کد خبر: 40285

یادنامه مرحوم حجت‌الاسلام صالحی معاون فرهنگی- سیاسی نهاد رهبری در دانشگاه‌ها به مناسبت چهلمین روز عروجش

معلــــم دین و زندگـی

«فرهیختگان» در شماره امروز خود به مناسبت چهلمین روز درگذشت حجت‌الاسلام‌والمسلمین صالحی، سراغ نزدیکان او رفته و در گفت‌وگو با آنها ابعاد شخصیتی این روحانی فقید را بررسی کرده است.

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، عصر نخستین روز از سال 99 انتشار خبر تلخی جامعه دانشگاهی کشور به‌ویژه فعالان فرهنگی را متاثر کرد. حجت‌الاسلام‌و‌المسلمین محمدمهدی صالحی که بر اثر سانحه رانندگی شامگاه پنج‌شنبه 22اسفندماه در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان شهدای تجریش تهران بستری شده بود، جان به جان‌آفرین تسلیم کرد و به دعوت حق شتافت. روحانی جوان و خوش‌قلبی که هم‌صحبتی و آغاز گفت‌وگو با او نه برای دانشجویان و نه سایرین کار چندان سختی نبود و بسیاری اوقات با همان لهجه شیرین مشهدی، خودش باب گفت‌وگو را باز می‌کرد. صالحی از ابتدای آبان 97 کار خود را به‌عنوان معاون فرهنگی- سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها آغاز کرد. پیش از آن حدود هفت‌سال مسئولیت دفتر این نهاد در دانشگاه فردوسی مشهد را برعهده داشت و قبل‌تر به‌عنوان مسئول دفتر نهاد رهبری در دانشگاه صنعتی شاهرود فعالیت‌ می‌کرد. شاید به سبب همین تجربیات بود که هم نسبت به زبان و نحوه ارتباط‌گیری با دانشجویان آگاهی و هم نسبت به مسائل و مشکلات جوانان اشراف داشت. حجت‌الاسلام رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، در پیامی به مناسبت درگذشت این روحانی فعال، نوشت: «جامعه دانشگاهی کشور و خانواده نهاد رهبری در دانشگاه امروز سوگوار مردی فاضل از جنس علم و دین، تقوا و عقلانیت، دیانت و پارسایی است. روحانی جوان و فاضلی که در هرمسئولیتی که خدمت کرد جز به اعتلای اسلام عزیز و انقلاب نیندیشید و عمل نکرد.» «فرهیختگان» در شماره امروز خود به مناسبت چهلمین روز درگذشت حجت‌الاسلام‌والمسلمین صالحی، سراغ نزدیکان او رفته و در گفت‌وگو با آنها ابعاد شخصیتی این روحانی فقید را بررسی کرده است.

 غلامرضا غفاری، معاون فرهنگی- اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری:

عالمی دغدغه‌مند و آشنا به لوازم کار فرهنگی

به‌اختصار عرض کنم که عرصه فرهنگ، میدانی وسیع و گسترده است و مسائل آن متنوع و نیز متغیر که کار و عمل سیاستگذاران و مدیران آن را سخت و دشوار می‌سازد، چراکه موضوعات و مسائل آن سهل‌وممتنع هستند. از طرفی دیگر دغدغه‌هایی که ازبابت اثرگذاری‌های ایجابی و سلبی در مناسبات اجتماعی و فرهنگی جامعه وجود دارد نیز ارزش و اهمیت آن را مضاعف ساخته است. در جوامعی که ابعاد فرامادی فرهنگ مهم هستند و کمال مطلوب آنها از این ناحیه تعریف می‌شود و زندگی و سبک‌های حاکم بر آن از منظر ابژه‌ها و عناصر فرهنگی معنا می‌گیرند و به‌نوعی فرهنگ مرکزیت پیدا می‌کند، کار فرهنگی هم واجد اهمیت می‌شود و هم سختی‌های خود را پیدا می‌کند. کار در چنین عرصه و میدانی نیازمند قابلیت‌های چندگانه‌ای است که در درجه‌اول وجود دغدغه و علاقه به این فضای پرمساله است که ازقضا پویایی آن بیش از هر عرصه دیگر است و متولیان آن پیوسته در معرض پرسش‌ها و مطالبات تازه هستند. مرحوم محمدمهدی صالحی انسانی دغدغه‌مند و علاقه‌مند به فرهنگ و تعالی این عرصه بودند؛ انسانی خدوم و از تبار صالحان که باور به این ایده داشتند که کار فرهنگی درست و مناسب می‌تواند نقش اول را در ارتقا و تعالی در سطوح فردی و فرافردی (جامعه) داشته باشد و برای این مهم حاضر به هرنوع تلاش و سختکوشی بودند؛ واقعیتی‌که از پیگیری‌های مجدانه ایشان برای نیل به تحقق فعالیت‌هایی که می‌توانند در غنی کردن فرهنگ دینی سهم داشته باشند به‌خوبی مشهود بود. در مدت زمان همکاری با ایشان که متاسفانه زمان چندان بلندی نبود، این اهتمام و دغدغه را شاهد بودم؛ زمانی‌که در دانشگاه فردوسی مشهد حضور داشتند که مدت طولانی‌تری بود، هم همکاران ایشان در دانشگاه و هم همکاران ستادی در معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بر نقش و تعامل سازنده ایشان با مجموعه‌های مدیریتی و نیز مجموعه‌های دانشجویی شهادت می‌دهند.

زمانی که از مشهد به تهران تشریف آوردند، به‌اقتضای مسئولیت و جایگاه‌شان با معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ارتباط بیشتری داشتند و به‌دلیل آشنایی و تجربه‌ای که از کف و میدان دانشگاه به‌دست آورده بودند، شناخت و نگاه نظری و سیاستی خوبی داشتند که راهگشا بود.  نسبت‌به موضوع کاهش نابهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی به‌ویژه در محیط‌های آموزشی بسیار دغدغه‌مند بودند و کارهای خوبی را در نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها با مشارکت معاونت‌های فرهنگی- دانشجویی وزارتخانه‌های‌ علوم و بهداشت و نیز دانشگاه آزاد اسلامی شروع کردند که امیدواریم استمرار پیدا کند. وظیفه خود می‌دانیم خدمات مرحوم صالحی را ارج نهیم و از درگاه ایزد متعال برای روح و روان ایشان آمرزش و مغفرت مسألت داریم.

