به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، تیم ملی فوتبال امید ایران از دور رقابت‌های مقدماتی المپیک 2020 توکیو حذف شد تا این حسرت حداقل 48 ساله شده و این یعنی نزدیک به نیم‌قرن می‌شود که در بزرگ‌ترین آوردگاه ورزشی جهان، جایمان در رشته‌ای که شاید یکی از جذاب‌ترین رشته‌ها باشد، خالی است. شاگردان حمید استیلی در شرایطی به بازی سوم رسیده بودند که یک امتیاز از دو بازی قبلی داشته و در سوی دیگر کره‌جنوبی 6 امتیازی، با ازبکستان 4 امتیازی مصاف می‌داد. ایران برای صعود باید مقابل چین با حداقل دو گل به برتری می‌رسید و امیدوار می‌بود که کره‌جنوبی بی‌انگیزه بتواند در آخرین بازی و علی‌رغم اینکه صعود کرده، ازبکستان را ببرد، اتفاقی که در کمال ناباوری محقق شد و اگرچه باور نداشتیم ولی کره موفق به شکست ازبکستان با نتیجه 2 بر یک شد و تنها کافی بود تا شاگردان استیلی با نتیجه 2 بر صفر چین را شکست دهند تا کار به شمارش عملکرد دو تیم در کارت زرد برای رسیدن به مرحله بعدی برسد ولی امیدهای ایران که موقعیت‌های پرشماری را مقابل چین از دست دادند، تنها یک‌بار در دقیقه 86 روی پنالتی نورافکن به گل رسیدند.
با نتایجی که در 2 بازی همزمان گروه سوم رقابت‌ها موسوم به گروه مرگ کسب شد، کره‌جنوبی با 9 امتیاز به‌عنوان صدرنشین صعود کرد و امیدهای ازبکستان و ایران اگرچه هر دو 4 امتیازی شدند ولی به دلیل تساوی در دیدار رودررو در وهله اول و تفاضل گل بهتر در وهله دوم، این تیم ازبکستان بود که صعود کرد تا همچنان حسرت صعود به المپیک ادامه‌دار باشد و حالا نیم‌قرن است که فوتبال ایران رنگ المپیک را ندیده است.
ترکیب ایران؛ قائدی و شکاری روی نیمکت
تیم فوتبال امید ایران در سومین دیدار خود در مرحله گروهی مسابقات قهرمانی زیر 23 سال آسیا و انتخابی المپیک 2020 توکیو، از ساعت 13:45 دیروز در ورزشگاه تینسنولانون شهر سونگلا به مصاف چین رفت و یک بر صفر این بازی را به سود خود پشت‌سر گذاشت. حمید استیلی، سرمربی تیم امید برای این دیدار حبیب فرعباسی، عارف آقاسی، مجتبی نجاریان، متین‌کریم‌زاده، شاهین طاهرخانی، رضا دهقانی، مهدى مهدی‌خانی، امید نورافکن، جعفر سلمانی، على شجاعى و اللهیار صیادمنش را از ابتدا در ترکیب قرار داد و این‌بار به همراه مهدی قائدی، رضا شکاری نیز نیمکت‌نشین شد تا با تغییرات حداقلی ایران کار را آغاز کند.
حسرت گل‌هایی که نزدیم
ایران در نیمه اول یک بازی هجومی انجام داده و 8 کرنر روی دروازه چین ارسال کرد که نشان از تسلط شاگردان استیلی در نیمه اول داشت. امیدهای ایران چند موقعیت بسیار خوب گلزنی داشتند که این فرصت‌های گلزنی توسط مهدی‌خانی، صیادمنش و علی شجاعی از دست رفت تا بازی با تساوی در نیمه اول خاتمه یابد. در دیدار همزمان دو تیم ازبکستان و کره‌جنوبی هم به تساوی یک بر یک رسیدند تا با این نتایج شاگردان استیلی تا پایان نیمه اول از صعود به مرحله یک‌چهارم نهایی باز مانده باشند. در نیمه دوم این چین بود که بازی را بهتر آغاز کرد ولی بار دیگر رفته‌رفته شاگردان استیلی نمایش بهتری داشتند و موقعیت‌هایی را هم برای گلزنی ایجاد کرد. دقیقه 75 بود که خبر رسید ازبکستان گل دوم را هم از چین دریافت کرده و این نتیجه باعث شد دقایقی بازیکنان امید ایران به صورت احساسی بازی را دنبال کنند ولی پس از چند دقیقه به خود آمدند و در دقیقه 85 با ضربه پنالتی نورافکن به گل رسیدند. دقایق پایانی بازی می‌توانست گل دیگری برای ایران به همراه داشته باشد ولی قائدی بی‌دقت بود و نتوانست ضربه سری را که از پشت محوطه جریمه زد، به درون دروازه بدون دروازه‌بان بفرستد تا آخرین امید ایران برای رسیدن به مرحله یک‌چهارم نهایی مسابقات قهرمانی زیر 23 ساله‌های آسیا از دست برود.
