نشست خبری دوازدهمین دوره نمایشگاه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی و تست و آزمون پیشرفته ایران‌ساخت، روز گذشته با حضور پیمان صالحی و محمدنبی شهیکی‌تاش معاونین پژوهشی و فناوری وزارت علوم و رضا بخشی‌آنی معاون توسعه اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی در محل این وزارتخانه برگزار شد. پیمان صالحی، معاون پژوهشی وزارت علوم در پاسخ به سؤال «فرهیختگان» مبنی‌بر اینکه برنامه دولت چهاردهم برای تحقق جهش دوم علمی چیست، گفت: «همانطور که رئیس‌جمهور عنوان کرده ملاک برنامه اجرایی دولت برنامه هفتم بوده، ما هم این برنامه را فصل‌الخطاب قرار داده‌ایم. شاید وزارت علوم جزء معدود وزارتخانه‌هایی است که برنامه عملیاتی‌اش برای اجرای برنامه هفتم تدوین و نهایی شده و به‌زودی وزیر علوم آن را اعلام خواهد کرد. البته ما بعد از این مرحله، برنامه‌های اجرایی آن را می‌نویسیم؛ چراکه یک برنامه کلی و یک برنامه اجرایی خواهیم داشت؛ از این رو وزارت علوم توجه ویژه‌ای به برنامه هفتم داشته است. بنابراین ملاک ما این برنامه خواهد بود که دستورات مقام‌معظم‌رهبری نیز در برنامه هفتم مستتر است، یعنی مواردی که در جدول 30 یا دیگر موارد آمده که یکی از آن‌ها همان بحث جایگاه علمی بوده، در همین برنامه لحاظ شده است.»
تدوین 12 برنامه اجرایی برای عملی شدن برنامه هفتم
او با بیان اینکه بیشترین موضوعات برنامه هفتم در حوزه وزارت علوم به معاونت‌های آموزشی و پژوهشی برمی‌گردد، افزود: «حدوداً برای هرکدام از معاونت‌ها 12 برنامه لحاظ شده است. همچنین برای تدوین برخی آیین‌نامه‌ها، ضرب‌الاجل سه ماهه تعیین شده بود که تمامی آیین‌نامه‌هایی که چنین قیدی داشتند که ازجمله آن می‌توان به آیین‌نامه اعتبار ویژه اشاره کرد که به‌موقع تدوین شده‌اند. البته از آنجا که این آیین‌نامه‌ها باید در هیئت‌دولت به تصویب برسد، الان در کمیسیون علمی و فناوری دولت درحال بررسی‌اند. به‌صورت کلی ما همه آیین‌نامه‌هایی که مهلت سه‌ماهه تدوین شده را تنظیم کرده‌ایم. از طرف دیگر برخی از آیین‌نامه‌هایی که ضرب‌الاجل 6 تا یک‌ساله داشته تدوین و ارجاع داده شده و برخی نیز درحال تدوینند. وزیر علوم تأکید ویژه‌ای به وظایفی که وزارت علوم نسبت به برنامه هفتم دارد، داشته و به همین دلیل برنامه‌ها را به‌شدت دنبال می‌کنیم.» صالحی بیان داشت: «در برنامه هفتم توسعه 15 درصد بودجه دانشگاه‌ها باید در حوزه پژوهش و فناوری اختصاص دهند و این مسأله برای سال 1403 گنجانده شده، اما توجه کنید که در تمام دانشگاه‌ها با توجه به برنامه هفتم، برای سال 1403-1404 در تدوین برنامه عملیاتی‌شان، این 15 درصد پیش‌بینی شده است. البته می‌دانیم برخی دانشگاه‌های ما از قبل 90 تا 95 درصد بودجه‌شان را باید برای حقوق و مزایای دانشجویی هزینه می‌کردند، با این حال انتظارمان این است که این 15 درصد جدا از الزامات پرداختی دانشگاه‌ها در نظر گرفته شود. اگر این مبلغ محقق شود، از آنجا که آیین‌نامه گرنت هم داریم، ان‌شاءالله به اهداف برنامه هفتم خواهیم رسید.» در ادامه نشست صالحی با بیان اینکه امسال برای اولین‌بار پژوهشگران جوان به‌طور جداگانه تقدیر می‌شوند، گفت: «امسال ۲۳۹ نفر دانشگاهی، ۷۹ نفر از دستگاه‌های اجرایی، ۲۰ نفر از مراکز پژوهشی و در کل ۳۳۸ پژوهشگر معرفی شده‌اند که درنهایت از بین آن‌ها ۳۲ پژوهشگر، هفت پژوهشگر جوان و یک نفر از حوزه مهارتی و در جمع ۴۰ نفر به‌عنوان پژوهشگر برگزیده در جشنواره پژوهش و فناوری مورد تقدیر قرار خواهند گرفت، همچنین پنج انجمن علمی و پنج نشریه علمی در این جشنواره تقدیر می‌شوند.»
