صدور حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی و یوآف گالانت، وزیر جنگ سابق او به دلیل ارتکاب جنایات جنگی در غزه توسط دادگاه کیفری بین‌المللی، یک 7 اکتبر بین‌المللی علیه تل‌آویو است.
این حکم امضایی بر پای درخواست تظلم‌خواهی فلسطینی‌هاست که منجر به عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر سال 2023 شد. دادگاه کیفری بین‌المللی حکم بازداشت این دو رهبر صهیونیست را روز پنجشنبه (1 آذر، 21 نوامبر) صادر کرد. 124 کشور در این دادگاه عضویت دارند.
نتانیاهو در واکنشی به این اتفاق و در تلاش برای مظلوم‌نمایی حکم بازداشت خود را همانند حکم محاکمه آلفرد دریفوس، افسر یهودی ارتش فرانسوی دانست که در قرن نوزدهم به اشتباه متهم به خیانت به کشورش شده بود. این قیاس توسط نخست‌وزیر رژیم در شرایطی صورت گرفته که تعداد شهدا در غزه از 43 هزار نفر فراتر رفته است.
درباره حکم بازداشت نتانیاهو و گالانت نکات قابل‌توجهی وجود دارد که در ادامه آمده‌اند:
1- انزوای سیاسی رژیم‌صهیونیستی به دو شکل محدودیت سفر مقامات صهیونیست به کشورهای دیگر و کاهش شدید سفر مقامات و سران جهان به سرزمین‌های اشغالی رخ خواهد داد.
2- با توجه به اینکه حکم علیه نتانیاهو و گالانت صادر شده است، این دو در فضای سیاست داخلی رژیم دچار ضربه می‌شوند، زیرا محدودیت مانور تل‌آویو در فضای بین‌المللی با حضور این دو در صحنه سیاست رسمی رژیم تداوم خواهد یافت و درصورت برکناری‌شان از دولت و پارلمان، اندکی از این ضربه جبران می‌شود.
با این‌حال باید توجه داشت، دولت بعدی رژیم اگر این دو را ر‌ها کند، همچنان دچار انزوا خواهد بود. یکی از راه‌های ر‌هایی رژیم از فشار حکم دادگاه، پیگیری اتهامات نتانیاهو و گالانت توسط محاکم داخلی رژیم است.
3- محکومیت سران رژیم به معنای مسئولیت تل‌آویو برای جبران خرابی‌ها و پرداخت غرامت به آسیب‌دیدگان جنگی در منطقه است که می‌تواند تا سال‌ها صهیونیست‌ها را درگیر خود سازد.
اگر کار دادگاه به صدور احکام غیابی بکشد، احتمال دارد به فراخور شرایط بین‌المللی و فشار قضیه فلسطین، اموال دولتی رژیم، اموال مرتبط با نتانیاهو یا اموال مرتبطان با او ضبط و مصادره شوند. از این مبالغ برای پرداخت میلیارد‌ها و یا ده‌ها میلیارد دلار غرامت به بازماندگان جنایت‌ها استفاده خواهد شد.
4- نهاد‌های حقوقی جهان متأثر از ظرفیت‌های حقوقی غربند که این ظرفیت‌ها نیز به‌نوبه خود تحت نفوذ یهودیان غرب نشین قرار دارند. احکام صادره توسط دادگاه نشان می‌دهد یهودیان جهان نیز درحال فاصله‌گذاری با رژیم‌صهیونیستی‌اند. به عبارتی دیگر موجودیت رژیم‌صهیونیستی در جهان یهودی درحال تبدیل شدن به چیزی همانند موجودیت داعش در جهان اسلام است. به‌طور خلاصه، حکم دادگاه کیفری بین‌المللی نشان‌دهنده انزوای چندبعدی رژیم حتی در میان یهودیان است.
