جایزه مصطفی(ص) امسال به ششمین دوره خود رسید و قرار است هفته آینده (17 شهریور) پروفسور محنت تونر از ترکیه، دکتر وهاب میررکنی از ایران و پروفسور محمد خواجه نذیرالدین از هند بهعنوان سه چهره برتر علمی جهان اسلام در تالار وحدت نشان و جوایز خود را دریافت کنند. روز گذشته نشست خبری ششمین آیین اعطای جایزه مصطفی(ص) با حضور علیاکبر صالحی، رئیس کارگروه علمی جایزه مصطفی(ص) و مهدی صفارینیا، مدیرعامل بنیاد علموفناوری مصطفی(ص) برگزار شد.
برگزیدگان جایزه ششم چه کسانی هستند؟
علیاکبر صالحی با بیان اینکه در این جایزه در دو دسته دانشمندان مقیم کشورهای اسلامی و دانشمندان غیرمقیم دستهبندی و بررسی میشوند، تصریح کرد: «در غربالگری اولیه در حوزه علوم پایه و مهندسی ۱۶۸۸ دانشمند مقیم و ۲۴۵۸ دانشمند غیرمقیم بررسی شدند. همچنین در حوزه علوم و فناوری زیستی و پزشکی ۲۹۰ دانشمند مقیم و ۲۸۰ دانشمند غیرمقیم بررسی و در نهایت ۳ نفر برگزیده شناخته شدند.» رئیس کارگروه علمی جایزه مصطفی(ص) در مورد برگزیدگان این دوره گفت: «مهمت تونر متولد ۱۹۵۸ از استانبول ترکیه با اثر توسعه فناوری میکروفیلویدیک در جداسازی سلولهای تومور برای تشخیص سریع بیماریها یکی از برگزیدگان این دوره در حوزه علوم فناوری زیستی و پزشکی است.» وی افزود: «وهاب میررکنی متولد ۱۹۷۹ در ایران با فعالیت در زمینه الگوریتمهای هوش مصنوعی دیگر برگزیده این دوره در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و محمد خواجه نذیرالدین متولد ۱۹۵۷ در هند با فناوری سلولهای خورشیدی حساس به رنگ و پروسکایت نقش مهمی در توسعه انرژی پاک داشته و دیگر برگزیده این دوره است.»
وی همچنین از برگزاری اولین آیین اعطای مدال دانشمندان جوان روز ۱۵ شهریور در فرهنگستان علوم بهعنوان بخشی از برنامههای هفته جایزه مصطفی(ص) خبر داد و گفت: «برگزیدگان این جایزه نیز در مراسم اعطای مدال معرفی و تقدیر خواهند شد.»
صالحی در بخشی از سخنان خود به تاریخچه جایزه مصطفی(ص) هم اشاره کرد و گفت: «اساسنامه این جایزه در سال ۱۳۹۱ در شورایعالی انقلابفرهنگی تصویب و از سال ۱۳۹۴ جایزه آغاز به کار کرد و اولین دوره همان سال برگزار شد و اکنون ۱۰ سال از برگزاری جایزه میگذرد.»
رئیس پیشین دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به محل تأمین منابع جایزه گفت: «طبق اساسنامه منابع جایزه نباید از سوی دولت تأمین شود و هزینه جایزه از شرکتها و وقف افراد مختلف تأمین میشود.»
وی تأکید کرد: «این جایزه تاکنون ۱۹ برگزیده داشته که ۱۷ مرد و ۲ زن از پاکستان، ایران، ترکیه، مالزی، سنگاپور، بنگلادش، هند، لبنان و اردن بودهاند.»
صالحی با اشاره به اینکه هفته جایزه مصطفی(ص) امسال از ۱۵ تا ۱۹ شهریور همزمان با هفته وحدت برگزار میشود، ادامه داد: «امسال یک تفاوت با دورههای دیگر دارد. به این شکل که دو برگزیده دورههای قبل اوگور شاهین (برگزیده دوره سوم، سال ۱۳۹۸) و امید فرخزاد (برگزید دوره پنجم، ۱۴۰۲) جایزه خود را وقف کردهاند تا جایزه مدال دانشمندان جوان پایهگذاری شود. امسال اولین دوره این جایزه شنبه ۱۵ شهریور برگزار میشود و برگزیدگان معرفی خواهند شد. هر کدام از برگزیدگان علاوه بر لوح تقدیر ۱۰ هزار دلار جایزه دریافت میکنند.»
