وقایع اسرائیلیه: اگر کارمندید که قبل از واریز، مالیاتش را از کل حقوقتان میتکانند؛ اما اگر در هر صنف و دستهای هستید که باید خودتان مالیاتتان را از زندگیتان بتکانید، ابتدا وارد درگاه ملی دولت به آدرس Gov.il میشوید و درگاه اداره مالیات را انتخاب میکنید. سپس شناسه دیجیتال (תעודת זהות) را وارد میکنید، اظهارنامه ثبت مینمایید و سپس وارد درگاه پرداخت میشوید و خودتان را میتکانید. اگر هم که خیلیخیلی دستتان به دهانتان میرسد که مشاور مالیتان میتکاندتان و این است سهراهی گردنۀ مالیات که همۀ ساکنان رژیم بهطور سالانه دچارش میشوند.
نظام درآمدی دولت
درآمدهای مالیاتی دولت اسرائیل حدود 30 تا 33 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل میدهند. بیشترین سهم را مالیاتبردرآمد اشخاص و بیمههای اجتماعی دارد؛ یعنی همان مبلغی که از حقوق کارمندان و سهم کارفرما از دستمزد آنها کسر میشود. علاوه بر این، مالیات بر ارزش افزوده (VAT) با نرخ پایه ۱۷ درصد و مالیات بر شرکتها نیز بخش مهمی از درآمدها را تأمین میکند .
1. مالیاتبردرآمد اشخاص
در این نظام، هر فرد باتوجهبه میزان حقوق و درآمد سالانهاش، در یکی از طبقات مالیاتی قرار میگیرد و درصدی از درآمدش را بهعنوان مالیات میپردازد. نرخها به شکل تصاعدی تنظیم شدهاند تا افراد با درآمد بالاتر، سهم بیشتری بپردازند.
بر اساس این جدول کسی اگر در طبقۀ اول درآمدی باشد باید سالانه 10 درصد درآمدش را مالیات بدهد. برای تقریب به ذهن اینگونه باید حسابوکتاب کنیم. بر فرض که اگر فردی ماهانه 16 میلیون تومان دریافتی داشته باشد. یک سالش میشود 192 میلیون که 10 درصدش میشود چیزی نزدیک به 19 میلیون تومان در سال و یک میلیون و خردهای در ماه.
البته معافیتهایی نیز برای ساکنان سرزمینهای اشغالی در نظام مالیاتی در نظر گرفته شده است. هر فرد ساکن رژیم ۲.۲۵ امتیاز اعتباری دریافت میکند. هر امتیاز در سال ۲۰۲۴ معادل ۲,۹۰۴ شِکِل است. برای مثال یک فرد مجرد میتواند تا ۶,۵۳۴ شِکِل از مالیات خود کم کند. زنان ۰.۵ امتیاز اعتباری اضافی (معادل ۱,۴۵۲ شِکِل در سال) دریافت میکنند. والدین مجرد (چه مرد و چه زن) ۱ امتیاز اعتباری اضافی (۲,۹۰۴ شِکِل) دریافت میکنند. میزان اعتبار معافیت مالیاتی برای کودکان خانوار بر اساس تعداد و سن آنها متفاوت است. بهعنوان مثال برای کودکان زیر ۱ سال، والدین تا ۴.۵ امتیاز اعتباری دریافت میکنند.
2. مالیاتبردرآمد شرکتها (Corporate Income Tax)
مالیاتبردرآمد شرکتها در اسرائیل از یک نرخ ثابت برخوردار است که کلیه سود شرکتهای ثبتشده در داخل کشور را شامل میشود. نرخ این مالیات برای سال ۲۰۲۴ برابر با ۲۳ درصد تعیین شده است.
شرکتها موظفند هر فصل گزارشهای مالی خود را به سازمان مالیات ارائه کنند و در پایان سال مالی، تسویه نهایی مالیات انجام گیرد. جرائم تأخیر و عدم ارائه گزارش بهموقع، شامل جریمههای نقدی و بهره دیرکرد میشود.
3. مالیات بر ارزش افزوده (VAT)
مالیات بر ارزش افزوده یا VAT یکی از منابع اصلی درآمدی رژیم است که بر مصرف نهایی کالاها و خدمات وضع میشود. نرخ پایه VAT در اسرائیل ۱۷ درصد است و برخی کالاها یا خدمات اساسی (مثل دارو، مواد غذایی پایه و خدمات آموزشی) از این مالیات معاف هستند.
پرداخت و گزارش VAT بهصورت ماهانه یا فصلی انجام میشود و واحدهای اقتصادی موظفند صورت معاملات خود را ثبت و ارائه کنند. جریمه عدم ارائه یا ارائه نادرست گزارش میتواند تا چندبرابر مبلغ مالیات متعلقه باشد.
4. مشارکتهای اجتماعی (National Insurance Contributions)
در رژیم اسرائیل، بیمههای اجتماعی شامل بیمه بازنشستگی، بیمه بیکاری،و بیمه درمانی میشود. بهنوعی در گزارشهای اقتصادیای که مسئله مالیات در اسرائیل را بررسی میکنند این قسم از پرداختیها نیز ذیل مالیات فاکتور میشوند. این هزینهها بهصورت مشترک از سوی کارمند و کارفرما پرداخت میشود.
سهم کارمند: حدود ۱۲ درصد از حقوق تا سقف مشخص.
سهم کارفرما: حدود ۷٫۵ درصد از حقوق تا همان سقف.
5. کسرهای خودکار از مزایای اجتماعی
مزایای اجتماعی مانند کمک معیشتی (Income Support Benefit) و یارانه مسکن (Rental Assistance) از نظر مالیاتی مشمول مالیات نیستند؛ اما در برخی موارد مبالغی از آنها جهت پوشش بیمه درمانی کسر میشود (مثلاً حداقل ۱۱۶ شِکِل ماهانه برای بیمه درمانی).
لب کلام
لب کلام اینکه با این حجم از مشارکتی که نظام مالیاتی در ساختار اقتصادی رژیم دارد، مسئله مالیات و تغییر و تحولاتش در سرزمینهای اشغالی همواره مورد توجه ساکنان و دولت رژیم بوده است. از سویی بخشی از چرخۀ اقتصادی رژیم روی این حوزه تکیه دارد و لاجرم بخشی از هزینههای اضافی یا فزاینده رژیم (جنگ و...) روی این حوزه فشار میآورد و از سویی نیز ساکنان رژیم بهشدت روی تغییر نرخ مالیات حساسیت دارند و ذرهای تغییر در این آمار بهراحتی میتواند روند زندگی ساکنان را به هم بریزد.
متن کامل گزارش سیدعلی مددزیدی را در وقایع اسرائیلیه بخوانید.