5- جنایت‌های رخ‌داده در غزه با اقدام مستقیم نتانیاهو و گالانت انجام نشده بلکه افسران و سربازان رژیم آن‌ها را به اجرا درآورده‌اند. این مسئله نشان می‌دهد احکام عالی دادگاه لاهه می‌توانند در دادگاه‌های ملی مورد تفسیر قرار گرفته و به تعقیب نظامیان صهیونیست منجر شود.
یوفالی شانی، کارشناس حقوق بین‌الملل و استاد حقوق دانشگاه عبری در قدس اشغالی در مصاحبه‌ای با شبکه ۱۲ رژیم‌صهیونیستی به بررسی ابعاد حقوقی و سیاسی این احکام بازداشت و پیامد‌های آن بر اسرائیلی‌ها در خارج پرداخته است. او در پاسخ به این سؤال که «آیا عموماً این امر عواقبی بر افسران ارتش یا اسرائیلی‌ها هم دارد؟ » گفته است: «ظاهراً نه. گرچه حکم بازداشت فقط متوجه این دو نفر است اما حکم دادگاه بر وجود «مبنای معقول» برای ارتکاب جنایات در رابطه با امدادرسانی و کمک‌های بشردوستانه به مردم غیرنظامی غزه تصریح دارد، به همین دلیل، دادگاه‌های کشورهای خارجی می‌توانند اسرائیلی‌های دوتابعیتی که در جنگ علیه غزه مشارکت داشته‌اند یا افسران این رژیم را به هنگام ورود به قلمروشان مورد بازخواست قرار دهند، این براساس اصل «صلاحیت جهانی» است که به دولت‌ها اجازه می‌دهد در صورت ارتکاب جنایت بین‌المللی، هر فردی را در قلمرو خود، از هر کجای جهان باشد، محاکمه کنند.»
6- حکم دادگاه که مقامات «سیاسی» را به دلیل اقدامات «نظامی» صورت‌گرفته توسط ارتش تشکیل‌شده از سربازان جذب‌شده از «جامعه» در بر می‌گیرد، ابعاد مختلف رژیم‌صهیونیستی را هدف گرفته است. ابعاد این حکم از هر سو جریان دارد و به یک حوزه منحصر نمی‌شود. تزلزل در ارکان سیاسی-چه دولت، چه پارلمان و چه احزاب-، نظامی-نیرو‌های مسلح و حتی دستگاه‌های امنیتی- و اجتماعی-انبوه نظامیان فعال و ذخیره- می‌تواند بحرانی عمیق برای تل‌آویو ایجاد کند.
7- مقامات غربی از هلند و بلژیک گرفته تا کانادا به‌صراحت از دستگیری نتانیاهو درصورت سفر به کشورشان خبر داده‌اند. این اعلام رسمی و پررنگ، نشان‌دهنده نوعی تعمد است وگرنه آن‌ها می‌توانستند همین موضع را خفیف‌تر اعلام کنند؛ همانند کاری که دولت‌های آلمان و فرانسه انجام داده‌اند. این کشور‌ها موضع‌گیری پررنگ خود را در شرایطی انجام داده‌اند که کمتر از آلمان و فرانسه با رژیم مرتبط نیستند. به نظر می‌رسد دلایل این موضع‌گیری آن‌ها، تلاش برای تعامل با ساکنانشان باشد. برخی از کشور‌ها میزبان جمعیت‌های انبوهی از مسلمانانند. از سوی دیگر بخشی از ساکنان بومی‌شان نیز نظر تندی درباره تل‌آویو پیدا کرده‌اند. درگیری چندی قبل ساکنان آمستردادم با صهیونیست‌های طرفدار باشگاه مکابی که بسیار جنجالی شد، یکی از مصادیق این موضوع است. در همان زمان و درحالی‌که تلاش می‌شد این درگیری به ساکنان مسلمانان آمستردام محدود شود، تصاویر منتشرشده از تظاهرات دانشگاهیان هلندی نشان داد اکثریت معترضان هلندی‌تبار هستند.
