به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، بعد از گذشت سال‌ها درگیری کشورهای مختلف دنیا با انواع بیماری‌های واگیرداری چون ابولا، سارس، آنفلوآنزای پرندگان و... این‌بار ویروس جدید دیگری به دل مردم جهان ترس و واهمه انداخته است. چند هفته‌ای است دنیا درگیر کروناویروس شده و این ویروس تاکنون شمار زیادی را در کشورهای مختلف مبتلا کرده و عده‌ای هم جان خود را از دست داده‌اند. شاید یکی از عجیب‌ترین و جالب‌ترین نکاتی که درباره این ویروس جلب‌توجه می‌کند، تنوع بیش‌ازحد آن است، به‌طوری که این ویروس در عرض چند روز می‌تواند تغییرشکل دهد.به گزارش نیویورک‌تایمز، تاکنون حدود ۲۰۰ نفر در چین بر اثر ابتلا به این ویروس مهلک جان خود را از دست داده‌اند اما غیر از چین، مرگ‌ومیر دیگری در کشورهای مختلف اعلام نشده است. با توجه به اینکه در ابتدا خبری از درمان این بیماری نبود، اما خیلی زود محققان دست به کار شدند و چند روز پیش بود که کشف درمان آن خبرساز شد و تا امروز شماری از بیماران هم درمان شده‌اند. کروناویروس هم مانند هر موضوع علمی دیگری مورد‌توجه محققان است و همین امر باعث شده در همین مدت کوتاه مطالعات گسترده‌ای درباره این ویروس و شیوع و حتی آینده آن انجام شود.
جهش‌ها همیشه ویروس را تشدید نمی‌کنند
ایان مک‌کی، ویروس‌شناس دانشگاه کوئینزلند در بریس‌بین استرالیا در مجله علمی nature درباره ماندگاری این ویروس می‌گوید: «پرسشی که بیش از هرچیز مطرح می‌شود، این است که آیا کروناویروس در شهرهایی که شیوع پیدا کرده ماندگار است؟ شیوع این ویروس می‌تواند مانند آنفلوانزا باشد، به‌طوری که هرساله دوره عود داشته باشد تا زمانی که راه درمان مخصوص آن نوع از بیماری کشف شود و در اختیار بیماران قرار گیرد. اگر این ویروس در افراد مبتلایی که علائمی ندارند، گسترش یابد، آن موقع است که کنترل بیماری دشوار شده و گسترش آن بیش از آن چیزی خواهد شد که الان شاهد آن هستیم. درحال حاضر هم درست است که برخی بیماران علائمی از ابتلا به کروناویروس را در بدن خود ندارند، اما تعدادشان نگران‌کننده نیست.»
به گفته بن‌کولینگ اپیدمیولوژیست، «اگر اقدامات کنترل‌کننده موثر واقع شوند و انتقال آن آنقدر آهسته پیش رود که هر فرد، ویروس را تنها به یک نفر دیگر انتقال دهد، شیوع آن به راحتی قابل‌کنترل است.» یکی از موضوعاتی که محققان در این گزارش nature به آن اشاره کرده‌اند، تغییر سریع این ویروس است. درواقع، محققان نگران گسترش سریع این ویروس به دلیل جهش و تغییر آن هستند که شیوع ویروس و بیماری‌زا بودن آن را تشدید می‌کند. درحال حاضر، این ویروس بیش از هر چیز سالمندان و افرادی را مبتلا می‌کند که از قبل مبتلا به یک بیماری زمینه‌ای مانند دیابت یا بیماری قلبی باشند.
کریستین اندرسون، محقق بیماری‌های عفونی برخلاف برخی محققان که نگران شیوع این بیماری هستند، معتقد است: «جهش مداوم کروناویروس بخشی از چرخه حیات این ویروس است اما این جهش‌ها دلیلی بر تشدید گسترش شیوع آن نیست یا وضعیت ابتلا به بیماری را شدیدتر نمی‌کند.» او ادامه می‌دهد: «بیشتر جهش‌هایی که در کروناویروس رخ می‌دهد یا برای ویروس مضر هستند یا هیچ تاثیری روی آن ندارند. مصداق آن، مطالعه‌ای است که روی جهش ویروس سارس در سال 2018 انجام شد و محققان طی آن دریافتند جهش ایجادشده در ویروس حتی باعث کاهش شدت شیوع این ویروس در دنیا شده است.»
