فرهیختگان: کرسیهای آزاداندیشی دانشگاه آزاد اسلامی، یادگار شهید دکتر محمدمهدی طهرانچی و مأموریت ذاتی این دانشگاه در تقویت فضای گفتوگو و نقد علمی، امسال در پنجمین دوره خود با حضور بیش از ۱۱ هزار تیم دانشجویی برگزار میشود. در همین راستا، نشست خبری این رویداد روز گذشته در واحد علوموتحقیقات دانشگاه آزاد برگزار شد و فرزاد جهانبین، معاون فرهنگی و دانشجویی ضمن گرامیداشت یاد شهید طهرانچی بر اهمیت آزاداندیشی، تضارب آرا و نقش این کرسیها در تربیت دانشجویان توانمند در استدلال و اخلاقمداری تأکید کرد. در این گزارش به مشروح سخنان معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد و حمید مهدیون، مدیرکل فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد پرداختهایم که در ادامه از نظر میگذرانید.
فرزاد جهانبین، معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد در نشست خبری پنجمین رویداد سراسری رقابت تیمهای دانشجویی کرسیهای آزاداندیشی که در واحد علوموتحقیقات دانشگاه آزاد و با حضور نمایندگان رسانههای مختلف برگزار شد، با گرامیداشت یاد و خاطره شهید دکتر محمدمهدی طهرانچی، همسر و محافظان ایشان گفت: «این شجره طیبه «رویداد رقابت تیمهای دانشجویی در کرسیهای آزاداندیشی» یادگار آن شهید والامقام است که با هدایت و حمایت ایشان شکل گرفت و امروز در آستانه برگزاری مرحله نهایی پنجمین دوره آن قرار داریم.»
وی با قدردانی از دکتر رنجبر، رئیس دانشگاه آزاد اظهار کرد: «دکتر رنجبر چه در زمان قائممقامی و چه در دورهٔ ریاست خود، همواره با اعتقاد از این رویداد بزرگ فکری و فرهنگی حمایت کرده و نقش مهمی در استمرار آن داشتهاند.»جهانبین با اشاره به اهمیت موضوع آزاداندیشی در گفتمان انقلاب اسلامی گفت: «شرط لازم برای رشد فرهنگ و علم، تفکرکردن است. در تاریخ تمدن اسلامی، هرجا زمینه اندیشه آزاد فراهم بوده، شاهد شکوفایی علمی و فرهنگی بودهایم.»
وی افزود: «در دوره آلبویه، وجود فضای باز فکری موجب رشد مراکز علمی و فرهنگی شد، اما در مقابل، جمود و انجماد فکری در مدارسی چون نظامیه بغداد و الازهر مصر، ضربات سنگینی بر پیکره تمدن اسلامی وارد کرد.»
معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد با تأکید بر پرهیز از جمود فکری تصریح کرد: «هم تحجر و هم التقاط دو لبه یک قیچی هستند و هر دو به یک اندازه خطرناک هستند. همانگونه که قرآن تقلید کورکورانه از سنتهای پیشینیان را نفی میکند، پیروی بیتفکر از جریانهای فکری زمانه نیز مذموم است و تحرک و نشاط فکری مانع مهمی در برابر این دو بلیه است.» دکتر جهانبین در بخش دیگری از سخنان خود مطرح کرد: «جهل موجب اختلاف است. گفتوگو و تضارب آرا موجب شناخت از نزدیک و کاهش دوقطبیهای کاذب میشود.»
جهانبین با اشاره بهضرورت وجود بستر مناسب برای طرح اندیشهها گفت: «طرح افکار و اندیشهها بدون فراهمشدن بستر مناسب به رشد و تعالی منجر نمیشود و اینجاست که مفهوم «کرسی آزاداندیشی» معنا پیدا میکند.»
وی تأکید کرد: «آنچه در دانشگاه آزاد تحت عنوان «کرسیهای آزاداندیشی» دنبال میشود، شکل روشمند و هدفمند همین اندیشه است. دانشگاه آزاد با چنین باوری از سال ۱۳۹۹، همزمان با دوران همهگیری کرونا، با تأکید شهید دکتر طهرانچی، اجرای این طرح را آغاز کرد.»
معاون فرهنگی دانشگاه آزاد در بیان روند رشد رویداد گفت: «از سال ۱۳۹۹ که این رویداد را با حدود هزار و ۴۶۰ تیم شروع کردیم، اکنون در پنجمین دوره با رشد چشمگیر مواجه شدهایم و حدود ۱۱هزار تیم در این دوره شرکت کردهاند و شاهد رشد 9 برابری هستیم و این نشاندهنده اقبال دانشجویان به گسترش فضای آزاداندیشی است. 7هزار کرسی در دو مرحله استانی و کشوری مجازی برگزار شده است.»