8- زیان‌های جهانی رژیم‌صهیونیستی در ابعاد مختلف علاوه بر زیان‌های مقابله محور مقاومت با این رژیم است. صهیونیست‌ها در طول جنگ نزدیک به 3 هزار کشته، بیش از 10 هزار مجروح و هزاران واحد مسکونی تخریب‌شده، هزاران شرکت تعطیل‌شده و ده‌ها مرکز تولیدی ویران را به عنوان زیان تحمل کرده‌اند.
9- صهیونیست‌ها براساس تخمین‌های رسمی خود برای جنگ تا 66 میلیارد دلار هزینه کرده‌اند. این تخمین براساس هزینه‌های مستقیم صورت گرفته اما به نظر می‌رسد ارزیابی دقیق‌تر و موشکافانه می‌تواند تخمین‌ها را فراتر از 100 میلیارد دلار نشان دهد. بازیابی اقتصادی رژیم با انزوایی که در پیش دارد با دشواری فراوانی روبه‌رو خواهد بود.
10- این حکم به معنای دستور به حاکمان تل‌آویو برای پایان جنگ است. آن‌ها در برابر فشار دولت‌های غربی خودسری را در پیش گرفته‌اند. مدتی قبل، نتانیاهو ادعا کرد با وجود مخالفت دولت آمریکا به رفح حمله کرد. این خودسری حتی در برابر آمریکا به عنوان اصلی‌ترین متحد و عامل بقای رژیم نیز صورت می‌گیرد.
چندی قبل، رئیس‌جمهور فرانسه در طعنه به تحرکات آزادانه تل‌آویو، به مقامات رژیم گوشزد کرد باید بدانند موجودیتشان با قطعنامه سازمان ملل شکل گرفته است.
11- با این حکم از مشروعیت دولت‌های منطقه برای عادی‌سازی روابط با تل‌آویو، بیش از پیش کاسته شد. برقراری ارتباط با دولتی که رسما جنایت‌کار نامیده شده و رهبرانش تحت تعقیبند، کار ساده‌ای نیست؛ چه اینکه اتصال با این دولت می‌تواند به کاهش دوچندان مشروعیت دولت‌های عادی‌ساز منجر شود.
12- حکم دادگاه کیفری بین‌المللی به‌نوعی براساس یک نقشه قدیمی صورت گرفته است تا با قربانی ساختن نتانیاهو و تعدادی از اعضای دولتش، موجودیت رژیم مبرا از اتهامات همچنان با فراغ بال به کار خود ادامه بدهد. با این وجود کشتار 50 هزار نفر در منطقه و اجرای دیرهنگام این نقشه، باعث شده تا جنایت‌ها برابر و عین موجودیت رژیم تلقی شوند. دیگر امکان تفکیک میان دولت مستقر و کلیت رژیم وجود ندارد.
13- حکم دادگاه کیفری ظرفیت رژیم‌صهیونیستی برای زیان رساندن و قرار دادن دولت‌های قدرتمند غربی در تنگنا را نشان داد. این حکم باعث شکل‌گیری فضایی شده که می‌تواند نشانه‌ای از انزوای آمریکا باشد.
این حکم سنگین یکی از زیان‌های غرب در همراهی با رژیم است. گرچه غرب این‌گونه فکر می‌کند که در فقدان رژیم مجبور بود خود مبادرت به این جنایت‌ها کند اما در واقعیت بدون وجود تل‌آویو غرب می‌توانست با سیاست‌های دیگری منافع خود را تأمین کرده و خشم و واکنش ملت‌ها را نیز برنیانگیزد.
14- حکم در وضعیتی صادر شد که بن‌بست در جنگ آشکار است. از مدت‌ها قبل ناظران معتقد بودند کار رژیم در جنگ به پایان رسیده است، اما هر بار نتانیاهو خواستار مهلت برای رسیدن به اهداف می‌شد. امروز دیگر تردیدی در بن‌بست تل‌آویو در جنگ وجود ندارد.
