فرهیختگان: دو روز پیش سرانجام یکی از انقباضیترین بودجههای ایران از سوی رئیسجمهور تقدیم مجلس شد. نگاهی به اعداد و ارقام کلان بودجه سال آینده نشان میدهد همه ارقام حکایت از سال بودجهای و مالی خاص برای دولت و ملت ایران است. البته تا زمان تصویب این لایحه در مجلس و تغییر و تحولاتی که معمولاً در کمیسیون تلفیق بودجه مجلس رخ میدهد باید صبور بود؛ اما ارقام کلی بودجه جهتگیری کلان دولت برای اداره اقتصاد در سال آینده را ترسیم کرده است. ارقام کلان نشان میدهد بودجه سال آینده، بودجه انقباضی است و با تورم بالایی که کشور تجربه کرده، سال آینده باید برای گذر از شرایط خاص فعلی، یک همدلی بین مجموعه ارکان حاکمیت و مردم شکل بگیرد. در این بودجه، دولت سعی کرده اولاً ارقام درآمدها و منابع را تا جای ممکن با اعداد واقعی ارائه دهد. ثانیاً، بودجه عمرانی بدون تغییر مانده و رشد کل بودجه نیز مربوط به هزینههای جاری است. افزایش سقف معافیت مالیات بر حقوق و دستمزد، پیشنهاد افزایش 2 واحد درصدی مالیات بر ارزش افزوده برای جبران قدرت خرید مردم و... بخشهای حائز اهمیت هستند؛ اما موضوع دیگر، مربوط به تغییرات بودجه دستگاههای مختلف دولتی و عمومی است. در گزارش پیشرو به این موضوع پرداخته شده است.
شروع از مجلس با کاهش 25 درصدی بودجه
بر اساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۵، بودجه پیشنهادی مجلس شورای اسلامی برای سال آینده ۵ هزار و ۲۲۷ میلیارد تومان تعیین شده است. این رقم در مقایسه با بودجه سال ۱۴۰۴ که حدود ۷ هزار میلیارد تومان برآورد شده بود، کاهش قابلتوجهی را نشان میدهد. بهعبارت دیگر، اعتبارات مجلس شورای اسلامی در لایحه بودجه سال آینده با کاهشی معادل ۲۵.۵ درصد مواجه شده است. نکته قابل تامل اینکه، در لایحه بودجه 1405 صرفا ردیف مربوط به مجلس و مرکز پژوهشهای مجلس درج شده، درحالیکه در سال 1404 بودجه مجلس علاوه بر این دو، شامل کتابخانه و موزه مجلس، سامانه هوشمندسازی، شورای راهبردی تنقیح قوانین و خبرگزاری خانه ملت بوده است. کاهش بودجه مجلس از این منظر حائز اهمیت بوده که باید صبر کنیم تا کمیسیون تلفیق اصلاحات خود را بر بودجه 1405 اعمال کند. در آن صورت میتوان واکنش مجلس به کاهش بودجه را بهتر قضاوت کرد.
کاهش 5 درصدی بودجه وزارت گردشگری!
از دیگر نکات جالب توجه در لایحه بودجه سال آینده، کاهش بودجه وزارت گردشگری است. رقم بودجه این وزارتخانه در سال ۱۴۰۴ حدود ۷ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان تعیین شده بود، در لایحه بودجه سال آینده با کاهش نزدیک به ۵ درصدی مواجه شده است. بر این اساس، اعتبارات این وزارتخانه با افت ۴.۸ درصدی به حدود ۷ هزار و ۵۶۷ میلیارد تومان رسیده است. باید این نکته را اضافه کنیم که در جدول 7، رقم بودجه وزارت گردشگری برای سال آینده حدود 8 هزار و 814 میلیارد تومان ذکر شده که از این مقدار، حدود هزار و 248 میلیارد تومان از آن مربوط به بودجه شرکتی است.
رشد 2.6 برابری بودجه ریاستجمهوری
ارقام بودجه نهاد ریاستجمهوری نیز در نوع خود چالشبرانگیز است. نهاد ریاستجمهوری در سال 1405 شامل ۹ زیرمجموعه است، این تعداد در سال 1404 شامل 13 زیرمجموعه بوده که ظاهرا چندین مورد از آنها با هم ادغام شدهاند. این ادغام منجر به تغییرات قابل توجه در ارقام بودجه این نهاد نیز شده است. کل بودجه نهاد ریاستجمهوری (متشکل از 13 زیرمجموعه) در سال ۱۴۰۴ معادل ۸.۵ همت تعیین شده بود. این رقم با رشد ۱۱.۶ درصدی در سال آینده به ۹.۵ همت افزایش یافته است. با این حال، نکته قابلتأمل در ترکیب این بودجه آن است که سهم اختصاصی خود نهاد ریاستجمهوری از مجموع اعتبارات، از 1921 میلیارد تومان با رشدی ۲.۶ برابری به ۵ هزار و ۵۴ میلیارد تومان در سال آینده رسیده است. این افزایش چشمگیر هم میتواند ناشی از ادغام برخی زیرمجموعههای نهاد ریاستجمهوری باشد (چراکه تعداد واحدهای زیرمجموعه این دستگاه از ۱۳ مورد در سال ۱۴۰۴ به ۹ مورد کاهش یافته) و هم میتواند دلایل دیگری داشته باشد. به هر حال یک عدد چالشبرانگیز است.
رشد 13 درصدی بودجه صداوسیما
سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران که در سال 1404 به میزان 29 هزار و 632 میلیارد تومان بودجه در اختیار داشت، قرار است سال آینده 33 هزار و 513 میلیارد تومان بودجه دریافت کند. به بیان بهتر بودجه این سازمان در سال 1405 معادل 13.1 درصد افزایش خواهد یافت.
