استارتاپها در دنیا از فضای علم و دانش جدا نیستند و در دل دانشگاهها تنیده شدهاند، به گونهای که بخشی از اعضای استارتاپها را دانشجویان تشکیل میدهند که معمولاً با مدیریت اعضای هیئت علمی دانشگاهها راهاندازی میشوند. استارتاپهای دانشگاهی برای رونق اقتصادی و چشمانداز نوآوری انگلیس از اهمیت بالایی برخوردارند. این استارتاپها با ایجاد شغل و جذب سرمایهگذاری، به ویژه در بخشهای کلیدی مانند فناوری و مراقبتهای بهداشتی، رشد اقتصادی محلی را تقویت میکنند. علاوه بر این، این استارتاپها با مقابله با چالشهای جهانی و بهبود زندگی مردم از طریق ارائه راهحلهای نوآورانه، به تأثیر اجتماعی کمک میکنند. این استارتاپهای دانشگاهی از پژوهش و فناوری برای توسعه محصولات، خدمات و راهکارهای جدید بهره میبرند و نوآوری را در بخشهای مختلف دنبال میکنند. در واقع، دانشگاههای انگلیس نقش حیاتی در پرورش یک محیط کارآفرینی، ارائه آموزش، مربیگری و منابع برای حمایت از رشد استارتاپها و پرورش نسل بعدی کارآفرینان ایفا میکنند. اکوسیستم قدرتمند استارتاپی انگلیس که توسط دانشگاهها تقویت میشود، سرمایهگذاری قابل توجهی را از منابع داخلی و بینالمللی جذب میکند و از رشد و گسترش کسب و کارهای نوآورانه حمایت میکند. اما به رغم قدرتی که در دل استارتاپهای دانشگاهی انگلیس حکمفرماست، به نظر میرسد با چالشهایی هم روبهروست که آینده این استارتاپها را با خطر مواجه کرده و کارشناسان و منتقدان نسبت به این وضعیت هشدار دادهاند.
رشد ۷۰ درصدی استارتاپهای دانشگاهی
آژانس آمار آموزش عالی (HESA) اعلام کرده است که در یک دهه گذشته، انفجاری در تعداد استارتاپهای تحت حمایت دانشگاهها در سراسر انگلیس رخ داده است، چراکه مؤسسات بیشتری مراکز رشد کسب و کار را راهاندازی کردهاند و آموزش مهارتهای سازمانی به دانشجویان را آغاز کردهاند. بر این اساس، سالانه به طور متوسط بیش از ۴۳۰۰ شرکت به ثبت میرسد. تحلیلهای دانشگاههای انگلیس بیانگر آن است که اگر روندهای مثبت فعلی ادامه یابد، برآورد میشود که با توجه به ظرفیتهای موجود، تا سال ۲۰۲۸، آمارهای جدید به دست آمده از دانشگاههای انگلیس نشان دهد که با حمایت بیش از ۴۰۰ شتابدهنده و ۳۰۰ مرکز رشد در دانشگاههای سراسر کشور، تا سال ۲۰۲۸، این امکان وجود دارد که قریب به ۲۷ هزار استارتاپ جدید در مؤسسات آموزشی و دانشگاههای این کشور تأسیس شوند که پیشبینی میشود گردش مالی آنها به حدود ۱۴ میلیارد و ۶۱۶ میلیون دلار برسد. بین سالهای ۲۰۱۵-۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳-۲۰۲۲، تعداد استارتاپهای تأسیس شده در دانشگاههای انگلیس ۷۰ درصد افزایش یافته است. همچنین استارتاپهای تأسیس شده در دانشگاهها، باعث ایجاد مشاغل محلی نیز میشوند.
