فرهیختگان: اهمیت مصرف شیر برای کودکان و نوجوانان در تغذیه‌شان به اندازه‌ای است که آخرین چهارشنبه ماه سپتامبر هر سال از سوی سازمان جهانی غذا (فائو)، روز جهانی شیر مدرسه نامگذاری شده است. سال گذشته هم‌زمان با آغاز سال تحصیلی، خبر توزیع مجدد شیر در مدارس به منظور حفظ سلامت جسمانی دانش‌آموزان اعلام شد. ماجرای توزیع شیر در مدارس با زیرپوشش قرار دادن حدود ۱۰ هزار دانش‌آموز در سال ۷۹ آغاز شد و براساس این طرح، ۷۰ نوبت شیر در طول سال تحصیلی در میان دانش‌آموزان توزیع می‌شد اما به‌مرور از میزان توزیع شیر در مدارس کاسته و در نهایت در سال ۹۶ به بهانه کمبود منابع اعتباری، این طرح متوقف شد. این توقف درحالی بود که کارشناسان تغذیه و مسئولان حوزه آموزش و سلامت معتقدند شیر می‌تواند نیازهای تغذیه‌ای کودکان و نوجوانان را تأمین کند و اصرار دارند تا فرهنگ‌سازی مصرف شیر در بین دانش‌آموزان انجام شود.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش‌وپرورش آذرماه سال گذشته گفته بود: «توزیع شیر رایگان حدود ۱۰ سال متوقف شده و به همین خاطر زیرساخت‌های تولید و توزیع شیر دانش‌آموزی هم منحل شده بود. زیرساخت‌های اداری آن دیگر در وزارتخانه و استان‌ها وجود نداشت و تولیدکنندگان شیر هم متناسب با نیازهای خانوار و یا با هدف صادرات، تولیدات خود را آماده می‌کردند. شرکت‌های لبنی تولید خود را از شیر یک‌نفره ۲۰۰ سی‌سی به اشکال دیگر تولید تغییر داده بودند.»
فرهادی سال گذشته گفته بود: «با دستور اکید رئیس‌جمهور و پیگیری معاون اول، خیلی سریع اعتبارات طرح توزیع شیر تأمین شد، به‌طوری‌که قرار است در مدارس ابتدایی دولتی که حدود هشت میلیون دانش‌آموز داریم در هفته دو وعده شیر توزیع شود و درمجموع ۷۵ وعده شیر توزیع خواهد شد. پس از ابلاغ اعتبار بلافاصله دستورالعمل توزیع شیر به‌روز شد و سامانه توزیع شیر را در زیر سامانه آموزش‌وپرورش فعال کردیم و بخشنامه‌ای برای امضای قرارداد با شرکت‌های تولید و توزیع شیر در سراسر کشور با امضای وزیر به ادارات کل استان‌ها ارسال کردیم.»
سال گذشته ۱۶۰ میلیون پاکت شیر توزیع شد
براساس گفته‌های حسین اسداللهی، دبیر کمیته شیر مدارس سال گذشته ۱۶۰ میلیون پاکت شیر در میان هشت میلیون و ۳۰۰ هزار دانش‌آموز ابتدایی و استثنایی مدارس دولتی توزیع شد. میانگین توزیع در کشور ۲۰ نوبت بود. با این تبصره که مناطق شمالی تهران یعنی مناطق یک، دو، سه، چهار، شش که تمکن مالی بهتری دارند، آخرین مناطق تحت پوشش این طرح بودند. اگر این مناطق شمالی تهران را کنار بگذاریم، میانگین توزیع پیش از عید ۱۴۰۳، ۲۸ نوبت شیر به صورت میانگین بوده است.
24 مهرماه امسال نیز رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی در رابطه با درنظر گرفتن بودجه برای توزیع شیر عنوان کرده بود: «۶۲ هزار مدرسه در سال گذشته از توزیع شیر رایگان برخوردار بودند و سازمان تأمین اجتماعی با تأمین منابع از محل‌های دیگر می‌تواند منابع اعتباری مورد نیاز برای توزیع شیر در مدارس را فراهم کند. دانش‌آموزان ۶۲ هزار مدرسه طی دو نوبت در هر هفته شیر رایگان دریافت می‌کردند و نتایج این طرح بیانگر این است که توزیع شیر رایگان بر سلامت آن‌ها مثل چاقی و سوءتغذیه اثرگذار است. اعتبار مورد نیاز برای توزیع شیر مدارس در سال آینده در بودجه لحاظ شده؛ اما در سال جاری بودجه‌ای برای این طرح در نظر گرفته نشده است.»
امسال نه، ان‌شاءالله از سال دیگر!
