به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، حالا که دیگر میهمان ناخوانده چینی درحال رسیدن به جایگاه میزبانی است! باید کم‌کم نحوه کنار آمدن با آن را سرلوحه کارهایمان قرار دهیم؛ ویروسی که تا زمان کشف واکسنش بنا ندارد دست از سر انسان‌ها فارغ از ملیت و نژادشان بردارد. تداوم حضور کووید-19 در زندگی مردم و البته شروع موج جدید اپیدمی این بیماری در فصل پاییز و زمستان امسال باعث شد تا روز گذشته مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی پیشنهادهایی را برای گذراندن سال تحصیلی 1400-1399 به مسئولان آموزش عالی کشور ارائه کند که در آن، ملزومات بازگشایی دانشگاه‌ها مدنظر قرار گرفته است.
پیشنهاد مرکز پژوهش‌های مجلس برای چگونگی بازگشایی دانشگاه‌ها
براساس گزارش منتشرشده توسط مرکز پژوهش‌های مجلس بازگشایی دانشگاه‌ها، باید تدریجی و با رعایت اولویت‌هایی مانند شرایط دانشجو (مقیم یا غیرمقیم، مقطع تحصیلی، رشته تحصیلی)، وضعیت اقلیمی و شرایط کرونایی منطقه و شرایط دانشگاه و تاکید ویژه بر کاهش تراکم کلاس و یحتمل خوابگاهی باشد که البته این مهم خود نیازمند رعایت نکاتی است که براساس آن شروع نیمسال اول سال تحصیلی دانشگاه‌ها باید از اول شهریور ماه 99 باشد؛ چراکه این مهم در اتمام زودهنگام ترم تحصیلی قبل از تشدید سرما و احتمال اوج‌گیری ویروس کرونا، موثر خواهد بود. از سوی دیگر براساس پیشنهادهای مرکز پژوهش‌ها برای کاهش جابه‌جایی بین‌استانی و بین‌شهری دانشجویان باید سازوکارها به‌گونه‌ای فراهم شود که همه محدودیت‌های میهمان شدن دانشجویان در تمام دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی با هدف حضور دانشجو در دانشگاه محل سکونت یا اقامت رفع شود. یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌ها در هنگام بازگشایی دانشگاه‌ها حضور تعداد بالای دانشجویان در کلاس‌های درس است، مساله‌ای که گزارش منتشرشده برای جلوگیری از تراکم جمعیت دانشجویی پیشنهاد شده تا کلاس‌هایی با تراکم بالای 20 نفر به دو گروه تقسیم شوند. همچنین فشرده‌سازی کلاس‌های دانشجویان (با تاکید بر استفاده حداکثری از زمان) در روزهای متوالی برحسب جمعیت غالب مقاطع تحصیلی و استفاده از ظرفیت روزهای تعطیل و پنجشنبه‌‌ها از دیگر نکات مطرح شده است. اختیاری کردن حضور دانشجو در کلاس‌های درس (به‌ویژه دروس تئوری) و تهیه ویدئوهایی از همه کلاس‌ها و بارگذاری آن در سامانه آموزش الکترونیک دانشگاه جهت دسترسی آن دسته از دانشجویانی که بنا به ملاحظاتی امکان حضور در کلاس ندارند، فراهم‌سازی امکان حذف ترم بدون‌احتساب سنوات برای تمام دانشجویان و حذف کف تعداد واحدهای درسی انتخابی برای تمام مقاطع و شناور شدن ساعت‌های کلاس درس هم از دیگر پیشنهادهای مطرح شده است.
پذیرش دانشجویان جدیدالورود از نیمسال دوم تحصیلی
یکی از نکات قابل‌توجه در گزارش مرکز پژوهش‌ها تاریخ پذیرش دانشجویان جدیدالورود است؛ چراکه در این گزارش آمده است: «با توجه به اعلام زمان برگزاری آزمون‌های سال ۱۳۹۹ ازجمله دکتری (۲۶ تیرماه)، کارشناسی‌ارشد (۲ و ۳ مردادماه)، سراسری (۳۰ و ۳۱ مردادماه) و آزمون فنی و حرفه‌ای و کارشناسی ناپیوسته (۱۴ شهریور) و با توجه به زمان مورد نیاز از تاریخ برگزاری آزمون‌ها تا اعلام نهایی قبول‌شدگان، پیشنهاد می‌شود پذیرش دانشجویان جدیدالورود از نیمسال دوم سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ انجام شود و این مساله علاوه‌بر کاهش تراکم دانشجویان در دانشگاه‌ها، سردرگمی‌های رایج در ثبت‌نام اولیه دانشجویان به‌خصوص در شرایط پیشرو را برطرف خواهد کرد.
نظر مرکز پژوهش‌های مجلس درباره برگزاری آزمون‌ها در سال 99
همچنین در این گزارش نکاتی درباره چگونگی برگزاری آزمون‌ها در سال 99 آورده شده که طبق آن پیشنهاد شده تا مکان برگزاری آزمون دستیاری پزشکی از مناطق به دانشگاه‌های علوم پزشکی هر استان تغییر یابد، سطح فضاها و مکان‌های برگزاری نسبت به سنوات قبل افزایش یابد، تجهیزات و امکانات برگزاری آزمون با رعایت مراقبت‌های بهداشتی و ایمنی قبل، حین و پس از برگزاری آزمون تامین شود و درنهایت شرایط به‌گونه‌ای تسهیل و تقویت شود که امکان دفاع از رساله و پایاننامه به صورت غیرحضوری همچنان فراهم باشد. امکان دسترسی رایگان و مطالعه آنلاین و آفلاین دانشجویان به فایل کتب، رساله، پایاننامه و مقالات فراهم و علاوه‌بر آن نشست‌ها و گردهمایی‌های علمی و دانشجویی حداقل به مدت یک‌سال تحصیلی نیز متوقف شود.
