به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، سعدالله زارعی، کارشناس مسائل بینالملل با اشاره به ماجرای توقیف نفتکش ایرانی توسط نیروی دریایی بریتانیا به «فرهیختگان» گفت: «این موضوع ارتباط مستقیمی با برجام دارد و انگلیسیها میخواهند به ایران این پیام را مخابره کنند که اگر از برجام خارج شوید نهتنها فروش نفت ایران منتفی است بلکه حتی امنیت نفتکشها و خطوط انتقال نفت آن هم تهدید میشود، لذا بهتر است در برجام بمانید.»
وی درباره این گزاره که انگلیسیها به نیابت از آمریکا ماجرای پهپاد گلوبال هاوک را تلافی کردهاند، این جمعبندی را نادرست دانست و گفت اساسا این دو قابل قیاس با هم نیستند. به بیان دقیقتر، زدن پهپاد فوقپیشرفته آمریکایی کجا و توقیف کشتی نفتکش در جبلالطارق کجا!
این استاد علوم سیاسی دانشگاه علامهطباطبایی ادامه داد: «انگلیسیها میخواهند با قلدری ما را در برجام نگه دارند و اتفاقا اشاره گذرایی هم نسبت به این موضوع داشتند.
زارعی با بیان آنکه کل این ماجرا در بستر برجام قابل تحلیل است، اضافه کرد: «مساله اصلی برجام نفت و بانک است. اینها خواستند بگویند اگر بخواهید از برجام خارج شوید ما اجازه نمیدهیم نفتکشهای شما چه قاچاقی و چه بهطور رسمی عبور کنند.»
وی در توضیح واکنش متناسب ایران با تاکید بر آنکه باید اقدام متقابل کنیم، خاطرنشان کرد: «باید یک نفتکش انگلیسی یا نفتکشی را که حامل نفت انگلیس باشد توفیق کنیم و به سمت سواحل ایران بکشانیم و بگوییم تا نفتکش ایران آزاد نشود این نفتکش هم آزاد نمیشود.»
این کارشناس مسائل سیاست خارجی در واکنش به برخی اظهارنظرها در داخل مبنیبر آنکه اقدام متقابل بهانه را به دست غربیها خواهد داد و این موضوع بهانهای برای افزایش تنشهاست، گفت: «تشدید تنش به این معناست که بخواهیم آغازگر یک فضای تنشآلود باشیم؛ اما امروز آنها دست به اقدامی زدهاند که اگر واکنش متناسبی به آن نشان ندهیم، هفته دیگر باید منتظر توقیف نفتکش دوم خود باشیم و هفتههای بعد نفتکش سوم و چهارم توقیف میشوند.»
زارعی با طرح این سوال که آیا چنین رویهای میتواند به معنای کاهش تنش باشد، تصریح کرد که سکوت یا موضع منفعلانه دراینباره زمینهساز افزایش تنش خواهد بود؛ چراکه کاهش تنش بهمنزله آن است که شما کاری بکنید که چنین اتفاقی دیگر تکرار نشود.
وی با بیان آنکه این بازی دوطرفه است، تاکید کرد: «دوران بزن و دررو نیست که کشتی ما را توقیف کنند و کشتیهای آنها امنیت تردد داشته باشند.»
این استاد دانشگاه در توضیح ارتباط میان توقیف نفتکش ایرانی و کاهش سطح تعهدات ایران در برجام خاطرنشان کرد: «آنها خواستند بگویند اگر شما از برجام خارج شدید آسیب میبینید. ما باید بگوییم تحت هر شرایطی برنامه خود را درباره برجام داریم و طبق قاعده منطقی تعهدات خود را کاهش میدهیم. این اتفاقات هم نمیتواند مانع اقدام قانونی ما در رابطه با کاهش تعهدات در برجام شود.»
زارعی گفت: «فراغ از آنکه ایران، اقدام نیروی دریایی انگلیس را پاسخ بدهد یا ندهد، کاستن از تعهدات در رابطه با برجام قطعی است و این ماجرا تاثیری روی برنامه ما ندارد.»
وی با اشاره به تلاش انگلیس برای باقی نگه داشتن ایران در برجام حتی با اقداماتی از این دست عنوان کرد: «اگر ماندن ما در برجام اینقدر قیمت دارد آنها به تعهدات خود عمل کنند؛ چراکه ایران داوطلبانه از برجام خارج نمیشود و کاهش سطح تعهدات نیز ناشی از اجباری است که عملکرد آمریکا و اروپاییها به آن تحمیل کردهاند.»