محمدرضا حاجی‌عبدالرزاق، خبرنگار گروه ورزش: طلسم استفاده از کمک‌داور ویدئویی بالاخره در فوتبال ایران شکسته شد و اگرچه پیش از این در دو دیدار دربی از VAR استفاده شده بود اما با وجود سیستم‌های دائمی در فوتبال ایران قرار است از این پس به‌صورت همیشگی و پایدار از این سیستم‌ها در قضاوت‌های داوران در لیگ برتر استفاده و بهره‌برداری شود. در این خصوص و اتفاقات مرتبط به VAR در هفته نخست رقابت‌ها دقایقی با دانیال مرادی، رئیس دپارتمان داوری به صحبت پرداختیم که متن آن را در ادامه می‌خوانید.
قرار بود کولینا، رئیس کمیته داوران فیفا دیدار استقلال و شمس‌آذر را به‌صورت آنلاین تماشا کند. این امر محقق شد و چه نتیجه‌ای دربر داشت؟
با توجه به مکاتبات و ارتباطاتی که تاج با فیفا داشت، به اطلاع کمیته داوران فیفا رساندیم از آنجا که قرار است رقابت‌های فصل جدید با VAR برگزار شود، اگر کولینا وقت کند و این بازی را ببیند و در ادامه فیدبک به ما بدهد، قطعا این امر مثمرثمر و راهگشا خواهد بود. ایشان هم از این پیشنهاد استقبال و ابراز رضایت و خوشحالی کرد که بالاخره این تکنولوژی به فوتبال ایران آمده و قرار است از این پس رقابت‌ها با VAR برگزار شود. در ادامه قرار شد لینک بازی استقلال و شمس‌آذر را برای او ارسال کنیم که این چهره به ما اعلام کرد سعی می‌کنم کل بازی را ببینم اما از آنجا که کلاس آنلاین دارم شاید به‌صورت کامل نتوانم دیدار را تماشا کنم اما به‌طور حتم نظرم را به شما خواهم گفت. هرچند به‌خاطر تعطیلات آخر هفته در فیفا هنوز این امر رقم نخورده و شاید فردا کولینا درخصوص این موضوع فیدبک بدهد. قطعا بازی را دیده، چون وقتی لینک را برای وی ارسال کردیم از ما تشکر کرد.
قبل از بازی درخصوص استفاده از VAR در فوتبال ایران چه نقطه‌نظراتی داشت؟
از طریق ایمیل با هم در ارتباط بودیم. ایشان اعلام کرد فیفا درتلاش است همه فدراسیون‌های دنیا را ساپورت کند تا همه کشورهای عضو از این تکنولوژی بهره‌مند شوند و خوشحالیم که الان این اتفاق برای فوتبال ایران رخ داده است.
بازی‌های هفته اول چطور بود؟ 2 بازی با VAR و 6 بازی بدون VAR هرچند در آن دو دیدار هم اگر کمک‌داور ویدئویی نبود شاید شاهد اشتباهات تاثیرگذار داوری بودیم.
در بازی با پرسپولیس صحنه تاثیرگذار نداشتیم، چون در صحنه مشکوک به پنالتی تصمیم داخل اتاق با داور یکی بود. البته وجود VAR مهر تاییدی بر تصمیم داخل زمین است اما خدا را شکر مشکلی در آنجا پیش نیامد اما در بازی با استقلال به‌هرحال دو صحنه VAR شد و احساس کردیم که وجود تکنولوژی چقدر می‌تواند در امر داوری کمک کند. درهرصورت روند خوب بود و با توجه به تصمیماتی که گرفته شد،VAR عدالت را در بازی رعایت کرد.
برخی هواداران فوتبال هم به‌صورت کلی اعتقاد داشتند بالاخره با VAR حق به حق‌دار رسید!
به‌صورت کلی وجود تکنولوژی در فوتبال با این هدف است که اشتباهات داوری را به کمترین میزان خودش برساند، اما به‌هرحال چون انسان پشت دستگاه است این امکان وجود دارد که باز هم در تحلیل اشتباه صورت بگیرد اما جایی که دستگاه تصمیم‌گیری می‌کند مثل آفساید که براساس خط‌کشی‌ها با هوش مصنوعی انجام می‌شود دیگر شاهد خطای انسانی نیستیم و فقط در این موقع است که ضریب اشتباه را صفر می‌بینیم اما باز در صحنه‌های تشخیصی و تحلیلی امکان بروز اشتباه وجود دارد. شما جام‌جهانی قطر را ببینید. با اینکه VAR و بهترین داوران هستند اما باز هم اشتباه داوری وجود دارد و این‌طور نیست که این موضوع به صفر برسد. شعار فیفا هم این است که اشتباه داوری به کمترین میزان برسد. شعار VAR هم این است که به‌قدری باید اشتباه واضح باشد که همه بفهمند داور اشتباه کرده و اینجا باید VAR ورود کند در غیر این صورت در صحنه‌هایی که واضح نیست فیفا توصیه کرده به هیچ عنوان حتی VAR هم به آن ورود نکند، چون نمی‌تواند کسی را متقاعد کند که مثلا اینجا خطا هست یا پنالتی نیست.