بیش از 50 مقاله در 20 روز گذشته
بیش از 50 مقاله علمی درباره کروناویروس طی 20 روز گذشته در دنیا منتشر شده است. این ویروس که به nCoV- 2019 شناخته می‌شود، نوعی بیماری شدید تنفسی است که تاکنون در 20 کشور شیوع پیدا کرده است. گسترش این ویروس به حدی بود که دانشمندان را به تحقیق و مطالعه واداشت و تاکنون مباحث علمی مختلفی درباره آن منتشر شده که در هر کدام تلاش شده به بخشی از ویژگی‌های این ویروس، نحوه شیوع، آینده و حواشی آن بپردازند. بیش از 30 مقاله در ژورنال‌های علمی چون The Lancet و Journal of Medical Virology منتشر شده است.
گام نخست، تولید واکسن
به گزارش واشنگتن‌پست، آمریکا یکی‌دیگر از قربانیان شیوع کروناویروس است که تاکنون شماری از شهروندان این کشور به آن مبتلا شده‌اند. در حومه جنوبی بوستون، ربات‌ها کار ساخت واکسن موثر در برابر این ویروس را آغاز کرده‌اند و هزاران نوع از آن هم آماده عرضه به بیماران مبتلاست. دانشمندان، اقدامات موثری را برای تولید واکسن کروناویروس آغاز کرده‌اند. زمانی که جهان با یک بیماری مرموز و جدید روبه‌رو می‌شود، هشداری عمومی داده می‌شود و دانشمندان با سرعت به دنبال راهی برای جلوگیری از شیوع یا درمان آن می‌گردند. اما تا زمانی که کاندیداهای درمانی یا پیشگیرانه امیدبخش آماده ورود به بازار شوند، ممکن است کار از کار گذشته باشد و شدت شیوع بیماری آنقدر زیاد شود که بسیاری را درگیر کند و این وضعیت، لزوم تسریع هرچه بیشتر فرآیند تولید واکسن یا ابداع درمان را می‌طلبد. جاکلین شی، مدیر ارشد علمی شرکت بایوتک «Inovio» که در حال ساخت واکسن‌هایی برای ویروس‌های بیماری زیکا، ابولا و سندروم تنفسی خاورمیانه هستند، می‌گوید: «ما کاندیداهایی برای آزمایش واکسن‌های تولید شده در این شرکت داریم که درنهایت شیوع بیماری را از بین می‌برند. مساله‌ای که از نظر علمی برای کروناویروس مطرح می‌شود، برداشتن گام نخست است که شامل طراحی و شروع ساخت واکسن این بیماری می‌شود که با وجود فناوری‌های نوینی که امروزه در اختیار دانشمندان دنیاست، می‌توان یک‌شبه هم آن را ساخت.»
دانشمندان موسسه ملی بهداشت آمریکا با همکاری شرکت بیوتک ماساچوست در تلاشند واکسن مقابله‌کننده با ویروس کرونا را بسازند. به محض اینکه ژنوم این ویروس در اوایل ژانویه در چین مشاهده شد، این موسسه شروع به طراحی بخشی از این ویروس کرد که سیستم ایمنی بدن را فعال می‌کرد و محققان تلاش کردند به طریقی این ویروس را غیرفعال کنند. دانشمندان موسسه ملی بهداشت، طرح خود را برای این شرکت ارسال کردند تا طرح را با پلتفرم ویروس ادغام کرده و تولید واکسن موردنظر را آغاز کنند. آنها ابراز امیدواری کردند تا ماه آوریل بتوانند این واکسن را روانه بازار کنند.
گروهی از محققان شرکت Moderna ساعت‌ها روی طراحی واکسن کار کردند. طرح‌های اولیه واکسن برای ارسال به آزمایشگاه آماده است تا بعد از آن تست‌های حیوانی و سپس تست‌های انسانی در دستور کار قرار گیرد و بعد از تایید نهایی، روانه بازار شود. به گزارش نیویورک‌تایمز، این ویروس در مقایسه با ویروس‌های سارس و مرس که به‌عنوان ویروس‌های ناشناخته و مرموز در دنیا شیوع پیدا کردند، مرگ‌ومیر کمتری به دنبال دارد. نانسی مسونییر، مدیر مرکز ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های آمریکا معتقد است با وجود اینکه شیوع کروناویروس تهدیدی عمومی در این کشور به شمار می‌رود، اما تا این زمان خطری فوری برای آمریکا محسوب نمی‌شود. آنفلوآنزا سالیانه 35هزار نفر را در آمریکا به کام مرگ می‌کشاند و با توجه به شیوع آنفلوآنزا در این فصل، حدود 15میلیون آمریکایی به آن مبتلا شدند که 8200 نفر از آنها جان خود را از دست دادند. وقتی ویروس کرونا را با آنفلوآنزا مقایسه می‌کنید، به این نتیجه می‌رسید که خیلی هم خطرناک و هولناک نیست و با اقدامات پیشگیرانه به راحتی می‌توان آن را مهار کرد. اما از آنجایی که هرساله هشدارها نسبت به وقوع آنفلوآنزا مطرح می‌شود، مردم دیگر ترسی از شیوع آن ندارند و راحت‌تر با آن کنار می‌آیند.
