در تقویم، روز ولادت حضرت زینب (س) مصادف است با روز پرستار؛ فرصتی برای گرامیداشت کسانی که در خط مقدم سلامت جامعه ایستادهاند و با فداکاری و مسئولیتپذیری، جانودل خود را وقف بیماران میکنند. امسال در دانشگاه آزاد اسلامی نیز این روز بهانهای شد تا از تلاشهای پرستاران نمونه به طور ویژه تقدیر شود.
در این مراسم که با حضور دکتر بیژن رنجبر، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، فرهاد ادهمیمقدم، معاون علوم پزشکی دانشگاه و حجتالاسلاموالمسلمین میرقریشی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه، حمیدرضا غلامرضایی، رئیس بیمارستان فرهیختگان، علیرضا فیروزفر، رئیس دانشگاه آزاد استان تهران و علیرضا خوشدل، رئیس دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران برگزار شد ۲۷ پرستار برگزیده معرفی شدند که البته از بین آنها ۹ نفر از پرستاران بیمارستانهای امیرالمؤمنین(ع)، بوعلی و فرهیختگان نیز مورد تقدیر قرار گرفتند. در بخش نخست این گزارش، بهمرور مشروح سخنان مسئولان و نکات برجسته مراسم پرداختهایم و در بخش دوم، با سه پرستار نمونه به گفتوگو نشستهایم تا لحظات شیرین و سخت حرفهشان، چالشها و تجربههایشان و سیر خدمت به بیماران را از زبان خودشان بشنویم و با نگاهشان به رسالت پرستاری و نقش دانشگاه آزاد در رشد حرفهای آنها آشنا شویم. مشروح این گزارش را در ادامه از نظر میگذرانید.
پرستاران افسران خط مقدم مجاهدت در فرازوفرودهای زیست اجتماعی هستند
دکتر بیژن رنجبر، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در مراسم گرامیداشت روز پرستار با تبریک سالروز ولادت حضرت زینب (س) و روز پرستار بیان کرد: «حضور قشر فرهیخته پرستاری همانند جریان خون در کالبد جامعه و نشانه استمرار امید و زندگی است. پرستاران فرشتگان رحمت الهیاند.» او ادامه داد: «پرستاری جلوهای از پیوند علم، ایمان و انسانیت است. نظم شگفتانگیز در بدن انسان حاصل همکاری مولکولهای پروتئینهای تشکیلدهنده آن است. در سطح اجتماع نیز پرستاران همان نقش پروتئینها در سلول را دارند که کاهنده رنج، حافظان تعادل و کاتالیزور زیست اخلاقی جامعهاند که بدون آنها حیات کُند و پرهزینه خواهد بود.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد: «پرستار در مقام انسان مراقب مجری تعادل مقدس در جامعه است. او میکوشد تعادل را میان ضعف و بازگشت به زندگی و همچنین ناامیدی و امیدواری برقرار کند و آرامش را بین سلولهای جامعه جاری سازد.» به گفته دکتر بیژن رنجبر، پرستار مظهر اسم الرحیم خداوند متعال و تجلی رحمت الهی است. او خاطرنشان کرد: «پرستار هر روز در خط مقدم احیای حیات ایستاده است؛ گاهی در سکوت بخش مراقبتهای ویژه، زمانی در اضطراب اتاقهای جراحی و لحظاتی در لبخند که بر لب بیماران نشسته است.» رئیس دانشگاه آزاد گفت: «دانشگاه پرستاری را نه صرفاً به چشم رشتهای تحصیلی بلکه بهعنوان شاخهای علمی مینگرد که زیستشناسی را با معرفت پیوند میدهد.» دکتر رنجبر تصریح کرد: «پرستاران بقای نظام سلامت جامعه را تضمین میکنند. آنها تنها مراقب جسم بیمار نیستند؛ بلکه مراقب امید و ایمان بیمارند. پرستاران در تمام فرازوفرودهای زیست اجتماعی همچون کرونا، افسران خط مقدم مجاهدت هستند.» او معتقد است، پرستاران ما ستونهای استوار نظام سلامت کشور، حاملان پیام حیات و صاحبان وجودی آمیخته با صبر زینبی و رحمت الهی هستند. رئیس دانشگاه آزاد در پایان تأکید کرد: «از مسئولان علوم پزشکی دانشگاه میخواهم تبریک روز پرستار را از شعار فراتر ببریم و تمام تلاش خود را برای حل مسائل و مشکلات جامعه پرستاری دانشگاه آزاد به کار ببندیم.»
