امسال با توجه به بارشهای خوب منطقه، تا حدودی آتشسوزیها در جنگلهای زاگرس دیرتر اتفاق افتاد. اما این تنها مختص به مناطق سردسیری است. یعنی آتشسوزیها در مناطق گرمسیری مدتی است که آغاز شده ولی در مناطق سردسیری، به تازگی شروع شده است. در بخش زاگرس که استانهای مختلفی تحت پوشش قرار دارند، اغلب استانها درگیر هستند. مثلا در استان کهگیلویهوبویراحمد، شهرستانهای کهگیلویه و گچساران نزدیک به یک ماه است که درگیر آتشسوزی هستند. همچنین در لرستان شهرستان پلدختر، در کردستان و ناحیه غربی کشور آتشسوزی خیلی وقت است آغاز شده است.
امید سجادیان، فعال زیستمحیطی زاگرس در گفتگو با «فرهیختگان»؛ این پرسش را مطرح میکند که چرا دلایل آتشسوزیها اعلام نمیشود؟ سجادیان توضیح میدهد: «مشکل اصلی ما این است که دلایل آتشسوزیها در مناطق بررسی نمیشود؛ چراکه مساله آتشسوزی جنگلها چند بخش دارد. یکی برنامهریزی برای احتمال وقوع آتشسوزی است. یعنی در زمانی که هنوز آتشسوزیها آغاز نشده و فصل سرد سال است، دلایل را بررسی کنند. برنامهریزی کنند. چرا باید در یک منطقه در چندسال اخیر، چندبار آتشسوزی صورت بگیرد؟ مناطق پرخطر ما در آتشسوزی کجاست؟ چه راهکاری میتوان برای جلوگیری از آتشسوزیها داشت؟ راهکار مردم محلی چیست؟»
سجادیان عنوان میکند: در منطقه ذینفعان مختلفی داریم که اشراف بهتری دارند. همچنین در منطقه با توجه به نوع بهرهبرداریها و کاربریهایی که وجود دارد، میتوان دلیل آتشسوزیها را بررسی کرد. جنگلهای زاگرس یک منطقه گردشگری است. همچنین قاچاقچیهای چوب هم در منطقه حضور دارند. تمام این موارد باید درنظر گرفته شود و در انتها برای آتشسوزیهای زاگرس، راهکار ارائه شود. یعنی وقتی در منطقهای آتشسوزیهای متعددی به دلیل آتش زدن پسماند کشاورزی رخ میدهد، چرا باید این اتفاق مدام تکرار شود؟ کدام افراد اساسا ذیمدخل هستند و باید به مساله ورود کنند؟
این فعال محیطزیستی همچنین ادامه میدهد: «متولی هر کاری در مساله آتشسوزی جنگلهای زاگرس باید مشخص شود. جهاد کشاورزی وقتی در مساله آتش زدن پسماند زمینهای کشاورزی متولی است، چرا ورود نمیکند؟ چرا محیطزیست شکایت نمیکند؟ چراکه براساس قانون آلودگی هوا، آتش زدن پسماند جریمه دارد. راهکارهای قانونی باید پیش گرفته شود. از طرفی دیگر، مساله آموزش نیز باید جدی گرفته شود. وقتی بدانند که این آتش زدن چه نفعها و چه ضررهایی دارد، متوجه خواهند شد که آسیبهای آتشسوزی، بیشتر از ضررهایش است. زمین وقتی هرسال آتش زده شود، مقاوم و نفوذناپذیر میشود. این موارد باید آموزش داده شود تا در کنار هم به یک نتیجه برسیم. اما میبینیم این بخش اصلا جدی گرفته نمیشود.»
دبیر تشکل نهضت سبز زاگرس میگوید: «هیچکدام از این موارد رعایت نمیشوند و درنهایت هم نیروهای مردمی با دستهای خالی در منطقه حضور پیدا میکنند. بارها گفتهایم تا وقتی تجهیزات لازم در اختیار نیروهای مردمی قرار نمیدهید، فراخوان نزنید. به هرحال جان همین انسانها مهم است. چرا جان انسان را نادیده میگیرید؟ این به جز ناهماهنگی دستگاههاست. بسیاری از دستگاهها تجهیزات لازم را ندارند و چندین روز پس از آتشسوزیها در ارتفاعات، حضور پیدا میکنند و به این شکل ساعات طلایی را از دست میدهند.»
متن کامل مصاحبه زینب مرزوقی با امید سجادیان را روزنامه فرهیختگان بخوانید.