به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، دو هزار نفر به آمار تایید‌صلاحیت‌شده‌ها اضافه شدند. دو هزار نفری که هشت نفر آنان نمایندگان فعلی مجلس شورای اسلامی هستند. اینها خبرهایی بود که روز گذشته عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در نشست خبری اعلام کرد. با این وصف 82 نماینده مجلس دهم، تا امروز نتوانستند از سرند شاخصهای قانونی برای احراز صلاحیت نمایندگی دوباره عبور کنند. به گفته شورای نگهبان جمع زیادی از این افراد به‌دلیل مسائل مالی ردصلاحیت شدهاند و بهعنوان نمونه به گفته کدخدایی حدود 40 نفر این جمع، اصولگرا هستند و مابقی اصلاحطلب. کدخدایی می‌گوید مشکل اصلی در انتخابات با نظام انتخاباتی و قوانین حداقلی است و آنها هم بهعنوان شورای نگهبان از این وضعیت راضی نیستند. شکوائیه‌ای که بارها از زبان اعضای مختلف شورای نگهبان شنیده شده است و مثنوی هفتاد منی از گلایه آنها نسبت به تعلل مجلسی‌ها نسبت به اصلاح قانون انتخابات می‌توان نوشت.
به هر ترتیب به‌اصطلاح حقوقدانان، زمان بررسی صلاحیت‌ها و رسیدگی به شکایات در «شورای نگهبان اول» روز جمعه به پایان رسید و مطابق آنچه اعلام شده بود شورای نگهبان قرار بود آخرین نتایج تایید‌صلاحیت‌شدگان را آخرین ساعات جمعه به وزارت کشور ارائه کند تا از طریق فرمانداری‌ها این نتایج به داوطلبان اعلام شود. صبح دیروز (شنبه) نیز شورای نگهبان در اطلاعیه شماره 5 خود اعلام کرد داوطلبانی که در شورای نگهبان صلاحیت‌شان احراز نشده است از این روز (12 بهمن) تا سه روز مهلت شکایت خواهند داشت؛ تا فاز دوم «شورای نگهبان» برای انتخابات مجلس یازدهم رسما از روز گذشته آغاز شود. با این حال استاندار تهران، صبح دیروز در نشست خبری اعلام کرد: «لیست تایید‌صلاحیت‌شدگان شورای نگهبان به دست ما نرسیده است.»
اگرچه ساعاتی بعد وزارت کشور اطلاعیه شورای نگهبان را با اطلاعیه‌ای تایید کرد، ولی همچنان تا زمان نگارش این گزارش، اطلاعات دقیقی از آمار چهره‌های شاخص تاییدصلاحیتشده خبری نشده است. شنیده‌های «فرهیختگان» حکایت از آن دارد که طیبه سیاوشی‌شاه‌عنایتی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس دهم،زهرا ساعی نماینده فعلی مردم تبریز که برای این دوره از تهران داوطلب شده بود و فاطمه سعیدی احتمالا جزء نمایندگان تاییدصلاحیتشده هستند، البته این در حد گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای است.گمانه‌زنی‌هایی که نام الیاس حضرتی را نیز در میان تایید‌صلاحیت‌شدگان قرار می‌داد، ولی تا زمان نوشتن این گزارش خبرهای کسب‌شده خبرنگار «فرهیختگان» حکایت از این دارد که همچنان خبری از تاییدصلاحیت حضرتی نیست. البته ناگفته پیداست که هرچه تنوع و تکثر در انتخابات بیشتر باشد و هرچه سلایق بیشتری در انتخابات، داوطلب نمایندگی شوند و بتوانند شاخصهای صلاحیت قانونی را احراز کنند، تنور انتخابات گرم‌تر خواهد شد و در این میان حضور چهره‌های اصلاحطلب در انتخابات نیز از این قاعده مستثنی نیست.