 سیماسادات لاری، معاون فرهنگی- اجتماعی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی:

  مرحوم صالحی فکر روشنی نسبت‌به مسائل جوانان داشت

مرحوم صالحی انسانی بااخلاق، اهل تعامل، آشنا به خواسته‌های جوانان و دارای فکری روشن و باز نسبت‌به مسائل دانشجویی بودند. ما در این خصوص بحث‌های مفصلی داشتیم و ایشان در تصویب مجوزهای مجمع تخصصی کانون‌های فرهنگی- دانشجویی همکاری و همدلی خوبی با ما داشتند و نظم و ترتیب و پیگیری ایشان در تشکیل منظم جلسات تا رسیدن به نتیجه و جمع‌بندی در مباحث فرهنگی قابل‌ستایش بود. ایشان برای نظرات جمع ارزش زیادی قائل بودند و به‌هیچ‌وجه درصدد تحمیل عقاید خویش نبودند و شرایط را برای بحث و گفت‌وگوی منطقی، به دور از تعصب و استفاده از نظرات مشورتی با تشکیل کارگروه‌های مربوطه فراهم می‌کردند. روح‌شان شاد و یادشان گرامی

عباس شیراوژن، مشاور رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها:

5 نکته در پاسداشت مرحوم صالحی

۱- یکی از ویژگی‌های ظاهری لازم برای مبلغ دینی در محیط‌های تبلیغی جوانان، ظاهر آراسته است. دوست و همکار عزیز ما همیشه سعی می‌کرد با ظاهری زیبا و آراسته در فضاهای کاری و تبلیغی حضور داشته باشد.
۲- توجه و دقت ایشان به مسائل شرعی و حق‌الناس برای خود من جالب بود. در ایام شیوع کرونا، مراقب بودند حداقل تماس را با سطوح مختلف داشته باشند. دلیل‌شان هم این بود که اگر رفتارهای کسی منجربه انتقال بیماری شود، ضمان شرعی دارد.
۳- یک خصوصیت رفتاری و معاشرتی مرحوم صالحی صمیمیت و بی‌تکلف بودن در ارتباط‌گیری با مخاطبان، همکاران و دانشگاهیان بود. اهل ژست‌گرفتن و فاصله‌گذاری‌های مدیریتی نبودند و نگاه‌شان به دانشجویان، نگاه بالا به پایین نبود و هرگز متکبرانه رفتار نمی‌کردند.
۴- محبت و ارادتی خاص به اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم‌السلام) به‌ویژه علی‌بن موسی‌الرضا(ع) داشتند و این آستان‌بوسی را با افتخار ابراز می‌کردند. اگرچه اهل‌کلام و فلسفه بودند، گرفتار برخی اداها و اطوار مدعیان نشدند. این ارادت مستمر هم مفید و درس‌آموز است.
۵- تذکری که از یادآوری وفات ایشان باید یادآور شویم این است که مرگ بدون هرگونه پیش‌آگهی قبلی، همچون مرگ ایشان نابهنگام فرامی‌رسد. مرگ‌آگاهی و مداومت‌بر یاد مرگ که اتفاقا ایشان در روزهای پایانی حیات‌شان به جدی یا شوخی مطرح می‌کردند، برای همه ما مفید و حتی برخلاف تصور اکثریت، آرامش‌بخش و نشاط‌آفرین است.
در پایان شاید اشاره به این بیت زیبا که مرحوم صالحی عزیز در صفحات مجازی شخصی خویش از آن استفاده کرده‌اند، جالب باشد؛ مرا عهدی است با جانان که تا جان در بدن دارم، هواداران کویش را چو جان خویشتن دارم.

مدیر سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها:

