به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، دانشگاه آزاد اسلامی به‌دلیل دارا بودن حدود 420 واحد دانشگاهی در سراسر کشور توانسته در بیشتر مناطق کشور فعالیت آموزشی، پژوهشی و حتی اقتصادی دانش‌بنیان مثبتی برای مردم و صنعت کشور به همراه بیاورد. این شکوفایی و درخشش دانشگاه نه‌تنها مرهون موفقیت‌های اعضای هیات‌علمی است، بلکه داشتن دانشجویان مستعد، مراکز آزمایشگاهی و کارگاهی با تجهیزات به‌روز و مناسب، داشتن رابطه خوب با صنعت‌های بزرگ و کوچک به‌دلیل وضعیت علمی دانشگاه نیز در این میان توانسته کمک قابل‌توجهی به رتبه بالای دانشگاه در حوزه ارتباط‌گیری با صنایع کند. آنطور که میرغیاثی، رئیس یکی از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران به «فرهیختگان» گفته بود، واحد پرند یکی از واحدهای جوار صنعت برای دانشگاه آزاد اسلامی به حساب می‌آید که از همین‌رو به‌لحاظ امکانات آزمایشگاهی خوب رشد کرده است. این دانشگاه دارای چهار دانشکده علوم زیستی، فنی مهندسی، فناوری اطلاعات و علوم انسانی است که بیشترین جمعیت دانشجویی آن در دانشکده فنی و علوم انسانی با حدود 80 درصد جمعیت دانشجویی است که آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های این واحد دانشگاهی در حوزه علوم زیستی هشت آزمایشگاه، در حوزه فنی مهندسی 6 آزمایشگاه، در حوزه آی‌تی سه آزمایشگاه و مجموعا دارای 6 کارگاه تخصصی فنی و مکانیک است. همین مساله باعث شد سراغ رئیس پرجمعیت‌ترین دانشکده این دانشگاه برویم و در گفت‌وگویی با او از چرایی جذب موفق دانشجویان در این دانشکده سوال کنیم. علیرضا فیروزگان، رئیس دانشکده‌های فنی- مهندسی و فناوری اطلاعات در گفت‌وگویی که با «فرهیختگان» انجام داده، ویژگی مطرح این دانشگاه را داشتن گروه مکانیک خودرو با ظرفیت‌های بالای کارگاهی و آزمایشگاهی اعلام کرده است.
وجود 30 نمونه موتور خودرو در کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها
او ابتدا با تشریح وضعیت دانشکده فنی- مهندسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند می‌گوید: «ما در این واحد دانشگاهی پنج گروه آموزشی داریم که دانشجویان در دو ساختمان مجزا تحصیل می‌کنند. این پنج گروه آموزشی که زیرمجموعه دانشکده فنی- مهندسی هستند، گروه مهندسی عمران، مهندسی صنایع، مهندسی کامپیوتر، مهندسی مکانیک و مهندسی معماری را شامل شده‌اند و مجموع دانشجویان این دانشکده بیش از 5500 نفر هستند. رشته مهندسی مکانیک ما یکی از گروه‌های آموزشی قدیمی این واحد محسوب می‌شود که از سال 83 دانشجو پذیرش کرده و دو گرایش مهندسی مکانیک جامدات و سیالات در تحصیلات تکمیلی و همچنین در رشته‌های خودرو، مهندسی تکنولوژی خودرو و مهندسی کاردانی خودرو نیز در کارشناسی و کاردانی پذیرش دانشجو انجام داده که از نقاط قوت این گروه کارگاه‌های آموزشی این واحد دانشگاهی است.»
فیروزگان ادامه می‌دهد: «یکی از بهترین کارگاه‌ها در زمینه خودرو و تکنولوژی‌های خودرو در دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند وجود دارد که بیش از 30 نمونه از موتورهای برش‌خورده، زنده، دیزل، قدیمی، مدرن و در حال تولید کشور و خارجی در آن وجود دارند که حتی برخی از این موتورها در حال حاضر روی خودروهای مختلف نصب می‌شوند و مورد استفاده قرار می‌گیرند.»
رئیس دانشکده‌های فنی- مهندسی و فناوری اطلاعات با اشاره به اینکه غیر از موتورهای مختلف موجود در آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های این دانشگاه برخی قطعات نیز در این واحد دانشگاهی وجود دارد، عنوان می‌کند: «بدنه کامل خودرو، سیستم‌های الکتریکی، روشنایی و برق خودرو، سنسور‌ها و عملگرها و بردهای آموزشی بسیار زیادی در اینجا وجود دارند که کارآمد هستند و قابلیت نصب شدن روی خودروها را دارند و اساتید برای دانشجویان نمونه‌هایی از آنها را تجزیه و تحلیل می‌کنند که به جرات می‌توان گفت کارگاه‌های این دانشگاه در کل کشور چنین تجهیزاتی ندارند.»