به دور حذفی صعود می‌کردیم، نه المپیک!
همه اینها درحالی است که برخی با صراحت اعتقاد داشتند تیم ملی با تفاضل گل صعود نکرد و جالب اینکه چنان این حرف با آب و تاب زده می‌شود که گویی ایران از صعود به المپیک بازمانده و این درحالی است که تازه اگر صعود هم در کار بود، امید ایران به مرحله بعدی یعنی دور حذفی انتخابی المپیک صعود می‌کرد که با این نمایش ضعیف و پر از ایراد در مرحله گروهی، به‌طور حتم کار بسیار سخت‌تری در مرحله بعدی در انتظار امیدها بوده و چه‌بسا کار در این مرحله (یک‌چهارم نهایی) خیلی‌زود برای شاگردان استیلی با توجه به قدرت تیم‌های صعود‌کننده به دور حذفی به پایان می‌رسید.
3 مربی در کمتر از یک سال
از سوی دیگر این تیم یکی از بهترین و کامل‌ترین تیم‌های امید، در این ادوار اخیر بوده که اتفاقا تدارکات خوب و وسیعی نیز برای صعودش به المپیک انجام شده بود، اما به نظر می‌رسد تغییرات وسیع در حوزه کادرفنی و تغییر 3 مربی در یک سال، در این زمینه کارساز واقع شده و درنهایت عاملی شد که تیم ملی امید نتواند پس از 4 دهه باز هم رنگ المپیک را ببیند. با این وضعیت فنی درواقع از ابتدا مشخص بود که این تیم نمی‌تواند در این رقابت‌ها هم موفق شود.
استیلی هم به جمع ناکامان رسید
با این ناکامی حمید استیلی هم به فهرست مربیان ناکام در راه المپیک اضافه شد. پرویز دهداری، حسن حبیبی، اگون کوردس، محمد مایلی‌کهن، رنه سیموئز، علیرضا منصوریان، محمد خاکپور و حالا حمید استیلی مربیانی‌اند که نتوانستند ایران را المپیکی کنند. سال 1354، تیم ایران با هدایت فرانک اوفارل به المپیک صعود کرد و در آن تورنمنت با هدایت حشمت مهاجرانی به میدان رفت و به مرحله حذفی نیز رسید. پس از آن تیم ملی هرگز رنگ المپیک را ندید.
توئیت عجیب سخنگوی وزارت
مازیار ناظمی، سخنگو و مدیر روابط‌عمومی وزارت ورزش بعد از حذف امیدها در توئیتر نوشت: «متاسفم و به سهم خودمان عذرخواهی می‌کنم ولی آنچه مربوط به ما بود و خواستند در حد توان انجام دادیم. گله تمام! از برخی مربیان و باشگاه‌ها که تقاضاها و موضوع المپیک را جدی نگرفتند. سه سال، مستقیم پیگیر و نگران این موضوع بودم، حیف!» نکته جالب اینکه وی قبل از این بازی نسبت به صعود یا عدم صعود ایران به المپیک نظرسنجی ایجاد کرده بود که فقط 3 درصد به صعود امیدها رای داده بودند.
صالحی‌امیری: مسئولیت تیم امید را می‌پذیریم
صالحی‌امیری، رئیس کمیته ملی المپیک در گفت‌وگو با خبرنگاران در واکنش به حذف تیم ملی امید بیان کرد: «ما باید درمورد تیم ملی یک نگاه جامع داشته باشیم و فقط نگاه نتیجه‌گرا مشکل ما را حل نمی‌کند. تیم امید بستر تربیت کادر برای تیم ملی بزرگسالان است. همچنین باید موانع تیم ملی امید را هم ببینیم. تیم امید با عدم همکاری باشگاه‌ها مواجه شد. استیلی می‌خواست حداقل دو ماه بازیکنان در اختیارش باشند ولی این اتفاق رخ نداد و برخی بازیکنان شب قبل از شروع اردو به سایر بازیکنان اضافه شدند.»
رئیس کمیته ملی المپیک ادامه داد: «نکته سوم رقبا یعنی کره‌جنوبی، چین و ازبکستان بودند. باید این واقعیت را قبول کنیم. به نظرم مجموعه تیم تلاش خود را انجام داد. به نظرم ما ستاره کم نداشتیم و بازیکنان لایق، کم نبودند ولی در هماهنگی تیم مشکل داشتیم که استیلی می‌گفت باشگاه‌ها به او بازیکن نداده‌اند تا اردوهای یک ماهه و دو ماهه داشته باشیم.»
