همزمان با استمرار حملات رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان و بخشهایی از نوار غزه، تعدادی از دانشجویان یهودی در گفتوگو با «فاکسنیوز» از استادانی شکایت میکنند که معتقدند «افراطی» و «ضداسرائیل» هستند. فاکسنیوز در گزارشی اختصاصی از زبان این دانشجویان نوشته فضای کلاسها در دانشگاههایی چون کلمبیا، نیویورک، باروخ و بارنارد، به میدان انتشار «عقاید ضدصهیونیستی» بدل شده؛ اما پشت این روایت، سؤالات جدیتری مطرح است. فاکسنیوز که بهعنوان صدای راستگرایان افراطی شناخته میشود، چه آیتمی برای 66 هزار فلسطینی کشتهشده توسط رژیم صهیونیستی در طول دوسال و نیم اخیر تدارک دیده است که حالا نگران امنیت دانشجویانی است که استادانشان صرفاً از سیاستهای جنایتکارانه رژیم صهیونیستی انتقاد میکنند؟ و سؤال مهمتر آنکه چه زمانی انتقاد از اسرائیل در آمریکا، مرز «آزادیبیان» را رد میکند و به جرم «افراطگرایی» تبدیل میشود؟ ازاینگذشته، اگر بپذیریم امنیت یهودیان اروپا و آمریکا بعد از طوفان الاقصی خدشهدار شده، مقصر آن چه کسی غیر از راهبر ماشین نسلکشی در غزه است؟
آزادیبیان یا حق انحصاری بیان
دانشجویان معترض یهودی در گفتوگو با فاکسنیوز مدعیاند که برخی استادان در کلاسهای مرتبط با خاورمیانه یا حتی دروس نامرتبط، دیدگاههایی را تبلیغ میکنند که بهزعم آنان، به نفرت علیه یهودیان دامن میزند و حمایت از اسرائیل را به حاشیه میراند. دانشجویان دانشگاههای کلمبیا، نیویورک، باروخ و بارنارد در گفتوگو با این شبکه آمریکایی، معتقدند رفتار استادانشان «جانبدارانه» است. یکی از آنها گفت: «استادانی داشتهایم که در کلاسهای مربوط به سیاست خاورمیانه، اظهارات نگرانکنندهای علیه اسرائیل و یهودیان مطرح کردهاند؛ حتی در دروسی که ربطی به این مباحث ندارد.» دانشجوی دیگری ادعا کرده برخی استادان «دانشجویان را تحقیر میکنند» یا در مواجهه با انتقادات آنان «داد میزنند». او گفته: «بسیاری از ما احساس میکنیم تنها ماندهایم؛ نه حمایت دانشگاه را داریم و نه امکان پاسخدادن بدون خطر ازدستدادن نمره.» اما ماجرا چیست؟ فاکسنیوز در ادامه نوشته برخی استادان، شعارهایی مانند «Free Palestine» (فلسطین را آزاد کنید) را روی در اتاق خود نصب کردهاند و دانشجویان یهودی این را «نفوذ سیاسی خطرناک» محیطهای علمی میدانند! یکی از دانشجویان بارنارد کالج گفته: «حتی دیدن این تابلوها باعث میشود احساس ناامنی کنیم.»
امنیت نداریم
سوای از شلوغکاری دانشجویانی که با آنها مصاحبه شده، در نگاه اول شاید این گزارش صرفاً انعکاس نگرانی بخشی از جامعه دانشجویی یهودی باشد. اما اگر از زاویهای دیگر نگاه کنیم، پرسشی اساسی مطرح میشود که آیا در دانشگاههای آمریکا، مخالفت با سیاستهای تروریستی اسرائیل به معنای نفرتپراکنی است؟ سخنان این دانشجویان و بازتاب رسانهای آن در فاکسنیوز، بار دیگر یادآور دوگانگی قدیمی در جامعه آمریکاست. دوگانگی میان شعار «آزادیبیان مطلق» و واقعیت محدودیتی که هرجا پای انتقاد از تلآویو به میان میآید، آغاز میشود. دانشجویان مصاحبهشده در این گزارش، استادان خود را «افراطی» نامیده و خواستار «اخراج» آنان از دانشگاهها شدهاند. یکی از آنان که از همین مصاحبه روشن میشود در افراطیگرایی صاحبسبک است، استادان و دانشجویان حامی فلسطین را «افراطگرا» خوانده و گفته «باید آنها را از کلاسها بیرون کنیم» اما چطور میشود صحبت از آزادی فلسطین، «افراطگرایی» باشد و نسلکشی، «مشروع» قلمداد شود؟
از زمان شدتگیری حملات رژیم صهیونیستی در سالهای اخیر، موجی از اعتراضات ضداسرائیلی دانشگاههای آمریکا را فراگرفته است. دانشگاه کلمبیا در صدر این فهرست قرار دارد؛ جایی که دهها دانشجو به دلیل حضور در تحصنهای اعتراضی بازداشت یا تعلیق شدند. در یکی از تجمعات، نشریهای دانشجویی با عنوان «Columbia Intifada» (خیزش کلمبیا) میان دانشجویان پخش شد و همین فاکسنیوز آن را «تلاشی برای توجیه طوفان الاقصی» خواند.
