به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، اگرچه 21 آبان تا قبل از سال 96 یک روز عادی در تقویم بود اما این روز پس از وقوع آن زلزله مرگبار در ذهن همه مردم کرمانشاه ثبت شد و شاید ازجمله روزهایی باشد که هیچ‌وقت نتوانند آن را تا آخر عمرشان فراموش کنند. در تماسی با مادری کرمانشاهی هم‌کلام می‌شوم که با داشتن دختری دانشجو هنوز بعد از گذشت دوسال از زلزله نتوانسته به شرایط عادی برگردند و همچنان در کمپی شبیه کپرنشینان زندگی می‌کنند. خانواده‌ای مستاجر که صاحبخانه بعد از وقوع زلزله آنها را جواب کرده است و پول ودیعه‌ای هم که به صاحبخانه داده بودند، رقم چندانی نبوده که بتوانند اکنون منزلی را برای خود تهیه کنند. او در پاسخ به اینکه چگونه در سرما و گرما روزگار می‌گذرانند، می‌گوید: «خارج از شهر در زمینی کمپی کپرمانند را با نی آماده کرده‌ایم که فعلا در همین شرایط زندگی می‌کنیم، البته تنها نیستیم و خانواده‌های دیگری هم هستند که در شرایطی مثل ما زندگی می‌کنند. شهرداری اخیرا معترض شده است که چرا این‌گونه زندگی می‌کنیم و کسی پاسخگوی وضعیت ما نیست.»
آخرین وضعیت مناطق زلزله‌زده از زبان استاندار
در آستانه دومین سالگرد استان کرمانشاه به سراغ مسئولان اعم از استانداری، نمایندگان مجلس، جهادگران و خیرانی که برای کمک به مردم آماده بودند، رفتم تا آخرین وضعیت مردم به‌خصوص مستاجران کرمانشاهی را جویا شوم. پیش از همه با هوشنگ بازوند، استاندار کرمانشاه تماس گرفتم. او در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: «کل واحدهای روستایی که تعهد دادیم احداث کنیم، 27431 واحد بود که از این تعداد 26491 واحد را تمام کردیم و تنها در روستاهای استان کرمانشاه حدود 940 واحد ساختمان باقی مانده است که این ساختمان‌ها اکثرا پیشرفت‌های 70 درصدی دارند و به نوعی می‌توانیم بگوییم بحث احداث خانه‌های روستایی تمام شده است که احتمالا حدودا تا یک‌ماه دیگر کار این خانه‌ها به اتمام می‌رسد. کل واحدهایی که باید در شهر احداث می‌کردیم، 12731 واحد بود که 8315 واحد کارشان تمام شد و 4416 واحد ساختمانی باقی مانده که اینها هم پیشرفت‌شان 65 درصد است. درواقع اگر بخواهیم معادل‌سازی کنیم، 80 درصد ساخت‌وسازها در شهر و 98درصد ساخت‌وسازها در روستاها تمام شده است. همچنین 47459 واحد تعمیراتی در شهر و 20089 واحد تعمیراتی در روستا داشتیم که درمجموع کار تمام این 67548 واحد به اتمام رسیده و مبلغی معادل 9 تا 22 میلیون تومان برای هرکدام از آنها اختصاص یافته است. میزان تسهیلات تخصیص داده شده به مناطق زلزله‌زده چه در بحث ساخت‌وساز و چه در بحث‌های معیشتی و اقتصادی 2952 میلیارد تومان یعنی نزدیک سه‌هزار میلیارد تومان بود، علاوه‌بر اینکه 700 میلیارد تومان هم کمک‌های بلاعوض به مردم اختصاص یافت که در مجموع این ساخت‌وسازها برای دولت هزینه‌ای معادل 3700 میلیارد تومان داشت. مردم هم به طور متوسط نزدیک به 1500 تا 1600 میلیارد تومان کمک کردند و حدودا 5000 تا 5500 میلیارد تومان هزینه این ساخت‌وسازها شد. اعتباراتی هم برای زیرساخت‌ها ازجمله مدارس، فضاهای بهداشتی و درمانی، جادهها، آب و فاضلاب و ساختمان‌های اداری اختصاص یافت که رقم آن معادل 695میلیارد تومان بود.»
