به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، یکی از مشکلاتی که در مدیریت بهینه تجهیزات در دانشگاه آزاد اسلامی بیش از هر چیز خودنمایی می‌کند، توزیع نامناسب تجهیزات آزمایشگاهی و کارگاهی در واحدها و پیچیدگی جابه‌جایی این تجهیزات موردنیاز بین واحدهاست. به این منظور برای رفع موانع موجود و هم‌افزایی و استفاده بیشتر از ظرفیت‌های موجود، آیین‌نامه تعاون تجهیزات آزمایشگاه و کارگاهی ابلاغ شد و مورد اجرا قرار گرفت. تلاش برای تسریع و تسهیل فرآیندهای جابه‌جایی تجهیزات آزمایشگاهی و کارگاهی هماهنگ با نیازهای موجود در نقاط مختلف کشور از اهداف این طرح محسوب می‌شود.
هدفمندی و مساله‌محوری فعالیت‌های مراکز و گروه‌های تحقیقاتی
برای بالا بردن بهره‌وری در تمام بخش‌های دانشگاه آزاد اسلامی که پژوهشکده‌ها و مراکز تحقیقاتی را دربرمی‌گیرد و نیز به حرکت درآوردن ظرفیت‌های بالقوه دانشگاهی، به یک برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح و ارزیابی و نظارت خوب نیاز است که در این راستا، رویکردهای جدید دانشگاه و حرکت در مسیر دانشگاه مساله‌محور در قالب یک شیوه‌نامه برای واحدهای پژوهشی دانشگاه ابلاغ شده است. رویکردهای جدید دانشگاه آزاد اسلامی در زمینه اولویت‌های علم بومی و علم دینی، مواردی را دربر می‌گیرد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به هدایت فعالیت‌های پژوهشی در راستای اولویت‌های کشور، انجام طرح‌های پژوهشی کلان و میان‌رشته‌ای جهت رفع نیازهای کشور، ساماندهی واحدهای پژهشی در زمینه‌های تخصصی، تشویق اعضای هیات‌علمی برای مشارکت و همکاری در واحدهای پژوهشی و نیز درآمدزایی به‌واسطه پژوهش‌های کاربردی در راستای نظام موضوعی اشاره کرد.
دستورالعمل پرداخت حق مدیریت مراکز خدمات آزمایشگاهی مبتنی‌بر عملکرد
جهت ساماندهی پرداخت‌ها و حق مدیریت‌های مبتنی‌بر عملکرد و بازدهی و نیز بهبود عملکرد مراکز خدمات آزمایشگاهی و زیرمجموعه‌های آن شامل آزمایشگاه‌های واحدهای پژوهشی و نیز دسترسی به اهداف تاسیس این مراکز، یک شیوه‌نامه ارزیابی و رتبه‌بندی مراکز خدمات آزمایشگاهی و تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی اجرایی شده است.
برنامه جامع برگزاری دوره‌های تخصصی آزمایشگاهی و کارگاهی
معمولا وقتی خدمات آزمایشگاهی و کارگاهی در اختیار دانشجویان، استادان، کارشناسان و صنایع کشور قرار می‌گیرد، در کنار آن باید از کارشناسان توانمند و کاربلد هم در این امر استفاده شود. به همین دلیل، یک دستورالعمل اجرایی برای برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی کوتاه‌مدت آزمایشگاهی و کارگاهی برای توانمندسازی و ارتقای توان تخصصی نیروهای انسانی در بخش پژوهشی و آزمایشگاه‌ها ابلاغ شده و مورد اجرا قرار گرفته است.
برنامه جامع بازاریابی شبکه آزمایشگاهی دانشگاه
همواره به‌دنبال ساماندهی ظرفیت‌های آزمایشگاهی و کارگاهی در دانشگاه آزاد اسلامی، خدمات تخصصی بیشتر ارائه می‌شود و علاوه‌بر آن، درآمدزایی و مشارکت در طرح‌های بومی و ملی نیز رخ می‌دهد که مستلزم پیاده‌سازی یک برنامه بازاریابی دقیق است. به همین جهت، برنامه‌ریزی شبکه‌های آزمایشگاهی و کارگاهی با رویکرد مشارکت بیشتر استادان و کارشناسان دانشگاهی آماده شد و در اختیار استان‌ها قرار گرفت. از مهم‌ترین رویکردهای برنامه بازاریابی شبکه آزمایشگاهی می‌توان به تمرکز روی درآمدزایی و بازاریابی فعال اشاره کرد که با عنایت به نیازهایی صورت می‌گیرد که در نقاط مختلف کشور وجود دارد.