رشد ۱۷۷ درصدی اشتغال در استارتاپها
در سال تحصیلی ۲۰۲۳-۲۰۲۲، چیزی حدود ۶۴ هزار و ۳۸۴ نفر در این استارتاپها استخدام و مشغول به کار شدند که نسبت به سال ۲۰۱۵-۲۰۱۴ که ۳۸ هزار و ۷۵۰ شرکت با حمایت دانشگاهها ظهور کردند، با رشد ۱۷۷ درصدی روبهرو بوده است. universitiesuk در گزارش اخیر خود اشاره کرده است که در این دوره، گردش مالی استارتاپهای دانشجویی در سراسر بخش آموزش عالی بیش از ۷۵۰ درصد رشد داشته است، به طوری که از حدود ۷۷۸ میلیون دلار به حدود ۶ میلیارد و ۶۷۰ میلیون دلار رسید. در این بین، نرخ سرمایهگذاری خارجی در این استارتاپها نیز تقریباً ۳۵۰ درصد افزایش یافت و از رقم حدود ۴۱۰ میلیارد و ۲۹۷ میلیون دلار به حدود یک میلیارد و ۸۳۲ میلیون دلار رسید. همچنین برآوردها حکایت از آن دارد که تا سالهای ۲۰۲۹-۲۰۲۸، استارتاپهای دانشجویی و کارمندی حدود ۱۰۰ هزار نفر را استخدام کنند.
انگلیس؛ چهارراه جهانی برای جذب سرمایه
entrepreneur در تحلیل خود از وضعیت اکوسیستم استارتاپی انگلیس اشاره کرده است که مدیر ارشد عملیاتی شتابدهنده استارتاپی جهانی Founders Factory در لندن، در بحبوحه شک و تردیدها در مورد اکوسیستم استارتاپی انگلیس، اینگونه استدلال میکند که چشمانداز کارآفرینی این کشور در حال شکوفایی است، اما با وجود چالشهای رو به رشد و رقابت شدید جهانی، آیا انگلیس واقعاً میتواند به سیلیکونولی اروپا تبدیل شود؟ منتقدان بر این باورند که اکوسیستم استارتاپی انگلیس هنوز با چالشهای عمیق سیستمی، مانند کمبود سرمایه اولیه یا فرار مداوم مغزها به سیلیکونولی روبهروست. انتقاد از اکوسیستم استارتاپی انگلیس، اغلب باعث میشود واقعیتها به چشم نیایند و نادیده گرفته شوند. اگرچه انگلیس با چالشهایی روبهروست، اما در این میان هم برخی منتقدان از اذعان به دستاوردهای قابل توجه صحنه فناوری این کشور خودداری میکنند.
انگلیس همچنان قطب برتر استارتاپی اروپاست و شواهد بیانگر آن است که این جایگاه به زودی متزلزل خواهد شد. در سال ۲۰۲۴، استارتاپهای انگلیس ۲۵ درصد از کل سرمایهگذاریهای جدید را در اروپا به خود اختصاص میدادند و ۴۰ درصد از کل سرمایه را جذب میکردند و به این ترتیب به نیروی غالب در منطقه تبدیل شده بودند. انگلیس بیش از هر کشور دیگر اروپایی سرمایه خطرپذیر جذب میکند. صندوقهای سرمایهگذاری انگلیس همچنین از همتایان اروپایی و حتی برخی از همتایان آمریکایی خود نیز عملکرد بهتری دارند. اما با وجود نگرانیها در مورد خروج استعدادها به سیلیکونولی، روند متفاوتی در این کشور حکمفرماست. بنیانگذاران بینالمللی به انگلیس هجوم میآورند، به طوری که برای راهاندازی و توسعه شرکت خود به انگلیس آمده و از سرمایهگذاران بزرگ ایتالیایی و آمریکایی بودجه جمعآوری میکنند. این هجوم استعدادهای بینالمللی، گواه بر شهرت رو به رشد انگلیس به عنوان سکوی پرتابی برای شرکتهایی با رشد بالا است. درواقع، انگلیس یک چهارراه جهانی است که اولین گام برای جذب سرمایههای جدی از آسیا و خاورمیانه و سکوی پرشی به سوی آمریکا محسوب میشود.
علاوه بر این، چهارچوب نظارتی در انگلیس نقش مهمی در حمایت از استارتاپها ایفا میکند. در این کشور، در مقایسه با اروپا میتوان در کسری از زمان، شرکتهایی را تأسیس کرد. همچنین، رها کردن فضای نظارتی از سایر نقاط اروپا، فضای انگلیس را برای تجارت بینالمللی بسیار بازتر کرده است. به عنوان مثال، فقدان مقررات هوش مصنوعی در انگلیس، آن را در مقایسه با اروپا که با چالشهایی در قانون هوش مصنوعی اتحادیه اروپا روبهروست، جذابتر کرده است. درواقع، اگرچه انگلیس پیشرفت چشمگیری داشته، اما بدون موانع هم نبوده است.
متن کامل گزارش را در روزنامه «فرهیختگان» بخوانید.