درخصوص بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، برخی از تحلیلگران معنقدند که اقتصاد ایران تا حدی به پیشواز فشارحداکثری مشابه سال ۲۰۲۰ رفتهاند. با این حال، طیف دیگری نیز معتقدند نباید ساده نگری کرد و با بازگشت ترامپ باید منتظر موج رو به گسترشی از تغییر و تحولات بود. کارشناسان و فعالان اقتصادی در گفتوگو با «فرهیختگان» میگویند نه باید سادهسازی کرد و نه باید بزرگنمایی کنیم.
اکثر کارشناسان در این شرایط با این نظریه همسواند که شرایط جهان، ایران و قدرت اعمال مخاطرات ترامپ علیه ایران در این دوره نسبت به زمان خروج از برجام متفاوت بوده و در صورت آرایش اقتصادی دولت، ایران در دوره دوم ترامپ میتواند از آسیبهای سیاستهای وی دور باشد.
ایران کار با چین را جدی بگیرد
مجید شاکری، پژوهشگر حوزه مالیه معتقد است ترامپ در حال حاضر در آمریکا با محدودیتها و شکافهای عمیقی نسبت به دوره قبلی روبهرو است. البته نباید به اشتباه فکر کنیم ترامپ نسبت به دوره قبلی نرمخوتر و متعادلتر میشود و آماده تعامل، مذاکره و معامله است. شاکری درباره آینده ایران با بازگشت ترامپ به کاخ سفید تصریح کرد: «درباره ایران، تماماً این موضوع به رفتار ایران بازمیگردد. اگر تفکر طرف ایرانی این باشد که ترامپ کاسب است و با مذاکره میتوان به نتیجه رسید و ناچاریم با ترامپ در هر شرایطی به توافق برسیم؛ چنین اتفاقی ما را به هدفی آسان و حلقهای ضعیفتر برای نمایش پیروزی خارجی توسط ترامپ تبدیل میکند که به وسیله آن بر ناملایمات داخلی تا حدی فائق بیاید. اگر این شرایط را فرصت جدیدی برای خنثیسازی تحریمها ببینیم، هم در روابط با چینیها، هم روسها، هم هند و حتی در نوع مذاکره با آمریکا نیز کاملا امکان دارد. ما نیز جزء برندگان این بازی باشیم، یعنی تهران است که در شرایط کنونی باید تصمیم بگیرد کدام طرف این ترازو بایستد.
همچنین شاکری افزود: همه چیز به رفتار ایران بستگی دارد؛ اگر طرف ایرانی بخواهد در کانالهای آمریکا به چین نفت صادر کند یا اگر معتقد باشد چیزی که موجب اثر مثبتی بر صادرات و وارداتش با چین شده، اراده آمریکاست نه اراده مشترک ایران و چین؛ به طور طبیعی دلیلی ندارد که رابطه چین و ایران مطلوب پیش رود .
سیاستهای ترامپ رشدزا اما تورمزا
زهرا فتورهچی، اقتصاددان میگوید با انتخاب مجدد ترامپ به عنوان رئیسجمهور آمریکا، اقتصاد جهان در وضعیت عدم اطمینان قرار خواهد گرفت دیدگاه من این است که با بازگشت ترامپ به کاخ سفید، سازمان تجارت جهانی معنای واقعی خودش را ازدست خواهد داد.وی افزود: ترامپ با دیدگاه ساخت آمریکای بزرگ این بار در تلاش است تولیدکنندگان را به کشور بازگرداند. این سیاست ترامپ زمانبر است و درنهایت باعث افزایش تورم میشود.
وی درباره استراتژی ایران در این شرایط اظهار داشت: باید ایران قدمهای خود را برمبنای حرکت نوین جهانی و جبههگیریها بردارد. همچنین در این شرایط لازم است زمانسنج باشد تا بهموقع کارت نظامیاش را برای اقتصاد بهتر تبدیل به کارت اقتصادی کند.
فروش نفت ایران به شرایط گذشته بازنخواهد گشت
مجید رضا حریری، رئیس اتاق ایران و چین در گفتوگو با فرهیختگان معتقد است قاعدتاً ترامپ در کنار ایلان ماسک با ترامپ در کنار بولتون باید متفاوت باشد. از آنجایی که این فرد قابل پیشبینی نیست، بهترین کار صبر است و وی افزود: در آخرین ملاقاتی که بین رئیسجمهور کشورمان و رئیسجمهور چین در کازان روسیه در حاشیه اجلاس بریکس رقم خورد، پیام رئیسجمهور چین این بود که هر تغییری در دنیا رخ بدهد، نباید مانع پیشرفت روابط ایران و چین بشود. قطعاً آمریکا با ریاستجمهوری ترامپ با آمریکا با ریاستجمهوری دموکراتها متفاوت خواهد بود و قاعدتاً رفتار ما هم باید متفاوت باشد. هم چنین در حوزه نفت هرقدر فشار تحریمها از سوی آمریکا بیشتر شود میتواند بر فروش نفت مؤثر باشد؛ اما به فروش ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار بشکه نفت در دوره قبلی نخواهیم برگشتیکی از حوزههایی که از آن به عنوان پاشنهآشیل تحریمهای ایران نام برده میشود، واردات نهادههای دامی است.
آمدن ترامپ شوک جدیدی به نهادههای دامی وارد نمیکند|
حمید فاضلی، مدیرعامل و عضو هیئتمدیره شرکت توسعه صنعت طیوردرباره واردات نهادههای دامی به عنوان یکی از پاشنهآشیل تحریمهای ایران میگوید آمدن ترامپ تأثیر چندانی در این زمینه به طور مستقیم نخواهد داشت، چون نهادهها و اقلام مورد نیاز تحریم نیستند و فقط در ارتباط با تأمین ارز مورد نیاز از سوی بانک مرکزی ممکن است با مشکل روبهرو شویم. ضرورت دارد دولت با کشورهایی همانند روسیه، هند و برخی از کشورهای آفریقایی که امکان تأمین غلات وجود دارد وارد تعاملات مناسب شود.
متن کامل گزارش فاطمه سادات مرتضوی، خبرنگار گروه اقتصاد را در روزنامه فرهیختگان بخوانید