آموزش موتورهای دوگانه‌سوز
فیروزگان در ادامه به این موضوع اشاره می‌کند که ما در زمینه سیستم‌های گازسوز نیز در بین برخی دانشگاه‌های مطرح کشور حضور داریم و می‌گوید: «این دانشگاه با توجه به آنکه در زمینه موتور خودرو فعالیت‌های خاصی دارد، توانسته با موتورهای دوگانه‌سوز که از سوخت گاز طبیعی فشرده و بنزین استفاده می‌کنند نیز برای دانشجویان خود ظرفیتی ایجاد کند. در واقع دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند قطب آموزشی این نوع موتورها به حساب می‌آید.»
او می‌افزاید: «نقطه‌قوت ما در این دانشگاه هیات‌علمی، کارگاه‌ها، نوع ارتباط با صنعت و دانشجویان مستعد هستند. در واقع هیات‌علمی و اساتید ما عمده پایان‌نامه و پژوهش‌های دانشجویان را به‌گونه‌ای تعریف می‌کنند که در زمینه اتوماسیون کنترل تجهیزات خودرویی، تجهیزات صنعتی، امکانات موردنیاز در زمینه طراحی موتور خودرو، ویژگی‌های خودروهای گازسوز و طراحی سیستم‌های کامپوزیت و بدنه‌های این خودروها قرار گیرند، بنابراین پروژه‌هایی که اعضای هیات‌علمی به کمک دانشجویان انجام داده‌اند، بسیار ارزشمند و گرانبها هستند که ازجمله می‌توان به طراحی و نمونه‌سازی یک خودروی هیبرید که به‌وسیله برق و بنزین احتراق دارند، اشاره کرد.»
فیروزگان در ادامه می‌گوید: «در کنار همه این پژوهش‌ها، تجهیزات بسیار گرانقدر و مدرنی نیز در آموزش نسل‌های سیستم‌های گازسوز در کارگاه آموزشی ما وجود دارند، به‌طوری‌که انواع سیستم‌های گازسوز نسل یک تا نسل چهار که اکثرا در مراکز تولیدی مانند ایران‌خودرو و سایپا قرار دارند، برای دانشجویان تامین شده، در حالی‌که این موتورها در محیط‌های آموزشی بسیار کمی وجود دارند یا حداقل تنها دانشگاه‌های مطرح و بزرگ صنعتی کشور از وجود این موتورها برخوردار هستند. اساتید مکانیک این دانشگاه بر چهار نسل موتور گازسوز تا سطح یورو4 آگاهی دارند و این یک ویژگی به حساب می‌آید که آنها منطبق با تکنولوژی‌های بازاری عمل می‌کنند و دانشجویان را آموزش می‌دهند، بنابراین دانشگاه آزاد اسلامی در آموزش موتورهای گازسوز یکی از نقاط برجسته برای واحد پرند به حساب می‌آید.»
این استاد دانشگاه در ادامه می‌گوید: «وضعیت صنعت خودرو در این دانشگاه به‌نحو مطلوب است و خودروسازی‌ها حتی اگر بخواهند کارآموز هم قبول کنند معیارهایی دارند. اما تنها از این واحد دانشگاهی است که در پذیرش کارآموز سختگیری نمی‌کند، آن‌هم به‌دلیل سطح آموزشی است که در این واحد دانشگاهی به دانشجویان ارائه خواهد شد. درواقع این دانشگاه توانسته ظرفیت بالایی از دو شرکت خودروسازی بزرگ کشور برای کارآموزی دانشجویان خودش را کسب کند. دانشجویان هنگام کارورزی، از نزدیک با تولید خودرو در کارخانه آشنا می‌شوند و حتی برخی از آنها پس از اتمام دوره خود استخدام می‌شوند.»
رئیس دانشکده‌های فنی- مهندسی و فناوری اطلاعات واحد پرند در ادامه با اعلام آمادگی از اینکه اعضای هیات‌علمی می‌توانند در شرکت‌های خودروسازی به‌خوبی فعالیت صنعتی داشته باشند، می‌افزاید: «هیات‌علمی، هیات اجرایی و حتی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند توانایی بالایی دارند تا مسائل مربوط به تحقیقات و توسعه و حتی نمونه‌سازی برای شرکت‌های خودروسازی را به عهده بگیرند و پیش ببرند.»