طرح تعاون تجهیزات آزمایشگاهی و کارگاهی
دکتر بابک نگاهداری، معاون دانشگاه و رئیس پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی و مسئول باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی به‌تازگی سومین گزارش عملکرد فصلی خود را در بخش پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی ارائه کرده است. او در ابتدا به اجرایی شدن نشست‌های راهبردی پژوهشی منطقه‌ای اشاره کرد و گفت: «به‌منظور راهبری صحیح امور پژوهشی استان‌ها و گسترش تعامل با واحدهای دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی، نشست‌های راهبری پزوهشی منطقه‌ای برنامه‌ریزی و به مرور زمان برگزار شد. در این راستا، سه سلسله نشست در مناطق مختلف دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شده که نتایج مثبتی به همراه داشته است.»
حرکت رو به جلو
در گزارشی که دکتر نگاهداری ارائه داده، برنامه راهبری عملیاتی نظامی پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی روندی رو به جلو دارد. برنامه‌ریزی پژوهشی یکی از الزامات اولیه به‌شمار می‌رود. برای یک برنامه‌ریزی صحیح، ابتدا باید هدف مشخصی را در نظر گرفت و سپس قابلیت‌ها و توانمندی‌ها را درجهت دستیابی به اهداف موردنظر هدایت کرد. از این‌رو، برنامه راهبردی عملیاتی نظام پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی افق 1404 در پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی، به‌منظور دستیابی به یک نظام دقیق، قابل‌ردیابی و عملیاتی در حوزه فعالیت‌های پژوهشی، برنامه‌ریزی شده است. هدف این برنامه‌ریزی، تقویت قابلیت پاسخگویی نظام پژوهشی به نیازهای تحقیقاتی ملی و محلی، توسعه کمی و کیفی فعالیت‌ها و دستاوردهای پژوهشی، افزایش درآمدها و منافع دانشگاه از فعالیت‌های پژوهشی، افزایش پژوهش‌های هدفمند و نیز کاهش پژوهش‌های بدون تقاضا یا بدون کاربست، افزایش فعالیت‌ها و قابلیت‌های بین‌المللی نظام پژوهشی دانشگاه و توسعه متوازن شبکه‌های آزمایشگاهی و تحقیقاتی است.
اولویت فعالیت‌های پژوهشی
دانشگاه آزاد اسلامی در رویکرد جدید خود یعنی امر پژوهش و توسعه فعالیت‌های پژوهشی مساله‌محور، تعیین مرجعی برای سیاستگذاری و هدایت فعالیت‌های پژوهشی در بخش‌های مختلف دانشگاه را الزامی دانسته تا علاوه‌بر برقراری ارتباط موثر بین بخش‌های مختلف در حوزه پژوهشی، مأموریت‌ها در این زمینه منطبق با سیاست‌های کلان دانشگاه انجام می‌شود. نظام‌مند کردن پژوهش در قالب پژوهش‌های تحصیلات تکمیلی، پژوهش‌هایی که در ارتقای جایگاه دانشگاه در نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی انجام می‌شود و پژوهش‌های کاربردی و مساله‌محور با هدف حل مساله و رفع نیازهای کشور ازجمله محورهایی است که در دستور کار کمیسیون‌های تخصصی شورای عالی پژوهشی قرار دارد.
جایگزینی ماموریت مطالعاتی به‌جای فرصت مطالعاتی
در راستای نیازمحور کردن فرصت‌های مطالعاتی اساتید، تحول هدفمند فرصت‌های مطالعاتی با توجه به نیازها و اولویت‌های کشور در دستور کار قرار گرفته و به سمت ماموریت‌های مطالعاتی در دانشگاه‌ها، مراکز علمی، جامعه و صنعت هدایت شده است. در رویکرد جدید ماموریت‌های مطالعاتی به خارج از کشور براساس اولویت‌ها و نیازهای کشور به‌ویژه در چارچوب چالش‌های برنامه علمی پایش دانشگاه آزاد اسلامی مدنظر است. از سوی دیگر در آیین‌نامه جدید، ماموریت مطالعاتی به صنایع داخل کشور نیز تعبیه شده است که امکان حضور بیشتر اساتید در صنایع و آشنایی بیشتر با مسائل آنها و ارائه راه‌حل‌های علمی و فناورانه برای حل مشکلات صنایع را سبب می‌شود، که این موضوع براساس راهبردهای 13 نظام آموزشی و 4 نظام مدیریتی سند دانشگاه اسلامی است.