فرهیختگان: ارتش اوکراین پس از تقویت توسط غرب، به تجهیزات جدیدی مجهز شده و آموزشهای جدیدی را نیز فراگرفته است. اتمام دورههای آموزشی ویژه هزاران سرباز اوکراینی و مجهز شدنشان به تسلیحات ویژه باعث کاهش نیاز ارتش به انبوه سربازان و همچنین کاهش تلفات شده است. کییف با توجه به آرایش نظامی جدید خود، تصمیم گرفته چالش بزرگی برای روسیه ایجاد کند و به همین دلیل به استان «کورسک» در خاک اصلی این کشور حمله کرده است؛ این درحالی است که تا پیش از این، ارتش اوکراین صرفا در خاک خود با روسیه میجنگید و تنها نفوذهای کوچک و کوتاهی در برخی مقاطع به مناطق مرزی خود با روسیه داشت.
جبهه گسترده و کمبود سرباز
روسها در عقبنشینیها از شمال، شرق و جنوب و شیفت جنگ به نبرد ایستا- دورادور که از طریق حملات توپخانهای-پهپادی پیگیری شد، نشان دادند در عرصه زمینی ضعفهایی دارند. در جبهه داخلی شورش واگنرها، اتکا به استخدام سرباز از میان زندانیها تا شبهنظامیان در حوزه شوروی سابق و چچنیها آشکار کرد مشکل بزرگ روسها، تامین سرباز است.
علاوهبر تامین سرباز، روسها به لحاظ جغرافیایی نیز مشکلاتی دارند. تجمع جمعیتی روسها در غرب روسیه است اما به شکل دقیقتر، نقطه تمرکز جمعیتیشان شمالغربی است. از این رو در نبردهای جنگی در جنوب غربی آنها باید سربازان را به صدها کیلومتر دورتر گسیل کنند. به عبارتی دیگر برای نبرد در جنوب غرب چه در اوکراین و چه در مرزهای خودی در اطراف اوکراین نیازمند گسیل نیرو در فواصل طولانی هستند. جبهه نبرد گسترده و عدمدسترسی روسها به نفرات کافی برای پوشش همهجانبه، نقاطی برای آزار روسها به لحاظ زمینی ایجاد کرده است. همچنین باید توجه کرد روسیه طی سه سال جنگ، هزاران سرباز کشته و دهها هزار نفر زخمی داشته است.
وضعیت کنونی قوای زمینی
قوای زمینی روسیه برای پیشروی در جنگ متکی به سربازان گروه واگنر بود که پس از شورش این گروه، اعتماد از آن سلب شد. دیگر گروه، چچنیها بودند که با بروز تلفات بالا در میان آنها، جمعیت اندک این قوم دیگر قادر به جایگزینی و شارژ مجدد یگانها نیست. درحالحاضر تنها سربازان ارتش روسیه در دسترس هستند. مسکو میداند پس از آنکه واگنر از دست رفته و چچنیها نیز نفسی ندارد، اگر یگانهای نیروی زمینی ارتش را هم از دست بدهد، به منبع جایگزین دسترسی نخواهد داشت.
صحنه نبرد
اوکراین در حوزههای مختلفی درحال آزار روسیه است. در حوزه هوایی، این کشور حملات پهپادی به عمق خاک روسیه را در دستورکار قرار داده است. این حملات با استفاده از ضعف پدافند هوایی استراتژیک و سنتی روسها در رهگیری پهپادها، به تاسیسات روسیه آسیب میرساند. پدافند هوایی روسیه از سامانههای سری اس مانند اس-400 تا سری تور مانند تور ام-1، برای مقاله با تهدیدات استراتژیک و سنتی مانند موشکهای بالستیک، کروز و جنگندهها طراحی شدهاند و بهسختی میتوانند پهپادهای کوچک و کمسرعت را شناسایی کنند. به لحاظ زمینی، سیاست آزاررسانی اوکراین در قالب حملات فشارشکن اجرایی شده است. روسها در جنوب خاک اوکراین خطوط ثابت اما مستحکمی دارند و در این منطقه برتری خود را با کاربرد گسترده توپخانه اعمال میکنند. حملات به داخل خاک روسیه، جایی که استقرار نظامی به میزان جنوب اوکراین گسترده و مستحکم نیست، گسترش عملیاتی و استقرار نیروها، مناطق جدیدی را به ارتش روسیه تحمیل میکند که میتواند باعث کاهش توانمندیهای مسکو در جنوب اوکراین شود. روسها به این دلیل که قادر به خلق منابع جدیدی در قوای زمینی خود نیستند با بروز نیازهای جدید باید از نیروها و امکانات موجود و درگیر در خطوط مقدم جنوب اوکراین بهره گیرند. در نتیجه مجبور به کاهش تعداد نفرات و تجهیزات در این منطقه هستند.
این پدیده باعث تخلیه بخشی از ارتش روسیه از اوکراین میشود اما همچنان خلق فرصتهای دیگری را نیز برای اوکراینیها در پی دارد. نقلوانتقالات نظامی برای رساندن یگانهای جدید به کورسک، که فاقد خط مشخص درگیری است، فرصت حمله به کاروانها را در اختیار اوکراین قرار میدهد. تصاویر منتشر شده از نابودی ستونهای تدارکاترسانی و حملونقل روسیه وقوع این اتفاق را تایید میکنند. روسها تا زمان ایجاد خطوط مقدم خطی و تثبیت آن در کورسک تلفات خواهند داد؛ زمانی نیز که جبهه کورسک تثبیت شود، جبهه جنوب اوکراین تضعیف خواهد شد.
راه چاره روسیه چیست؟
روسیه بهلحاظ سرباز و تجهیزات در مضیقه است درحالیکه اوکراین توسط ناتو بیوقفه تقویت میشود. بهنظر میرسد مسکو باید با تعیین خطوط قرمز و تقویت آن درخصوص حمله به زیرساختهایش، بر تهاجمات خود علیه پایگاهها و اماکن نظامی اوکراین در عمق خاک این کشور بیفزاید. سرکوب قوای نظامی ناتو در اوکراین باید در خطوط پشت جبهه صورت گیرد. مسکو در این خصوص باید از حمله ضد تاسیسات زیرساختی و مدنی اوکراین خودداری کرده و تمام توان خود را صرفا متوجه استقرار نظامی اوکراین کند.