حکم علاوه بر آنکه دستور اجباری پایان جنگ به نتانیاهوست، دستان خونین حامیان را نیز نشان می‌دهد. بسیاری از ذینفعان و ذی نفوذان دادگاه، در چهاردهمین ماه جنگ راضی به صدور این حکم شدند.
15- اقدامات نتانیاهو نفوذ صهیونیسم جهانی را از چند جنبه تضعیف کرد. به غیر از فشارهای سنگین حقوق بشری، حکم دادگاه لاهه و استقبال دولت‌ها از آن، آشکار و تثبیت‌کننده کاهش نفوذ صهیونیسم جهانی است. تا چندی پیش، قابل تصور نبود که با وجود نفوذ قابل توجه صهیونیسم جهانی در دولت‌ها، آن‌ها حاضر و قادر به تحرک علیه تل‌آویو باشند. رژیم بر مبنای همین تصور دست به جنایت‌های جسورانه می‌زد. با این حکم، صهیونیسم جهانی نیز با مشکل دچار می‌شود زیرا آشکار شد که ضربه خورده و نفوذش کاهش یافته است.
16- این حکم یک شکاف میان دولت‌های غربی را نشان می‌دهد. در حالی که آمریکا در یک سو ایستاده است، کانادا و اروپا در سمت دیگری ایستاده‌اند.
17- محکومیت سران رژیم باعث تضعیف توان صهیونیست‌ها برای تأکید بر جنایت‌های رژیم نازی و بهره‌برداری از این ادعاها می‌شود. استفاده از خاطره ظلم تاریخی به یهودیان و بهره‌برداری از یهودی‌ستیزی، همانند گذشته نخواهد بود.
18- این تصمیم واکنش دولت بایدن و بیشتر از همه جمهوری‌خواهان و اعضای تیم ترامپ را برانگیخته است. جدول زمانی این تصمیم‌گیری از لحاظ پیروزی ترامپ نیز اهمیت دارد. شاید تصور می‌شد دادگاه و ذی‌نفوذان در آن به خاطر هراس از ترامپ از چنین کاری خودداری کنند، اما انجام آن نشان می‌دهد به تقابل با ترامپ رفته‌اند. ترامپ درصدد بازی دیوانه‌وار است و صدور این حکم می‌تواند همانند یک تصمیم برای رویارویی با او تلقی شود. از جنبه‌هایی، این حکم یک تقابل زودهنگام با ترامپی است که خود را ملزم به رعایت توافقات بین‌المللی نمی‌داند.
19- رژیم‌صهیونیستی عضو دادگاه کیفری بین‌المللی نیست و بر این اساس دادگاه نمی‌توانست مستقیماً علیه رهبران آن حکم صادر کند. با این وجود، دادگاه به دلیل ارتکاب جنایت‌ها در سرزمین‌های 1967 که بخشی از خاک رژیم نیست، این حکم را صادر کرده است. حکم مزبور از جهاتی می‌تواند در راستای تقویت راه‌حل دوکشوری تفسیر شود. این حکم رهبران رژیم را نسبت به تحرکاتشان در کرانه باختری و غزه که سرزمین 1967 را تشکیل می‌دهند، محتاط خواهد کرد. شاید بر همین اساس باشد که ایتمار بن گویر، عضو افراطی دولت و وزیر امنیت داخلی، انضمام رسمی کرانه باختری به خاک رژیم را پاسخی به صدور حکم دانسته است.
20- حکم زمانی صادر شد که گالانت دیگر وزیر دفاع نیست. از این رو، حکم تعقیب مادام‌العمر رهبران را حتی در صورت برکناری نشان می‌دهد.
21- از میان کشورهای غربی، اغلب اعضای محور آنگلوساکسونی مانند انگلیس و کانادا و همچنین هلند موضعی موافق اتخاذ کرده‌اند. تنها دو کشور ژرمنی، آلمان و اتریش، تا حدی با آن مخالفت داشتند اما این دو نیز تأکید دارند ملزم به اجرای قوانین هستند. آلمانی‌ها می‌گویند به دلیل مسائل تاریخی ارتباطات ویژه‌ای با رژیم دارند و در صورت برنامه‌ریزی مقامات آن برای ورود به آلمان، درباره حکم صحبت خواهند کرد. فرانسه هم موضعی بینابینی اتخاذ کرده است. با این وجود، همه بر دستگیری اتفاق‌نظر دارند.
