه به‌راحتی می‌توانند درخواست ارزیابی خود را بدون هیچ هزینه‌ای ارسال نمایند.
درصورتی‌که مدارک شرکت آماده باشد، بارگذاری مدارک در کمتر از یک ساعت امکان‌پذیر است و فرآیند ارزیابی، ساده و رایگان است.
به‌علاوه اینکه در همه این فرآیندها مرکز مشاوره دانشبنیان با شماره تماس 02183534 به تمامی ابهامات و سوالات افراد و شرکت‌ها پاسخ داده و راهنمایی لازم را ارائه می‌کنند.
در ادامه مهم‌ترین اقداماتی که در تسهیل فرآیند ارزیابی موثر بوده‌اند، اشاره می‌شود:
الف- شفافیت فرآیند
از سال‌های گذشته که اجرای قانون حمایت از شرکت‌های دانشبنیان در معاونت علمی و فناوری آغاز شد، مجموعه‌ای کاملی از اطلاعات موردنیاز شرکت‌های متقاضی نظیر نحوه ثبت‌نام و ارزیابی، شاخص‌های موردنظر، مستندات لازم، فهرست کالا و خدمات دانشبنیان در سامانه دانشبنیان (WWW.Daneshbonyan.ir) در دسترس عموم قرار داده شده است. همچنین بخشی با عنوان سوالات متداول ارزیابی در این سامانه قرار دارد که به ابهامات پرتکرار شرکت‌ها پاسخ داده است.
ب- مرکز مشاوره تلفنی و سامانه پاسخگویی
علی‌رغم دسترسی به اطلاعات موردنیاز ارزیابی در سامانه‌های معاونت علمی و فناوری، ممکن است شرکت‌های متقاضی در فرایند ارزیابی به هر دلیلی با سوالات و ابهامات مواجه شوند که برای پاسخ به این ابهامات مرکز مشاوره دانشبنیان به‌صورت رایگان به‌صورت تلفنی (02183543) پاسخگوی افراد و شرکت‌ها است. به‌طوری‌که در هر ماه بیش از 3700 تماس در مرکز مشاوره دانشبنیان پاسخ داده می‌شود. همچنین سامانه پاسخگویی مکتوب(crm.isti.ir) نیز با هدف افزایش پاسخگویی به مخاطبان در سال 1398 راه‌‌اندازی شده است که در دسترس شرکت‌های متقاضی وجود دارد، در این سامانه نیز بیش از 18 هزار سوال در سال 1398 پاسخ داده شده است.
این دو سازوکار امکانی را فراهم کرده است تا همه شرکت‌های متقاضی چه در تهران و چه در شهرستان‌ها به آسانی بتوانند به‌صورت رایگان و در اسرع وقت به کارشناسان معاونت علمی و فناوری دسترسی پیدا کرده و پاسخ موردنظر خود را دریافت کنند.
ج- برگزاری کارگاه‌های آموزشی رایگان
علاوه‌بر سازوکارهای فوق، کارگزاران ویژه‌ای برای معرفی فرآیندهای ارزیابی و برنامه‌های حمایتی و معاونت علمی و فناوری درنظر گرفته شده‌اند که ماموریت دارند با برگزاری مستمر کارگاه‌های آموزشی در مراکز تجمع شرکت‌ها ازجمله پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد، دانشگاه‌ها و شهرک‌های صنعتی به‌صورت حضوری به تبیین فرآیندها و پاسخ به ابهامات شرکت‌ها بپردازند. هزینه برگزاری این کارگاه‌ها را به‌صورت کامل معاونت علمی و فناوری پرداخت می‌کند. از سال 1398 تاکنون بیش از 120 کارگاه آموزشی به‌صورت حضوری و آنلاین در سراسر کشور برگزار شده است.
د- رسیدگی به اعتراض شرکت‌ها نسبت به نتایج ارزیابی
ممکن است شرکت‌های متقاضی به هر دلیلی نسبت به نتیجه ارزیابی شرکت خود اعتراض داشته باشند. معاونت علمی و فناوری علاوه‌بر اعلام شفاف این سازوکار در سامانه‌های خود، فرآیند انجام آن را نیز بدون مراجعه حضوری یا ارسال نامه پیگیری می‌کند و کافی است شرکت‌های معترض به سامانه ارزیابی شرکت‌ها و موسسات دانشبنیان مراجعه کرده و اعتراض خود را ثبت نمایند تا در اسرع وقت به آن رسیدگی شود.