رویکرد صالحی دفاع از جریان انقلابی دانشگاه بود

مهدی عباسی‌مهر، مدیر سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها یکی از همکاران نزدیک به روحانی فقید مرحوم صالحی در مجموعه معاونت فرهنگی- سیاسی این نهاد شناخته می‌شود. او در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره ویژگی‌های برجسته شخصیت این فعال فرهنگی اظهار کرد: «آشنایی بنده با مرحوم صالحی به زمان حضور ایشان در دانشگاه صنعتی شاهرود برمی‌گردد. مرحوم صالحی جزء روحانیون و مسئولان دفاتر جوان نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها بود و جزء نسل جدید نهاد به حساب می‌آمد. ایشان از لحاظ رتبه و مقام علمی روحانی اهل فضلی بود، بیان بسیار خوبی داشت و خطیب توانمندی بود.»
مدیر سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها ادامه داد: «علاقه ویژه‌ای به شعر و ادبیات داشت و جلسه‌ای نبود که اشاره به اشعار سعدی یا حافظ نداشته باشد. از لحاظ اخلاق فردی، خوش‌مشرب و خوش‌بیان بود به‌طوری که می‌توان گفت هر فردی در برخورد با ایشان به سبب ارتباطات قوی، جذب ایشان می‌شد. یکی از نقاط‌قوت ایشان در همین جذب مخاطب به شیوه حداکثری بود. همدل و همراه کردن افراد چه در سطح اساتید و دانشجویان و چه در میان همکاران ستادی یکی از ویژگی‌های ایشان به شمار می‌آمد.»
عباسی‌مهر تصریح کرد: «یکی از ویژگی‌های برجسته مرحوم صالحی رفتن و ارتباط گرفتن به‌صورت مستقیم با دانشجویان بود. حتی در دوران حضور و فعالیت ایشان در ستاد هم به‌صورت مرتب در جلسات اتحادیه‌های دانشجویی حاضر می‌شدند و به دفتر مجموعه‌های دانشجویی سر می‌زدند. ایشان علاقه زیادی برای حضور در جمع‌های دانشجویی داشت. شواهد و قرائن این موضوع هم به وفور هست، به‌خاطر اینکه یکی از اولویت‌هایشان تداوم ارتباط با بچه‌های دانشجو و تشکل‌های دانشجویی بود. اسم و رسم تشکل‌ها برایشان فرقی نمی‌کرد که بگوییم تشکلی نسبت به دیگری ارجح‌ بود؛ همیشه به‌دنبال فرصتی بود تا در جمع بچه‌ها حضور یابد، خداقوتی بگوید و اگر کمکی از ایشان برمی‌آمد انجام دهد. او در مواجهه با دانشجویان و اساتید به‌دنبال ارتباط حداکثری بود و آغوشش را برخلاف بعضی از مسئولان دیگر که اقبالی نشان نمی‌دهند، همیشه برای آنها باز نگه می‌داشت.»
وی افزود: «صالحی نگاه ویژه‌ای به ظرفیت‌های دانشجویی داشت و بچه‌ها را به‌عنوان سرمایه‌ای برای آینده انقلاب می‌دانست. جمله مشخصی هم داشت که در جلسات و مباحث مختلف تکرار می‌کرد و می‌گفت ما نباید در برخورد و دفاع از بچه‌های انقلابی و جریان انقلابی در دانشگاه محافظه‌کاری کنیم و نباید در این زمینه مصلحت‌اندیشی داشت. در اتفاق خاصی که می‌افتاد یا در محافل گوناگونی که داشتیم، نگاه اصلی‌‌اش دفاع از بچه‌های انقلابی دانشگاه بود.»
عباسی‌مهر بااشاره به مسئولیت مرحوم صالحی در نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها خاطرنشان کرد: «دانشگاه فردوسی مشهد به‌عنوان یکی از دانشگاه‌های هم‌رده با دانشگاه‌‌های پایتخت کشور به‌لحاظ تنوع مباحث و جریان‌های سیاسی شناخته می‌شود. از این منظر کار کردن در دانشگاه فردوسی به‌عنوان یک روحانی فعال در قامت مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی مشهد کار خیلی سختی است. مرحوم صالحی در دوران فعالیتش در این دانشگاه، اگرچه کار سختی را در تعامل با گروه‌های مختلف پیش‌رو داشت اما خوش درخشید. نهاد دانشگاه فردوسی مشهد در این دوران، روزهای پرکار و فعالی را تجربه کرد. صالحی درعین‌حالی که یک روحانی تحصیلکرده حوزوی بود اما در فضای دانشگاه هم ‌شأن دانشگاهی خودش را حفظ کرد. دانشجویان و اساتید دانشگاه هم این مطلب را تایید می‌کنند که جنبه دانشگاهی آن مرحوم پررنگ بود.»
مدیر سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها تعصب روی اصل انقلاب و نظام را به‌عنوان ویژگی دیگر شخصیت صالحی عنوان کرد و گفت: «در سیر تحولاتی که سال گذشته در کشور به وجود آمد نسبت به این موارد حساسیت ویژه داشت و تعدی به نظام را بر نمی‌تافت و از مواضع امام‌خمینی(ره) و رهبر انقلاب کوتاه نمی‌آمد. رفتار ایشان در این زمینه واقعا شاخص بود و در این زمینه ایستادگی خاصی داشت.»
وی با اشاره به رویکرد فرهنگی این روحانی فقید اظهار کرد: «در حوزه فرهنگی شخصیتی صاحب‌نظر و صاحب ایده بود. شخص ایشان در بحث ازدواج دانشجویی، تقویت آن در دانشگاه‌ها، برگزاری جشن‌های ازدواج دانشجویی، انتقال تجربیات و پای کار آوردن مجموعه‌ها و نهادهای مختلف برای تقویت این مساله، دغدغه جدی داشت، وقت زیادی صرف آن کرد و باقیات‌وصالحات زیادی از خود به جای گذاشته است. آخرین برنامه‌ای که ایشان در تلویزیون حضور پیدا کرد هم مربوط به همین موضوع بود. صالحی معتقد بود این مساله یکی از مسائل اصلی جوانان و دانشجویان است و اهتمام ویژه‌ای نسبت به کمک و تسهیل‌گری در این موضوع داشت. کارهای بزرگی هم در این زمینه انجام داد که به خاطر شیوع کرونا و تعطیلی موقت طرح همسفر تا بهشت، این برنامه‌ها هم متوقف شد. اگر این اتفاق نیفتاده بود تفاوت برنامه‌ریزی ایشان در زمینه ازدواج دانشجویی با دوره‌های قبلی طرح کاملا مشهود می‌شد.»
عباسی‌مهر درپایان گفت: «یکی از آخرین خاطرات متشرک ما با ایشان به آخرین روز حضور مرحوم صالحی در دفتر نهاد برمی‌گردد که با تعدادی از دوستان خدمت ایشان بودیم و گزارشی از وضعیت کرونا به ایشان داده شد. آخر بحث ایشان گفت بد نیست قبل رفتن، عکس یادگاری با هم داشته باشیم و ممکن است بعد از تعطیلات نوروزی چند نفر از افراد حاضر در عکس نباشیم. بعد از اینکه آن سانحه تصادف اتفاق افتاد و متاسفانه ایشان فوت کرد، همه اعضای حاضر در آن جلسه، مکرر یاد آن لحظات می‌افتادیم.»