22- مخالفت دولت آمریکا با حکم دادگاه لاهه دلایلی دارد. نخست به شراکت در جرم مربوط می‌شود. اگر قرار بر پیگیری جدی جنایت‌ها باشد، پای آمریکا که ده‌ها میلیارد دلار سلاح در اختیار رژیم قرار داده است، نیز گیر خواهد بود. دلیل دوم، جدیت و پافشاری کنگره که نفوذ صهیونیست‌ها در آن بسیار بالاست.
23- به طور ویژه، نتانیاهو با گروه‌ها و افراد ثروتمند و تاجر صهیونیست و طبقاتی مشابه در دولت‌های همپیمان گره خورده است؛ این ارتباط حتی در سطح منطقه نیز جریان دارد. حکم بازداشت او می‌تواند این منافع اقتصادی را متزلزل کند. کشورهای عضو باید درخصوص تحرکات مجرمان نیز به دادگاه گزارش دهند. این گزارش‌ها که ارتباطات اقتصادی نتانیاهو را هم افشا خواهند کرد، می‌توانند مبنای فشار دولت‌ها و افکار عمومی بر این منافع باشند.
24- جنایت‌های رژیم، قدرت نرم غرب را تضعیف کرده و ابزار حقوق بشر را برای پیشبرد امور از دست این مجموعه خارج کرده است. همین مسأله باعث شده اروپا که تا پیش از 7 اکتبر روسیه را برای جنگ اوکراین تحت فشارهای حقوق بشری قرار داده بود، امروز از سوی مسکو متهم به حمایت از جنایت‌های تل‌آویو شود. غربی‌ها و به‌ویژه اروپا خواهان بازیابی این ابزار مؤثر هستند.
25- استفاده عریان غرب از ابزارهایش، فشاری قابل توجه به این مجموعه وارد کرده است. آن‌ها تهاجم و فشار همزمان به روسیه، چین و ایران را پیگیری می‌کنند. هزینه‌ها و تبعات سنگین این راهبرد، باعث بازنگری‌هایی در غرب شده است.
دولت عمیق آمریکا با کمک به ترامپ برای روی کارآمدن، درصدد ترمیم این وضعیت است؛ زیرا او و همفکرانش کار چندانی با روسیه و یا حتی کره شمالی ندارند و خواهان تمرکز بر چین و ایران هستند. به نظر می‌رسد در کلیت غرب، برخی به دنبال کاهش هزینه‌ها از طریق فروکش جنگ در سرزمین‌های اشغالی و غرب آسیا هستند. اگر جنگ اوکراین برای ترامپ چندان مهم نیست و غرب آسیا اهمیت بیشتری دارد، در سمت اروپایی اولویت‌ها متفاوتند.
26- اروپا بیشتر از آنکه همانند روسیه قدرت نظامی باشد، یا همانند چین قدرتی اقتصادی و یا آمریکا قدرتی سیاسی داشته باشد، متکی بر قدرت هنجاری است. قاره سبز از طریق قاعده‌سازی‌ها به ویژه از جنبه‌های حقوقی و بشردوستانه نفوذ کسب می‌کند. این قدرت به‌نوعی، به هویت اتحادیه اروپا و کل قاره سبز تبدیل شده است.
بدون این قدرت هنجاری، اروپا پیشرانی برای تحرک نخواهد داشت. هم‌پیمانی اروپایی‌ها با رژیم و همراهی در جنایت‌هایش، ضربه‌ای هویتی به قاره سبز وارد کرده است. حکم دادگاه و حمایت کشورهای اروپایی از آن، تلاشی برای حفاظت از هویت این قاره در جهان است.
