به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، مرگ تراژیک جرج فلوید توسط پلیس آمریکا زمینه‌ساز به‌راه افتادن جنبش اعتراضی سیاه‌پوستان در این کشور و اعتراضات زیادی در این کشور شد. واکنش‌ها به قتل این مرد سیاه‌پوست البته تنها مختص به آمریکا نبود و در سایر کشورها نیز عکس‌العمل‌های گوناگونی را به‌دنبال داشت. فوتبالیست‌ها نیز نسبت به درگذشت او ادای احترام کردند و بازیکنانی چون جیدون سانچو و اشرف حکیمی پس از گلزنی برای تیم‌های خود با نوشته‌هایی خواستار اجرای عدالت در مورد او شدند.
در تازه‌ترین اتفاق نیز باشگاه لس‌آنجلس گلکسی آمریکا تصمیم گرفت قرارداد الکساندر کاتای، هافبک صربستانی خود را به‌دلیل مطالب توهین‌آمیزی که همسر او در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده بود، فسخ کند. همسر کاتای به تازگی در اینستاگرام جنبش سیاهان را به تمسخر گرفته بود و به همین دلیل با اعتراضات زیادی روبه‌رو شد. باشگاه نیز درنهایت تصمیم گرفت قرارداد این بازیکن را فسخ کند.
دنیایی برابر برای همه
تبعیض نژادی در بین بازیکنان و حتی مربیان در لیگ‌های مختلف دنیا وجود دارد و با وجود اینکه بهنظر می‌رسید دوران چنین رفتارهایی و تفاوت قائل شدن بین افراد براساس رنگ و نژاد آنها دیگر به پایان رسیده اما هنوز هم در بسیاری از کشورها شاهد چنین رفتارهای توهین‌آمیزی هستیم. در این فصل فوتبال ایتالیا بارها شاهد چنین رفتارهای نژادپرستانه‌ای با بازیکنان سیاه‌پوست شاغل در سری A بوده که با واکنش تند نهادهای تصمیم‌گیر و دولت ایتالیا نیز روبه‌رو شده است.
گابریل ژسوس، مهاجم برزیلی منچسترسیتی یکی از بازیکنانی است که می‌گوید در دوران فوتبالش بارها شاهد رفتارهای نژادپرستانه در مورد خودش بوده و به‌شدت از چنین اتفاقاتی لطمه دیده است. او با حمایت از جنبش اخیری که در آمریکا به‌راه افتاده و به نام «جان سیاهان مهم است» مشهور شده، می‌گوید: «نژادپرستی مشکلی نیست که در روزهای اخیر به‌وجود آمده باشد. این معضل چندان عادی نیست و باید با تمام توان با آن مبارزه کرد. برخی فکر می‌کنند اعتراض کافی به تبعیض‌ها شده است و دیگر کافی است، اما وقتی شاهد رخ دادن چنین فجایعی در دنیا هستیم می‌بینیم که نیاز به قوانین سختگیرانه‌تری در این زمینه وجود دارد. البته من با خشونت و تظاهرات خشونت‌آمیز برای مقابله با نژادپرستی مخالفم. به شخصه طرفدار کمپین‌هایی همچون «نه به نژادپرستی» و همچنین جنبش جدید که به‌راه افتاده است و به «جان سیاهان مهم است» معروف شده، هستم. البته باید معنا و مفهوم این شعارها را به‌خوبی درک کنیم و هدف اصلی از ایجاد آنها را متوجه شویم. منظور ما از این جنبش این نیست که جان دیگر افراد اهمیتی ندارد بلکه باید توجه داشت که مردم سیاه‌پوست مورد تبعیض قرار می‌گیرند و باید این تفاوت‌ها در جوامع برداشته شود.»
رفتار خشونت‌آمیز پلیس آمریکایی با فلوید و پس از آن قرار دادن زانویش روی گردن این مرد درنهایت باعث مرگ فلوید شد. پس از آن انتشار فیلم‌هایی از آخرین لحظات زندگی او در شبکه‌های اجتماعی به‌سرعت باعث به‌راه افتادن تظاهرات اعتراضی در آمریکا شد که خسارت‌های زیادی را به این کشور وارد کرده است. ژسوس درباره اتفاقات اخیر می‌گوید: «حرف ما این نیست که این قضیه را به کل دنیا تعمیم دهیم و بگوییم که همه نژادپرست هستند. با این حال چنین اتفاقاتی بارها حتی برای خود من هم رخ داده و با رفتارهای تبعیض‌آمیز و حتی توهین‌هایی مواجه شده‌ام. برایم خیلی عجیب است که عده‌ای هنوز چنین رفتارهایی دارند و به‌نظرم آنها عقل ندارند. ما به‌خوبی احساس کرده‌ایم که این رفتارها چه تاثیری در زندگی افراد دارد و تجربه کردن چنین فضایی بسیار دردناک است.»