صالحی‌امیری با اشاره به اینکه مسئولیت شکست را می‌پذیرد، تاکید کرد: «در مجموع ما مسئولیت را می‌پذیریم. هر نتیجه‌ای که به دست بیاید ما مسئولیت قبول می‌کنیم. باید بنشینیم و ضعف‌های تیم را دربیاوریم. پاک کردن صورت‌مساله چیزی را درست نمی‌کند.»
استیلی: کل تیم ستاره بودند
حمید استیلی در نشست خبری بعد از بازی با چین اظهار داشت: «شرمنده مردم هستیم و خیلی دوست داشتیم آنها را خوشحال کنیم، اما همه دیدند که تلاش‌مان را انجام دادیم. شاید اگر در گروه دیگری بودیم، صعود می‌کردیم ولی واقعا بدشانس بودیم. ما مقابل کره نباید می‌باختیم و مقابل ازبکستان هم نباید مساوی می‌کردیم، تیم ما امروز 25 شوت زد و حداقل 7 یا 8 موقعیت صددرصد گل داشتیم. از بازیکنان تیمم تشکر می‌کنم، چون بازی کردن در این هوا خیلی‌سخت است. امروز با وجود اینکه کنترل کامل بازی را در اختیار داشتیم و برنامه‌های فنی را خوب پیاده کردیم، اما در نقطه آخر نشد که از فرصت‌های نهایت استفاده را ببریم. امیدوارم این تیم رها نشود. بازیکنانی از اینجا معرفی شدند که آینده فوتبال ما را خواهند ساخت و می‌توانند به فوتبال ایران کمک کنند.»
استیلی در پاسخ به سوال خبرنگار AFC مبنی‌بر اینکه بهترین بازیکن تیمش در این تورنمنت چه کسی بود، گفت: «هر 23 بازیکن من بهترین بودند. ما این بازیکنان را فقط 2 هفته قبل از ورود به بازی‌ها داشتیم و خیلی از آنها قبل از شروع بازی‌ها تنها یک بازی تدارکاتی انجام داده بودند. من از همه آنها ممنون هستم، آنها نمایش شایسته‌ای داشتند و بهترین زحمات خود را در این بازی‌ها کشیدند.»
هومن افاضلی،کارشناس فوتبال:
تغییرات چندباره در کادرفنی، عامل اصلی ناکامی بود
این تیم امید پتانسیل نفراتش نسبت به ادوار قبلی ضعیف‌تر بود و تیم‌های قبلی از لحاظ داشتن مهره، قوی‌تر و بهتر بودند. به‌خوبی به یاد دارم که این تیم حتی از تیمی که به دور اول همین رقابت‌ها با سرمربیگری من به عمان اعزام شده بود هم ضعیف‌تر بود. تازه آن تیم 18 بازیکن اول خود را به خاطر عدم همکاری باشگاه‌ها در اختیار نداشت و ما با تیم دوم راهی این رقابت‌ها شدیم. در آن تیم بازیکنانی مانند کاوه رضایی، علیرضا بیرانوند، امین حاج‌محمدی و... حضور داشتند و اتفاقا ما هم در گروهی که ژاپن، استرالیا و کویت در آن بودند، با 4 امتیاز به خاطر تفاضل گل کمتر از صعود بازماندیم.از سوی دیگر تغییرات گسترده و وسیع در ترکیب کادرفنی تیم ملی امید این ناکامی را به ارمغان آورد.
امیدها در کمتر از یک سال 3 بار در راس هرم فنی خود شاهد تغییر و تحول بوده و همین موضوع باعث شد دید درازمدت در این تیم از بین برود. این درحالی است که تا تیم امید می‌خواست با ایده‌ها و درخواست‌های فنی یک سرمربی و کادرش اخت بگیرد، مجموعه کادر تغییر کرده و دوباره روز از نو، روزی از نو شده و مربیان جدید فرا می‌رسیدند.
نکته بعدی اینکه امیدهای ایران با بدشانسی در گروه مرگ رقابت‌ها قرار گرفته و ضمن هم‌گروهی با قهرمان دوره قبل، با تیم‌های مدعی کره‌جنوبی و چین در یک گروه قرار گرفتند و از لحاظ روحی و روانی همین موضوع از قبل از حضور در رقابت‌ها کمی کار را با مشکل مواجه کرد.مجموعه این عوامل در کنار مباحث مختلف بسیاری، یک‌بار دیگر امیدهای ایران را ناکام گذاشته و شاید اگر تدابیر فنی بهتری از سال‌ها قبل لحاظ شده و شاید هم اگر کمی خوش‌شانس بودیم، امروز ما به همراه کره‌جنوبی راهی دور بعدی رقابت‌ها می‌شدیم.
* نویسنده: محمدرضا حاجی‌عبدالرزاق، روزنامه‌نگار