فارغ از عده و عده اصلاحطلبان تاییدصلاحیتشده، روال در پیش گرفته شده توسط اصلاحطلبان حتی از پیش از آغاز بررسی‌ها و احراز یا رد‌صلاحیت‌ها توسط هیاتهای اجرایی و شورای نگهبان مشهود بود. روالی که محمد قوچانی و دیگر اعضای طیف کارگزاران آن را بی‌خیالی، بی‌برنامگی و باری‌به‌هر‌جهت رفتار کردن خواندند و با پایان یافتن زمان ثبتنام داوطلبان، دست‌ها را خیلی زودتر از تصورات به نشانه باخت زودهنگام انتخاباتی بالا بردند.بگذریم که عده‌ای از چهره‌های رادیکال جریان اصلاحات برای ردصلاحیت شدن به وزارت کشور رفتند و نام خود را بهعنوان داوطلب نمایندگی مجلس ثبت کردند. از این عده ردصلاحیتشده که بگذریم، ناگفته پیداست که اصلاحطلبان به تعبیر جواد روح، عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت، در «کار نکردن» و «کنار کشیدن» گویی به اتفاق نظر رسیدند.
این اتفاق نظر را می‌توان در کارنامه و عملکرد اصلاحطلبان بعد از شیرین شدن کام‌شان در چند انتخابات پیاپی اخیر جست‌وجو کرد. کارنامه‌ای که حتی رادیکال‌های اصلاحطلب نیز در آن، جای دفاعی باقی نمی‌بینند. از این رو اگرچه منفعت حکم میکند که مساله رد‌صلاحیت‌ها برجسته و در بوق‌و‌کرنا شود، ولی ناگفته پیداست که مشکل اصلی جریان اصلاحات در انتخابات مجلس یازدهم، کمبود عده و عده و اعضای شناسنامه‌دار اصلاحطلب آن‌هم به‌دلیل رد‌صلاحیت‌ها نیست. یا به تعبیری فوق‌منصفانه حداقل این مساله، مشکل اصلی این جریان تلقی نمی‌شود. آنچه مانند آوار بر سر اصلاحطلبان خراب شده و مسیر سیاستورزی آنان را مسدود کرده، عملکرد آنان در دولت و مجلس و شورای شهر است. عملکردی که بخش قابل توجهی از بدنه اجتماعی را از آنان ناامید و روی‌گردان کرده است. چراکه اگر این‌گونه نبود به تعبیر جواد روح (رجوع کنید به «فرهیختگان» شماره 18 آذر 98) همین تعداد داوطلب ثبت‌نامی اصلاحطلب هم با تو بمیری و من بمیرم حاضر به ثبتنام نمی‌شدند یا اینکه اگر اصلاحطلبان فکر می‌کردند حالا هم مانند دو سال پیش (سال 96) با سوت خاتمی، دو، سه میلیون نفر در تهران رای می‌دهند، بین اصلاحطلبان برای ثبتنام کردن و در لیست رفتن کشت‌وکشتار بود. از این رو از چند ماه پیش تئوریسین‌های رادیکال اصلاحطلب همچون سعید حجاریان، صندوق رای را «جعبه پاندورا» خواندند! جعبه‌ای که بنابر افسانه‌های یونانی از آن بلا می‌آید.
حجاریان از سوی دیگر بهترین راهبرد نتیجه‌بخش برای رسیدن به خواست اصلاحطلبان را در شرایط فعلی قرار‌دادن نظام در شرایط خوف و رجا خوانده بود. شرایطی که باعث میشود گویی حضور در انتخابات یا تحریم آن همچون شمشیر داموکلس بالای سر نظام نگاه داشته و به امتیازگیری این جریان منتج شود. البته از سوی دیگر، چهره‌هایی چون بهزاد نبوی و محمدرضا عارف و احزابی چون کارگزاران، طیفی از اصلاحطلبان را تشکیل می‌دهند که حضور همه‌جانبه اصلاحطلبان در انتخابات را نسخه شفابخش می‌خوانند و بر آن تاکید دارند. آنها معتقدند تندروی‌های سال‌های پیش نه‌تنها سودی را متوجه جریان اصلاحات نکرده، بلکه به بازکردن عرصه برای رقیب دامن زده و آنها را چنان به حاشیه رانده که در سال 92 مجبور شدند برای جلب افکار عمومی، حسن روحانی را بر دوش خود سوار کنند و امروز در کارنامه دولت شریک باشند.