ژسوس که زمانی در برزیل و برای پالمیراس بازی می‌کرد در جریان یکی از دیدارهای تیمش برابر حریفی از اروگوئه در رقابت‌های لیبرتادورس چنین رفتاری را تجربه کرده و درباره آن می‌گوید: «من سیاه‌پوست هستم و در برزیل یاد گرفته‌ام که چگونه با چنین اتفاقاتی کنار بیایم. البته برخی افراد واکنش‌های دیگری به این موضوع دارند و ممکن است عکس‌العمل‌های شدیدتری نسبت به آن داشته باشند. چندین بار با این شرایط مواجه شده‌ام و همیشه سعی کرده‌ام آن را برای خود حل کرده و واکنش بدی نداشته باشم. با این وجود به‌نظرم به‌راه افتادن جنبش اخیر بسیار مهم است و می‌تواند در رفتارهای آتی مردم با نژادهای مختلف تاثیرگذار باشد. باید چنین رفتارهای خشونت‌آمیزی علیه سیاهان متوقف شود و دیگر شاهد تکرار چنین فجایعی نباشیم. بهنظر من حالا زمان این است که بگوییم «دیگر کافی است، این رفتارها را بس کنید» همه باید موضع خودشان را درباره این مساله مشخص کنند و بدانیم که خیلی از ما از چنین اتفاقاتی خسته شده‌ایم و به‌دنبال دنیایی برابر برای همه هستیم.»
تبعیض بین مربیان
این جنبش باعث توجه دوباره رسانه‌ها به این مساله شده و بسیاری از آنها مشغول واکاوی علل چنین اتفاقاتی و همچنین گفت‌وگو با بازیکنان و مربیان سیاه‌پوستی هستند که به‌دلیل رنگ و نژاد خود کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند و به جایگاهی که شایسته آن بوده‌اند، نرسیده‌اند.
مایکل جانسون، مربی تیم زیر 21 ساله‌های انگلیس یکی از افرادی است که معتقد است بارها به‌دلیل رنگ پوست خود فرصت‌های مناسب شغلی را از دست داده و نتوانسته در تیم‌های مختلف مربیگری کند. جانسون یکی از بااستعدادترین مربیان جوان است که دوره‌های مختلفی را با موفقیت پشت سر گذاشته و مدرک‌های متعدد مربیگری ازجمله بالاترین مدرک مربیگری اروپا را به‌دست آورده است. او دوره آخر خود در یوفا را در کنار نفراتی چون گایزکا مندیتا، لوئیس گارسیا و یورو یورکائف سپری کرده و حالا در تیم ملی زیر 21ساله‌های انگلیس مشغول به کار است.
او درباره اتفاقاتی که در این مدت برایش رخ داده، می‌گوید: «من 11 سال پیش از فوتبال بازنشسته شدم و به سراغ مربیگری رفتم. در ابتدا مربی موقت ناتس‌کانتی بودم اما پس از تنها سه مسابقه مرا کنار گذاشتند. فکر می‌کنم در شرایط فعلی برایم بهتر است که به‌دنبال پست مدیر فنی در یک تیم باشم. شاید اگر یک سیاه‌پوست نبودم خیلی راحت‌تر می‌توانستم به مربیگری بپردازم و پیشنهادهای بیشتری دریافت می‌کردم. با این حال بهنظر فوتبال می‌تواند نقش مهمی در جنبش اخیر سیاهان داشته باشد و با کمک این ورزش می‌تواند تا حد زیادی جلوی نژادپرستی و رفتارهای تبعیض‌آمیز بین افراد را گرفت. باید نشان داد که تفاوتی بین افرادی که رنگ پوست مختلفی دارند وجود ندارد و نباید آنها را براساس رنگ‌هایشان قضاوت کرد.»
پیش از شیوع کرونا در ایتالیا، بازیکنانی مثل ماریو بالوتلی و روملو لوکاکو مورد توهین‌های نژادپرستانه هواداران تیم‌های حریف قرار گرفته بودند که این اتفاقات با واکنش شدید دیگر بازیکنان و باشگاه‌ها مواجه شده بود و حتی بازیکنان سیاه‌پوست تهدید کرده بودند که در صورت تکرار چنین رفتارهایی در ورزشگاه‌ها، زمین بازی را ترک خواهند کرد. با این حال هنوز قوانین جدید در این زمینه تصویب نشده و مشخص نیست چه زمانی قرار است در این باره تصمیم‌گیری شود.
* نویسنده: سیامک خاجی، روزنامه‌نگار