طاهره حسنلو، خبرنگار: تقریظ رهبر انقلاب بر کتاب‌های گوناگون در عرصه فرهنگی همواره یکی از اقدامات تاثیرگذار بر جلب‌توجه فعالان و مخاطبان حوزه کتاب به یک اثر بوده است. این موضوع علاوه‌بر بازتاب دغدغه ایشان در ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی، ایجاد ارتباط مستقیم با نویسندگان و نسل جوان، نکوداشت ارزش‌های ملی و انقلابی، تقدیر از آثار فاخر کمتر موردتوجه قرار گرفته و... راهبردهایی را به بازیگران عرصه فرهنگ و کتاب در پرداخت بیشتر یا ترویج یک موضوع مغفول‌مانده ارائه می‌دهد.
علاوه‌بر این، اثر مستقیم تقریظها بر میزان فروش کتاب‌ها و همچنین فرصت بهره‌برداری ناشران از این اتفاق نیز از دیگر آثار مثبت آن است. فرآیندی که گرچه از دهه 70 توسط ایشان انجام شده، در سالهای اخیر به‌واسطه نقش‌آفرینی رسانه‌ها بازتاب قابل‌توجهی پیدا کرده است. یکی از حوزه‌های موردتوجه رهبر انقلاب که در میان کتب تقریظی نسبت قابل‌توجهی از لحاظ فراوانی داراست، کتب «دفاع مقدس» است.
مربع‌های قرمز، دلتنگ نباش، ساجی، رسول مولتان، تاکسی‌سرویسی برای فاو، یادت باشه، علمدار، سرباز کوچک امام و نمونه‌هایی از این دست بخش کوچکی از فهرست کتاب‌های تقریظ‌شده توسط رهبر انقلاب در این حوزه است. امسال نیز با شروع هفته دفاع مقدس نام 6 کتاب رسانه‌ای شد و قرار است در آبان‌ماه از این تقریظها رونمایی شود.
یکی از نکات جالب‌توجه در بررسی این آثار غلبه حضور نویسندگان زن است که در سالهای اخیر نقش‌آفرینی قابل‌توجهی در نگارش کتاب‌های حوزه دفاع مقدس داشته‌اند. به این بهانه به روایت‌های نویسندگان و موضوعات پرداخته‌شده در این کتاب‌ها پرداختیم.
مقنی شهید
کتاب «معبد زیرزمینی» به قلم معصومه میرعبداللهی که از سوی انتشارات جمکران به‌چاپ رسیده، داستان زندگی شهید غلامحسین رعیت‌رکن‌آبادی است. روستایی مقنی‌ای که با ابتکار و تبحر خود در حفر کانال در عملیات‌های گوناگون به‌ویژه عملیات «فتح‌المبین» نام خود را در تاریخ نام‌آوران دفاع مقدس ماندگار کرد. روستایی نخبه و ساده‌زیستی که از خانه‌ای 37 متری در قم مسیر آسمان را پیدا کرد و روایت همراه شدن او با یک پسر نوجوان را میرعبداللهی در کتاب معبد زیرزمینی انجام داده است. الیاس شخصیت اصلی کتاب پسری است که همراه شهید رعیت راهی حفر کانال می‌شود و این همراهی شخصیت وی را شکل می‌دهد.
معلم شهید
سمیرا اکبری نویسنده اثر با انجام چندین مصاحبه با همسر شهید علی کسایی، داستان زندگی مربی و مسئول عقیدتی سیاسی مرکز پیاده ارتش شیراز را در کتاب «آخرین فرصت» روایت می‌کند. این رمان به دلیل زاویه نگاه همسر شهید کسایی به این شخصیت، درون‌مایه‌های عاطفی و انسانی قابل‌توجهی دارد و از رهگذر یک زندگی عاشقانه با یک ارتشی مکتبی به حوادث سیاسی پیش و پس از انقلاب نگاه می‌کند و به دلیل زبان روان و شیوا و ساده‌ای که نویسنده به‌کاربرده می‌تواند طیف وسیعی از مخاطبان را درگیر کند. پرداخت کم و مغفول ماندن روایت زندگی شهدای کمتر شناخته‌شده ارتش در عرصه کتب دفاع مقدس، این کتاب را از این حیث نیز در جایگاه ویژه‌ای قرار می‌دهد.
