بر اساس اعلام مقامات رسمی، در حمله روز دوم تیرماه، بخشهایی از زندان اوین ازجمله ساختمان ملاقات مردمی، بهداری و نواحی اداری هدف قرار گرفت و نزدیک به ۸۰ نفر ازجمله خانوادههای زندانیان، کادر درمان، کارمندان اداری و زندانیان به شهادت رسیدند یا مجروح شدند. جنایتی که بیهیچ ابهامی مصداق نقض فاحش حقوق بینالملل است.
نیویورکتایمز در گزارشی مفصل فاش کرد حمله ۲ تیرماه به زندان اوین بخشی از یک عملیات هماهنگ نظامی و روانی از سوی رژیم صهیونیستی بود که با بهرهگیری از فناوری هوش مصنوعی و بستر شبکههای اجتماعی اجرا شده است.
به نوشته این روزنامه آمریکایی، ساعاتی پیش از آنکه جنگندههای اسرائیلی زندان اوین را هدف قرار دهند، پستهایی در شبکههای اجتماعی فارسیزبان منتشر شد که از وقوع یک حمله قریبالوقوع خبر میدادند و مردم را به شورش و آزادی زندانیان فرا میخواندند. لحظاتی پس از وقوع انفجار نیز ویدئویی مشکوک در تلگرام و پلتفرم ایکس منتشر شد که انفجار در ورودی زندان را به تصویر میکشید و با هشتگ «#آزادی_اوین» همراه بود.
نیویورکتایمز همچنین مینویسد ویدئوها و فراخوانهای پیش و پس از حمله بخشی از یک عملیات روانی ساختگی بودند که توسط منابع وابسته به اسرائیل سازماندهی و پخش شدهاند. در این گزارش آمده است جنگ اطلاعاتی که در ادبیات نظامی به نام «عملیات روانی» شناخته میشود، سابقهای به قدمت جنگ دارد، اما آنچه میان ایران و اسرائیل رخ داد از نظر شدت، هدفمندی و استفاده از ابزارهای نوین بیسابقه بود. میلیونها نفر در ایران و سراسر جهان درحالیکه تصاویر واقعی و جعلی را در گوشیهای خود مرور میکردند، در معرض این جنگ روانی قرار گرفتند.
روایتهای ساختگی از سوی «موساد»
به گفته این روزنامه، حتی پس از پایان رسمی درگیری[آتشبس]، عملیات روانی ادامه یافت. یک روز پس از توافق آتشبس، حسابی جعلی در پلتفرم ایکس به زبان فارسی ادعا کرد که سخنگوی سازمان اطلاعات خارجی اسرائیل (موساد) است و وعده کمک مالی و درمانی به مخالفان ایرانی را داد. این حساب حتی ویدئوهایی از منشه امیر، روزنامهنگار اسرائیلی ایرانیتبار منتشر کرد. امیر تأیید کرده گروهی ناشناس با تجهیزات تصویربرداری به منزلش رفتند و از او خواستند پیامهایی از پیش نوشته شده را در برابر دوربین به زبان فارسی بخواند.
در پایان گزارش، نیویورکتایمز به نقل از کارشناسان مینویسد اگرچه تأثیر قطعی جنگ روانی بر نتایج نظامی قابل اندازهگیری نیست، اما این نوع عملیات میتواند برداشت عمومی از جنگ را به طور جدی شکل دهد.
تراژدیای که زبان نیویورکتایمز را فارسی کرد
نیویورکتایمز به غیر از این گزارش، در گزارشی اختصاصی که روز 9 ژوئیه (۱۸ تیر ۱۴۰۴) به زبان فارسی منتشر کرد هم به شرح جزئیاتی از حمله به زندان اوین پرداخت. این گزارش با استناد به تصاویر ماهوارهای، منابع پزشکی، شهادت زندانیان و خانوادههای قربانیان، ابعاد انسانی، فنی و ساختاری این حمله را مورد بررسی قرار داده است. به گزارش نیویورکتایمز، حمله بامداد شنبه ۷ تیرماه، بخشهایی از زندان اوین ازجمله ساختمان ملاقات، بهداری، کتابخانه، انبار غذا و بخشهای اداری را هدف قرار داد. به نقل از گروه «فورنزیک آرکیتکچر» که تصاویر ماهوارهای حمله را تحلیل کرده، آثار اصابت در چند نقطه مختلف تأیید شده است.
بر اساس این گزارش، در اثر حمله، سقف برخی بخشها فروریخت، وسایل پزشکی و اداری نابود شدند و تعدادی از پیکرهای مطهر شهدا در میان آوار رها شدند. به گفته منابع پزشکی، دستکم ۷۹ نفر در این حمله جان باختند. گزارش همچنین شامل روایتهای شاهدان عینی است. لیلا جعفرزاده، یکی از مراجعان به ملاقات، به گفته خانوادهاش پس از ورود به سالن ملاقات دیگر به تماسها پاسخ نداد. زهرا عبادی، مددکار اجتماعی در جریان حمله به همراه پسر پنج سالهاش به شهادت رسید.
تعدادی از کودکان نیز که برای ملاقات والدینشان به زندان آمده بودند، در این حمله جان باختند. بنابر این گزارش، پس از حمله، زندانیان به کمکرسانی به یکدیگر پرداختند. برخی افراد را با طنابهای دستساز از آوار بیرون کشیدند و تلاشهایی برای امدادرسانی ابتدایی صورت گرفت. نیویورکتایمز همچنین اعلام کرد گروههای حقوق بشری ازجمله عفو بینالملل و دفتر حقوق بشر سازمان ملل، حمله به زندان اوین را مصداق «جنایت جنگی» دانستهاند.