او به برخی برنامه‌های هفته پژوهش اشاره و تصریح کرد: «روز ۲۶ آذرماه نشست مدیران ارتباط با جامعه و صنعت دانشگاه‌ها برگزار می‌شود و ۱۰ نفر از افرادی که بیشترین و بهترین طرح‌های ارتباط با جامعه و صنعت داشتند، تقدیر می‌شوند. امسال دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها ۱۲ هزار طرح ارتباط با جامعه و صنعت با مبلغ هفت‌هزار میلیارد تومان داشته‌اند. همچنین امسال ششمین دوره نمایشگاه تستا؛ تقاضای ساخت و تولید ایرانی را داریم که شرکت‌های مختلف نیاز‌های پژوهش و فناوری خود را ارائه می‌کنند. همچنین در این نمایشگاه نشست‌های مختلفی B2B، B2G و ... برگزار می‌شود.» معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم خاطرنشان کرد: «27 آذرماه هشتمین جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان با حمایت بنیاد جمیلی برگزار می‌شود. این جشنواره یک جشنواره علوم پایه برای حمایت از ایده‌پردازان جوان است که در دانشگاه تهران برگزار خواهد شد.»
رونمایی از ۳۵ فناوری جدید توسعه‌یافته در نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری
در ادامه این نشست محمدنبی شهیکی‌تاش، معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم ادامه داد: «سامانه ارزیابی فناوری ایران در چند سال اخیر ظرفیت خوبی ایجاد کرده و بانک اطلاعاتی از فناوری‌هایی است که در سطح کشور فعالیت می‌کنند. تاکنون بیش از ۲۰ هزار فناوری ثبت‌شده در این بانک به‌عنوان بانک اطلاعاتی فناوری داریم که اطلاعات نیرو‌های شاخص این حوزه و فناوران را ثبت و در جریان توسعه فناوری می‌توانیم از این ظرفیت استفاده کنیم.»
شهیکی‌تاش گفت: «امسال بخش قابل‌توجهی از فناوری‌های ما در نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری مربوط به پارک‌های علم و فناوری است. همچنین پارک‌ها، پژوهشگاه‌ها و بخش خصوصی را داریم و بیشترین فراوانی در نمایشگاه مربوط به بخش خصوصی است و در بخش دولتی بیشترین حضور مربوط به پارک‌های فناوری است.»
او بیان داشت: «در هفته پژوهش قصد داریم فناوری‌هایی را که در سطح آمادگی هفت، هشت و ۹ قرار دارند به‌سمتی سوق دهیم تا قابلیت تجاری‌سازی داشته باشند. همچنین بیشترین فناوری‌های براساس حوزه فناوری ثبت‌شده مربوط به حوزه الکترونیک، ارتباطات، کشاورزی و امنیت غذایی است. ۳۵ فناوری نوظهور که در پارک‌های علم و فناوری توسعه یافته‌اند در سالن نمایشگاه امسال و در روز آغاز به کار نمایشگاه رونمایی می‌شوند. بخش معناداری از این ظرفیت دستاورد پارک‌های علم و فناوری است. ما سعی کرده‌ایم ۳۵ فناوری که امسال رونمایی می‌شود، در حوزه‌های مختلف، دستاورد‌های فناورمحور و قابل عرضه باشد.»
وی تصریح کرد: «امسال در هفته پژوهش تلاش کرده‌ایم بحث‌های آموزشی و مهارتی را درکنار حوزه مباحث عرضه فناوری داشته باشیم. در نمایشگاه امسال غرفه‌ای اضافه شده که به‌صورت بین‌پارکی است. ظرفیت‌های شاخص پارک‌های علم و فناوری در آن نمایش داده می‌شود و غرفه صنایع خلاق کشور است.»