استاندار کرمانشاه در ادامه به تشریح نامه‌نگاری‌های انجام‌شده برای طولانی‌تر شدن مدت دوساله بازپرداخت وام‌ها پرداخت و تاکید کرد: «قانونگذار به ما اجازه داده تا فرصت امهال بازپرداخت وام در شرایط بحرانی به مدت دوسال به افراد داده شود که این زمان عملا درحال اتمام است. در این زمینه ما و نمایندگان مجلس نامه‌ای را نوشتیم و درخواست اعطای فرصت‌مجدد یک‌ساله‌ای را برای امهال این وام داشتیم که اگرچه این مساله برایمان هزینه‌ای معادل 700 تا 800 میلیارد تومان دارد، اما با آن موافق هستیم و خودمان در این مساله پیشنهاددهنده بودیم. درنهایت امیدواریم مجلس این موضوع را تصویب و ابلاغ کند.»
او در پایان به تشریح وضعیت مستاجران زلزله‌زده استان کرمانشاه پرداخت و گفت: «قانونگذار برای هر واحد تخریب شده تنها اجازه احداث یک خانه را می‌دهد اما با این وجود ما حدودا 40میلیون تومان برای هر مستاجر در نظر گرفتیم که این وام را به آنان می‌دهیم تا بتوانند ساخت‌وساز کنند، تعدادی از افراد این وام را گرفته و برای تعدادی از آنها هم به دنبال زمینی خارج از شهر هستیم تا مشکل‌شان حل شود و این کمکی بوده که از دست ما برمی‌آمد.»
جهادی‌ها؛ یار همیشگی مردم زلزله‌زده کرمانشاه
همان‌طور که مسئولان دولتی و نمایندگان مجلس هم بر این مساله تاکید داشتند، حضور جهادگران یکی از اقدامات مثبتی بود که قوت قلب بسیاری به مردم مظلوم کرمانشاه و قصر شیرین داد. از این‌رو با یکی از آنها به گفت‌وگو پرداختیم و وضعیت را از زبان خودشان جویا شدیم.محمدحسین طبرستانی‌راد، جانشین قرارگاه حاج‌احمد متوسلیان در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: «فعالان قرارگاه حاج‌احمد متوسلیان سه روز بعد از زلزله بعد از اینکه اربعین تمام شد، در روستای کوئیک عزیز مستقر شدند. مرحله اول آواربرداری و غذا و اسکان موقت و سرویس بهداشتی بود و از همه امکانات اولیه که در شرایط بحران وجود دارد، استفاده و ظرفیت‌سازی کردیم و بعد وارد ساخت‌وساز مسکن شدیم. در مرحله اول 14 واحد راه‌‌اندازی کردیم و تحویل زلزله‌زده‌ها دادیم. بعد از آن برای عزیزانی که تحت‌پوشش کمیته امداد یا بهزیستی بودند، در حوزه مسکن اقداماتی صورت گرفت. تا امروز از طرف قرارگاه 110 واحد خانه را تحویل زلزله‌زده‌ها داده‌ایم و پنج مسجد نیز درحال ساخت و بازسازی است که چند روز دیگر تمام می‌شود. همچنین ساخت 10 مدرسه در حال اتمام است و تنها یک مدرسه باقی مانده که ان‌شاءالله تا 17 ربیع‌الاول آماده می‌شود. سه پارک تقریبا تمام شده و دو پارک هم درحال اتمام است و پنج پارک برای پنج روستا ایجاد کرده‌ایم، بازسازی کامل دو روستای گُلین و گَنجوره را نیز به عهده گرفته‌ایم. در روستای گنجوره احداث مخزن آب 90هزار لیتری و انشعاب آن در کل روستا را انجام داده‌ایم. هفته قبل پنج روز آب این روستا قطع بود که با توجه به همین مخزنی که ذخیره کرده بودیم، در روستا مشکل آب نداشتند. برای شرایط زیرساختی سعی کرده‌ایم کانا‌ل‌کشی روستای گنجوره را انجام دهیم، روستای تازه‌تاسیس گُلین هم کاملا از بین رفته بود، به این منظور زمینی تهیه شد و بعد از نقشه‌برداری و قطعه‌بندی این روستا مجددا بازسازی شد. یک مدرسه در حال ساخت داریم، یک پارک و تقریبا 32 خانه هم ساخته و تحویل اهالی روستا داده‌ایم. مشکلی که اکنون بعد از دو سال در سرپل‌ذهاب وجود دارد این است که با آن وامی که تخصیص داده‌اند با توجه به افزایش قیمت مصالح ساختمانی امکان تکمیل اجرای این طرح برای مردم دیگر میسر نیست یعنی عمده خانه‌ها به طور نیمه‌کاره باقی مانده‌اند و تنها مرحله سفت‌کاری آنها انجام شده اما نما یا ناز‌ک‌کاری‌شان به هر دلیلی امکان‌پذیر نیست. قطعا با افزایش رقم مصالح امکان اینکه دوباره بتوانند این طرح را تکمیل کنند، وجود ندارد.»
