زهرا حسنی سعدی؛ فرهیختگان آنلاین:کمبود پزشک از پاکدشت تا مرزهای دوردست، نظام بهداشت و درمان را تحت فشار قرار داده است. این چالش با وجود اقدامات مقطعی، نیازمند راه‌حل‌های ریشه‌ای است و افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی می‌تواند گامی مؤثر در کاهش این مشکل باشد.
کمبود پزشک، یکی از چالش‌های جدی نظام بهداشت و درمان کشور است که نه تنها مناطق محروم، بلکه شهرستان‌های نزدیک به پایتخت را نیز درگیر کرده است. تصویری که از پاکدشت به‌عنوان یکی از شهرستان‌های نزدیک به تهران به دست می‌آید، نشان‌دهنده این است که مشکل کمبود پزشک دیگر محدود به مناطق دورافتاده و روستاهای مرزی نیست. فاضل کارخانه، فرماندار پاکدشت، به کمبود شدید نیروی انسانی در این شهرستان اشاره می‌کند و سخنان او تصویری کوچک از یک معضل بزرگ‌تر را به نمایش می‌گذارد.
در همین حال، بسیاری از مسئولان بهداشتی کشور بارها بر لزوم اصلاح ساختاری برای جبران این کمبود تاکید کرده‌اند. اگر چه تلاش‌هایی برای بهبود این وضعیت از طریق برنامه‌های کوتاه‌مدت و افزایش سهمیه‌ها انجام شده. این وضعیت در استان‌هایی همچون قزوین نیز مشاهده می‌شود؛ جایی که کمبود پزشکان بومی باعث شده است تا از پزشکان غیربومی برای پوشش نیازهای درمانی استفاده شود.
پاکدشت، تصویر کوچکی از یک معضل بزرگ
فاضل کارخانه، فرماندار پاکدشت، در سخنانی در ارتباط با کمبود پزشک گفت: «کمبود پزشک در حوزه‌های تخصصی کلینیک تأمین اجتماعی، حضور یک روز در هفته پزشکان متخصص در این مرکز و عدم تکمیل شیفت‌های عصر و شب به دلیل کمبود نیروی انسانی باعث شده تا مراجعین برای دریافت خدمات بهداشتی و درمانی با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده و مجبور باشند برای دریافت این خدمات به تهران و شهرهای اطراف عزیمت کنند.»
صحبت‌های کارخانه نشان‌دهنده آن است که حتی در شهرستان‌های نزدیک به پایتخت، وضعیت کمبود پزشک به حدی حاد است که بسیاری از مردم مجبور می‌شوند به پایتخت سفر کنند تا خدمات درمانی دریافت کنند. اگر پاکدشت با این شرایط مواجه است، به راحتی می‌توان تصور کرد که در مناطق دورافتاده و مرزی، اوضاع چگونه خواهد بود.
افزایش ظرفیت پزشکی، راهکار جبران کمبود پزشک
فاطمه محمدبیگی، نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، گفت: «تلاش می‌کنیم تا مشکل کمبود پزشک در مناطق محروم کشور حل شود. این موضوع را بارها در کمیسیون بهداشت و وزارت بهداشت مورد پیگیری قرار داده‌ایم و سهمیه‌های مازادی نیز برای استان قزوین گرفته‌ایم. با این حال این موضوع باید به صورت ریشه‌ای اصلاح شود. در مجلس هم تمام قد پای این موضوع خواهیم ایستاد تا بخشی از کمبود پزشک در مناطق مختلف کشور از جمله مناطق محروم استان قزوین برطرف شود.»
محمدبیگی بر لزوم رفع کمبود پزشک در مناطق کم‌برخوردار تاکید کرده و اشاره دارد که این مشکل تنها با پیگیری‌های فعلی حل نخواهد شد و نیاز به رویکردهای ریشه‌ای و پایدار دارد. او با ذکر تجربه قزوین و دریافت سهمیه‌های مازاد برای این استان، نشان می‌دهد که تلاش برای افزایش پزشکان در این مناطق ادامه دارد، اما این گام‌ها نیازمند حمایت و اجرای دقیق‌تری در سایر مناطق کشور نیز است.
اشاره او به حل ریشه‌ای این مسأله، ضرورت برنامه‌ریزی‌های بلندمدت را به تصویر می‌کشد که می‌تواند از مشکلات فعلی کاسته و دسترسی به خدمات بهداشتی را بهبود بخشد.
مشت نمونه خروار، قزوین با کمبود 27 پزشک روبرو بوده است
هاشم علیجانی، مدیر توسعه شبکه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، اظهار داشت: «شبکه بهداشت استان با کمبود ۲۷ پزشک روبرو بوده که برای جبران این موضوع آماده انعقاد قرارداد و همکاری با پزشکان هستیم. به طور حتم تعداد پزشکان بومی استان قزوین جوابگوی نیاز استان نخواهد بود و باید به ناچار از پزشکان غیربومی استفاده کرد که این افراد نیز با توجه به میزان دریافتی، محرومیت و ضریب پراکندگی تصمیم می‌گیرند.»
کمبود پزشک در قزوین نیز یکی دیگر از نشانه‌های بحران ملی در بخش بهداشت است. آنچه از سخنان برمی‌آید این است که حتی در استان‌های مرکزی، نیروی بومی کافی برای پوشش نیازهای درمانی وجود ندارد و به همین دلیل، بهره‌گیری از پزشکان غیربومی به عنوان یک راهکار موقت در دستور کار قرار گرفته است. اما برای حل این مشکل به‌صورت پایدار، باید تلاش بیشتری در جهت تربیت و نگهداشت پزشکان در مناطق محروم صورت گیرد.
گفته‌های مسئولان مختلف نشان از آن دارد که کمبود پزشک، نه تنها در مناطق مرزی و محروم، بلکه در نزدیکی پایتخت نیز به شکل نگران‌کننده‌ای احساس می‌شود.