قصه از کجا شروع شد؟
کشمکش یکی از نامزدهای انتخابات دولت یازدهم در سال ۱۳۹۲ که در استودیوی گفتوگوی ویژه خبری با مجری این برنامه و اتاق فرمان رخ داد، شروع علنی اختلافاتی بود که حالا به صدور بیانیه و انجام مصاحبههایی از طرف مدیران دولتی و مدیران صداوسیما علیه همدیگر، به بهانه پیادهروی اربعین ۹۷ انجامیده است. کاندیدایی که در آن شب، مجری گفتوگوی ویژه و اتاق فرمان معاونت سیاسی سیما را به بیسوادی متهم کرده بود، چند روز بعد رئیسجمهور ایران شد و تا امروز هم روی کار است. حسین دهباشی که مشاور رسانهای رئیسجمهور بود، بعدها فاش کرد که(زدن صداوسیما) یکی از تاکتیکهای تبلیغاتی دولت در یازدهمین انتخابات ریاستجمهوری بوده و اضافه کرد که این تاکتیک هنوز هم جواب میدهد. بعدها برخورد عباس آخوندی، وزیر سابق راه در دولتهای یازدهم و دوازدهم با خبرنگار زن صداوسیما که بازتاب خبری گستردهای پیدا کرد، پرده جدیدی از اختلافات این دو مجموعه را بالا برد. آخوندی میکروفن خبرنگار صداوسیما را از دست او گرفت و پرت کرد! دولتیها همیشه میگفتند که صداوسیما خدمات آنها را پوشش نمیدهد. از طرفی منتقدان دولت هم از رسانه ملی توقع داشتند که بازتابدهنده نظرات آنها باشد. وقتی به هواداران دولت گفته میشد که باید نظر منتقدان مجموعه اجرایی هم در رسانه ملی بازتاب داده شود، مرتب برخورد رسانه ملی با این دولت را با برخوردی که با دولت قبل داشت مقایسه میکردند؛ در حالی که در زمان مدیریت اجرایی دولت قبل هم همین جریان سیاسی و فرهنگی که امروز نمایندگان آن مدیران اجرایی کشور هستند، با این استدلال که(رسانه ملی نباید مجیزگوی دولت باشد) از آن انتقاد میکردند و ظاهرا قانون نانوشته «نقد خوب است اما برای همسایه» هنوز در فضای ذهنی مدیران وجود دارد. شاید در بخشی از موضوع، حق با دولت و هواداران آن باشد و به نظر نمیرسد که عملکرد صداوسیما در دوران رئیسجمهور قبل، خوب و در تمام موارد قابل دفاع بوده باشد؛ البته این مساله باعث نخواهد شد که بتوان توقع داشت برای تلافی کردن آن اشتباهات، حالا در مورد دولت فعلی، همان اشتباهات تکرار شوند.
اختلافات صداوسیما و دولت، اخیرا و در جریان راهپیمایی اربعین ۹۷ ابعاد تازهای پیدا کرده است. اگرچه این نوع مسائل جدید به نظر نمیرسند، اما در حقیقت علامتی از وارد شدن این دعوا به یک فاز جدید و پیچیدهتر است و از طرفی دیگر، نشاندهنده این است که به دلیل بغرنج شدن بعضی مسائل جاری کشور، در مجموعه اجرایی دولت هم طاقت شنیدن نقد از رسانهها مرتب در حال کاهش است و به عبارتی آنها حالا با نفس وجود رسانه در کشور مشکل پیدا کردهاند.
فصل جدید اختلافات
حسن رحیمپورازغدی در جریان سفری که به عتبات عالیات و در جریان راهپیمایی اربعین ۹۷ داشت، مصاحبهای با شبکه «افق» سیما انجام داد و به بیان صریحترین انتقادها از عملکرد کلی دولت در حوزههای مختلف اقتصادی و اجتماعی پرداخت. اختلافات رحیمپورازغدی و دولت به مدتی قبل بر میگردد و به نظر میرسید بیان این مسائل در تلویزیون، دولتیها را بدون اینکه بتوانند ایراد خاصی از چنین مصاحبهای بگیرند، بهشدت عصبانی کرده بود. بخشهایی از مصاحبه رحیمپورازغدی با «افق» که در آن گفته میشد «عراق و سوریه هم درگیر جنگ هستند، اما نرخ دلار در آن کشورها هر روز بالا و پایین نمیرود و وضع اقتصادی اینقدر بیثبات نیست» با بسامد بسیار بالایی در شبکههای مجازی تکثیر شد و افراد زیادی آن را دیدند. اما دلخوری از چنین چیزی باید به بهانهای دیگر بیان میشد و دولتیها نیز همین کار را کردند.
نقد کیفیت خدماترسانی در پیادهروی اربعین بهانهای بود که دولتیها با توسل به آن بیانیهای علیه صداوسیما منتشر کردند و دلخوریشان از این مجموعه را نشان دادند. در بخشی از بیانیه دبیرخانه شورای اطلاعرسانی دولت که روز سهشنبه(۸ آبان ماه) همزمان با اربعین حسینی منتشر شد، آمده است: «متاسفانه معدودی از رسانههای خاص و در رأس آنها برخی برنامههای صداوسیما در میان تعجب همگان ضمن برقراری ارتباط «زنده» به جای پخش برنامههای معنوی و سخنان کارشناسان فرهنگی ـ مذهبی، آنتن را دراختیار افراد سیاسی و کینهتوز قرار دادند و آنان کوشیدند با برجسته کردن ناروای برخی حاشیهها، خدمترسانی خادمان اباعبدالله الحسین(ع) به زائران را مخدوش و مورد تردید قرار دهند.» اما فردای همان روز و در روز ۹ آبان ماه، مدیرکل روابطعمومی سازمان صداوسیما در گفتوگویی با یکی از رسانههای وابسته به این مجموعه و در پاسخ به بیانیه شورای اطلاعرسانی دولت، گفت: «توصیه میکنیم دبیرخانه شورای اطلاعرسانی دولت به جای روشهای سلبی با جهتگیریهای سیاسی، مثل صدور بیانیههای متعدد و پشت سرهم به معرفی خدمات دولت به صورت ملموس بپردازد که همواره مورد تاکید رئیسجمهور محترم بوده است.«
وضعیت داخلی صداوسیما از یک طرف و دولت از طرف دیگر، هر روز دستخوش دگرگونیهای جدیدی میشود و نسبت این دو مجموعه با همدیگر هم به فراخور این تغییرات، ابعاد پیچیدهتری پیدا خواهد کرد. با توجه به آنچه تا به حال رخ داده، میشود انتظار کشمکشهای بیشتری را بین دولت و مجموعه سازمان صداوسیما در روزهای آینده داشت و راهپیمایی اربعین97 را هم میتوان بهعنوان تاریخی که مبدا فصل جدید این اختلافات به حساب میآید، به خاطر سپرد.
* نویسنده : میلاد جلیلزاده روزنامهنگار