صنعت و دانشگاه همچنان به‌هم بی‌اعتماد هستند
فیروزگان در ادامه ضمن اشاره به اینکه ارتباط صنعت و دانشگاه متاسفانه در کشور ما به‌خوبی پیش نرفته است، می‌گوید: «این دو همیشه با یکدیگر مشکلاتی داشته‌اند. درواقع با توجه به ظرفیت عظیمی که ما در صنعت خودرو توانسته‌ایم در واحد دانشگاهی پرند به وجود بیاوریم، اما همچنان صنعت مردد است که تحقیقات و توسعه خود را که جایش در دانشگاه است، به دانشگاه بیاورد. تحقیق و توسعه در تمام شرکت‌های صنعتی و غیرصنعتی وظیفه مراکز دانشگاهی است و این در تمام دنیا موردقبول واقع شده، اما متاسفانه شرکت‌های خودروسازی ما خودشان این کار را انجام می‌دهند؛ برای آن مرکز مستقل، نیروی انسانی، هزینه‌های بالا و تجهیزات در نظر می‌گیرند، اما حاضر نیستند از نیروی انسانی و هیات‌علمی دانشگاه‌ها و ظرفیت کارگاهی دانشگاه‌ها که بسیار هم مجهز هستند، استفاده کنند. یکی از دلایلی که این اتفاق نمی‌افتد، همان موضوع اعتماد است که به بهانه‌های مختلف از دانشگاه و صنعت رفته است. به عقیده من، این تعریف در اینجا به‌اشتباه رواج پیدا کرده است. ما در زمینه شرکت‌های خودروسازی در آلمان، فرانسه، انگلستان و هلند بررسی‌هایی انجام داده‌ایم و اشکال اساسی این تشخیص داده شد که در واقع مراکز تحقیقاتی که عموما دانشگاه‌ها هستند و مراکز تولیدی که صنعت و کارخانه‌ها هستند، باید به یک زبان مشترک برسند تا بتوان از طریق مغز سیستم که مراکز تحقیقاتی هستند، بدنه سیستم که واحدهای تولیدی و صنعتی هستند پیش بروند و فعالیت داشته باشند.»
او می‌افزاید: «بین مراکز تحقیقاتی و مراکز صنعتی یک زبان مشترک نیاز است که باید توسط شرکت‌های توسعه‌ای پر شود. در کشور ما این مساله جا نیفتاده است. اصلا نباید مراکز تحقیقاتی و صنعتی با یکدیگر مراوده داشته باشند. این دو متفاوت از هم هستند، اما در یک سیستم جای دارند. شما تصور کنید مثلا قسمتی از بدن درد می‌کند یا دچار مشکلی شده است. پاهای فرد نمی‌تواند برای آن قسمت اقدامی مستقیم که منجر به بهبود وضعیت آن شود، انجام دهد، اما فرد می‌تواند به وسیله راه رفتن خودش را به دکتر یا مراکز درمانی برساند و بهبود پیدا کند. پاها در بدن دقیقا نقش همان شرکت‌های توسعه‌ای بین صنعت و دانشگاه را دارند.»
ارتباط با صنعت از دانشگاه‌های منچستر تا سوئیس
او با اشاره به نمونه‌های خارجی ارتباط بین صنعت و دانشگاه می‌گوید: «به‌عنوان نمونه‌ای از شکل‌گیری اولیه ارتباط دانشگاه با صنعت می‌توان به تاسیس برخی دانشگاه‌ها با حمایت موسسات صنعتی اشاره کرد، مثل تاسیس دانشگاه «اوانز» منچستر در سال ۱۸۵۱ و تاسیس دانشگاه «فیرت» شفیلد انگلستان در سال ۱۸۷۳. در این نوع دانشگاه‌ها، برنامه‌های آموزشی عمدتا منطبق با نیاز‌های صنایع حمایت‌کننده تدوین می‌شد و فارغ‌التحصیلان آنها کارایی خود را در صنعت مربوطه پیدا می‌کردند. این روند به‌تدریج در دیگر کشور‌ها گسترش پیدا کرد و بعد از جنگ جهانی اول سرعت گرفت، به‌طوری که دانشگاه‌ها به مراکز پیشگامان صنعت تبدیل شدند. بعد از جنگ جهانی دوم ارتباط تحقیقاتی دانشگاه با صنایع در کشور‌های صنعتی قوت گرفت و این امر در کنار توسعه فناوری اهمیت بیشتری پیدا کرد.»
این استاد دانشگاه در پایان می‌گوید: «به‌طورکلی در کشور‌های اروپایی و آمریکا، ارتباط دانشگاه با صنایع نسبتا به‌صورت گسترده شکل گرفته است. این ارتباط مستقیما و در بعضی دیگر از طریق واسطه‌هایی مثل شورا‌های ملی تحقیقاتی یا مراکز ملی تحقیقاتی انجام می‌گیرد. به‌عنوان مثال در فرانسه مرکز ملی تحقیقات، در ایتالیا شورای ملی تحقیقات، در سوئیس بنیاد ملی علوم، در دانمارک شورای ملی شش‌گانه، در مالزی فدراسیون تولید‌کنندگان مالزیایی، در سنگاپور طرح همکاری تحقیق و توسعه و در تایلند هیات توسعه علوم و فناوری این وظیفه را برعهده دارند که اگر ما نیز بخواهیم ارتباط بین صنعت و دانشگاه را مطلوب کنیم، باید به این نمونه‌ها توجه داشته باشیم و از تجربه‌های آنان استفاده کنیم.»