خراسان شمالی، استانی در شمال شرقی ایران، با کوهها و دشتهای گستردهاش، زمانی بیشتر با چالشهای توسعه آموزشی و پژوهشی شناخته میشد؛ اما دانشگاه آزاد اسلامی با فعالیتهای مستمر و هدفمند خود، توانسته است نقش مهمی در توسعه علمی، فناوری و اشتغال این استان ایفا کند. از آغاز فعالیت واحد بجنورد در مهرماه ۱۳۶۷ با تنها ۹۹ دانشجو و دو رشته کارشناسی علوم تربیتی و کاردانی برق در ساختمانهای استیجاری، تا امروز که با راهاندازی شرکتهای فناور، آزمایشگاههای تخصصی و گسترش رشتههای کارشناسی و کارشناسیارشد، توانسته به قطبی علمی و فناورانه در استان تبدیل شود. دانشگاه آزاد استان خراسان شمالی در ششماه نخست سالجاری، دستاوردهای چشمگیری در عرصههای آموزش، پژوهش و فناوری ثبت کرده است. افتتاح آزمایشگاههای تخصصی گیاه پزشکی، دام و طیور و خاکشناسی و کسب درآمدهای غیرشهریهای قابل توجه، تنها بخشی از این اقدامات است. در این گزارش در گفتوگو با غلامرضا کاظمی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان شمالی و واحد بجنورد درباره فعالیتهای انجام شده در این استان پرداختهایم که در ادامه مشروح آن را از نظر میگذرانید.
یکی از مهمترین اقداماتی که در 6 ماه نخست امسال در دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان شمالی اتفاق افتاده است گسترش رشتههای تحصیلی در واحد بجنورد و اسفراین است. کاظمی در این خصوص اظهار کرد: «در واحد بجنورد، رشتههای کارشناسی ارشد مشاوره - مشاوره خانواده، کارشناسیارشد مدیریت دولتی - توسعه منابع انسانی، کارشناسی علوم آزمایشگاهی دامپزشکی، کارشناسی مدیریت دولتی و کارشناسی مشاوره راهاندازی شدهاند. همچنین در واحد اسفراین، رشتههای کارشناسی ارشد برنامهریزی درسی و کارشناسی حسابداری به مجموعه رشتههای دانشگاه اضافه شده است.» او همچنین در خصوص برنامههای دانشگاه برای جذب دانشجو اظهار کرد: «تعداد دانشجویان از ۶۷۰۰ تا ۶۸۰۰ نفر در سال ۱۴۰۰ به حدود ۱۳ هزار نفر رسیده و انشاءالله تا سال ۱۴۰۴ این تعداد بیشتر خواهد شد. رشته پزشکی دانشگاه در سومین سال فعالیت خود با ۵۵ دانشجو آغاز شد و اکنون حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ دانشجو در حال تحصیل هستند. رشته پزشکی عملکرد بسیار خوبی در استان داشته است.»
انعقاد قراردادهای برون دانشگاهی به ارزش 9 میلیارد ریال
بخشی از فعالیتهای این استان نیز در حوزه پژوهشی متمرکز است. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان شمالی و واحد بجنورد، در تشریح دستاوردهای پژوهشی و فناورانه دانشگاه نیز اظهار کرد: «در این مدت قراردادهای متعددی با طرحهای برون دانشگاهی به ارزش ۹ میلیارد ریال منعقد شده و یک طرح درون دانشگاهی نیز به مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال اجرایی شده است. علاوه بر این، درآمد حاصل از تشکیل هستهها و واحدهای فناور به ۱۳ میلیارد ریال رسیده و مرکز خدمات آزمایشگاهی دانشگاه نیز توانسته ۲ میلیارد ریال درآمد کسب کند.»
او در بخش دیگر سخنانش گفت: «در 6 ماه ابتدای امسال برای اولینبار سه پژوهانه نیز به دانشگاه اختصاص یافته است. در عرصههای علمی و آموزشی، تیم المپیاد شیمی دانشگاه به کشور ترکمنستان اعزام شد؛ ۲۸۰ پایاننامه و ۲۵ رساله دکتری دفاع شد و ۷۱ مقاله مستخرج از پایاننامه و ۵۵ مقاله غیرمستخرج منتشر شد.»
کاظمی اشاره کرد: «اقدامات و مجوزهای لازم جهت اجرای طرح نیروگاه یک مگاواتی نیز انجام شده است.»