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی:

مردم‌داری ویژگی شاخص شخصیت مرحوم صالحی بود

سیدمهدی حسینی‌مطلق، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی درباره مرحوم صالحی، معاون فقید فرهنگی- سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها گفت: «او فردی بسیار دغدغه‌مند نسبت‌به مسائل فرهنگی به‌شمار می‌رفت و در یک سال اخیر اقدامات خوبی را در حوزه ازدواج دانشجویی انجام داده بود؛ تاجایی‌که در مدت حضورش در دانشگاه فردوسی هرگاه احساس می‌کرد یکی از دانشجویان قصد ازدواج دارد یا ازدواج کرده است، حتما برای او هدیه‌ای تهیه می‌کرد. البته این مساله در تمام حوزه‌های موفقیت دانشجویان، اساتید و کارمندان دانشگاه انجام می‌شد.» او با بیان اینکه مردم‌داری مرحوم صالحی برای همه ما حائزاهمیت بود، ادامه داد: «سابقه آشنایی‌ام با او به دهه70 و زمانی که در قم تحصیلات حوزوی را شروع کردیم، برمی‌گردد و بعد از اتمام تحصیلات حوزوی قرار به فعالیت در دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها شد و همان زمان، مرحوم صالحی به‌عنوان اولین مسئولیتش به دانشگاه شاهرود رفت و بعد از آن به مشهد منتقل شد و حقیقتا اقدامات ماندگاری را هم در دانشگاه شاهرود و هم در دانشگاه مشهد انجام داده اند.» رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی در همین زمینه افزود: «نگاه مرحوم صالحی نسبت‌به تمام تشکل‌ها و سلایق بسیار وسیع و معتقد بود دفتر نهاد رهبری در دانشگاه‌ها نقش پدری را برای همه جریان‌ها و تشکل‌ها دارد و باید تمام جریانات سیاسی و فکری این دفتر را از آن خود بدانند و به‌همین دلیل نیز در اتاقش همیشه به‌روی همه اعم‌از دانشجویان، اساتید و کارمندان باز بود و با آغوش باز از آنها استقبال می‌کرد.» حسینی‌مطلق تصریح کرد: «هرگاه فردی به‌خصوص از دانشجویان در کارش مشکلی ایجاد می‌شد و نزد مرحوم صالحی می‌رفت، ایشان حتما نسبت‌به گره‌گشایی از کار آن دانشجو اقدام می‌کرد و این نکته بسیار مهمی است که او نگاه بسیار وسیعی نسبت‌به افراد داشت. حتی شنیده‌ام زمانی یکی از دانشجویان دانشگاه فردوسی به خواستگاری دختری رفت، اما با مخالفت پدر دختر روبه‌رو شد.

مرحوم صالحی به‌شخصه خواستگاری رفت تا اینکه پدر دختر قانع شد که دانشجوی پسر، فرد مومنی است. این نشان می‌دهد مرحوم صالحی برای اینکه دفتر نهاد رهبری به‌عنوان یک مأمن برای افراد حاضر در دانشگاه شود، اهتمام ویژه‌ای داشت.» او با بیان اینکه امیدوارم همه فعالان در دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های مختلف از سیره مرحوم صالحی بهره ببرند، گفت: «او به امام‌رضا(ع) ارادت خاصی داشت و زمانی که قرار شد از مشهد برای حضور در مسئولیت جدیدش به تهران برود، به‌رغم پذیرفتن مسئولیت سنگین اما رفتن از مشهد و جدا شدن از پدرومادر برایش کار سختی بود و حتی زمانی که بعد از قبول مسئولیت جدیدش در نهاد رهبری در دانشگاه‌ها او را در اربعین1397 در حسینیه امام خمینی(ره) دیدم، مرحوم صالحی گفت من مشهد را رها کردم، اما همیشه دلم پیش امام‌رضا(ع) است و دعا کن از این حرم و حریم جدا نشوم.» رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه فردوسی گفت: «چندماه پیش از سانحه تصادف، مرحوم صالحی برای برنامه های ازدواج دانشجویی به مشهد آمده بود و با او به حرم امام‌رضا(ع) رفتم و به‌محض اینکه نگاهش به گنبد طلا افتاد، گفت ایامی که در مشهد بود، هر زمان که می‌خواست می‌توانست به زیارت برود و به ما توصیه می‌کرد قدردان همجواری با امام‌رضا(ع) باشیم.»

مدیرکل فرهنگی وزارت بهداشت:

مرحوم صالحی فردی دغدغه‌مند در حوزه فرهنگی بود

حسن زائری‌لطف، مدیرکل فرهنگی وزارت بهداشت در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره مرحوم محمدمهدی صالحی، معاون فرهنگی- سیاسی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها گفت: «باتوجه به شناختی که در همین مدت از مرحوم صالحی پیدا کردم، او را فردی دلسوز می‌دانم و باید بگویم ایشان تعامل بسیار خوبی با فعالان در حوزه فرهنگی داشت.»
او با بیان اینکه مرحوم صالحی نگاه بسیار خوب و مثبتی نسبت‌به حوزه فرهنگی داشت، تصریح کرد: «ازدست دادن این شخص جای تاسف دارد و تصور می‌کنم پیداکردن گزینه‌ای مانند مرحوم صالحی کار سختی باشد.» مدیرکل فرهنگی وزارت بهداشت تصریح کرد: «مرحوم صالحی تعامل بسیار خوبی با اطرافیانش داشته و در این مدت که جلساتی را در نشست مدیران فرهنگی دانشگاه‌های علوم‌پزشکی کشور داشتیم، با برخورد حسنه‌ای که داشت، سوالات مدیران را واضح پاسخ می‌داد.» زائری‌لطف با بیان اینکه مرحوم صالحی فردی دغدغه‌مند در حوزه فرهنگی بود، بیان داشت: «مرحوم صالحی در مسائل فرهنگی دید وسیعی داشته و تلاش ایشان تعامل با دانشجویان و کمک به آنها در مسائل مختلف بود. در اصل او نگاه تعاملی به افراد داشت و همین نگاه باعث می‌شد کار کردن با او راحت باشد و مشکلی در روند کاری ایجاد نشود.»

او گفت: «یکی از دغدغه‌های مرحوم صالحی در حوزه فرهنگی، داشتن نگاه بلندمدت بود، به‌طوری‌که معتقد بود سیاست‌های فرهنگی در دانشگاه‌ها اعم‌از وزارت بهداشت، وزارت علوم و دانشگاه آزاد اسلامی باید به‌گونه‌ای تنظیم شوند که جذب حداکثری را به‌همراه بیاورد و سابقه حضور در دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها باعث شده بود تجربه او در این زمینه بسیار کمک‌کننده باشد.»