دانشجویان غیرچینی خطری بالقوه
چین به نوعی خاستگاه ویروس کرونا محسوب می‌شود، جایی که طبق آخرین گزارش‌ها قریب 500هزار دانشجوی غیرچینی در آن تحصیل می‌کنند. با وجود واگیردار بودن این ویروس و شیوع آن از فرد به فرد، احتمال ابتلای تمام این دانشجویان بین‌المللی به این ویروس هم وجود دارد که در آن صورت مساله بسیار بغرنج‌تر خواهد شد. چین یکی از کشورهای مدرن و پیشگام در زمینه آموزش است و به همین دلیل دانشجویان زیادی برای تحصیل به آن سفر می‌کنند. تحول اقتصادی چین در سال‌های اخیر فرصت‌های جدیدی را برای خانواده‌های طبقه متوسط ایجاد کرده تا فرزندان خود را برای ادامه‌تحصیل به کشورهای دیگر بفرستند. درواقع، پرورش استعداد چه در داخل و چه در خارج از کشور برای چینی‌ها بسیار مهم است و آنها را به سمت اقتصاد مبتنی‌بر نوآوری سوق می‌دهد که توسط نیروی کار آموزش‌دیده و تحصیلکرده برآورده می‌شود.بیش از 50 درصد دانشجویان بین‌المللی که در چین تحصیل می‌کنند متعلق به کشورهای همسایه ازجمله کره‌جنوبی، تایلند و روسیه هستند.
کره‌جنوبی به تنهایی بیش از 16 درصد دانشجویان خارجی این کشور را به خود اختصاص می‌دهد. هرساله دانشجویان بیشتری برای تحصیل روانه چین می‌شوند. در سال 2016 حدود 440هزار دانشجوی خارجی در چین تحصیل می‌کردند که نسبت به سال 2012 افزایش 35 درصدی را نشان می‌دهد و به نوعی چین در مقایسه با دیگر کشورهای آسیایی بیشترین جذب دانشجوی بین‌المللی را دارد و بعد از آمریکا و انگلیس، سومین کشور از نظر جذب دانشجوی خارجی به شمار می‌رود. در تقسیم‌بندی قاره‌ای، بیشترین سهم از دانشجویان بین‌المللی چین نصیب آسیا می‌شود که حدود 264 هزار و 888 نفر را به خود اختصاص می‌دهد. بعد از آن بالاترین آمار دانشجویان بین‌المللی چین را اروپایی‌ها با 71 هزار و 239 نفر تشکیل می‌دهند. بعد از آن هم آفریقا با 61 هزار و 594 دانشجو، آمریکا با 37 هزار و 952 دانشجو و اقیانوسیه هم با 6 هزار و 716 دانشجو در رده‌های بعدی قرار می‌گیرند. در این میان، در سال 2018 حدود 21هزار دانشجو از آمریکا در دانشگاه‌ها و دیگر موسسات آکادمیک چین ثبت‌نام کردند. طبق آخرین آمار، حدود 50 ایرانی در شهر ووهان چین زندگی می‌کنند که 15 نفر از آنها دانشجو هستند.
حالا تصور کنید این حجم از دانشجویان بین‌المللی که در چین تحصیل می‌کنند، در معرض ابتلا به ویروس کرونا قرار دارند که در صورت ابتلا و ورود به کشورشان، این ویروس را با خود منتقل می‌کنند و این خطر، به‌طور جدی کشورهای دیگر به‌ویژه کشورهای همسایه چین را تهدید می‌کند. در کنار آن، گردشگران و مسافرانی را هم اضافه کنید که به هر دلیلی به این سرزمین مسافرت کرده‌اند و با برگشت به کشور خود، می‌توانند به ویروسی متحرک تبدیل شوند که قابلیت این را دارند که افراد زیادی را آلوده کنند.