لوتی شهید
شهید مجید قربانخانی از شهدای مدافع حرم که به دلیل سبک زندگی متفاوت خود از روایت‌های غالب زندگی شهدا، شناخته‌شده و به «حر مدافعان حرم» معروف است، این بار به قلم کبری خدابخشی دهقی در کتاب «مجید بربری» روایت می‌شود. نویسنده در این کتاب اشاره می‌کند خواهر شهید برای بیان خاطرات او در مصاحبه این کتاب مردد بوده که توصیه برادرش در خواب او را مصمم به همکاری می‌کند. روایت دلچسب پسری از جنوب شهر که قهوه‌خانه‌اش پاتوق لات‌های محله بود اما یک‌شبه ره صدساله را طی می‌کند و پس از بازگشت از سفر عتبات، راه سوریه را پیش‌‌می‌گیرد. این کتاب در 152 صفحه به رشته تحریر درآمده و انتشارات دارخوین آن را منتشر کرده است.
فرمانده شهید
چهارمین کتاب از فهرست کتاب‌های تقریظ‌شده توسط رهبر انقلاب نیز به خاطرات همسران شهدا اختصاص دارد. «پاییز آمد» روایت خاطرات فخرالسادات موسوی، همسر سردار شهید احمد یوسفی است؛ کتابی که جلد آن برخلاف عادات معهود، تصویری از همسر شهید در جوانی را نشان می‌دهد. در توضیحات اینکه توسط سوره مهر انتشار یافته، اشاره شده که گلستان جعفریان، نویسنده کتاب تلاش کرده زندگی یک زوج را به‌دور از کلیشه‌ها و با همه فرازونشیب‌هایش روایت کند و از تکرار داستان‌های موجود در تصویرسازی شهدا به‌عنوان موجوداتی دست‌نیافتنی و فرازمینی پرهیز کرده است. این کتاب به روایت آشنایی شهید یوسفی و فخرالسادات موسوی و شکل‌گیری عشقی می‌پردازد که به زندگی شیرین و پرفرازونشیبی منجر می‌شود. شهید احمد یوسفی شهید شاخص استان زنجان در سال 1403 و فرمانده واحد مهندسی رزمی در ارتفاعات لاری بانه بود که در مهر سال 65 در همان منطقه به شهادت رسید.
مهندس شهید
«هواتو دارم» عنوان کتابی است که به قلم محمدرسول ملامحسنی در 12 فصل به روایت زندگی شهید مدافع حرم مهندس مرتضی عبداللهی می‌پردازد؛ عبداللهی در این اثر بازه 10 سالهای از زندگی شهید را انتخاب کرده و مخاطب را با چگونگی شکل‌گیری شخصیت فردی، اجتماعی و سیاسی او تا زمانی که تصمیم به حضور در جبهه نبرد علیه داعش می‌گیرد، همراه می‌کند. جوان مهندسی که با وجود امکان انتخاب مسیرهای دیگری از زندگی به‌واسطه علاقه زیاد از مسیر آشنایی پدرش با سردار شهید سلیمانی، به نیروی قدس می‌پیوندد و درنهایت یک روز پیش از اعلام پاکسازی داعش در دیرالزور سوریه به شهادت می‌رسد.
دانشجوی شهید
جوان‌ترین شهید مدافع حرم ایرانی، سیدمصطفی موسوی، شخصیت اصلی کتاب «بیست‌سال و سه‌روز» به قلم سمانه خاک‌باز است. مصطفای جوان که قید تحصیل در رشته مکانیک را می‌زند و در جواب پدرش که از او می‌خواهد بماند و درسش را ادامه دهد، می‌گوید: «شاید جنگ حالاحالاها تموم نشه، اما ممکنه من عوض بشم. هیچ تضمینی نیست که پنج‌سال دیگه، دوسال دیگه که درس من تموم شد، اون موقع هم همین آدم باشم.»
این کتاب که جلد دوازدهم از مجموعه مدافعان حرم و به قلم همان نویسنده است توسط انتشارات روایت فتح به چاپ رسیده و به دلیل روایت زندگی یک شهید دهه هفتادی با مختصات زندگی جوان‌های این دوره، تصویر ملموس‌تری از غیرقابل‌دسترس نبودن شخصیت شهدا به مخاطب ارائه می‌دهد.