جعفر صیدانلو؛ نویسنده: شامگاه ۲۴ آذرماه ۱۴۰۴ تالار فخرالدین اسعد گرگانی میزبان رویدادی بود که میتوان آن را گامی جدی برای تثبیت ظرفیتهای بومی موسیقی در استان گلستان دانست. ارکستر «نوبانگ» به سرپرستی و رهبری داود خشنودی با تکیه بر توانمندی بیست نوازنده جوان، مجموعهای از آثار شاخص موسیقی ایران را به روی صحنه برد.
انتخابی هوشمندانه در دستگاه چهارگاه
انتخاب دستگاه چهارگاه برای آغاز فعالیت یک ارکستر جوان نشان از دغدغهمندی فنی رهبر گروه دارد. اجرای قطعاتی که پیچیدگیهای ریتمیک و تکنیکی بالایی دارند محک مناسبی برای سنجش توانایی این نوازندگان بود. رپرتوار این کنسرت مرور وفادارانهای بر آثار ماندگار موسیقی مدرن ایران بود.
اجرای قطعه «چکاد» اثر زندهیاد پرویز مشکاتیان که با تنظیم و اجرای منسجم گروه همراه بود. بازخوانی آثار حسین علیزاده شامل «ضیافت»، «لزگی» و «تصنیف پیشزنگوله» که تسلط گروه بر نوانسها و ظرایف نوازندگی را به نمایش گذاشت. ارائه قطعاتی از فرامرز پایور و سعید فرجپوری هم تنوع مکتبی اجرای نوبانگ را تکمیل کرد.
باید با صدای بلند گفت درود به شرفتان آقای خشنودی که در این وانفسای موسیقیهای دمدستی و جنگهای شادی بیمحتوا پای اعتبار موسیقی جدی ایستادید و ثابت کردید که موسیقی فاخر اگر با استاندارد بالا اجرا شود هنوز هم میتواند تالارها را به تسخیر خود درآورد.
معرفی نسلی نو از نوازندگان گلستان
نکته پراهمیت این اجرا معرفی رسمی نسل جدیدی از نوازندگان مستعد بومی بود که بسیاری از آنها متولدین دهههای هشتاد و نود هستند. این هنرمندان سرمایههای انسانی ارکستر ملی استان خواهند بود که حضورشان بر صحنه نویدبخش تداوم راه بزرگانی چون محمدرضا لطفی، جواد داوری و ... در این دیار است. این جوانان ثابت کردند که هنر اگر با هدایت درست همراه باشد میتواند سدی در برابر ابتذال فرهنگی ایجاد کند.
ترکیب نوازندگان نوبانگ هم ویترینی از استعدادهای درخشان است. بخش سازهای کششی را فرحان خناری، روزبه زمانی، محمد سرائی و پارسا پیشداد در کمانچه که با آرشههای منسجم، روح تازهای به قطعات بخشیدند.
بخش سازهای مضرابی را نوید جهانآرای، سجاد جلالی، شهریار بهارآراء در تار و فاطمه محمدخانی در بمتار در کنار سجاد گرزین، حمید رضایی، ثنا باقی و سارا یزدی در سنتور که ضرباهنگ ارکستر را با دقت و ظرافت حفظ کردند. سازهای مکمل مضرابی را رها کاویانی با نوای قانون و پریا دهقان با مضرابهای عود، غنای صوتی ارکستر را دوچندان کردند.
بخش کوبهای را امین جانعلینژاد، احسان شیخی، محدثه اکبری و شنتیا کیپور در سازهای کوبهای تپشهای ریتمیک برنامه را مدیریت کردند. همگی در کنار صدای جوان، متین و آیندهدار سالار ثلبی بودند که نشان داد حنجرهاش به درستی با نغمات اصیل پیوند خورده است.
ضرورت حمایت از جریانهای خودجوش هنری
در حالی که غالباً از کمکاری ارگانهای متولی فرهنگ و مسئولینی که تنها در صفوف سخنرانی و مراسمهای نمایشی دیده میشوند گلایه داریم، ارکستر نوبانگ محصول یک اراده جمعی و خودجوش در بدنه هنر موسیقی گرگان بود. این اجرا ثابت کرد که برای خلق یک اثر ماندگار نیازی به بودجههای گزاف دولتی نیست بلکه اخلاق همکاری و دغدغه مشترک گرهگشا خواهد بود.
همراهی چهرههای دغدغهمند و هنرمندانی چون حسین ضمیری، حامدکیپور، رضا امامیان، عرفان حسینی، پویا خوشبین و سهیل سیدین در کنار حمایتهای فنی استودیوهای موگه و آنژه، چاپخانه نقش ماندگار و تیم صدابرداری حرفهای سید محمد حسینی، نشان داد که وقتی هدف اعتلای فرهنگ باشد بخش خصوصی و اهالی هنر منتظر بروکراسیهای خشک دولتی نمیمانند و خودشان چراغ هنر را روشن نگاه میدارند.
استقبال نزدیک به پانصد نفر در یک روز وسط هفته نشاندهنده وجود ذائقه شنیداری مشتاق برای موسیقی جدی در گرگان است. این حضور پرشور پیامی روشن برای مدیران فرهنگی استان دارد. «ضرورت حمایت عملی از تشکیل ارکستر ملی استان گلستان» امروز تثبیت ارکستر ملی استان و حمایت از اجراهای بومی فاخر نباید در حد یک وعده کاغذی در کشوی مدیران باقی بماند. حمایت از این نوازندگان جوان بسیار ارزشمندتر از تسهیل مسیر برای کنسرتهای تجاری پایتختنشین است که جز خروج سرمایه مادی و معنوی از استان عایدی دیگری ندارند. مسئولین فرهنگی باید میان بنگاهداری تجاری تالارها و حمایت از جریانهای هویتساز یکی را برگزینند.
ارکستر نوبانگ ثابت کرد که برای ارتقای سطح فرهنگی منطقه بهجای تکیه صرف بر کنسرتهای تجاری باید بر آموزش و حمایت از استعدادهای بومی تمرکز کرد. امید است که این اجرا سرآغازی برای تداوم حمایتها از هنرمندان جوان استان باشد تا سرمایههای معنوی این دیار مجالی برای درخشش دائمی بیابند. باشد که نوبانگ آغازی بر پایان عصر غریبپرستی در هنر گرگان باشد و روزی نرسد که دوباره در سوگ بزرگان بنشینیم و حسرت بخوریم که چرا وقتی زنده بودند و مینواختند قدرشان را ندانستیم. نوبانگ، طنینی است که باید ماندگار شود.