او در ادامه تاکید کرد: «مشکل بعدی وجود پنج، 6هزار مستاجری است که زمین ندارند و با توجه به اینکه وامی باید به آنها تخصیص داده می‌شد یا حداقل باید تخصیص می‌دادند، خانه‌ای نبود که در آن ساکن شوند چون خانه‌ها عمدتا خراب شده بود یا در حال تعمیر و بازسازی بود و هنوز در کانکس زندگی می‌کنند و اکنون جز حاشیه‌ها یا روستاها که هنوز کانکس در آنجا موجود است، بخش عمده‌ای از کانکس‌های داخل شهر جمع شده است. مشکل عمده مردم سرپل‌ذهاب این است که تکلیف بخشی از خانه‌هایی که باید برای مستاجران مشخص شود باقی مانده است، نمی‌دانیم برای وام یا زمین‌شان چه باید کنیم، قول‌هایی هم داده بودند که قرار بود عمل شود و برای آنها انبوه‌سازی کنند و این وام تخصیص داده شود و بتوانند صاحب خانه شوند که عمدتا با مشکل روبه‌رو هستند. مشکلاتی در زیرساخت‌های اساسی مانند بیمارستان‌هایی که از بین رفته یا مساجدی که هنوز بازسازی نشده‌اند، وجود دارد اما برای مدارس خیرین پای کار آمدند و با سرعت کار آن پیش می‌رود. الحمدلله در بخش مدرسه‌‌سازی رشد خوبی در سرپل ذهاب توسط خیرین صورت گرفت. در بحث درمان و زیرساخت‌های درمانی نیز مشکل وجود دارد که باید تقویت شود. با توجه به اینکه بیمارستان از بین رفته باید نگاه ویژه‌ای به آن شود تا پیشرفت در حوزه درمان هم سرعت بیشتری پیدا کند. بعد از دو سال بی‌انصافی است که بگوییم کاری نشد ولی ما بعد از 40 سال از انقلاب نباید اینقدر معطلی داشته باشیم، چون ما در یک کشور پرخطری زندگی می‌کنیم. تکنولوژی آنقدر پیشرفت کرده است که ما نباید برای ساخت خانه مسکونی مشکلات طولانی اینچنینی داشته باشیم و در بوروکراسی اداری گیر کنیم و هر تاخیری آسیب‌های اجتماعی خود را دارد که این مشکلات الان دامنگیر سرپل ذهاب شده است.»