پیشنهاد تشکیل کمیته «مقابله با کرونا» با حضور مسئولان و دانشجویان
این گزارش علاوه‌بر نکات مطرح‌شده، پیشنهادهای جالبی نیز درباره ملاحظات خدماتی، رفاهی و بهداشتی در راستای کاهش احتمال انتقال ویروس دارد که ازجمله آن می‌توان به تقویت ایده دانشجو خانواده اشاره کرد؛ یعنی دانشجویان هر اتاق به‌عنوان یک خانواده فرض شوند، با این کار احتمال رعایت نکات بهداشتی از سوی اعضای اتاق قوت خواهد گرفت. به عبارت دیگر بسته به ظرفیت و فضای اتاق‌های خوابگاه، تعداد اعضای ساکن هر اتاق حداکثر سه نفر باشد و در ساعت مشخصی از روز تمام اتاق‌ها گندزدایی شده و غذای هر دانشجو نیز در ظروف یکبار مصرف تحویل داده شود تا از آن طریق جلوی تراکم دانشجویان در زمان تحویل غذا گرفته شود. همچنین پیشنهاد شده تمام دانشگاه‌ها پیش از شروع سال تحصیلی، ظرفیت خوابگاه‌ها و شرایط واگذاری را با در نظر گرفتن ملاحظات بهداشتی و به‌منظور حفظ سلامتی دانشجویان اعلام کنند. بنا بر پیشنهادهای مطرح‌شده در این گزارش لازم است تا پیش از آغاز سال تحصیلی سامانه‌ای تدوین و طراحی شود تا تمام دانشجویان، کارکنان و اعضای هیات‌علمی به مدت ۱۴ روز متوالی تا شروع رسمی فعالیت حضوری دانشگاه‌ها، وضعیت سلامتی خود را در آن ثبت کنند و در پایان گواهی لازم را دریافت کنند و بعد از شروع سال تحصیلی نیز استفاده از ماسک و دستکش برای همه اجباری شده و در تمامی مرکز آموزشی امکان تولید و عرضه آسان و ارزان این اقلام بهداشتی فراهم شود. علاوه‌بر آن در این گزارش آمده است: «به‌منظور تصمیم‌گیری سریع و با هدف حفظ سلامتی دانشگاهیان، لازم است کمیته‌ای تحت‌عنوان «کمیته مقابله با کرونا» در هر دانشگاه متشکل از معاونان آموزشی، پژوهشی، دانشجویی، نماینده شورای صنفی دانشجویان، روسای دانشکده‌ها و نیز نماینده مرکز بهداشت آن دانشگاه، ایجاد شده تا همه تصمیمات آموزشی و پژوهشی، امور خوابگاه‌ها، خدماتی و رفاهی، بهداشتی و... در این کمیته تعیین‌تکلیف شود؛ همچنین برای اطلاع‌رسانی شفاف و دقیق تصمیمات، صفحه اختصاصی کرونا در سایت اصلی دانشگاه تعبیه شود. با این حال پیشنهاد می‌شود با توجه به اینکه دانشجویان ترم آخرتحصیلی برای ورود به مقاطع بالاتر، خدمت نظام وظیفه، شغل یا انتقال برنامه‌ریزی‌هایی انجام داده‌اند، این دسته از دانشجویان دارای درس کارآموزی، دانشجویان سنواتی و دانشجویانی که در مرحله دفاع از رساله و پایاننامه قرار دارند در اولویت اقدامات باشند.»
پیشنهادهای مجلس برای حمایت از دانشگاه‌ها در شرایط کرونا
بخش پایانی این گزارش نیز مربوط به ملاحظات قانونی و سیاستی است، بخشی که در آن این‌طور آمده است که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تعرفه‌های رایگان اینترنت به‌صورت بسته‌های روزانه از ۸ صبح تا ۱۶ عصر را در اختیار دانشجویان قرار دهد. تدوین و ابلاغ پروتکل‌های بهداشتی ویژه دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی توسط وزارت بهداشت، پشتیبانی دولت از موسسات آموزش عالی غیردولتی که آموزش برخط ارائه می‌دهند و اعتباردهی به گواهینامه‌های این موسسات جهت ارائه به دانشگاه‌های دولتی، نظارت مجلس شورای اسلامی بر اجرای بند «د» ماده (۶۴) قانون برنامه ششم توسعه در راستای توسعه زیرساخت‌های آموزش الکترونیکی دانشگاه پیام نور، حمایت مالی جهاد دانشگاهی و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری از طرح‌های نوآورانه پژوهشی در زمینه‌های مرتبط با کنترل ویروس کرونا هم از دیگر پیشنهادهای مطرح شده در این گزارش است. البته این گزارش به موضوع دانشجویانی که در خارج از کشور تحصیل می‌کنند نیز پرداخته که براساس آن قرار است شورای گسترش و برنامه‌ریزی آموزش عالی درخصوص ادامه تحصیل این دسته از دانشجویان در دانشگاه‌های کشور به شرط دارا بودن شرایط و نیز فراهم‌سازی امکانات آموزش از راه دور برای آنها تصمیم‌گیری کند. در آخر نیز مرکز پژوهش‌های مجلس پیشنهاد داده پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC) در رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی کشور در سال ۱۳۹۹ بخشی از امتیازات آموزشی، پژوهشی و فناورانه را به فعالیت‌های انجام شده در حوزه مقابله با بحران کرونا اختصاص دهد.