در همین راستا محمدرضا عارف، رئیس شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان، همین چند روز پیش بود که به‌صراحت اعلام کرد: «هرجا نامزد اصلاحطلب داشتیم، لیست می‌دهیم.» اگرچه شورایعالی سیاستگذاری طی بیانیه‌ای اعلام داشت: «نمی‌توانیم زینتالمجالس انتخابات باشیم.» به هر ترتیب این نظرات دوگانه و حتی متناقض از ابتدا در میان اصلاحطلبان وجود داشت. نظراتی که نگاه به آینده و کارنامه تندروی‌های گذشته تصمیمگیری واحد درخصوص انتخابات را میان اصلاحطلبان سخت کرده است. از سوی دیگر حضور و تایید صلاحیت چهره‌های شاخص اصلاحطلبی همچون عضو ارشد مجمع روحانیون مبارز (مجید انصاری) و سران احزاب اصلاحطلبی چون مردم‌سالاری، خانه کارگر، انجمن اسلامی معلمان، همیاری اسلامی و اعضای احزابی چون کارگزاران و... در کنار احتمال تاییدصلاحیت دیگر چهره‌ها بی‌عملی انتخاباتی آن‌هم بی‌عملی متحد‌الشکل را منتفی میکند. از سوی دیگر نیم‌نگاهی به انتخابات 1400 و نتایج تَکرارهای گذشته هم صراحت لهجه انتخاباتی مجلس را در نگاه برخی اصلاحطلبان منتفی می‌داند و بر ضرورت ابتکاری که به احیای سرمایه اصلاحطلبی منتج شود، تاکید میکند. حالا امروز (یکشنبه) شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان به ریاست محمدرضا عارف تشکیل جلسه خواهد داد.
یکی از چهره‌های نزدیک به سید‌محمد خاتمی، به خبرنگار «فرهیختگان» درخصوص آخرین بحث و جمع‌بندی‌ها در جریان اصلاحطلب گفته نباید از تجربه بد مجلس قبلی دفاع کرد و تصریح کرده است: «آخرین جمع‌بندی در شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان این است که لیست واحدی ارائه نکنند و ارائه لیست و معرفی نامزدها را به احزاب اصلاحطلب واگذار کنند.» به این معنی که «هر حزب تصمیم خود را بگیرد و شورایعالی سیاستگذاری و خاتمی هیچ لیستی را مورد حمایت قرار ندهند.» بهعبارتی می‌توان گفت جریان اصلاحات می‌خواهد از این طریق هم تحریم انتخاباتی صورت نگیرد و هم از مسئولیت‌پذیری درخصوص لیستی که ارائه میکند، شانه خالی کند.
در سعدآباد چه گذشت؟
حدود 10روز پیش بود که خبری از دیدار حسن روحانی و اسحاق جهانگیری، با رئیس دولت اصلاحات و جمعی دیگر همچون ناطق‌نوری در سعدآباد رسانه‌ای شد؛ دیداری که به‌واسطه کمتر از یک ماه زمان تا انتخابات دوم اسفند، حساسیت‌ها را به خود جلب کرد. خبری که از سوی معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیسجمهور، منتسب به«فیک‌نیوزها» خوانده و از اساس تکذیب شد.
علیرضا معزی در حساب توئیتری خود بر این تکذیب چنان تاکید داشت که تصریح کرد: «جز استقبال از روسای‌جمهور کشورهای میهمان که همیشه در ساختمان جمهوری مجموعه سعدآباد و با حضور خبرنگاران انجام میشود و تصاویرش را همه دیده‌اند، مابقی اخبار حضور روحانی در کاخ سعدآباد فیک‌نیوز است.»
حسام‌الدین آشنا، مشاور رسانه‌ای رئیس‌جمهوری هم در صفحه توئیتری خود نوشت: «آقایان در ذهن‌شان برای رئیسجمهور جلسه انتخاباتی طراحی میکنند. مکان را هم تعیین میکنند. شرکت‌کنندگان را هم مشخص میکنند. روز و ساعت را هم اعلام میکنند. دستور جلسه را هم تهیه میکنند. در پایان صورت مذاکرات را هم منتشر میکنند. آفرین به این همه خلاقیت!»