طبرستانی تاکید کرد: «ازجمله اتفاقات خوبی که در این استان افتاد و عملا شهر رشد کرد این بود که انبوه‌سازی صورت گرفت یعنی طبقاتی به خانه‌ها اضافه و این فرصت‌ها هم ایجاد شد. هرچند باید واقع‌بینانه نگاه کنیم. قطعا دولت و حکومت نمی‌توانند کل هزینه صددرصد ساخت خانه‌ها را بدهند، شرایط اقتصادی و تحریم‌ها را باید درنظر بگیریم ولی آن چیزی که الان مهم است اینکه دولت و مجلس باید یک تیم رصدی را آماده کنند و یک رصد میدانی داشته باشند. تمام بایدها و نبایدها مشخص شود و براساس آنها برنامه‌ریزی کنند مثلا بعد از دو سال هیات دولت جلسه‌ای را در سرپل ذهاب تشکیل بدهد و بگوید سرپل ذهاب بعد از دومین سال وقوع زلزله چه وضعیتی دارد؟ و همانجا به صورت میدانی تصمیمگیری شود. باید وضعیت را در آنجا رصد کنیم و بگوییم برای هر کدام از این بخش‌ها به چند درصد بودجه نیاز داریم. اگر الان خانواده‌ای که وام گرفته است برای اشتغال آن برنامه‌ریزی نکند قطعا نمی‌تواند بازپرداخت وام را انجام دهد. 50میلیون وام بدون بهره است و دقیقا مبلغ بازپرداخت آن را در جریان نیستم. با اینکه مردم سرپل ذهاب دچار مشکل بودند وقتی استان‌های دیگر دچار سیل شدند به کمک مردم این استان‌ها آمدند و در اربعین امسال هم که دیدیم.»
این فعال جهادی ادامه داد: «می‌خواهم بگویم مردم خوبی داریم. اکنون مردم تبریز دچار زلزله شده‌اند. ما خودمان چندین تماس داشتیم که اگر کاری از دست ما برمی‌آید در خدمت هستیم. من به‌عنوان یک فعالی که دو سال است در حوزه زلزله در خدمت مردم هستم معتقدم اگر واقعا می‌‌خواهیم مشکلات مردم را حل کنیم باید منطقه‌ای باشد و نمی‌توانیم بگوییم دولت و نظام صددرصد می‌توانند همه مشکلات مردم را حل کند. باید یک جلسه هیات دولت، یک جلسه عمران مجلس، یک جلسه تخصصی مدیریت بحران گذاشته شود و رصد کنیم که کجای کار هستیم و با برنامه‌ریزی‌هایمان و کارهایی که انجام شده آیا به نتیجه رسیده‌ایم؟ اگر جایی نواقصی وجود دارد طوری تصمیمگیری کنیم که مشکلات مردم حل شود. با توجه به اینکه نقطه مرزنشین است و زمستان هم در پیش است و شرایط سخت‌تر می‌شود، ما نمی‌توانیم مستاجران را نادیده بگیریم و باید برای آنها فکری شود. حضرت آقا تاکید داشتند تا روز آخر برای مردم کار کنیم. الان سردار حاج‌سعید قاسمی و ما تا امروز در سرپل ذهاب مانده‌ایم زیرا حضرت‌آقا فرمودند تا روز آخر آنجا بمانید و ما تا حدی که در توان‌مان است سعی کرده‌ایم مشکلات مردم را حل کنیم. ان‌شاءالله قرار است آذرماه اختتامیه خدمات مردمی را که تا این مدت در سرپل‌ذهاب داشتیم، برگزار کنیم تا حدی که بتوانیم رضایت ولی‌امر را داشته باشیم.»
مکاتبات مجلسی‌ها برای کمک به کرمانشاه
پس از آن به سراغ نمایندگان مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی رفتیم. فرهاد تجری، نماینده مردم قصرشیرین در مجلس در این مورد به «فرهیختگان» گفت: «زلزله سال 96 بسیار مخرب و ویرانگر بود اما از جهاتی لطف خداوند شامل حال مردم شد. اولا اینکه با عنایت خدا یک پیش‌لرزه‌ای آمد و عده‌‌ای از مردم ما از خانه‌هایشان بیرون آمدند، ثانیا به جهت اینکه سازه‌های سنتی و غیرمقاوم مناطق ما در زمان جنگ در کل از بین رفته بود و بعد از جنگ با مصالح نوین و شرایط بهتری ساخته شده بود، مقاومت ساختمان‌ها نیز به نسبت مناطق دیگر کشور بیشتر بود که این امر آمار صدمات و خسارات را به تناسب شدت و وسعت زلزله و حوزه گسترده آن کاهش داد. در درجه دوم شاهد همکاری مردم و ورود نیروهای نظامی و نیروهای اورژانس بودیم تا جایی که نماینده سازمان ملل در ایران اعلام کرد در امر نجات در سر پل‌ذهاب در بلایای طبیعی، رکوردی در جهان ثبت شده است و علت آن هم این بود که رئیس اورژانس کشور همان شب در منطقه حضور پیدا کرد و هماهنگی‌های لازم را به عمل آورده بود و فردای آن روز هیچ مجروحی زیر آوار نمانده بود.»