100 چهره علموفناوری جهان اسلام به ایران میآیند
مهدی صفارینیا، مدیرعامل بنیاد علموفناوری مصطفی(ص) در این نشست گفت: «بیش از ۱۰۰ مهمان از کشورهای مختلف اسلامی در این هفته و برنامههای آن حضور خواهند داشت.» وی با اشاره به برگزاری کافه علم در این دوره از جایزه نیز گفت: «مهمت تونر یکی از برگزیدگان در کافه علم یکشنبه در دانشگاه صنعتی امیرکبیر از ساعت ۱۰ تا ۱۲ و دو کافه علم دیگر با حضور وهاب میررکنی و خواجه نذیرالدین در همین روز برگزار میشوند.»
صفارینیا به دیگر رویدادهای این دوره شامل علمکاوی و کافهعلمها در استانهای خوزستان، زنجان و اصفهان اشاره کرد و گفت: «شنبه ۱۵ شهریور میزگردی در کتابخانه ملی با حضور برگزیدگان این دوره برگزار میشود. همچنین نشست وقف و توسعه علموفناوری صبح یکشنبه (۱۶ شهریور) در پارک علموفناوری پردیس برگزار میشود و عصر همین روز بازدید از پارک پردیس برای برگزیدگان تدارک دیدهشده است» به گفته وی نشست شورای مشورتی جایزه دوشنبه ۱۷ شهریور با حضور مهمانان و همانشب آیین اعطای ششمین دوره جایزه مصطفی(ص) برگزار میشود.
دانشمندان برتر جشنواره مصطفی(ص) چگونه انتخاب شدند؟
غلامحسین حلوایی، مدیر توسعه همکاریهای علمی و فناوری بنیاد مصطفی(ص) در پاسخ به سؤال «فرهیختگان» درخصوص روند انتخاب دانشمندان و آثار علمی، گفت: «پس از برگزاری هر دوره، فراخوان دوره بعدی بهصورت فوری منتشر میشود. این فراخوان به دانشمندان سراسر جهان این امکان را میدهد تا نامزدهای واجد شرایط را معرفی کنند.»
وی افزود: «علاوه بر فرایند فراخوان، فرایند کشف نیز وجود دارد که در آن خود تیم برگزارکننده به شناسایی دانشمندان برجسته جهان میپردازد و توجه جوامع علمی به دستاوردهای آنان را مدنظر قرار میدهد.»
حلوایی با اشاره به گستردگی شرکتکنندگان در این رقابت علمی کشورهای اسلامی، اظهار کرد: «برای این دوره، بیش از ۶ هزار نفر موردبررسی قرار گرفتند. این بررسیها در زمینههای فناوری زیستی و پزشکی انجام شد و گروههای داوری متشکل از ۱۰ دانشمند برجسته هر حوزه از ایران و سایر کشورها، مراحل غربالگری اولیه و ثانویه و تشکیل پرونده را بر عهده داشتند.»
مدیر توسعه همکاریهای علمی و فناوری بنیاد مصطفی(ص)، اعلام کرد: «با توجه به وسعت حوزهها، یک مرحله داوری بینالمللی نیز برگزار میشود. در این مرحله، تعدادی از دانشمندانی که در مراحل پیشین شرایط لازم و آثار برجستهای از خود ارائه دادهاند، برای بررسی نهایی انتخاب میشوند. در این مرحله، پروندهها توسط دانشمندان معتبر بینالمللی مورد ارزیابی دقیق قرار میگیرند.»
حلوایی خاطرنشان کرد: «در ششمین دوره جایزه مصطفی(ص) در گروه علوم پایه و فنی و مهندسی تعداد ۱۶۸۸ دانشمند مقیم و ۲۴۵۸ دانشمند غیرمقیم (دانشمندان مسلمان مقیم کشورهای غیراسلامی) غربالگری شدند. همچنین در بخش علوم و فناوری زیستی و پزشکی و فناوری اطلاعات و ارتباطات ۲۹۰ دانشمند مقیم و ۸۹۰ دانشمند غیرمقیم مورد ارزیابی و داوری قرار گرفتند.»
وی اضافه کرد: «در نهایت ۳ نفر بهعنوان نفرات برتر منتخب ششمین دوره جایزه مصطفی(ص) انتخاب شدند.»