5- تمام اقدامات تسهیل‌کننده و تسریع‌کننده فوق با این هدف انجام شده است که هر شرکت متقاضی به‌صورت رایگان و در کمترین زمان بتواند تقاضای ارزیابی خود را ارائه دهد و هیچ نیازی به کمک گرفتن از یک فرد یا شرکت مشاور در این زمینه نداشته باشد.
6- درحال‌حاضر برخی افراد که مشاوره‌های گوناگون کسب‌وکار مانند ثبت اختراع، ثبت برند، ثبت شرکت، سرمایه‌گذاری، بازاریابی، اخذ مجوز و... را ارائه می‌کنند، اقدام به ارائه مشاوره درباره موضوع شرکت‌های دانشبنیان به متقاضیان می‌کنند.
ادعای این مشاوران زمانی عجیب‌تر می‌شود که خود اطلاعات نادرست و قدیمی از فرآیندهای ارزیابی دانشبنیان دارند و با ارائه این اطلاعات نادرست و مبهم و پیچیده نشان دادن فرآیندهای ارزیابی، سعی در جلب‌نظر مشتری و دریافت مبالغی دارند.
بررسی سایت‌های اینترنتی این مدعیان نشان می‌دهد اطلاعات منتشرشده در آنها بسیار مخدوش و نادرست است و انتظار می‌رود شرکتی که ادعای دانشبنیان دارد به‌صورت عالمانه وارد فرآیند شود و به اصطلاح «با ریسمان پوسیده اینها خود را به چاه نیندازد.»
7- با توجه به مجموعه نکات ذکرشده امید است فناوران و شرکت‌های متقاضی با صرف اندکی وقت و مطالعه فرآیندها از سامانه‌های رسمی معاونت علمی و فناوری و استفاده از امکانات رایگان و قابل‌اعتماد مشاوره‌ای کارشناسان و نمایندگان این معاونت، در دام شرکت‌های مدعی نیفتند. تاکنون بیش از (15000) شرکت متقاضی، خودشان تقاضای خود را بر روی سامانه ثبت کرده‌اند و شخصا فرآیند ارزیابی خود را پیگیری نموده‌اند.
8-دامن زدن به این مسائل در سطح رسانه‌ها درحالی‌که اهمیت آن در کنار مسائل اصلی این حوزه مانند مشکلات بیمه‌ای، توسعه بازار و رفع نیازهای فناوران کشور از مسیر شرکت‌های دانشبنیان بسیار ناچیز است، نه‌تنها کمکی به ارتقای اقتصاد دانشبنیان در کشور نخواهد کرد که آن را سرگرم موضوعات حاشیه‌ای و کم‌اهمیت می‌کند و درنتیجه موجب هدر رفتن زمان و توان فعالان این حوزه نیز خواهد شد.
لذا انتظار می‌رود جراید کشور وقت خود را به مسائل حاشیه‌ای و ژورنالیستی با تیترهای جنجالی اختصاص ندهند و به مسایل اصلی و پرتکرار زیست‌بوم دانشبنیان بپردازند. بدیهی است این مرکز درصورت بروز تخلف و ارائه اسناد متقن و راستی‌آزمایی‌شده، وظیفه برخورد از طریق محاکم قانونی را برعهده دارد و با سوءاستفاده‌کنندگان به‌شدت برخورد خواهد کرد.