درنهایت 9 آبان ماه علیرضا کاظمی، وزیر آموزش‌وپرورش در حاشیه جلسه هیئت‌دولت در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسشی درباره برنامه دولت برای توزیع شیر در مدارس، پاسخ داده بود: «در خصوص توزیع شیر در مدارس، دکتر پزشکیان دستور دادند در بودجه امسال هم گنجانده شود. اگرچه در بودجه ۱۴۰۳ وجود نداشت اما دستوری از سوی رئیس‌جمهور گرفتیم که اگر منابع آن تأمین شود، طبیعتا آن را دنبال کرده و اجرا می‌کنیم. تلاش کردیم تا در بودجه ۱۴۰۴ این امر محقق شود. در تبصره‌های بودجه ۱۴۰۴ این موضوع دیده شده و در تلاشیم به عنوان یک برنامه پایدار در آموزش‌وپرورش کشور دیده شود.»
علی‌رغم پیگیری «فرهیختگان» برای شفاف شدن ماجرا و فرایند اجرای طرح توزیع شیر در مدارس از سوی آموزش‌وپرورش اما مسئولان مربوطه پاسخگویی در رابطه با این امر را به هفته آینده موکول کردند!
سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس: هیچ دستور کاری در خصوص توزیع شیر در مدارس به مجلس نیامده است
چند روز قبل سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفت‌وگو با اطلاعات آنلاین عنوان کرده بود: «توزیع شیر در مدارس موضوع مهمی است که مستقیم با سلامت دانش‌آموزان ارتباط دارد. اگر وزارت آموزش‌وپرورش نتواند مباحث بودجه‌ای این طرح را حل‌وفصل کند، مجلس و کمیسیون آموزش پیگیر خواهند شد.» این درحالی است که احسان عظیمی‌راد، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفت‌وگو با «فرهیختگان» عنوان کرد، هنوز دستورکاری از سوی دولت در رابطه با توزیع شیر در مدارس نیامده است. او در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: «در کمیسیون این قضیه مطرح نشد، همچنین در مجلس نیز اصلا مطرح نشده است.
مجلس اکنون درگیر لایحه بودجه است. من در گفت‌وگویی رادیویی، تأکیدم این بود این ماجرا اصلا مطرح نشده و ما هنوز بازخوردی در مجلس از این ماجرا نداشته‌ایم. تنها بعد رسانه‌ای آن بود که اعلام شد و طبیعتا اگر مطرح شود، کمیسیون می‌تواند وزیر را دعوت کند. اتفاقا در روز یکشنبه که آقای کاظمی در مجلس حضور داشت، از این موضوع بسیار گذرا عبور کردیم، چون مسئله به بودجه آموزش‌وپرورش و مسائل بودجه‌ای آن مرتبط بود.» عظیمی‌راد همچنین ادامه داد: «به هرحال یکی از مصادیق کمبود بودجه می‌تواند همین باشد و احتمال دارد سازمان بودجه با عدم تخصیص اعتبار، از اجرای این طرح مهم جلوگیری کند، درحالی‌که اجرای این طرح برای کودکان ما لازم است. در عین حال صحبتم این است به دلیل اینکه هنوز ماجرای توزیع شیر در مدارس، به عنوان یک دستورکار در کمیسیون مطرح نشده، بنده واکنش رسمی از سوی کمیسیون نسبت به آن ندارم.»
آموزش‌وپرورش باید به سمت درآمدزایی برود
نماینده مردم مشهد همچنین عنوان کرد: «آنچه که خدمت رئیس‌جمهور در بررسی بودجه مطرح شد، این بود که باید جوری بودجه آموزش‌وپرورش به ویژه در لایحه 1404 دیده شود که تنها موارد ضروری برای این وزارتخانه و دانش‌آموزان لحاظ شود. ما موضوعات متنوع دیگری داریم که یکی از موضوعات همین اجرای طرح توزیع شیر در مدارس است. به هرحال این موضوع بعد تغذیه و سلامت کودکانمان را در برمی‌گیرد و برای آینده کشور مهم است.
نگاه این بود که وزارتخانه، سازمان برنامه و بودجه را نسبت به اجرای این طرح، قانع کند و اگر نیاز بود کمیسیون آموزش هم کمک کند تا اجرای چنین طرحی را از اساس به عنوان یک هزینه برای کشور نبینند، بلکه به عنوان یک سرمایه‌گذاری برای آینده به آن نگاه شود. این موارد مطرح شده اما اینکه به صورت عمومی مطرح شده باشد و یا مثلا نماینده‌ها در مجلس اظهارنظری نسبت به موضوع کرده باشند، این اتفاق نیفتاده است. ما سعی می‌کنیم این مورد را پیگیری کنیم تا یک سرفصل جداگانه در اعتبارات آموزش‌وپرورش برای این موضوع دیده شود.»
او همچنین عنوان کرد: «البته من معتقدم باید در حوزه درآمدزایی به آموزش‌وپرورش کمک کنیم و صحبت‌هایی مطرح شد که این وزارتخانه از ظرفیت‌های خوبش برای درآمدزایی استفاده کند. در این طرح جدید ما سعی می‌کنیم تا حدودی بعد درآمدزایی را براساس ظرفیت‌هایی که خود آموزش‌وپرورش دارد، مانند املاک و سالن‌ها ببینیم. اگر خود آموزش‌وپرورش از طریق این ظرفیت به درآمدزایی برسد، می‌توان بودجه طرح‌هایی مانند توزیع شیر را تأمین کرد.»