مدیرکل فرهنگی وزارت بهداشت افزود: «نگاه او در آیین‌نامه‌ها و شیوه‌نامه‌های ابلاغی کاملا کاربردی بود تا قوانین تصویب‌شده قابلیت اجرایی داشته و ایده‌آل‌گرایانه نباشد که باعث ایجاد مشکلاتی در دانشگاه‌ها شود.» او با بیان اینکه مرحوم صالحی به‌طور جدی پیگیر حل مشکلات بود، تصریح کرد: «به‌یاد دارم مواردی در برخی دانشگاه‌های ما ایجاد شده بود و او جدا دنبال رفع آنها بود و ما در خانواده فرهنگی وزارت بهداشت از خبر درگذشت او بسیار ناراحت شده‌ایم.»

رئیس شورای استانی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های استان خراسان رضوی:

موفقیت مرحوم صالحی در ایجاد تعامل بین‌ تشکل‌ها

حجت‌الاسلام ترابی، رئیس شورای استانی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های استان خراسان رضوی درباره مرحوم صالحی گفت: «از حدود هشت‌سال پیش با او آشنا شدم، آن زمان در جلسه‌ای که برای جذب نیروهای روحانی جهت حضور در دفاتر نهاد رهبری در دانشگاه‌ها برگزار شده بود، حضور داشتم و در همان اولین دیدار او فردی باسواد، دقیق و باهوش تشخیص داده شد و به‌نظر می‌رسید می‌تواند حضور فعالی در فضاهای دانشگاهی داشته باشد و این امر که در خانواده‌ای فرهنگی در مشهد رشد و مدارج تحصیلی را به‌خوبی طی کرده بود، باعث شد تا از او بخواهیم با ما همکاری کند.»
او ادامه داد: «در ابتدا بنابر پیشنهاد دفتر نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، مرحوم صالحی در یکی از دانشگاه‌های شهرستان استان خراسان رضوی مشغول به‌کار شد و بعد از گذشت یک‌سال و ارزیابی مطلوب از فعالیت‌های او در دانشگاه شاهرود، مرحوم صالحی به دانشگاه فردوسی منتقل شد و چندسالی را در این دانشگاه خدمت کرد و فعالیت‌های خوبی در ارتباط با دانشجویان، اساتید و کارمندان دانشگاه داشت. باید تاکید کنم که رفتار دفتر نهاد در دانشگاه‌هایی مانند فردوسی مشهد حساس است و اگر مسئول نهاد نتواند به‌خوبی فعالیت کند به‌سرعت با چالش روبه‌رو می‌شود، اما خوشبختانه او در تمام مدت حضورش در این دانشگاه موفق بود.»
رئیس شورای استانی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های استان خراسان رضوی اظهار داشت: «بعد از تغییرات صورت‌گرفته در نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و حضور حجت‌الاسلام رستمی در این مسئولیت، او به‌دنبال فردی باانرژی و باسابقه کار و مدارج بالای علمی می‌گشت که بتواند فضای جدیدی را به این بخش تزریق کند و مرحوم صالحی نیز برای فعالیت در بخش فرهنگی -سیاسی نهاد کاندیدا و درنهایت انتخاب شد و تازه چندماه از حضور او در این پست گذشته بود و ایده‌ها و طرح‌های او درحال اجرایی شدن بود که سانحه تصادف برایش اتفاق افتاد.»
 حجت‌الاسلام ترابی با تاکید بر اینکه با مرحوم صالحی در حوزه فعالیت‌های کلان فرهنگی همکاری کرده است، بیان داشت: «مجموعه‌های دانشجویی گاهی دیدگاه‌های متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند و قطعا اگر این دیدگاه‌ها مدیریت نشود، امکان دارد به‌تعارض کشیده شوند. یکی از وظایف نهاد رهبری در دانشگاه‌ها ایجاد تعامل در فضای دانشجویی است که دانشجویان هم بتوانند فعالیت کنند و هم فعالیت‌ها به تعارض و فرسایش توان طرف‌های مقابل کشیده نشود، مرحوم صالحی در این زمینه موفق عمل کرده بود.»
او گفت: «چندسالی که مرحوم صالحی در دانشگاه فردوسی حضور داشت، شاهد ناآرامی و ایجاد تنش میان گروه‌های دانشجویی بر سر موضوعات سیاسی و اجتماعی نبودیم؛ هم فضای فعالیت باز بود و دانشجویان می‌توانستند فعالیت‌های قانونی خود را براساس مکانیسم‌های موجود انجام دهند و هم فعالیت‌ها به تنش روحی میان گروه‌های دانشجویی کشیده نشد.»
رئیس شورای استانی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های استان خراسان رضوی اظهار داشت: «ما طرح مدیریت راهبری را چندسال پیش اجرا کردیم تا بتوانیم مجموعه‌های موجود در دانشگاه‌ها را درجهت فرهنگی فعال کنیم و مرحوم صالحی بامدیریتی که داشت توانست در میان همه دانشگاه‌های کشور از دیگران پیشی بگیرد و طرحی که در بحث مدیریت راهبری ارائه کرد، مورد قبول واقع شد تاجایی که رئیس سابق دفتر نهاد رهبری در دانشگاه‌ها از او خواست برای توجیه این طرح به دیگر دانشگاه‌ها برود و شاید یکی از عواملی که درنهایت او برای معاونت فرهنگی-سیاسی نهاد رهبری انتخاب شد همین ذهن فعال و فکر پویای او بود، چراکه می‌توانست به‌راحتی ایده‌ها را به طرح عملیاتی تبدیل کند.»