او ادامه داد: «همکاری دستگاه‌ها، هوانیروز، سپاه، هلال‌احمر و ارتش با اورژانس در شکل‌گیری این خدمت بزرگ در آن لحظات اولیه موثر واقع شد. پیام مقام معظم رهبری در لحظات اول زلزله که مردم را به یاری زلزله‌زدگان دعوت کردند و حضور ایشان و سران سه قوه، مسئولان نظامی ارشد کمک خوبی را به مردم کرمانشاه کرد و این اتفاق مظهر انسجام ملی و همدلی بین مردم و نظام و حاکمیت بود که باعث شد مردم تا حدودی رنج و درد زلزله از یادشان برود و واقعا تسکین پیدا کنند اما در مسیر کار دولت مصوبات خوبی را برای بازسازی مناطق سیل‌زده تصویب کرد. تقریبا هم تسهیلات بانکی درنظر گرفته شده، کمک‌های بلاعوض و موضوعاتی که مدنظر بود، در آن مقطع گره‌گشای خیلی از مشکلات سیل‌زده‌شده‌ها شد و با همان ارقامی که پیش‌بینی شده بود می‌توانستند خانه‌هایشان را بازسازی کنند اما از حیث افزایش قیمت‌ها که ناشی از تورم ایجادی به واسطه تحریم‌‌های ظالمانه آمریکا بود تا حدودی قدرت خرید مردم تحلیل رفت و این مقدار فشار بازسازی را بر مردم بیشتر کرد. حالا در این مسیر اقدامات خوبی هم مردم انجام دادند و بازسازی و ساخت شتاب پیدا کرد اما این اواخر تا حدودی می‌توان اعلام کرد بعضی خانه‌ها به جهت عدم‌توانایی مالی مردم ساخته نشده است. بخشی از دلمشغولی و نگرانی امروز زلزله‌زده‌ها این است که اکنون هرچه داشتند برای ساخت‌وساز هزینه کردند یا ساخته شده یا تکمیل نشده است.»
او در ادامه تاکید کرد: «اکنون مردم قدرت بازدهی وام‌های قبل از زلزله و بعد از زلزله را ندارند. حداقل انتظاری که این روزها مردم مناطق زلزله‌زده از مسئولان و دولتمردان دارند، اعطای مجدد یک فرصت یک‌ساله است. حالا اگر بخواهیم بگوییم پول‌های اضافی بدهند شاید دور از انتظار باشد و برای دولت امکان‌پذیر نباشد اما اگر این اتفاق بیفتد خیلی خوب است. بسیاری از واحدهای ما تکمیل شده و درواقع نیاز به پول نیست اما تسهیلات بانکی دریافتی چه آنهایی که قبل از زلزله و چه آنهایی که بعد از زلزله دریافت کردند و بازپرداخت آن از 21 آبان شروع می‌شود، جزء دغدغه ذهنی مردم مناطق زلزله‌زده است. امیدواریم دولتمردان و مسئولان بتوانند یک فرصت یک‌ساله دیگری هم به مردم بدهند تا بتوانند تا حدودی زمینه بازپس‌دهی وجوه دریافتی را در فرصت مناسب و کاهش فشارها فراهم کرده و آنها را پرداخت کنند.»
