تنها 12 روز لازم بود تا نسل جدید جوانان و نوجوانان ایران ثابت کنند تلاش‌های شبانه‌روزی شیپورچی‌های داخلی و خارجی برای نشان‌دادن عدم پایبندی این نسل به مام وطن و میهن اسلامی، چیزی جز شعار و صدای پوچ پرهیاهوی آن‌ها نبوده است. دستاوردها و مؤلفه‌های وحدت میهنی در جنگ 12روزه توسط این نسل همچنان مستحکم‌تر از قبل در برابر صحنه جهانی همچنان در حال نمایش است. چندی پیش، قهرمانی تیم نجوم جوانان ایران در مسابقات جهانی، علاوه بر آنکه سبب شادی و احساس غرور میهنی برای مردم شد، با چاشنی احترام به پرچم ایران در چشم جهانیان همراه گشت.

همچنین قهرمانی روز یکشنبه تیم والیبال جوانان ایران و احترام نظامی آن‌ها هنگام پخش سرود ملی، به نمادی از اتحاد و پایبندی و ایستادگی جوانان و نسل جدید در مقابل متخاصم بیرونی تبدیل شد. تمامی این اتفاقات و صحنه‌های غرورآفرین که در روزها و ماه‌های اخیر توسط جوانان و نوجوانان کشورمان خلق شد، علاوه بر پیام ظاهری که برای ما داشت، پیامی عمیق از عمق و ظرفیت عظیم این نسل برای ساخت آینده ایران و حفظ استقلال میهن اسلامی دارد. با این حال، مسئله‌ای که می‌بایست به آن پرداخته شود، فهم ضرورت گفت‌وگو و به رسمیت شناختن این نسل است، لزوم ارتباط با این نسل متعهد با زبان و منش آن‌هاست.

 

این گفت‌وگو اما در سالیان اخیر با اختلالاتی مواجه شد و در سال‌های اخیر شاهد بودیم، جریان‌های مختلفی سعی در مصادره این نسل به نفع خودشان داشته‌اند یا سعی کرده‌اند به نمایندگی از آن‌ها صحبت کنند؛ اما در این چند ماه نسل جدید ایران با زبان و منش و رفتارشان پیامشان را به مردم و جهان منتقل کرده‌اند. افتخارآفرینی‌های ملی توسط جوانان و نوجوانان نشان داد رویکردهای گذشته نیاز به تعدیل دارد. موفقیت در تعامل با این نسل، لازم به گفت‌وگویی است که با زبان و دغدغه‌های آن‌ها همخوانی داشته باشد؛ گفت‌وگویی که مسیرهای ساخت و توسعه ایران را از ابعاد مختلف برایشان گشوده و برایشان نقش راهنما را ایفا کند. در این خصوص، «فرهیختگان» با حسین حق‌پناه، دانش‌آموخته رشته جامعه‌شناسی و استاد تعلیم‌وتربیت درخصوص وضعیت نسل جدید، نوع زبان و اندیشه آن‌ها گفت‌وگویی داشته است.

حق‌پناه با اشاره به دستاوردها و کنش‌های غرورآفرین جوانان معتقد است مهم‌ترین مسئله‌ای که در این زمینه باید به آن بپردازیم مسئله پذیرش سبک زندگی جوانان است و دراین‌رابطه گفت‌: «کلیدواژه محوری‌ای که باید در این زمینه به آن بپردازیم سبک زندگی است. اساساً اگر قائل به سبک‌های هویتی و ملی‌گرایی و موضوعاتی ازاین‌قبیل نباشیم و صرفاً جنس بروز و ظهور ارزش‌ها و اصولمان را واحد تصور کنیم، یعنی بگوییم هرکس که دین‌دار بود یا هرکس که ملی‌گرا بود، باید عین ما رفتار و برخورد کند در این زمینه دچار پارادوکس‌ها و تعارضاتی اساسی می‌شویم. در این صورت، نمی‌توانیم چشم دیدنِ نگاه متفاوت و ابرازهای مختلف را داشته باشیم. به این معنا که قبول نمی‌کنیم شاید یک نفر هم مثل ما به ارزش‌ها و اصول ما پایبند باشد، ولی سبک ابرازش مثل ما نباشد. این موضوع چالش و پارادوکس‌هایی برای ما ایجاد می‌کند.»

 

حق‌پناه با اشاره به اهمیت لزوم برقراری گفت‌وگو با این نسل اضافه کرد: «به نظر چند مورد در این زمینه اهمیت دارد که یکی از آن‌ها این است که ما این نسل را نادیده نگیریم؛ نسل جدید پیش از افتخارهای اخیرش، موفقیت‌های دیگری نیز کسب کرده است، درهرحال زاویه نگاه و عینک و لنز ما کثیف یا معوج بوده و نمی‌توانستیم یا نتوانستیم این موضوعات را برجسته کنیم. در نگاه ما معمولاً آن سوگیری‌های منفی مثل اعتیاد و... به نظر می‌آمد، درحالی‌که این نسل از ترکیبی ظاهراً متناقض از ویژگی‌های هویتی مختلف تشکیل شده است. ما نباید این نسل را نادیده بگیریم، باید آن‌ها را به رسمیت بشناسیم و برجسته کنیم. نکته دیگر این است که با آن‌ها هم‌زبان و همدل شویم و بتوانیم قبل از اینکه چیزی به آن‌ها بگوییم، صحبت‌هایی را از آن‌ها بشنویم. به طور خاص مسئله شنیدن صحبت‌های نسل جدید خیلی اهمیت پیدا می‌کند که باعث می‌شود ما قبل از اینکه چیزی به آن‌ها بگوییم، آن‌ها را بشنویم.

 

مسئله دیگری که باید به آن توجه کرد این است که در گفت‌وگویمان با این نسل نباید از لحن و ادبیات تاریخ‌گذشته استفاده شود. همچنین باید متوجه شویم نقطه مطلوب نسل قبل با این نسل تفاوت‌های جدی پیدا کرده است. نقطه و وضع مطلوب نسل جدید را بشناسیم. نقطه مطلوب یعنی تصویر ما از آینده با تصویر این نسل از آینده مقداری متفاوت است. باید در مورد آینده و رؤیاهایمان با همدیگر حرف بزنیم و فهم کنیم رؤیایی که آن‌ها دارند برای خودشان چیست و رؤیایی که ما داشتیم چیست و سر نقاط مشترک به هم نزدیک شویم. به‌جای اینکه مدام در مورد اختلافات و موضوعات اختلاف‌آفرین صحبت کنیم، روی اشتراک‌ها تمرکز کنیم و این‌ها را به رسمیت بشناسیم و در موردشان با یکدیگر حرف بزنیم و به اختلافات تنها جایی به آن بپردازیم که مسئله‌ای با اختلال مواجه شده است.»