در NYU تظاهرات مشابهی برگزار شد. در دسامبر ۲۰۲۴ گروهی از دانشجویان با شعار «Tel Aviv is stolen land» خواستار «انقلاب انتفاضه» شدند. اسکوبلو، یکی از دانشجویان یهودی شرکتکننده در گفتوگو با فاکسنیوز، گفته است: «در چنین فضایی احساس امنیت نمیکنیم. بسیاری از ما دیگر نمادهای مذهبیمان را آشکار نمیکنیم.» او افزوده که «در هفتههای امتحان، دانشجویان یهودی حتی از ورود به کتابخانه منع شدهاند» و شعارها در حمایت از فلسطین در اطراف دانشگاه برقرار بوده است. بااینحال برای ناظران بیرونی، نکته جالبتر این است که هر اعتراض ضداسرائیلی در آمریکا بهعنوان «تهدیدی علیه یهودیان» تلقی میشود.
دانشگاهی که دیگر پناهگاه اندیشه آزاد نیست
دانشجویان در گفتوگو با فاکس تأکید کردهاند که «استادان بیپاسخ میمانند» و هیچ مجازاتی در انتظار آنان نیست. یکی از دانشجویان باروخ کالج گفته است: «میدانیم استادانی وجود دارند که ضدیهودی هستند، ولی اگر شکایت کنیم، نمرهمان در خطر است.» اما از زاویهای دیگر، همین جمله میتواند معنایی معکوس داشته باشد. استادانی که تنها بهخاطر نقد سیاستهای یک رژیم آپارتاید، «ضدیهودی» خوانده میشوند، درواقع در معرض موجی از فشار سیاسی و رسانهایاند. یک تحلیلگر آکادمیک آمریکایی در واکنش به این گزارش نوشته دانشگاههایی که زمانی بهعنوان «پناهگاه اندیشه آزاد» شناخته میشدند، اکنون به میدان جدال میان «پروپاگاندای امنیتی» و «آزادی آکادمیک» تبدیل شدهاند.
مرز باریک نقد و نفرت
در جامعهای که از تبارهای مختلف تشکیل شده، مرز میان نقد سیاسی و نفرت قومی باریک است. اما مسئله اینجاست که چرا در آمریکا این مرز فقط در یکجهت تعریف میشود؟ انتقاد از دولتهای عربی، چین یا حتی ایران، آزادیبیان تلقی میشود؛ اما کوچکترین نقد از اسرائیل، «افراطگرایی» و «یهودستیزی» است. حتی در گزارش فاکس، هیچ شاهد مستقیمی از توهین مذهبی یا قومی نقل نشده است. تمام گفتهها درباره مخالفت با سیاستهای جنایتکارانه اسرائیل یا حمایت از فلسطین است؛ اما در فضای رسانهای آمریکا، چنین دیدگاههایی با برچسب «افراطی» حذف میشوند؛ درست همان رفتاری که ایالات متحده در دیگر نقاط جهان، بهویژه در قبال دولتهای مخالف خود، بهعنوان نشانه استبداد معرفی میکند و با اعطای نشانهای صلحطلبی به نیروهای اپوزیسیون دولتهای مستقل سعی در مشروعیتدادن به سرکوب آنان دارد. گزارش فاکسنیوز، صرفاً روایت چند دانشجو نیست و بازتاب نزاعی گستردهتر در بطن جامعه آمریکاست. مجله Nature در مقالهای با عنوان «اعتراضات به جنگ اسرائیل و حماس، دانشگاههای آمریکا را ازهمپاشانده است: قدم بعدی چیست؟» به بررسی این موضوع پرداخته است. در این گزارش آمده اعتراضات گسترده در دانشگاههای آمریکا پس از عملیات طوفان الاقصی به لایههای عمیقتر نزاع در فضای اجتماعی و آکادمیک نفوذ کرده و نسل جدید با رسانههای مستقل رشد کرده و روایت رسمی را بهراحتی نمیپذیرد. از سوی دیگر، وقتی دانشجویان یهودی، اخراج استادانشان از دانشگاه را مطالبه میکنند، در واقع از بالا ایدئولوژی خود را تحمیل میکنند؛ همان چیزی که خودشان بهشدت از آن میترسند. در ظاهر، ماجرا درباره چند استاد و چند دانشگاه است؛ اما در بطن قضیه، آزمونی است برای «حق پرسشگری» بهعنوان یکی از اصول بنیادین دموکراسی غربی. اگر در «سرزمین آزادی» استادان نمیتوانند سیاست خارجی اسرائیل را نقد کنند، پس این آزادی دقیقاً برای چه کسانی تعریف شده است؟
اسرائیل علیه یهود
گزارش فاکسنیوز از شکایت چند دانشجوی یهودی در نیویورک آینهای است از ترس نهادینه در ساختار فکری غرب و ترس از شنیدن صدایی متفاوت. دهههاست یهودیان پراکنده در کشورهای مختلف، زیر چتر مبارزه با یهودیستیزی قرار گرفته و شامل انواعواقسام سیاستهای حمایتی در اروپا و آمریکا هستند. در فرانسه حتی کسی حق ندارد درباره هولوکاست سؤال کند و پژوهش انجام دهد. حالا که بالاخره مردم جهان، دست چدنی صهیونیستها در سرزمینهای اشغالی را دیدهاند و سعی میکنند علیه نسلکشی در غزه اعتراض کنند؛ برخی یهودیها موقعیت جهانی خود را در خطر میبینند. گزارشهای بینالمللی هم این موضوع را تأیید کرده اقدامات رژیم صهیونیستی بهمرورزمان باعث رشد یهودیستیزی در جهان شده است. در این میان، استادانی که به جرم دفاع از مردم غزه یا نقد سیاستهای تلآویو، به «افراطگرایان» متهم میشوند، شاید فقط یادآور این واقعیت باشند که مرز آزادی بیان در آمریکا، بر اساس منافع سیاسی و جناحی ترسیم شده است. با این حساب میتوان گفت آزادیبیان در غرب هنوز زنده است؛ اما فقط تا جایی که به اسرائیل نرسد.