تجری درباره وضعیت مستاجران کرمانشاهی نیز گفت: «بنا به دستور مقام معظم رهبری که زلزله را به فرصت تبدیل کنید، زمینه‌ای برای مستاجران فراهم شد تا بتوانند واحدهایشان را با تسهیلات دریافتی - در صورتی که آورده داشته باشند- بسازند، اکنون به این مطالبه عمل نشده و در این حوزه مشکل داریم. در حوزه برق و آب روستایی نیز مشکل داریم زیرا زیرساخت‌ها از بین رفته‌اند. در حوزه جادهها نیز علی‌رغم اینکه خدمات خوبی صورت گرفته باز مشکلاتی وجود دارد. البته تاکید می‌کنم در این اتفاق شاهد نوع‌دوستی ملت ایران نسبت به زلزله‌زدگان بودیم. آحاد مختلف مردم، زن و مرد با هر قوم و قبیله‌ای خود را در زلزله کرمانشاه سهیم می‌دانستند و دنبال این بودند که به نحوی کمک کنند. بنده به‌عنوان نماینده و خادم مردم قدردان تک‌تک هم‌میهنان عزیز هستم. اگر این حمایت‌ها و خصوصا نیروهای جهادی نبودند شاید به این زودی از آن شرایط روحی و روانی‌ای که بر زلزله‌زدگان غالب شده بود، فاصله نمی‌گرفتیم.»
این نماینده مجلس در ادامه تاکید کرد: «من با رئیس‌جمهور، معاون اول ایشان، آقای نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه و آقای واعظی گفت‌وگویی داشتم. در کنار اینکه مشروح وضعیت مردم در قالب یک درخواست به امضای بنده رسید آن را به‌عنوان رئیس مجمع نمایندگان و استاندار کرمانشاه مکتوب کرده و به این افراد ارائه دادم. این موضوع به وزیر کشور ارجاع شد تا آن را بررسی کرده و نتیجه را به هیات دولت ابلاغ کنند تا دولت تصمیمات لازم را اتخاذ کند. شاید نیاز باشد موضوع به مجلس کشیده شود یا -اگر شدنی باشد- از اختیارات سران سه قوه در این موضوع استفاده کنیم. مقدمات بحث را با آقای لاریجانی درمیان گذاشتیم ولی هنوز نتیجه نهایی آن مشخص نشده است. ایشان می‌تواند در این حوزه کمک کند و رایزنی‌هایی با سران سه قوه داشته باشد. امیدواریم هفته آینده تا حدی این موضوعات به نتیجه برسد تا امید در مردم مناطق زلزله‌زده زنده شود. محتویات این نامه هم ناظر به همین فرصت یک‌ساله است تا دولت اعتبارش را در نظر بگیرد والا از جیب بانک‌ها یا از جیب مردم که نمی‌توان آن را فراهم کرد و برای این تنفس یک‌ساله وام‌ها دولت باید اعتباراتی را درنظر گیرد.»
این نماینده مجلس در پاسخ به مشکلات بهداشتی این منطقه گفت: «در این حوزه خدمات خوبی انجام شده است، خصوصا خیرین خوبی در زمان آقای قاضی‌زاده‌هاشمی پای کار آمدند و خانه‌های بهداشت و مراکز درمانی را تا حدی بازسازی کردند. شرایط به صورت ایده‌آل پیش می‌رفت اما مدتی است این اقدامات با تاخیر صورت می‌گیرد. خیرین و مردم ما پای کار آمدند و بدون اینکه دولت کمکی کند خدمات ارزشمند و موثری در حوزه ساخت‌وساز و فضای آموزشی و مدارس انجام دادند که این امر جای تقدیر و تشکر دارد.»