به تکنولوژی دوربین خط دروازه و آفساید نیمه‌خودکار برسیم. چه زمانی شاهد حضور این تکنولوژی‌ها در فوتبال ایران خواهیم بود؟
فقط سیستم شرکت هوکای تکنولوژی آفساید نیمه‌خودکار را دارد، یعنی دستگاه‌های هوکای این سیستم را ساپورت کرده و این دستگاه‌ها را ساخته است. سازوکار آن هم به این شکل است که در هر نیمه از زمین به‌صورت تخصصی 6 دوربین برای این کار جانمایی می‌شود، یعنی در لحظه‌ای که بازیکن حرکت می‌کند فریم در ثانیه به اتاق VAR سیگنال ارسال می‌شود و به این طریق است که با یک دکمه انیمیشن آن ساخته می‌شود و در لحظه می‌گوید بازیکن در آفساید هست یا خیر. گل لاین هم یک تکنولوژی جداست که اصلا ربطی به VAR ندارد. هزینه این سیستم خیلی‌گران است و هنوز آن‌طور که باید در فوتبال دنیا فراگیر نشده است.
درهرصورت در فصل گذشته در بازی‌های متعددی مشکل عبور توپ خط از دروازه داشتیم. به‌خصوص در دیدارهای استقلال و پرسپولیس مقابل حریفان‌شان.
امیدوارم با VAR بتوانیم این امر را هم پوشش بدهیم. در حال حاضر دو دوربین به نام آفساید لاین در دو بخش زمین داریم. این دو دوربین به‌صورت واید و تاکتیکی از صحنه‌ها فیلمبرداری می‌کند که این دوربین‌ها با زوم کردن روی صحنه می‌توانند کمک بسزایی در تشخیص عبور توپ از خط دروازه داشته باشند. البته ممکن است که خطای جزئی هم داشته باشند.
چرا خروجی صحنه‌های اتاق VAR مدنظر کارگردان تلویزیونی قرار نگرفته و این صحنه‌ها پخش نمی‌شد؟
اتفاقا کارگردان برنامه را پیج کردم که برای مردم در مواقعی که داور تشخیص VAR داده چه صحنه‌هایی پخش شده است که در پاسخ گفتند ما تصاویر اتاق VAR را داریم اما برای خروجی صداوسیما تصاویر مشکل‌دار شده و چون سیاه بود نمی‌توانستند آن را پخش کنند. حالا این یک باگ فنی بوده یا هر چیز دیگری مرتبط با صداوسیما بوده و ربطی به دستگاه‌های ما نداشته است.
شنیده می‌شود هواداران اراکی اجازه نداده‌اندVAR از ورزشگاه این شهر جمع‌آوری‌شده و گویا مسئولان آلومینیوم اعتقاد دارند دستگاه‌هایVAR باید برای دیدارهای این تیم در اراک بماند.
من هم این موضوع را شنیدم. درهرصورت باشگاه آلومینیوم هم تلاش و هزینه کرده و همکاری‌های لازم را داشته است و در ورزشگاه خودش VAR را کارگذاری کرده، اما میزبان تیم دیگری بوده و خودش هنوز بهره لازم را از این دستگاه نبرده است. به‌هرحال انتظار مردم این شهر و این باشگاه این است که خودشان هم از VAR بهره ببرند. به‌هرحال باید ببینیم سیاستگذاری به چه شکلی می‌شود اما امیدوارم برای هفته دوم در این خصوص به مشکل برنخوریم، هرچند بعید است مشکلی به وجود بیاید.
با پدیده VAR سیار مواجه هستیم. چه زمانی تمام ورزشگاه‌های میزبان لیگ برتر به VAR تجهیز خواهند شد؟
اولا تاییدیه ورزشگاه‌ها را سازمان لیگ می‌دهد. الان شنیده می‌شود خیلی از مشکلات ورزشگاه‌های موجود رفع شده اما هنوز ایرادهایی باقی مانده است. ان‌شاءالله هر زمان تمام نواقص ورزشگاه‌ها برطرف شود باید به‌سمت خریداری سیستم‌ها برویم. همین سیستم‌ها هزینه‌های هنگفتی دارند و یک‌سری باشگاه‌ها هم اعلام آمادگی کرده‌اند. در حال حاضر مهم‌ترین چیز زیرساخت است و اگر زیرساخت‌ها اوکی شود بقیه موارد برای تجهیز ورزشگاه به VAR خیلی‌سخت نیست.
حالا VAR سیار داریم؟
بحث VAR سیار نیست. اما به‌هرحال دستگاه‌هایی که داریم برای بازی‌های مختلف به شهرهای مختلف منتقل می‌شود.
بازی‌های مهمی که برای قضاوت با VAR در نظر دارید فقط به دیدار سرخابی‌ها مربوط می‌شود؟
این‌طور نیست، چون همه بازی‌های لیگ برتر برای ما مهم هستند و نمی‌توان گفت کدام بازی مهم‌تر است. به هر صورت سعی می‌کنیم همه تیم‌ها از این تکنولوژی بهره‌مند شوند. خود باشگاه‌ها هم باید کمک کنند تا با فراهم شدن زیرساخت‌ها، این عدالت برای همه باشگاه‌ها به‌صورت یکسان برقرار شود.
درباره نقدهای یاسر همرنگ صحبتی دارید؟
ما نقدهای سازنده را پذیراییم به شرطی که در آن بی‌معرفتی نباشد. هتل میزبان داوران اگرچه کمی دور بود اما یک هتل پنج ستاره با بهترین امکانات به شمار رفته و آنها در کمال آرامش در این هتل اسکان داشتند. درباره البسه هم که انتقادهایی مطرح شد این توضیح لازم است که سه نفر از داوران ما به نمایندگی از سایر داوران و سلیقه آنها، این طرح و رنگ‌ها را انتخاب کرده ضمن اینکه در این لباس‌ها از بهترین کیفیت پارچه استفاده شده است. اگر سلیقه خودشان را داوران دوست ندارند این دیگر تقصیر ما نیست.