پدر مرحوم صالحی:

چرایی انتخاب حوزه علمیه از زبان پدر مرحوم صالحی

علیرضا صالحی، پدر مرحوم صالحی درباره فرزندش گفت: «محمدمهدی در دوران حکومت‌نظامی در سال 57 و تقریبا نزدیک به سه‌ماه مانده به پیروزی انقلاب اسلامی به‌دنیا آمد و بعد از طی کردن دوران دبستان، علاقه‌اش به لباس روحانیت را برای ما به‌اثبات رساند و هرچند علنا حرفی از این مساله نمی‌زد، اما از حالات و رفتارش متوجه می‌شدیم که دوست دارد لباس روحانیت به‌تن داشته باشد و در دوران دبیرستان نیز جزو شاگردان ممتاز مدرسه به‌شمار می‌رفت.»
او با بیان اینکه پسرم در دوران دبیرستان، در رشته علوم‌تجربی تحصیل می‌کرد، اظهار داشت: «او درنهایت بعد از سه سال تحصیل در دوران دبیرستان، عنوان کرد که علاقه‌مند به‌تحصیل در حوزه است و وقتی علتش را پرسیدیم، عنوان کرد که شبهاتی برای همسن و سال‌هایش ایجاد شده که برخی از معلمان نمی‌توانند پاسخگوی بعضی از سوالات باشند و به‌همین‌دلیل می‌خواهم علم دین را فرا بگیرم تا بتوانم در آینده پاسخگوی سوالات دانش‌آموزان باشم و در اصل او با منطق و نگاه باز تحصیل در حوزه علمیه را انتخاب کرد.»
پدر مرحوم صالحی تصریح کرد: «محمدمهدی نمرات خوبی را در حوزه کسب کرد و تحصیلات رده یک، دو، سه و چهار را با موفقیت پشت‌سر گذاشت و بعد از آن از صداوسیما به او پیشنهاد شد و از طرف دیگر از سوی دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها نیز از او دعوت شد تا در فضای دانشگاهی حضور داشته باشد و بعد از اینکه با بنده مشورت کرد به او گفتم قطعا این مسیر به اعتقادش که همان پاسخگو بودن به دانش‌آموزان است، هم‌راستاست و حتی در رتبه بالاتری قرار دارد و می‌تواند پاسخگوی نیاز دانشجویان باشد و درنهایت او با آگاهی این مسیر را انتخاب کرد و در ابتدا مسئول نهاد رهبری دانشگاه شاهرود شد و بعد از مدتی به دانشگاه فردوسی رفت.»
علیرضا صالحی بیان داشت: «پسرم 7 سال در دانشگاه فردوسی بود و درنهایت به او پیشنهاد شد تا به تهران برود و معاونت فرهنگی سیاسی نهاد رهبری در دانشگاه‌های کشور را برعهده بگیرد و او به‌رغم اینکه دوست داشت در مشهد بماند، اما به‌خاطر اعتقاد و ایده‌ای که داشت این مسئولیت را پذیرفت و راهی تهران شد.»
او با بیان اینکه محمدمهدی در دوران دبستان، دبیرستان و تحصیل در حوزه علمیه به‌مبانی و مسائل اسلامی بسیار پایبند بود، اظهار داشت: «او یک غیرت خاصی در مسائل دینی داشت و احترامی که او نسبت به بنده و مادرش و همچنین تمام اعضای فامیل داشت، باعث شده بود تا او از محبوبیت خاصی در میان اقوام برخوردار باشد و شخصا به‌حدی از او راضی هستم که غیرقابل تصور است.»
پدر مرحوم صالحی خاطرنشان کرد: «محمدمهدی تا جایی که می‌توانست به‌دنبال حل مشکل افراد بود، به‌طوری‌که اگر فردی مشکل مالی داشت سعی می‌کرد با هماهنگی دیگران مشکل موجود را حل کند و در اقوام نیز اگر گاهی اختلافات‌سیاسی رخ می‌داد، تلاش می‌کرد در میان همه اقوام تفاهم و محبت برقرار باشد و همیشه به این مساله تاکید داشت.»

معاون مرحوم صالحی:

نقدپذیری و اخلاق‌مداری اولین ویژگی‌های برتر مرحوم صالحی

محمد طلابیگی، معاون مرحوم صالحی در دوران مسئولیت او در دانشگاه فردوسی مشهد گفت: «مرحوم صالحی در هر مسئولیتی که قرار داشت به‌دلیل ویژگی‌های شخصیتی‌اش باعث ایجاد تحول در آنجا می‌شد؛ به عبارت دیگر او چند ویژگی شخصیتی بارز داشت که اولین آن را می‌توان حق‌مداری و نقدپذیری‌اش دانست. در اصل اگر نقدی از مجموعه تحت‌نظارت او صورت می‌گرفت و حتی نسبت به خودش، او کاملا به نقدها گوش می‌داد و اگر مطالب مبتنی برحق بود، آنها را نیز قبول می‌کرد.»
او ادامه داد: «قطعا نقدپذیری او باعث شده تا واقع‌گرایی در فعالیت‌هایش وجود داشته باشد و از سوی دیگر امکان اصلاح ضعف‌ها نیز از جانب او وجود داشت و به این مساله نیز پایبند بود. همچنین او بسیار پرتلاش و در مقابل متواضع بود و فردی بسیار متفکر و تحلیلگر هم بود و همین خصلت‌های اخلاقی باعث شده بود تا او در هر مسئولیتی که وارد شود، بتواند آنجا را دچار تحول کند و این مساله بسیار مهمی است.»
معاون مرحوم صالحی در دوران مسئولیت او در دانشگاه فردوسی مشهد اظهار داشت: «در ادبیات و گفتمان او به صراحت می‌توان نقدپذیری و حق مداری‌اش را دید و با تمام جریانات و دیدگاه‌های سیاسی نیز ارتباط عادلانه و مستمری داشت و جویای مسائل همه گروه‌های سیاسی حاضر در دانشگاه‌ بود و همین مساله باعث شده بود تا تمامی جریانات و گروه‌های سیاسی مسائل‌شان را با او در میان بگذارند.»
طلابیگی با بیان اینکه مرحوم صالحی مسائل گروه‌ها و جریانات سیاسی را فارغ از نگاه سیاسی‌شان مورد بررسی قرار می‌داد، تصریح کرد: «او حتی با گروه‌های دگراندیش نیز ارتباط مستمری داشت، اما در کنار این ارتباط برای گروه‌های سیاسی نیز خط‌مشی تعیین می‌کرد و مسائل گروه‌های انقلابی را نیز با آغوش باز پیگیری می‌کرد و حتی وقتی نقدی نسبت به او از سوی این گروه‌ها شکل می‌گرفت، بسیار صبورانه با آن برخورد می‌کرد.»
او تصریح کرد: «مرحوم صالحی به‌دنبال آن بود تا فضاهای عدالت‌محور در دانشگاه‌ها ایجاد شوند و در مقابل نسبت به مسئولان دانشگاه نگاه کاملا قانون‌مدارانه‌ای داشت و تاکید ویژه‌ای به رعایت مر قانون داشت و در حوزه مسائل فرهنگی نیز دو دغدغه جدی داشت؛ اول اینکه ما نتوانسته‌ایم از ایده‌های خلاقانه رهبری به‌خوبی در فضای دانشگاه‌ها استفاده کنیم به‌همین دلیل به‌شدت پیگیر بود تا بتواند ایده‌ها و تفکرات رهبری را در دانشگاه ترویج و پیاده کند.»
معاون مرحوم صالحی در دوران مسئولیت او در دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: «تفکر و مطالعه مساله دیگر مرحوم صالحی در فضای دانشگاه بود تا بتواند این موضوع را درمیان دانشگاهیان به‌ویژه درمیان گروه‌های انقلابی ترویج کند.»
طلابیگی خاطر نشان کرد: «او بعد از گذشت چند ماه از حضورش در تهران در مسئولیت جدید، پیگیر حل مشکل یکی از کارمندان دانشگاه فردوسی مشهد شد و این مساله برای همه جالب بود که به‌رغم رفتن از دانشگاه فردوسی مشهد، اما همچنان پیگیر رفع مشکلات کارمندان این دانشگاه است و درنهایت نیز تا رفع این مشکل مساله را پیگیری کرد و اهتمام ویژه او برای رفع مسائل دانشجویان، اساتید و کارمندان برای همه اعضای دانشگاه فردوسی مشهد ثابت شده است.»