در همین راستا به سراغ یکی‌دیگر از نمایندگان مجلس رفتیم. احمد صفری، دیگر نماینده مردم کرمانشاه در مجلس در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: «دولت به تعهداتش در زمینه مطالبات مردم زلزله‌زده کرمانشاه عمل کرده است اما تورم و تحریم‌ها موجب شد این افراد نتوانند از فرصت‌های ایجاد‌شده استفاده کنند. حدود 50 تا 60 درصد خانواده‌های کرمانشاهی 50 تا 70 درصد خانه‌های خود را ساخته‌اند اما نتوانسته‌اند از آن استفاده کنند و این طرح نیمه‌کاره مانده است، چراکه اقدامات بنیاد مسکن و وامی که برای آنها در نظر گرفته شده، کفاف هزینه‌های آنها را نمی‌دهد. متاسفانه بسیاری از مستاجران از مسکن مناسبی برخوردار نیستند و حتی به مستاجران زلزله‌زده کرمانشاهی قول‌هایی داده شد ولی بنا به علت کمبود بودجه و عوامل دیگر هیچ کاری برای آنها انجام نشد. ما به‌عنوان نماینده مردم کرمانشاه پیگیر این موضوع هستیم اما آقایان تجری و نادری بیشتر در جریان هستند و ما هم تلاش خود را می‌کنیم. مکاتباتی را با آقای لاریجانی، رئیس مجلس کرده‌ایم تا فکری برای حال این بندگان خدا شود.»
ما از اول هم کاری به خانه‌سازی نداشتیم!
در پایان هم به سراغ فعالان مردمی همچون صادق زیباکلام رفتیم تا ببینیم بعد از گذشت دوسال چه اقداماتی در این حوزه انجام داده است.زیباکلام در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: «در روزهای آینده قرار است به آنجا بروم و در مراسم دومین سالگرد زلزله سرپل ذهاب گزارش مفصلی را از اقدامات صورت‌گرفته به همه ارائه خواهم داد. بازسازی یک روستای زلزله‌زده کاملا تخریب‌شده براساس الگو و معیارهای توسعه پایدار اساس موضوعی بود که ما به کمک اساتید دانشگاه‌های تهران، شریف و بچه‌های کردستان، سنندج و رازی در کرمانشاه پیگیری کردیم. به این معنا که فاضلاب روستا به رودخانه ریخته نشود و به دل زمین نرود و این اصل پروژه‌ای بود که ما در این دوسال روی آن کار کردیم. البته یک‌سری از اقدامات ظرف دو سال تحقق پیدا کرده و بخشی از آن همچنان در دست اقدام است. به‌عنوان مثال ما در واحدهای مسکونی که با بودجه بنیاد مسکن ساخته شد، از تکنولوژی خاصی برای دیوارها و سقف‌های این خانه استفاده کرده‌ایم که از نظر اتلاف انرژی جلوگیری می‌کند و فایده دیگر این است که دیوار و سقف را سنگین نمی‌کند و اگر خدای ناکرده زلزله بیاید، با خرابی و صدمات کمتری مواجه خواهیم بود. تلاش دیگر ما در جهت بازآموزی زنان و دختران بود، چراکه ازدواج این افراد در سنین پایین یکی از مشکلات روستاهای کردستان و کرمانشاه براساس مطالعات دانشگاه رازی بود. ما سعی کرده‌ایم کلاس‌های بازآموزی در همان کانکس‌ها برگزار کنیم و مربی از کرمانشاه بردیم تا بتوانیم این کلاس‌ها را برگزار کنیم. جدا از آموزش تلاش کردیم مربیانی را در حوزه‌های صنایع‌دستی به این روستا ببریم تا آنها بتوانند در صورت داشتن استعداد لازم برای این کار، خودکفا شوند. کار اصلی ما همین مساله تصفیه آب روستا بود. اسم این روستا سراب ذُهاب قادری بود که به دهکده امید معروف شده است و حدودا هشت کیلومتر با عراق و 11 کیلومتر با پل سرذهاب فاصله دارد. اتفاق جالبی که افتاد، این بود که این روستا از معدود روستاهایی بود که در آن مهاجرت معکوس صورت گرفته و تعداد 72 خانوار در آنجا به 150 خانوار رسید. لوله‌کشی فاضلاب آن تمام شده است و اکنون در حال احداث تصفیه‌خانه آنجا هستیم. ما نشان دادیم که توسعه می‌تواند همسو و هم‌جهت با محیط‌زیست حرکت کند. ما از همان ابتدا اعلام کردیم به ساخت‌وساز اصلا کاری نداریم و این وظیفه برعهده خود افراد و بنیاد مسکن بود.»
* نویسنده: الهه قاسمی، روزنامه‌نگار