با وجود تکذیب‌های بی‌اساس دولتی‌ها، جواد امام، مدیرعامل بنیاد باران این خبر را تایید کرد و ضمن پرهیز از افشای جزئیات این دیدار اشاره داشت که این دیدار به صرف شام انجام شده است. وی تاکید داشت پیش از این نیز این دیدارها اتفاق افتاده است.در همین راستا، یکی از چهره‌های نزدیک به سید محمد خاتمی، درخصوص جزئیات این دیدار به «فرهیختگان» گفت: «امکان ائتلاف اصلاحطلبان با معتدلین وجود ندارد. محور اصلی دیدار صورت گرفته در سعدآباد در مورد انتخابات و لیست‌ها نبوده است. اگرچه آقایان نمی‌خواهند مسائل مطرح شده را بیان کنند.» وی تصریح کرد: «عمده بحث‌ها پیرامون برجام، مسائل منطقه‌ای و مذاکرات بوده است. دولت هم گزارشی از وضعیت خود ارائه کرده است.»
با این وصف و با توجه به راهبرد اصلاحطلبان می‌توان نتیجه گرفت بیراه هم نیست که محور اصلی بحث‌های صورت گرفته درخصوص مذاکرات تکذیب‌شده رئیسجمهور در سعدآباد، پیرامون انتخابات مجلس نباشد!
رسولی، رئیس ستاد انتخابات مرکزی شورای عالی جبهه اصلاحطلبان در گفت‌‌وگو با «فرهیختگان»:
اهتمام به صندوق رای و ارائه لیست تا حد امکان راهبرد مصوب اصلاحطلبان است
سید‌‌حسن رسولی، رئیس ستاد انتخابات مرکزی شورای عالی جبهه اصلاحطلبان در گفت‌‌وگو با «فرهیختگان» به راهبرد انتخاباتی اصلاحطلبان تاکید کرد و گفت: «شرکت در انتخابات و اهتمام به صندوق رای بهعنوان مدنی‌‌ترین و مردمی‌‌ترین مسیر دخالت در سرنوشت کشور، از اصول مسلم و پذیرفته‌‌شده جریان اصلاحات و این مساله راهبرد مصوب اصلاحطلبان است.»
وی خاطرنشان کرد: «در‌‌حال‌‌حاضر هیاتهای اجرایی که اکنون مسئولیت آنها به پایان رسیده و نیز هیاتهای نظارت تا حدودی تصویری ارائه کرده‌‌اند که برای جریان اصلاحات امیدوارکننده نیست. 20 روز فرصت رسیدگی به شکایات، مهلت بسیار مهم و تعیین‌‌کننده‌‌ای بود، چراکه نتایج اعلام شده مشخص میکند عمل به راهبرد ارائه لیست و حمایت از نامزدهای اصلاحطلب واجد معیارها و شاخصهای اصلاحطلبی در هر حوزه‌‌ای که نامزد داشته باشیم، در گستره 208 حوزه انتخابیه کشور تا چه اندازه تحقق‌‌پذیر است.»
رئیس ستاد انتخابات مرکزی شورای عالی جبهه اصلاحطلبان تاکید کرد: «به هر میزانی که امکان ارائه لیست و معرفی کاندیداها امکان‌‌پذیر باشد، این راهبرد که مصوب قبلی شورای عالی سیاستگذاری جبهه ائتلافی اصلاحطلبان ایران اسلامی است، قابلیت عملیاتی شدن پیدا میکند.»
در هر حوزه‌‌ای که نامزد داشته باشیم آن را معرفی خواهیم کرد
رسولی تصریح کرد: «بهعبارتی در هر حوزه‌‌ای که نامزد اصلاحطلب داشته باشیم، آن را به بدنه اجتماعی و سیاسی خود معرفی خواهیم کرد. البته این معرفی از سوی شورای اصلاحات استان است زیرا معرفی نامزدها در استان‌‌ها در منظومه‌‌ای که تهیه، تدوین و ابلاغ شده توسط شورای اصلاحات استان صورت می‌‌گیرد و شورای اصلاحات استان‌‌ها در انتخاب نامزدها و کاندیداها راسا تصمیمگیری میکنند.»