جهانبین درباره تمایزات رویداد گفت: «غیر از کمیت رویداد، کرسیهای آزاداندیشی را رقابتی کردیم و آنها را تخصصی ساختیم. در این ساختار بهجای دوگانه «موافق/مخالف» از مفهوم «موافق/منتقد» استفاده کردیم و نشان دادیم هر منتقدی مخالف نیست.»
وی افزود: «حدود ۶هزار عضو هیئتعلمی بهعنوان مشاور و راهبر فکری تیمها در این رویداد مشارکت کردند. برای تشویق استادان، سیاستی طراحی شده است که هر استادی که تیم تحت راهبری او به جمع تیمهای گزیده نهایی برسد، مشمول یک پایه تشویقی خواهد شد.»
همچنین مسئله مهم، قوت استدلال و استناد و اخلاقمداری است فارغ از اینکه تیم از چه گزارهای دفاع میکند و منتقد چه گزارهای است.
معاون فرهنگی دانشگاه آزاد با اشاره به بانک گزارهها گفت: «ورودی گزارهها از سه مسیر تأمین میشود؛ استادان دانشگاهها، تیمهای شرکتکننده و میزان علاقهمندی دانشجویان به موضوعات مختلف. از مجموع حدود ۱۱ هزار تیم متشکل از ۴۴ هزار دانشجو، بیش از هزار گزاره از خود دانشجویان گردآوری شد که بانک محتوایی بسیار غنی و متنوعی را تشکیل داده است.»
جهانبین با یادآوری تجربه گذشته خود گفت: «زمانی که معاون فرهنگی دانشگاه امام خمینی (ره) بودم، موضوعات کرسیها معمولاً محدود به مباحثی چون رابطه دختر و پسر یا رابطه با آمریکا بود؛ اما امروز تنوع موضوعات بهقدری بالاست که شاید هیچ نهاد دیگری چنین گسترهای از مباحث را در اختیار نداشته باشد.»
جهانبین با اشاره به جزئیات مرحله نهایی گفت: «مرحله نهایی از ۲۴ آبان برگزار میشود و ۴۸ تیم برگزیده در شش محور موضوعی شامل سیاست، اجتماع، اقتصاد، فرهنگ، سلامت و هنر و معماری در ارتباط با ۹۰ گزاره فکری با یکدیگر به بحث و گفتوگو خواهند پرداخت.»
وی در پایان تأکید کرد: «این رویداد صرفاً یک مسابقه نیست، بلکه بستری برای تمرین گفتوگو، نقد و استدلال علمی میان دانشجویان است.»
مرحله نهایی کرسیهای آزاداندیشی؛ آغاز رقابت ۴۸ تیم از ۲۴ آبان
حمید مهدیون، مدیرکل فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد نیز در نشست خبری پنجمین رویداد سراسری کرسیهای آزاداندیشی، یاد و خاطر امام راحل، همه شهدا بهویژه شهدای جنگ ۱۲ روزه و دانشمند شهید دکتر طهرانچی را گرامی داشت و گفت: «شهید طهرانچی یادگاران ارزشمندی از خود به جای گذاشتهاند که یکی از مهمترین آنها کرسیهای آزاداندیشی است. ایشان اهتمام و حمایت ویژهای نسبت به کرسیهای سراسری آزاداندیشی داشتند.»
وی با ارائه گزارشی از روند برگزاری این دوره اظهار کرد: «پنجمین مرحله کرسیهای آزاداندیشی از آذرماه ۱۴۰۳ آغاز و ثبتنام شرکتکنندگان انجام شد. مرحله استانی از ۲۳ فروردین تا ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ برگزار شد که در مجموع ۱۱ هزار تیم مشارکت کردند و حدود ۷۷۰ تیم به مرحله مجازی کشوری راه یافتند.»
مهدیون افزود: «در مرحله مجازی کشوری، واحد علوموتحقیقات میزبان برگزاری کرسیها بود و از ۱۲ مهر تا ۱۵ آبان ۱۴۰۴، حدود یک ماه و نیم همکاران این واحد به همراه هیئت داوران و سایر عوامل اجرایی زحمت کشیدند. در مجموع، کرسیها در شش محور فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، هنر و معماری و سلامت برگزار شد و در هر محور هشت تیم، مجموعاً ۴۸ تیم به مرحله نهایی کشوری راه پیدا کردند.»
وی با بیان جزئیات محورهای مختلف گفت: «در محور اجتماعی بیشترین تیمها راه یافتهاند و پس از آن محور فرهنگی قرار دارد. در مرحله مجازی، از ۲۷۰ استاد هیئتعلمی و دانشجوی دکترا بهعنوان داور استفاده شد.»مهدیون در پایان خبر داد: «مرحله نهایی کشوری از ۲۴ تا ۲۸ آبان ۱۴۰۴ به میزبانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوموتحقیقات برگزار خواهد شد و اختتامیه آن نیز در چهارشنبه ۲۸ آبان ۱۴۰۴ در سالن دکتر حسن حبیبی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوموتحقیقات با حضور ریاست دانشگاه و مسئولان کشوری برگزار میشود.»