تراز مالی دانشگاه آزاد خراسان شمالی مثبت شد
یکی از اقداماتی که تمام استانهای دانشگاه آزاد موظف به پیگیری و انجام آن هستند کسب درآمد غیرشهریهای است. برنامهای که در استان خراسان شمالی نیز در حال انجام است. کاظمی درباره درآمدهای غیرشهریهای این استان توضیح داد: «حدود ۱.۷ ماه از حقوق کارمندان استان را از منابع غیرشهریهای کسب کردهایم. بهطور مثال، میتوان گفت حدود ۴۰ میلیارد تومان در سال از منابع غیرشهریهای داشتیم که این رقم کمی کمتر از دو ماه حقوق کارکنان استان محسوب میشود. سال گذشته این رقم معادل یک ماه حقوق بود.»کاظمی در خصوص منابع کسب درآمدهای غیرشهریهای نیز گفت: «در حوزه کشاورزی، شرکتهای فناور، هستههای فناور، مراکز و دورههای مهارتی، اقدامات بسیار خوبی در ششماه گذشته انجام شده و از این منابع درآمدهای خوبی کسب کردهایم.»رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان شمالی و واحد بجنورد، درباره بودجه مصوب دانشگاه و وضعیت مالی آن اظهار کرد: «در سه سال گذشته، استان خراسان شمالی زیانده بود، اما امسال بودجه دانشگاه مثبت ۴۳ میلیارد تومان شد. الحمدلله بودجه ما مثبت است و از وضعیت منفی خارج شدیم. امیدواریم در سال آینده نیز بتوانیم سهم بیشتری از درآمدهای غیرشهریهای را به دانشگاه اختصاص دهیم.»او افزود: «در بحث رتبهبندی عملکردی، واحد بجنورد سه پله ارتقا یافته و سایر واحدها نیز بین سه تا پنج رتبه رشد داشتهاند.»
ایجاد فرصتهای شغلی در شرکتهای فناور
دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان شمالی در حوزه ایجاد شرکتهای فناور نیز ورود کرده تا جایی که توانسته در این حوزه فرصتهای شغلی زیادی را ایجاد کند. کاظمی در این باره گفت: «در این مدت چند شرکت فناور در دانشگاه آزاد استان مشغول به کار شدهاند که مجموعاً بیش از ۴۵ نیروی انسانی در آنها مشغول به کار شدند. یک شرکت فناور در حوزه چوب و مبل فعال است که یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه که دکترای چوب دارد در این شرکت فعالیت میکند و توانسته است فعالیتهای خوبی را انجام دهد. علاوه بر این، هم دانشجویان و هم بازنشستگان دانشگاه در این مجموعه مشغول به کار شدهاند.»
او افزود: «یک شرکت فناور دیگر نیز در ماههای اخیر راهاندازی شده است. این شرکت در حوزه دوخت و دوز فعالیت میکند و توسط یکی از دانشجویان دانشگاه تأسیس شده است. پارکینگی که پیشتر پنج سال بلااستفاده مانده بود، در قالب قراردادهای تیپ شرکتهای دانشبنیان و هستههای فناور به بهرهبرداری رسیده و پیشبینی شده است که حدود ۵۰ نفر در آن مشغول به کار شوند. دانشجویان رشتههای دوخت و مدل لباس نیز در این مجموعه آموزش خواهند دید. در واقع فعالیتهای ما در این دو حوزه مقوم آموزش خواهد بود.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان خراسان شمالی و واحد بجنورد در ادامه گفت: «همچنین با یک شرکت فناور در حوزه کشاورزی قرارداد بستهایم. ۹ هکتار زمین دانشگاه در اختیار این شرکت قرار خواهد گرفت تا بتواند در آن به شکل نهالستان فعالیت کرده و بهرهبرداری مناسبی داشته باشد.»
راهاندازی آزمایشگاه گیاه پزشکی
یکی دیگر از فعالیتهای دانشگاه آزاد استان خراسان شمالی در حوزه آزمایشگاههاست. کاظمی در این خصوص با بیان اینکه آزمایشگاه درجه یک گیاهپزشکی کشور را راهاندازی کردهایم، توضیح داد: «طی همین مدت حدود ۳۰۰ میلیون تومان درآمد داشته است. همچنین مجوز آزمایشگاه گل و گیاه و باغات را نیز دریافت کردهایم که کل باغستانهای استان میتوانند از خدمات آن بهرهمند شوند.»
کاظمی اضافه کرد: «برای نمونه، آزمایشگاه ما به منظور بررسی آفات و مسائل مرتبط با باغات، فعالیتهای بسیار مؤثری در استان انجام میدهد؛ چراکه رشته کشاورزی و باغات در دانشگاه داریم و این خدمات در سطح استان ارائه میشود. در واقع تمام فعالیتهای آزمایشگاهی مرتبط با باغات از کانال آزمایشگاه دانشگاه عبور میکند. آزمایشگاه دام و طیور نیز مجوزهای لازم را دریافت کرده و ما در حال انجام فعالیتهای مربوطه در سطح استان هستیم. همچنین مجوز قرنطینه دام و طیور را نیز دریافت کردهایم. بر اساس این مجوز، کسانی که آزمایشگاه گل و گیاه یا دام و طیور دارند، در صورت داشتن سابقه و تجهیزات مناسب، میتوانند از مجوز قرنطینه بهرهمند شوند. در حوزه قرنطینه گیاهپزشکی، علاوه بر واردات برنج، اخیراً صادرات انگور نیز انجام شده است.»
او افزود: «آزمایشگاه همکار دامپزشکی نیز برآورد سالانهای معادل حدود ۸۰۰ میلیون تومان دارد. همچنین آزمایشگاه غذا و دارو با محوریت شکر و پنیر در حال دریافت مجوز است و در صورت اخذ مجوز، تمام واحدهای آبنباتسازی خراسان شمالی تحت پوشش این آزمایشگاه قرار خواهند گرفت. آزمایشگاه همکار خاکشناسی نیز مجوزهای لازم را دریافت کرده و در حال رایزنی برای نمونهگیری است.»