 

کوتاه نوشت‌های حجت‌الاسلام صالحی در شبکه‌های اجتماعی

از مطالبه‌گری عالمانه تا انتقادات گاه غیرمنصفانه /جمعه 3 خرداد 98

بی‌تردید یکی از بی‌نظیرترین دیدارهای رهبر معظم انقلاب دیدار با دانشجویان است. مجموعه‌ای از مولفه‌های زیر، عامل منحصربه‌فرد شدن این دیدار است؛ از امیدآفرینی به نقش جوانان تا ایفای نقش مطالبه‌گری به نمایندگی از توده مردم، از شور انقلابی تا تحلیل‌های آگاهی‌بخش، از مطالبه‌گری عالمانه تا انتقادات گاه غیرمنصفانه (که تذکر رهبری را به‌دنبال داشت)، از تکبیر انقلابی و صلوات تا کف زدن‌های احساسی و پرصدا، از ابراز احساسات طرفینی تا انتقاد با صدای رسا از نحوه مدیریت جلسه توسط برخی دانشجویان و از اشتیاق هم‌سخنی با حضرت‌آقا تا توصیه‌ها و سخنان راهبردی ایشان. چنین جلوه‌ای از آزادی‌بیان در انتقاد از همه مسئولان و نهادهای دولتی و حاکمیتی، حتی مجموعه‌های منتسب به رهبری از منظر سلایق مختلف، آن هم درحضور برخی از همین مسئولان، کم‌نظیر و بلکه بی‌نظیر است. نماز جماعت و افطار بعد از آن در کنار رهبر انقلاب حسن ختام این دیدار است. امسال سعی کردیم در کنار فعالان علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی تشکل‌ها و انجمن‌ها و کانون‌های دانشجویی زمینه حضور کسانی را که کمتر در معرض این دیدار قرار می‌گیرند با ثبت‌نام عمومی و قرعه‌کشی فراهم کنیم. ثبت‌نام قریب به 60هزار مورد با کمترین اطلاع‌رسانی بیانگر اشتیاق وصف‌ناشدنی دانشجویان عزیز برای این دیدار است. امیدوارم با تجربه امسال و رفع موانعی که وجود داشت، سال آینده فرآیند ثبت‌نام و اطلاع‌رسانی را کم‌نقص‌تر و دقیق‌تر فراهم کنیم و کمتر شرمنده دانشجویان عزیز شویم.

فعالان فرهنگی دانشگاه، چشم نگران جامعه :  یکشنبه 1 اردیبهشت 98

هفته گذشته توفیق حضور درمیان جمعی از مدیران مسئول نشریات دانشجویی را داشتم؛ جمعی دغدغه‌مند و پرتلاش. پای صحبت‌شان نشستم و نکاتی را هم به‌اختصار عرض کردم. فعالان فرهنگی دانشگاه به‌عنوان چشم نگران جامعه ازجمله آرمان‌گراترین کنشگران سیاسی، اجتماعی کشور هستند؛ جمعی که برخلاف بسیاری از احزاب مساله‌شان نه منویات شخصی ناظر به قدرت، بلکه پیگیری آرمان‌هاست، آرمان‌های اصیل انقلاب یعنی استقلال، آزادی، عدالت و البته کارآمدی و چه بستری برای ظهور این دغدغه‌ها بهتر از نشریات دانشجویی. دوستان نشریات دانشجویی خوب می‌دانند مشق آرمانگرایی در نشریات دانشجویی بهترین تمرین برای پیشبرد آرمان‌ها در فضای پسادانشگاه است، بسیاری از مطبوعاتی‌های امروز کشور و افراد موفق در عرصه ارتباطات عمومی از فعالان نشریات دانشجویی در گذشته بوده‌اند. نشریات دانشجویی به‌خوبی می‌توانند در شرایط خطیر فعلی دوگانه امید و انتقاد را که توسط برخی سیاسیون درحال تبدیل به یک معمای لاینحل است، حل کنند و ذیل راهبرد امیدبخشی انتقادی و عدالت‌خواهانه در فضای دانشگاه آن را دنبال کنند، مفهومی که تبیین دقیق آن خصوصا درمیان نخبگان دانشگاهی گامی بلند برای نیل به اهداف گام دوم انقلاب تلقی می‌شود.