رسولی در پاسخ به اینکه آیا این راهبرد با بیانیه اخیر شعسا (شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان) مبنی‌‌بر اینکه اگر کاندیداها تایید نشوند، زینتالمجالس نمی‌‌شویم در تناقض نیست، تصریح کرد: «خیر، آنچه در بیانیه وجود دارد مقید‌‌کردن ارائه لیست به بودن نامزد تاییدصلاحیتشده اصلاحطلب و منطبق‌‌بر شاخص‌‌هاست؛ لذا تناقضی بین این بیانیه با اعلام آمادگی برای ارائه لیست اصلاحطلبان وجود ندارد. ممکن است ادبیات من با این بیانیه متفاوت باشد، ولی پیام واحد است.»
نایب‌‌رئیس کمیسیون برنامه‌‌و‌‌بودجه شورای شهر تهران بیان کرد: «ستاد مرکزی انتخابات اصلاحطلبان، مجری راهبردها و سیاست‌‌های کلیدی شورای عالی است. بنابراین در هرجایی که مجال سیاستورزی انتخاباتی اصلاح‌‌طلبانه اصیل، عزتمندانه و مبتنی‌‌بر منافع ملی باشد، ما حضور خواهیم داشت. در حوزه‌‌هایی که این امکان وجود نداشته باشد طبعا ایفای هر نوع نقشی از ما سلب شده است و مسئولیتی متوجه جریان
اصلاحات نیست.»
قید و شرطی از سوی شورای نگهبان در رایزنی‌‌ها بیان نشد
رسولی به دیدار و رایزنی‌‌های اعضای شورای سیاستگذاری اصلاحات با شورای نگهبان اشاره کرد و گفت: «قانون انتخابات در موارد مشخصی شرایط رای‌‌دهندگان و انتخاب‌‌شوندگان را تعیین کرده است. درباره این موضوع نیز رایزنی‌‌ها ادامه داشته و جای تردید نیست که از موضع عزتمندانه است؛ ولی اینکه قید‌‌و‌‌شرطی از ناحیه شورای نگهبان بیان شده باشد، باید گفت خیر، چنین چیزی نبوده است.»
وی در ادامه تاکید کرد: «داوطلبان ردصلاحیتشده در سطوح مختلف، از سوی شورایعالی ترغیب‌‌و‌‌تشویق شدند که با ارائه شکایت مستند به شورای نگهبان نسبت به ردصلاحیت خود، هم از حیث احقاق حق فردی و هم از حیث تعهدی که نسبت به روحیه جمعی و مسئولیت جمعی اصلاح‌‌طلبانه دارند، اقدام کنند. توسط اکثریت مطلق، این اقدام صورت گرفت و 42 نماینده عضو فراکسیون امید، مدیران ارشد، استانداران اسبق و سابق، دبیران کل احزاب و چند صد نفر از نیروهای اصلاحطلبی که در سراسر کشور ثبتنام کردند، از این فرصت قانونی یعنی اعتراض به ردصلاحیت خود استفاده کردند.»
بحث ما بر سر نحوه تفسیر، برداشت و انطباق مواد مفاد انتخابات با وضعیت افراد است
رئیس ستاد انتخابات مرکزی شورایعالی جبهه اصلاحطلبان در واکنش به تاکید حقوقدانان شورای نگهبان بر مولفه‌‌های دوری کاندیداها از فساد اخلاقی و اقتصادی و ضدیت با حاکمیت تاکید کرد: «این موارد صلاحیت‌‌های قانونی است و در مواجهه با قانون بحثی نداریم، اما برسر نحوه تفسیر، برداشت و انطباق مواد مفاد انتخابات با وضعیت افراد بحث داریم؛ قانونگذار تعیین کرده کسانی که به هر‌‌دلیلی فاقد شرایط ایجابی مندرج در قانون انتخابات هستند از قبیل درستکاری، پاکدامنی و سوابق قابل قبول؛ یا دارای شرایط سلبی هستند همانند محکومان به مواد مخدر و... ، از حضور در انتخابات منع میشوند بنابراین این موارد محل بحث
ما نیست.»
