یکی از نکات قابل تامل درباره رشته حسابداری این است که تعداد ورودیهای ما در این رشته پایین است، در حالی که امروزه در تمام دنیا شرکتهایی که ثبت میشوند باید یک حسابدار معرفی کنند و این شخص با دستگاههای نظارتی طرف حساب میشود، اما در ایران این روند از سوی شرکتها دنبال نمیشود، البته مجمع تشخیص مصلحت نظام به دنبال اجرای این قانون بوده و قطعا اگر این اتفاق بیفتد وضعیت بازار کار فارغالتحصیلان این رشته نیز تغییر خواهد کرد.
علاوهبر آن نباید فراموش کرد که حسابداری یک رشته مهارتی - علمی است یعنی میتوان به آن هم نگاه کاربردی داشت و هم نگاه علمی؛ همچنین امروزه میتوان با استفاده از دانش حسابداری آینده را نیز پیشبینی کرد. کشور ما نگاه کاربردی به این رشته دارد، به همین دلیل است که میبینیم در برخی از شرکتها یک فردی که لیسانس مدیریت خوانده را به جای حسابدار استخدام میکنند، هر چند که شاید این کار در کوتاهمدت به دلیل اینکه دستمزد این فرد کمتر از یک حسابدار است، به نفع شرکت باشد؛ اما در درازمدت وضعیت برعکس میشود، چراکه یک فرد حسابدار قوی میتواند به درستی تحلیل کرده و تامین اعتبار درستی داشته باشد و حتی در بازار سرمایه نیز سهام شرکت را رشد دهد، اما فرد دیگر با لیسانس مدیریت چنین قابلیتی را ندارد.
از طرفی متاسفانه هرم فارغالتحصیلی ما با هرم بازار کار تناسب ندارد و بهرغم اینکه فارغالتحصیلان خوبی داریم، نتوانستهایم در حوزه کار وضعیت یکسانی را ایجاد کنیم و برای رفع آن باید به سمتی برویم و در رشتههایی پذیرش داشته باشیم که دارای بازار مهارتی هستند؛ یعنی اگر فردی لیسانس اقتصاد دریافت کرد، بتواند برای خودش کار پیدا کند و وابسته به دولت نباشد.
کشور چین را نگاه کنید که در یک برهه تمام بنگاههای آنها دولتی بوده، اما الان میبینیم که در چین هر فردی که از دانشی برخوردار است یک کار فنی دارد؛ یعنی اگر دانش مدیریت میداند، برای خود بنگاه اقتصادی راهاندازی کرده، همچنین اگر کسی در آنجا لیسانس اقتصاد داشته باشد، بنگاه تحلیلی راهاندازی میکند و به شرکتها مشاوره میدهد. اگر افراد منتظر این باشند که دولت برای آنها شغل ایجاد کند، اشتباه کردهاند، چراکه باید براساس دانشی که در دانشگاهها کسب کرده برای خود اشتغال ایجاد کند.
یک فارغالتحصیل دانشگاهی وقتی لیسانس و فوقلیسانس حسابداری گرفته، میتواند کارآفرینی هر چند کوچکی را راهاندازی کند و به تبع اگر کشور به این سمت برود، به تدریج مساله بیکاری را نیز حل میکنیم. علاوهبر آن در کشور ما هزینه انرژی و نرخ دستمزد بسیار پایین است و به تبع هزینههای راهاندازی کسب و کارهای کوچک نیز کمتر از دیگر کشورهاست، اما مشکل اینجاست که موانع تولید نیز در کشورمان بسیار زیاد است و دولت به حدی قوانین و مقررات وضع میکند که به راحتی نمیتوان به سمت ایجاد شغل رفت، این در حالی است که رهبری سال ۹۸ را سال رونق تولید عنوان کردند، اما وجود این این قوانین باعث میشود که نتوانیم به راحتی این مساله را به مرحله اجرا برسانیم و از طرف دیگر نیز فارغالتحصیلان رشتههای کاربردی مانند حسابداری در رفع این مساله نیز نقش بسیار مهمی دارند.
* نویسنده : علی اسماعیلزادهمقری رئیس دانشکده اقتصاد و حسابداری واحد تهران مرکز