کد خبر: 210971

«فرهیختگان» گزارش می‌دهد

چرا رؤیای استقلال نفتی اقلیم کردستان بر باد رفت؟

حدود دو سال پیش، صنعت نفت و گاز کردستان عراق با یک تصمیم مهم از سوی دادگاه داوری پاریس متزلزل شد. این حکم به شدت بر درآمد نفتی این منطقه تأثیر گذاشت.

پس از ماه‌ها بن‌بست و تنش نفتی، دولت مرکزی عراق با یک تصمیم تاریخی، کنترل کامل صادرات نفت کردستان را به دست گرفت. بر اساس این مصوبه، صادرات نفت اقلیم از طریق شرکت ملی SOMO از سر گرفته می‌شود و دولت فدرال در ازای هر بشکه ۱۶ دلار به اقلیم پیش‌پرداخت می‌دهد و حداقل ۲۳۰ هزار بشکه در روز باید تحویل داده شود. 
لازم به ذکر است تولید کنونی نفت اقلیم تا قبل از حملات پهپادی اخیر روزانه 328 هزار بشکه بوده که حالا به حدود 102 هزار بشکه رسیده و از این میزان، ۵۰ هزار بشکه برای مصرف داخلی در خود اقلیم اختصاص می‌یابد. روز گذشته نیز مسرور بارزانی، نخست‌وزیر اقلیم کردستان عراق مجدداً تأکید کرد که دولت اقلیم آماده تحویل نفت به دولت فدرال در مقابل تأمین حقوق کارمندان و دریافت سهم خود از بودجه فدرال است. بارزانی گفت اخیراً توافقی میان بغداد و اربیل بر سر تحویل 50 درصد از درآمد داخلی اقلیم به دولت فدرال براساس قانون اساسی حاصل شد. نخست‌وزیر اقلیم کردستان عراق تأکید کرد که اربیل با تحویل 230 هزار بشکه نفت در روز به شرکت بازاریابی نفت عراق و 120 میلیارد دینار در ماه از درآمد‌های داخلی به بغداد موافقت کرده است. 

ماجرای بحران مالی اقلیم در پرداخت حقوق کارمندان 
در انتهای ماه مه 2025 در حالی که کارمندان بخش دولتی در اقلیم کردستان مشتاقانه منتظر دریافت حقوق این ماه خود بودند، طائف سامی وزیر دارایی عراق، بودجه اقلیم کردستان را به حالت تعلیق درآورد و ادعا کرد که تخصیص بودجه از 10.3 میلیارد دلار فراتر رفته است. این هشدار مهمی بود؛ چراکه کارمندان تصور می‌کردند نه‌تنها حقوق ماه مه پرداخت نخواهد شد، بلکه حقوق هشت ماه باقی‌مانده از سال ۲۰۲۵ نیز در خطر است. 
وزیر دارایی عراق، رسماً به دولت اقلیم کردستان (KRG) اطلاع داد که سهم 12.7 درصدی از بودجه فدرال اختصاص داده شده به این اقلیم به طور کامل هزینه شده است. وی در نامه خود توضیح داده که بر اساس درآمد‌های نفتی و غیرنفتی جمع‌آوری شده از اقلیم کردستان برای سال‌های ۲۰۲۳، ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ - به همراه مبالغی که ماهانه برای پرداخت حقوق کارمندان ارسال می‌شود - اقلیم کردستان تاکنون بیش از بودجه‌ای که به طور قانونی تحت بودجه فدرال اختصاص داده شده است، دریافت کرده است. 

حملات پهپادی تولید نفت اقلیم را 70 درصد کاهش داد

از ۱۴ تا ۱۶ ژوئیه ۲۰۲۵، میادین نفتی در مرز‌های استان‌های اربیل و دهوک هدف حملات پهپادی قرار گرفته است. براساس گزارش مرکز تحقیقات روداو، کل تولید نفت در اقلیم کردستان به ۱۰۱ هزار و ۶۸۰ بشکه در روز کاهش یافته که پایین‌ترین سطح تولید نفت در میادین نفتی اقلیم از سه ماهه دوم سال ۲۰۱۵ است. این آمار نشان می‌دهد پیش از حملات پهپاد‌ها، تولید نفت از ۱۲ میدان نفت و گاز در اقلیم کردستان 328 هزار بشکه بود. در حال حاضر، تولید نفت بدون احتساب گاز به 101 هزار و 680 بشکه در روز رسیده که نشان‌دهنده کاهش نزدیک به 70 درصدی تولید نسبت به قبل از حملات پهپادی است. گفته می‌شود این حملات تأثیر بسیار قابل توجهی بر بخش نفت و گاز اقلیم کردستان دارد، چراکه این حملات در زمانی رخ می‌دهد که از مارس 2023، تمام توسعه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های جدید توسط شرکت‌های نفتی بین‌المللی در اقلیم کردستان متوقف شده است. اکنون این حملات زیرساخت‌های موجود شرکت‌ها را هدف قرار داده و باعث کاهش تولید و صفر شدن عملیات شرکت‌های بین‌المللی در مرز‌های اربیل و دهوک شده است. مرکز تحقیقات روداو مدعی است اگر تأسیسات میدان نفتی خورمله توسط پهپاد‌ها هدف قرار گیرد، مطمئناً سطح تولید در سراسر اقلیم کردستان عراق به نزدیک صفر خواهد رسید.

متن کامل گزارش را در روزنامه «فرهیختگان» بخوانید.