در سال‌های اخیر، محاسبه یارانه انرژی در ایران و کیفیت اصابت آن به اقشار کم‌درآمد جامعه، به محل مناقشه کارشناسان اقتصادی تبدیل شده و نقطه اصلی نزاع به چگونگی اصلاح قیمت انرژی و هدفمندسازی این یارانه ضمن مهار اثرات تورمی آن برمی‌گردد. دراین‌بین اما درباره یارانه «سوخت هواپیما» یا «بنزین هواپیما» یا «سوخت جت» ماجرا فاقد پیچیدگی همانند سایر حامل‌های انرژی است. به نظر می‌رسد اصلاح قیمت سوخت هواپیما به‌منظور افزایش کارایی صنعت هوایی می‌تواند نقطه شروع خوبی برای سنجش اثرگذاری راهکارهای قیمتی باشد.
سهم ۳ درصدی سوخت از هزینه ایرلاین‌ها
طبق بررسی‌های فرهیختگان، سهم هزینه سوخت از «درآمد عملیاتی» و «کل هزینه» بین ۲ تا ۱۰ درصد متغیر است درحالی که استاندارد شرکت‌های هواپیمایی دنیا بین ۲۰ الی ۲۵ درصد قرار دارد. نکته جالب اینکه هر ساله و با وجود تورم، سهم هزینه سوخت از کل هزینه شرکت‌های هواپیمایی کاهش نیز می‌یابد، به عنوان مثال در سال ۱۴۰۲ این سهم حدود ۲ الی ۳ درصد رسیده.
اما قیمت هر ساعت-نفر پرواز در ایران تفاوت چندانی با بلیت پرواز در سایر کشورهای دنیا ندارد و هر نفر ساعت پرواز معادل ۴۴ دلار است. یعنی یارانه حداقل ۳۵ هزار میلیارد تومانی سوخت هواپیما، به جای افزایش رفاه مسافر، صرف پوشش ناکارآمدی شرکت‌های هواپیمایی شده.
افزایش قیمت سوخت جت چقدر تورم دارد؟
قیمت هر ساعت صندلی پرواز در ایران ۴۴ دلار معادل ۱.۶۷۷.۲۰۴ تومان می‌باشد که به ازای هر ۱۰ هزار تومان افزایش قیمت سوخت، ۳۹۵ هزار تومان به هزینه هر ساعت صندلی اضافه می‌شود. مطابق محاسبات بانک مرکزی بر اساس مفروضات وضع موجود مسافرت‌های هوایی، هر ۱۰ هزار تومان افزایش قیمت سوخت معادل ۰.۲۸ درصد تورم در کشور ایجاد خواهد کرد.
لازم به ذکر است کاهش تورم ناشی از تأمین منابع آزاد شده برای جبران کسری بودجه به میزان ۳۵ هزار میلیارد تومان در این محاسبه لحاظ نشده است.
متن کامل گزارش سیداحسان حسینی، خبرنگار را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.