پرستاران مسیر زندگی دیگران را روشن میکنند
حجتالاسلاموالمسلمین میرقریشی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد نیز در آیین گرامیداشت روز پرستار گفت: «بسیاری از خانوادهها در بیمارستانها و کلینیکها با پرستاران در ارتباطند و وقتی نام پرستار را میشنوند، چهرهای مهربان و یاریرسان را به خاطر میآورند؛ چهرهای که با زبان خوش درد بیماران را تسکین میدهد و آنان را در مسیر بهبودی یاری میکند. این نقش ارزشمند کمنظیر است و تأثیر آن در زندگی بیماران ماندگار خواهد بود.»
او با اشاره به سابقه طولانی خدمت پرستاران گفت: «یکی از پرستاران امروز اظهار کرد که ۲۸ سال در این حرفه فعالیت دارد. او میتوانست در صنف یا شغل دیگری مشغول شود، اما خدمت به بیماران را برگزیده و امروز دنیایی از محبت و دعای خیر بیماران و خانوادهها نثار او و نسلش میشود. خداوند در قرآن وعده داده است که هر کار خیری چندبرابر پاداش دارد و اگر کسی از کار نیک ما بهرهمند شود از نجاتیافتن تا تشکیل خانواده و ادامه نسل همه این خیرات در پرونده اعمال ما نوشته میشود.»
حجتالاسلاموالمسلمین میرقریشی افزود: «ما با خدایی سروکار داریم که محبت پرستاران را نسبت به بیماران و نیازمندان بیپاسخ نمیگذارد. خداوند انشاءالله شما را از نیکان این دنیا قرار دهد. یکی از اتفاقات مبارک پس از انقلاب اسلامی، نامگذاری روز ولادت حضرت زینب کبری (س) بهعنوان روز پرستار بود؛ اقدامی که نشاندهنده ارزش و جایگاه این قشر است.» حجتالاسلاموالمسلمین میرقریشی گفت: «هر کس درباره این نیازهای بنیادین سخن بگوید، در قلب ملتها جاودانه میشود. پرستاران نیز از همین دستهاند؛ محبوب در میان مردم و محبوب در آسمانها. خداوند به بندگان خاص خود همان کسانی که در سختیها دست نیازمندان را میگیرند، افتخار میکند. در دوران دفاع مقدس، پرستاران و پزشکان شبانهروز در کنار مجروحان بودند، حتی با وجود خطر بمباران. در دوران کرونا نیز فداکاری آنها در لباسهای سنگین و شرایط دشوار، جلوهای از ایثار و ایمان بود.» او خاطرنشان کرد: «این رفتارها ارزشمند و ماندگار است و در تاریخ ثبت خواهد شد. پرستاران و کادر درمان از الگوهاییاند که مسیر زندگی دیگران را روشن میکنند. مولانا در مثنوی میگوید: همانگونه که دریانوردان با ستارهها مسیر خود را مییافتند، انسانها نیز باید با شناخت ستارگان آسمانِ معنویت راه زندگی را پیدا کنند. اما کسانی که سر به زمین دارند و از آسمان غافلند، از مسیر هدایت دور میشوند.»
پرستاران نماد صبر، فداکاری و عشق به انسانیت هستند
فرهاد ادهمیمقدم، معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی نیز در مراسم گرامیداشت روز پرستار گفت: «امروز فرصتی است تا از صمیم قلب زیباترین واژههای انسانیت را که شامل صبر، فداکاری و عشق به همنوع است، نثار پرستارانی کنیم که در سختترین لحظات در کنار بیماران حضور دارند.» او افزود: «پرستاران و کادر درمان همواره در مراکز درمانی حضوری فعال دارند و مانند فرشتگان مهربان، با لبخند و مهربانی به بیماران خدمت میکنند. یاد بانوی بزرگ کربلا، حضرت زینب کبری (س) که نماد انسانیت، پایداری و ایثار است، در این روز گرامی طنینانداز است و الگویی برای تمامی پرستاران محسوب میشود.»
معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد با گرامیداشت مقام پرستار تأکید کرد: «پرستاران با رفتار، لبخند و حضور آرامشبخش خود موجب دلگرمی بیماران و اطرافیان آنان میشوند. در پایان نیز بار دیگر به همه پرستاران شاغل در بیمارستانها، مراکز درمانی و حتی پرستارانی که در میان خانوادههای خود به خدمت مشغول هستند، تبریک و خداقوت عرض میکنم.»