بخش صادرات در نمایشگاه ایران ساخت امسال فعال می‌شود
در بخش دیگری از این مراسم رضا بخشی‌آنی، معاون توسعه اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی با بیان اینکه امسال دوازدهمین نمایشگاه تخصصی تجهیزات و مواد آزمایشگاه و تست و آزمون پیشرفته ایران ساخت را با کمک وزارت علوم و معاونت علمی برگزار می‌کنیم، گفت: «خوشبختانه با همکاری وزارت علوم امروز بخش مهم و قابل‌توجهی از نیاز تحقیقاتی دانشگاه‌ها از طریق این نمایشگاه و شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور برطرف شده و نیاز ارزی کشور به واردات را کاهش داده است.»
به گفته او در دوره دوازدهم بیش از 10 هزار محصول فناور و دانش‌بنیان عرضه می‌شود، تعداد محصولات و تجهیزات جانبی عرضه‌شده در نمایشگاه بیش از ۱۰۰۸۵ مدل محصول است، همچنین ایجاد و پایداری‌سازی اشتغال قریب‌به ۷۲۰۰ نفر که عمده آن‌ها افراد تحصیلکرده‌اند و رشد 20 درصدی محصولات دانش‌بنیان را شاهدیم.
معاون توسعه اقتصاد دانش‌بنیان درباره حمایت‌های معاونت افزود: «معاونت علمی، بخشی از هزینه خرید محصولات دانش‌بنیان را برای مراکز آموزشی و تحقیقاتی تأمین می‌کند و به‌صورت میانگین 30 درصد یارانه خرید به مراکز علمی و تحقیقاتی کشور را می‌پردازد.»
بخشی‌آنی همچنین خاطرنشان کرد: «11 محصول برای رونمایی در نظر گرفته شده و این محصولات مراحل تست و استفاده‌سازی آن انجام شده است و از آن جمله می‌توان به سامانه رادیوگرافی، دوربین فراطیفی و سامانه جراحی هوشمند شبیه‌ساز (طی آن خیلی از خطا‌ها و اشتباهات پزشکی برطرف خواهد شد) اشاره کرد.»
وی با بیان اینکه فروش 11 دوره قبلی بیشتر از ۱۹۹۴ میلیارد تومان با ۳۵ درصد حمایت معاونت بوده است، افزود: «امسال بحث صادرات برای اولین‌بار در نمایشگاه و به‌صورت آزمایشی هم کلید می‌خورد و هشت هیئت‌خارجی از کشور‌های همسایه اعم از ازبکستان، ارمنستان، عراق، ترکیه، عمان، روسیه، افغانستان و ترکمنستان از نمایشگاه بازدید خواهند کرد.»
رئیس نمایشگاه ایران‌ساخت درخصوص گروه‌بندی نمایشگاه براساس گروه‌های کالایی گفت: «نفت، گاز و پتروشیمی، برق، الکترونیک، نرم‌افزار و شبیه‌ساز، عمران و ساختمان، مکانیک، شیمی و متالورژی، کشاورزی و محیط‌زیست، فیزیک پایه، تجهیزات عمومی و آزمایشگاهی، تجهیزات و ماشین‌آلات در حوزه فناوری‌های راهبردی، مهندسی پزشکی و زیست مواد، مواد آزمایشگاه، تجهیزات آموزشی با فناوری مناسب، تجهیزات حوزه تست و آزمون صنعتی و ارائه‌کنندگان خدمات کالیبراسیون از گروه‌بندی‌های کالایی ما در نمایشگاهند.»
وی همچنین بر شیوه حمایت معاونت از فروش محصولات دانش‌بنیان هم اشاره کرد و گفت: «پرداخت بخشی از هزینه خرید مراکز علمی و پژوهشی دولتی براساس سطح‌بندی محصولات، سطح اول ۴۰ درصد، سطح دوم ۲۵ درصد، سطح سوم ۱۰ درصد (سطح‌بندی براساس سطح ذاتی فناوری و میزان داخلی‌سازی محصولات) انجام می‌شود.»