27- کشورهای اروپایی نیز رژیم‌صهیونیستی را یک دارایی راهبردی برای غرب در منطقه می‌دانند، اما آن‌ها منافع زیادی در غرب آسیا و شمال آفریقا دارند. در اوایل درگیری‌ها و حمایت امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه از رژیم‌صهیونیستی، تعداد زیادی از دیپلمات‌های فرانسوی به او تذکر دادند این اقدام می‌تواند به کاهش نفوذ فرانسه در جهان عرب منجر شود. پس از این تذکرها بود که مکرون رویه خود را تا حدودی اصلاح کرده و از تل‌آویو فاصله گرفت. منافع اقتصادی اروپا در جهان اسلام، جهان عرب و حتی بخش‌های جزئی‌تر منطقه بسیار بیشتر از منافعشان در فلسطین اشغالی است.
28- محور مقاومت تنها طرفی است که درحال مبارزه با رژیم‌صهیونیستی و نتانیاهو است. حکم دادگاه کیفری بین‌المللی با وجود آنکه محمد ضیف، فرمانده گردان‌های الاقصی شاخه نظامی حماس را نیز دربرگرفته است، عملا بر ضد رژیم است. این حکم یک مشروعیت تاریخی و جهانی برای مبارزه با رژیم‌صهیونیستی ایجاد می‌کند و سندی بر حقانیت محور مقاومت در مبارزه‌اش است.
29- کشورهای غربی و یهودیان غرب‌نشین که متأثر از این مجموعه‌اند، به دو دسته درخصوص موجودیت رژیم تبدیل می‌شوند. یک دسته چپ‌گرایان هستند که حفظ موجودیت رژیم را در ایجاد شرایطی امن برای آن می‌دانند. دسته دوم، راست‌گرایان یا شاخه افراطی این جریانند که خواهان گسترش جغرافیایی و قدرت رژیم هستند.
از نگاه دسته نخست، پیگیری شدید سیاست‌های توسعه‌طلبانه می‌تواند به زیان امنیت و موجودیت رژیم تمام شود. این گروه‌ها برای حفظ موجودیت رژیم حتی به راه حل 2دولتی نیز رضایت داده‌اند و آمادگی دارند برای اجرای سیاست‌های امن‌کننده سرزمین‌های اشغالی، تبعات درگیری داخلی با نتانیاهو را هم بپذیرند.
اقدامات او می‌تواند یک رژیم جانمایی‌شده در غرب آسیا را که دارایی بزرگی برای تعدادی از دولت‌های غربی و جناح‌هایی در میان یهودیان است، نابود کرده و از دست آن‌ها خارج کند.
30- چپ‌گرایان نگرانی زیادی درباره احیای وضعیت گذشته درخصوص یهودیان دارند. تشکیل رژیم‌صهیونیستی و مهاجرت میلیون‌ها یهودی صهیونیست از اروپا به سرزمین‌های اشغالی، باعث کاهش کلی تعداد یهودیان در قاره سبز شد. برای مدت‌ها در قرون نوزدهم و بیستم، این قاره به شدت درگیر مباحث پیرامون یهودیان بود. با خروج بخش عظیمی از آن‌ها، این بحران تا حدی فروکش کرد.
اروپائیان نگرانند اقدامات نتانیاهو با تشدید مهاجرت معکوس، صدها هزار و یا میلیون‌ها نفر از یهودیان ساکن در سرزمین‌های اشغالی را راهی این قاره کرده و بحران موجود در ارتباط با یهودیان را بار دیگر تشدید کند.
یهودیان صهیونیست گزینه‌هایی مانند آمریکا، کانادا، اروپا و آرژانتین در آمریکای لاتین را پیش روی خود دارند، اما به لحاظ ریشه خانوادگی، نزدیکی جغرافیایی، اوضاع مناسب اقتصادی و سهولت پذیرش اقامت، اروپا برای آن‌ها مهم‌تر است.