توسعه فناوری در دنیا مستلزم تحقیق و توسعه‌ای است که باید پیش‌تر صورت گرفته باشد تا محقق با دید باز نسبت به تمام ابعاد یک مساله وارد عمل شود. حوزه فناوری نانو نیز از این امر مستثنی نیست و ایران سال‌هاست که به‌عنوان یک وزنه، در زمینه تحقیقات و ارائه مقالات در این حوزه در دنیا شناخته می‌شود. درواقع، این پژوهش‌های انجام‌شده که ماحصل آنها در قالب مقالات علمی در مجلات برتر دنیا منتشر می‌شوند، فضا را برای فعالیت پژوهشگران و فناوران آماده می‌کنند تا با آمادگی قدم در راه ابداع و تولید محصولات جدید بگذارند. به‌رغم اینکه ایران در حال حاضر جایگاه پنجم را در تعداد مقالات نانویی در دنیا از آن خود کرده اما به موازی آن، جایگاه درخوری در حوزه پتنت‌ها (ثبت اختراع) ندارد. محققان ایرانی با بنیه دانشی که در اختیار دارند، توانسته‌اند 8 ثبت اختراع چشمگیر را در رده‌های جهانی ثبت کنند که در ادامه خلاصه‌ای از این طرح‌ها را می‌خوانید.
تزریق دارو به روش الکترواستاتیک؛ جایگزینی برای شیمی‌درمانی
محمد عبدالاحد، دانشیار دانشکده فنی، مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران و مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان نانوحسگر‌سازان سلامت آریاست که از جمع 8 پتنت ایرانی، 3 پتنت را به نام خود ثبت کرده است. یکی از این پتنت‌ها «تزریق دارو به روش الکترواستاتیک» است. بارهای الکترواستاتیک مثبت خالص (PPECs) اثر مخربی بر تکثیر و متابولیسم سلول‌های سرطانی مهاجم بدون تاثیر بر بافت‌های طبیعی نشان می‌دهند. PPEها برای تزریق داروهای حاوی نانوذرات پلیمری (DLN) که با پلی (لاکتید- کو- گلیکولاید) با بار منفی (PLGA) و پلی (وینیل الکل) PVA در محل رشد تومورهای سرطانی در بدن موش‌های آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرند. پچ حاوی دارو، در بالای پوست در ناحیه تومور بدن موش‌ها چسبیده شده و تزریق کنترل شده دارو با آزمایش‌های بیوشیمیایی، رادیولوژیکی و بافت‌شناسی روی هر دو مدل موش مبتلا به تومور سرطانی و کبد موش‌های معمولی مورد سنجش قرار می‌گیرد. داروهای حاوی نانوذرات پلیمری (DLN) سنتز شده با PLGA به دلیل بارهای منفی پایداری که دارند، جذابیت بالایی برای PPECها دارند که بلافاصله در خون تجزیه نمی‌شوند. انتشار دارو در کمتر از 48 ساعت از تزریق DLNهای سنتز شده، به ترتیب 10 و 50 درصد است. این ترکیبات می‌توانند داروی آماده تزریق را با کمک PPECها به محل رشد تومور رسانده و رهاسازی دارو را با تأخیر انجام دهد و درمان موضعی را با غلظت کمتر دارو انجام دهد که عوارض جانبی کمتری به جا می‌گذارد.
شیوه الکتروشیمیایی در تشخیص کووید- 19
محمد عبدالاحد، در پتنت دیگر در حوزه نانو به روشی برای تشخیص سریع‌تر ویروس کرونا پرداخته است. با توجه به اهمیتی که شناسایی زودهنگام ویروس کرونا برای جلوگیری از انتشار و سرایت آن داشت، این محقق ایرانی شیوه الکتروشیمیایی را در روند تشخیص ویروس کرونا به کار گرفته است. این روش شامل گرفتن نمونه خلط از یک فرد، اندازه‌گیری سطح ROS در نمونه خلط و در ادامه تشخیص وضعیت عفونت کووید-19 فرد براساس سطح اندازه‌گیری شده ROS است. اندازه‌گیری سطح ROS در نمونه خلط شامل ثبت یک الگوی ولتامتری چرخه‌ای (CV) از نمونه خلط و اندازه‌گیری حداکثری جریان از الگوی CV ثبت شده است. تشخیص وضعیت عفونت کووید-19 یک فرد شامل تشخیص عفونت کرونا در فردی است که در پیک فعلی بیماری مورد ارزیابی قرار گرفته و در محدوده اول بیش از 230 میکروآمپر است و تشخیص عدم آلودگی به کرونا فردی که به این اندازه‌گیری پاسخ می‌دهد. پیک جریان در محدوده دوم، کمتر از 190 میکروآمپر گزارش شده است. در پیاده‌سازی نمونه اگر پیک فعلی اندازه‌گیری‌شده در محدوده سوم پیک‌های فعلی بین 190 میکروآمپر تا 230 میکروآمپر باشد، تشخیص وضعیت عفونت کرونا ممکن است شامل تشخیص وضعیت مشکوک عفونت کرونا در فرد باشد که اغلب ماندن در قرنطینه در بازه زمانی بین یک تا چهار روز و تکرار مراحل روش فوق برای فرد توصیه می‌شود.
متن کامل گزارش ندا اظهری، مترجم را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.