دانشگاه‌هایمان هرسال رنگ‌وبوی دینی‌تری به‌خود می‌گیرند: پنج‌شنبه 5 اردیبهشت 98

دیروز در جمع مبلغان و روحانیون فاضل و عزیزی حضور یافتم که قرار است در ایام ماه مبارک رمضان به جمع دانشگاهیان بروند؛ جمعی پرانگیزه و فرهیخته که فرصت مغتنم ماه مبارک رمضان را برای تبلیغ و تبیین نگاه دینی و انقلابی می‌شناختند. به برکت ماه مبارک رمضان و البته با همت این دوستان، دانشگاه‌هایمان هرسال رنگ‌وبوی دینی‌تری به‌خود می‌گیرند، سال‌هاست بلندگوهای بدخواهان این انقلاب دوست دارند بگویند دانشگاه در ایران چیزی بریده از بدنه عمومی مردم و دربرابر دین و انقلاب است، این نقشه سطحی و بی‌مایه هر بار در ماه مبارک خصوصا در لیالی‌قدر نقش بر آب می‌شود. ان‌شاءالله مبلغان عزیز در همگرایی با دانشجویان و اساتید در ماه مبارک از اخلاق و امید و عدالت که پیشرانه‌های انقلاب اسلامی در گام دوم هستند، بیش‌تر خواهند گفت. روحانیت فهیم انقلابی و مردمی نشان داده است همراه دانشگاهیان در غم‌ها و شادی‌ها و درکنار مردم بوده و خواهد ماند. همدلی و حضور جهادی در کمک به سیل‌زدگان با حضور امیدآفرین و معنویت‌زا در ماه رمضان از نشانه‌های این مدعاست.

حزب‌اللهی‌ها بشنویم/ سه‌شنبه 17 دی 98

حزب‌اللهی‌ها بشنویم. فرق است بین جامعه‌سازی با جامعه‌پردازی و تا خودسازی نکرده باشیم نمی‌توانیم جامعه‌پـــــردازی کنیم. حاج‌قاســــم جامعه و مردمش را طلا می‌دید و طلا نیازمند پردازش و پرداختن است، نه ساختن. او با خودسازی‌اش دنبال جامعه‌پردازی بود، نه جامعه‌سازی که نگاه سخت‌افزارانه به انسان‌هاست و آنگاه است که جامعه خودبه‌خود ساخته هم خواهد شد. با خودسازی است که جان‌ها ساخته و عیارها معلوم می‌شود، آتشی که عیار دل‌های همه آزادگان را جلای بیشتری می‌بخشد. مقتدایش گفت خودسازی... جامعه‌پردازی و اما اگر اهل سلوکی بدان تا رابطه‌ات را با انقلاب و امام جامعه‌ات تعریف نکرده باشی، این ره که می‌روی به ترکستان است ولو گمان کنی در سیروسلوکی.

العلم علمان، علم الادیان و علم الابدان /شنبه 10 اسفند 98

بیش از یک هفته از درگیر شدن کشورمان با ویروس مرموز کرونا می‌گذرد؛ ویروسی که به‌مرور کل دنیا را تحت‌تاثیر قرار داده است و شوربختانه آثار مخربی بر اقتصاد دنیا و البته اقتصاد ما گذاشته است، این بیماری درکنار تبعات منفی‌ای که برای جامعه ایرانی به‌دنبال داشته، نکات مثبتی هم دارد. اول اینکه جای‌جای کشور به محملی برای همدلی و همگرایی آحاد ملت بدل شده است، همدلی با جامعه فداکار پزشکی و مبارزان خط‌مقدم حفظ سلامت و همراهی برای شکست این مهمان‌ناخوانده با همه ظرفیت و دوم ظرفیت بالای عقلانیت دین‌محور در کشور را به‌ منصه‌ظهور گذاشته است. سال‌های‌سال است عده‌ای تلاش می‌کنند دوگانه واهی علم و دین را بازتولید کنند و این دو را مقابل هم قرار دهند و حضور کرونا را هم فرصتی برای تشدید آن می‌بینند. به فضل الهی مجموعه مواضع و اقدامات عقلای نظام و دین، نشان داد در منظومه فکری انقلاب اسلامی این دوگانه از اساس باطل است. جامعه ایرانی با امید به خدا و توکل به ذات مقدسش و توسل به ائمه اطهار و استمداد از عقلانیت انقلابی حتما این غول ناشناخته را هم به‌سختی شکست خواهد داد.

دانشجویان پیشرو در حمایت از مسلمانان مظلوم هند/جمعه 16 اسفند 98

آنچه این روزها در هند اتفاق می‌افتد، یک نسل‌کشی سبعانه و یک‌شبه‌جنایت جنگی است؛ حذف مسلمانان از این کشور پهناور ایده نهایی یک جریان افراطی است که رنگ‌ولعاب ملی‌گرایانه به کنش‌های سیاسی‌اش می‌زند. جریانی رادیکال که به‌وضوح بسان نازیست‌های اروپایی عمل می‌کند و در عصر کنونی از ترامپ هم ترامپ‌تر است و جالب است که این رفتار نه‌تنها از سوی دولت هندوستان تقبیح نمی‌شود، بلکه مورد تشویق هم قرار می‌گیرد.
دولت مستقر در هند البته می‌داند تحت فشار قرار دادن بیش از پیش مسلمانان -که اقلیتی قدرتمند در این کشور هستند- گسل‌های اجتماعی، سیاسی و حتی امنیتی را در شبه‌قاره هند و شرق آسیا فعال می‌کند و ممکن است خسارت‌های بزرگی به آنها بزند. جریان حاکم در هند باید بداند که به‌زودی تاریخ انقضای این ظلم به‌سر می‌آید و هیچ‌ظالمی تا ابد پایدار نخواهد بود.
در روزهای گذشته شاهد بودیم که در فضای داخلی باوجود تحت‌تاثیر بودن فضا از ویروس کرونا فعالیت‌های اعتراضی خوبی به‌نفع مردم هند انجام شد که تشکل‌های دانشجویی علی‌رغم دلمشغولی‌ها و احساس تعهد اجتماعی که به آلام مردم درخصوص کرونا داشتند، پیشرو در حمایت از مسلمانان مظلوم هند بودند. از همه این موذنان جامعه سپاسگزارم.

* نویسنده: زهرا رمضانی، ابوالفضل مظاهری،گروه دانشگاه