پرویز کرمی، مشاور معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور و رئیس مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی
4 نکته کوتاه درباره جوابیه معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری به گزارش «فرهیختگان»
جوابیه معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری به گزارش روزنامه «فرهیختگان» از چند جهت قابل بررسی است؛
1 روزنامه «فرهیختگان» به‌عنوان تنها روزنامه دانشگاهی، پرداختن تخصصی به مسائل مهم و ارزشمند حوزه علم و عرصه دانشگاه را به‌عنوان وظیفه ای خطیر تلقی و در سال‌های اخیر تلاش کرده تا در کنار انعکاس اخبار و گزارش فعالیت‌های علمی محققان و نخبگان کشور، با نگاهی دقیق به آسیب‌شناسی معضلات و همچنین بیان دغدغه‌های این قشر بپردازد. نمونه‌ای از این نگاه و رویکرد روزنامه در حوزه فعالیت‌های شرکت‌های دانشبنیان به‌خوبی قابل مشاهده است. در طول ماه‌های اخیر، صرف‌نظر از پوشش اخبار مختلف این حوزه، بیش از 20 عنوان گزارش به رویکرد انعکاس خدمات شرکت‌های دانشبنیان و مشکلات فعالان حوزه در روزنامه «فرهیختگان»، این رسانه دانشگاهی را به‌عنوان مهم‌ترین رسانه حامی دانش‌بنیان‌ها نمایان ساخته است. گزارش‌های «دانش‌بنیان‌ها سپر‌تحریم‌های‌فولادی» در شماره 2956، «8 حوزه‌ورزشی؛ آماده ورود دانش‌بنیان‌ها» در شماره 2980، «تولید روزانه۵۰ هزار ماسک نانوالیاف» در شــماره 2991، «تـــولیــد روزانــه ۳۲۴متـر‌مکعـب ضدعفونی کننده در شرکت‌های دانشبنیان» در شماره 2994، «ماموریت دانش‌بنیان‌ها برای تولید کیت تشخیص کرونا» در شماره 2997، «دانش‌بنیان‌ها نفس‌‌به‌نفس در کنار کرونایی‌ها» در شماره 3008، «کارنامه قبولی دانش‌بنیان‌ها» در شماره 3011، «هر ماه توان تولید یک‌ونیم میلیون کیت را داریم» در شماره 3033، «جزئیات پژوهش 6 شرکت دانشبنیان برای ساخت واکسن کرونـا» در شماره 3047 و «ورود ربات ایرانی به قرنطینه بیماران کرونایی» در شماره 3053 بخشی از مطالبی است که درخصوص عملکرد شرکت‌های دانشبنیان در این رسانه به‌چاپ رسیده است و نشان از رویکرد مثبت و ارتباط تنگاتنگ «فرهیختگان» با فعالان این حوزه دارد. این در‌حالی است که مشکلات مهم و مسائل اصلی این حوزه بارها و بارها مورد بررسی خبرنگاران «فرهیختگان» قرار گرفته و گوشه‌ای از نتایج آن را می‌توان در گزارش‌های «۴۵۰۰ شرکت‌دانش‌بنیان زیر‌تیغ چالش بیمه‌ای» در شماره 2969، «دانش‌بنیان‌ها را از دست مالیات نجات دهید» در شماره 2974، «۲۰درصد مدیریت دانش‌بنیان‌ها در اختیار زنان» در شماره 2982، «امریه دانش‌بنیان‌ها؛ هست ولی کم است» در شماره 2985 و «دست‌انداز تخصیص ارز به شرکت‌های دانشبنیان» در شماره 2989 مشاهده کرد. هرچند به‌نظر می‌رسد با کم‌لطفی، تلاش این رسانه در راستای ارتقای اقتصاد دانشبنیان، نادیده گرفته شده است.
2 بخش دیگری از بررسی‌های «فرهیختگان» در حوزه دانش‌بنیان‌ها، اخیرا منجر به شناخت طمع‌کارانی سوءاستفاده‌گر از روند صدور مجوز شرکت‌های دانشبنیان شد که با نگاهی دلسوزانه در گزارشی با‌عنوان «100 میلیون بدهید، دانشبنیان شوید» براساس رسالت خبری فرهیختگان به جهت آگاه‌سازی و هوشیاری جامعه علمی و نخبگان کشور، در این روزنامه به چاپ رسید.
3 خبرنگاران روزنامه «فرهیختگان» کمافی‌السابق، پرداختن به مسائل و مشکلات حوزه علم و فناوری را یکی از رسالت‌های خود دانسته و امیدوارند مسئولان محترم معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری نیز در این مسیر، ضمن باز نگه‌داشتن باب تعامل و گفت‌وگو یاری‌گر اصحاب رسانه باشند.
4 «فرهیختگان» ضمن استقبال از رویکرد معاونت علمی ریاست‌جمهوری در برخورد با سوءاستفاده‌کنندگان از طریق محاکم قانونی، آمادگی خود را جهت ارائه اسناد گزارش اخیر جهت رسیدگی در محاکم قضایی اعلام می‌دارد.