پرستاری تلفیقی از عشق، علم و انسانیت است
حمیدرضا غلامرضایی، رئیس بیمارستان فرهیختگان نیز در این مراسم طی سخنانی گفت: «مراقبت از امید و کرامت انسانی رسالت اصلی پرستاران است. پرستاری صرفاً یک شغل نیست، بلکه انتخابی آگاهانه است؛ انتخابی که عشق و علم، هنر و انسانیت را در هم میآمیزد. در حقیقت، پرستاری هدیه کلام انسانیت را به معنای واقعی تفسیر میکند. پرستاری ستون فقرات نظام سلامت است و میتوان گفت پرستاران سلولهای زنده این پیکره حیاتیاند.»
او افزود: «پرستار میتواند علاوه بر جسم، روح بیمار را نیز مداوا کند. یک نگاه مهربان، یک کلام دلگرمکننده و دستی که در دستان بیمار قرار میگیرد، میتواند اثری معجزهآسا داشته باشد؛ اثری که بسیاری از درمانهای دارویی از آن ناتوانند.»
رئیس بیمارستان فرهیختگان ادامه داد: «در مدیریت گاهی آنقدر درگیر شاخصها و ساختارها مانند تعداد بیمار، میزان رضایت، هزینه و بهبود کیفیت میشویم که فراموش میکنیم پشت همه این شاخصها انسانی زحمتکش به نام پرستار قرار دارد. هر تصمیم مدیریتی زمانی به موفقیت میرسد که با آرامش و رضایت درونی پرستاران همراه باشد و هر تصمیمی که بدون رضایت آنها گرفته شود، نتیجه مطلوبی نخواهد داشت.»
او تأکید کرد: «بنده به نمایندگی از خانواده بزرگ بیمارستان فرهیختگان، باید بگویم پرستاران سرمایه اصلی و دلیل درخشش این بیمارستانند. هر آنچه درخشان بوده و پیشرفت کرده، حاصل تلاش همین پرستاران پرتلاش است. همچنین حضور همکاران عزیز از بیمارستانهای بوعلی و امیرالمؤمنین(ع) نشاندهنده وحدت خانواده بزرگ علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی است.» غلامرضایی با اشاره به چالشهای سالهای اخیر در حوزه پرستاری گفت: «در سالهای اخیر با کمبود نیروی پرستار، افزایش حجم کار، افزایش انتظارات بیماران و خانوادهها و نگاه کمرنگشده به پرستاری در سطوح مدیریتی روبهرو بودیم. بااینحال، نگاه مدیریتی جدید در بیمارستان فرهیختگان برایناساس استوار است که پرستار صرفاً مجری دستور نیست، بلکه دارای تفکر بالینی و قضاوت حرفهای است. تصمیمگیری در درمان بیماران باید با اتکا به قضاوت حرفهای و تفکر پرستاری انجام شود.» او با بیان اینکه در حوزه پرستاری علاوه بر مسائل معیشتی، کمبود نیرو و فشار کاری نیز وجود دارد، خاطرنشان کرد: «مدیریت بیمارستان و دانشگاه در تلاش است تا این چالشها کاهش یابد، کیفیت کار و معیشت پرستاران ارتقا پیدا کند و آموزشهای تخصصی آنان گسترش یابد.» رئیس بیمارستان فرهیختگان افزود: «نگاه جدید ما به پرستاری این است که پرستار در فرایند درمان نقش اندیشهورز و تصمیمساز داشته باشد، نه صرفاً اجراکننده. درخواست ما از مدیران ارشد دانشگاه این است که راهبردی به شرایط کاری، معیشتی و توسعه آموزش پرستاری نگاه کنند؛ چراکه سرمایهگذاری در پرستاری در واقع سرمایهگذاری در سلامت کل جامعه است.»
گفتگوهای مرتبط «فرهیختگان» را بخوانید:
مریم سیف فرهنگ، پرستار و سوپروایزر آموزشی بیمارستان فرهیختگان دانشگاه آزاد در گفتوگو با «فرهیختگان»: در کشور با کمبود پرستار مواجهیم
طیبه عزیزی، سرپرستار بخش آیسییو2 بیمارستان بوعلی تهران در گفتوگو با «فرهیختگان»: بهخاطر پدرم، پرستاری را انتخاب کردم