وی خاطرنشان کرد: «آنچه محل بحث است و موضوع این رایزنی‌‌ها و اعتراضات بوده و هست؛ تطبیق و تفسیر این مواد قانونی با شرایط داوطلبان است. بهعنوان مثال علی مطهری به اتهام عدم التزام عملی به نظام جمهوری اسلامی ایران، براساس تفسیر قانونی ردصلاحیت شدهاند. اینجا بحث مواد مفاد قانونی نیست. بحث تفسیر، برداشت و اعمال مرجع ناظر است. آنچه مورد بحث در این رایزنی بوده و هست، تطبیق معیارهای قانونی با مصادیق است که دوستان ما مراجعه کردند و اسناد و مدارکی ارائه دادند و بعضا هم گزارش‌‌هایی از گفت‌‌وگوهای آنها داده شده است.»
رسولی در ادامه اشاره داشت: «مطلع هستم یک جوان متخصص، متدین، برخاسته از خانواده شهید که شرایط عدم احراز را به او اعلام کرده‌‌اند در مواجهه حضوری به وی اعلام شده، شما با فلان شخصیت عکس گرفتید و این دلیل عدم احراز صلاحیت یک جوان متخصص، مومن و تحصیلکرده شده است! اعتراض ما نسبت به تطبیق این مواد قانونی با مصادیق است و الا درباره اصل قوانین نه آقای عارف و نه معترضان که شکایت به شورای نگهبان کرده‌‌اند، تردید ندارند.»
باید همه احزاب و گروه‌‌ها به شرکت هرچه بیشتر در عرصه انتخابات اهتمام ورزند
وی در پاسخ به این سوال که تا الان چه‌‌کسانی تاییدصلاحیت شدهاند، گفت: «در‌‌این‌‌باره اطلاعی ندارم، ولی حال و روز امروز کشور از جهات بیرونی و درونی اقتضا میکند انتخابات پرشوری داشته باشیم و مردم را به حضور در انتخابات ترغیب‌‌و‌‌تشویق کنیم و همه احزاب و گروه‌‌ها به شرکت هرچه بیشتر در این عرصه اهتمام ورزند.»
رسولی تاکید کرد: «لازمه انجام این رسالت ملی و انقلابی مواجه‌‌بودن با عرصه رقابتی است و رقابت در انتخابات زمانی شکل می‌‌گیرد داوطلبانی که نماینده گرایش‌‌های گوناگون فکری و سیاسی در چارچوب قانون اساسی کشور هستند، در لیست اعلامی نهایی شورای نگهبان دیده شوند؛ در غیر این صورت اگر خدایی‌ناکرده این اتفاق رخ ندهد، به همان میزان که انتخابات از حضور چهره‌های متنوع و متکثر از سلیقه سیاسی خالی میشود، به همان میزان به رقابتی بودن فضای انتخابات و ترغیب‌‌و‌‌تشویق مردم به شرکت در انتخابات لطمه وارد میشود.»
عضو شورای شهر تهران در پاسخ به این سوال که آیا در رایزنی‌‌ها پیشنهادی مبنی‌‌بر دریافت پول آن‌‌طور‌که صادقی مدعی شده، هست، گفت: «از این موضوع اطلاعی ندارم. این موضوع توسط برخی در سایت‌‌ها اعلام شده و من از آن مطلع نیستم.»
رئیس ستاد انتخابات مرکزی شورایعالی جبهه اصلاحطلبان درخصوص دیدار هفته گذشته رئیسجمهور با رئیس دولت اصلاحات هم گفت: « آقای جواد امام، مدیرعامل ما در بنیاد باران رسما تکذیب کردند. ممکن است شخصیت‌‌ها مرتب یکدیگر را ملاقات کنند ولی جلسه رسمی و تشکیلاتی در این دیدار تکذیب شده است و از جزئیات دیگری مطلع نیستم.»