زهرا طیبی، خبرنگار گروه نقد روز: در حال حاضر رایزنی‌ها برای انتخاب ترکیب هیات‌رئیسه مجلس از سوی برخی نمایندگان آغاز شده است. قالیباف ازجمله افراد مطرح برای ریاست مجلس است که اگرچه خود به‌طور رسمی اعلام کاندیداتوری نکرده، اما با توجه به سابقه ریاست مجلس یازدهم ازجمله گزینه‌های مطرح برای ریاست مجلس دوازدهم است. منوچهر متکی وزیر اسبق امور خارجه و دبیر شورای وحدت نیز جزء گزینه‌های مطرحی است که به نظر می‌رسد رقیب اصلی قالیباف است و مجتبی ذوالنور نیز ازجمله افرادی است که برای ریاست مجلس دوازدهم کاندید شده است. اگرچه هنوز مشخص نیست گزینه‌ای به این کاندیداها اضافه خواهد شد یا برخی از کاندیدها در دقیقه 90 انصراف خواهند داد یا خیر، به نظر می‌رسد رقابت اصلی برای ریاست مجلس میان کاندیداهایی خواهد بود که تا الان اسامی‌شان از جانب برخی نمایندگان در رسانه‌ها منتشر شده است.
رقابت سه‌جانبه برای ریاست مجلس
محمدباقر قالیباف، مجتبی ذوالنور و منوچهر متکی سه گزینه اصلی هستند که تا الان برای ریاست مجلس دوازدهم به‌عنوان کاندیدا معرفی شدهاند. پیش از این گزینه‌های دیگری ازجمله محمود نبویان نیز برای ریاست مجلس مطرح شده بودند که محمود نبویان رسما اعلام کرد قصد کاندیداتوری برای ریاست مجلس را ندارد. علی نیکزاد نیز ازجمله افرادی بود که در میان گزینه‌های ریاست مجلس مطرح شده بود اما پس از آن خبر انصراف نیکزاد از ریاست مجلس و کاندیداتوری او برای نایب‌رئیسی مجلس قطعی شد. برخی گمانه‌زنی‌ها نیز از کاندیداتوری مسعود پزشکیان برای ریاست یا نایب‌رئیسی مجلس دوازدهم منتشر شده بود، با این حال فراکسیون مستقلین و اصلاح‌طلبان مجلس هنوز به جمع‌بندی نهایی برای حمایت یا اعلام کاندیدای مورد حمایت خود نرسیده و مشخص نیست مسعود پزشکیان از جانب این فراکسیون تقریبا 100نفره برای ریاست مجلس کاندید خواهد شد یا خیر.
فراکسیون‌ها روی ریاست کدام کاندیدا اجماع می‌کنند؟
مجلس دوازدهمی‌ها اگرچه با لیست‌های رنگارنگ برای حضور در مجلس نقش‌آفرینی کردند و در میان رقابت درون اصولگرایی نمایندگان مورد حمایت از طیف‌های مختلف وارد مجلس شدند اما در حال حاضر در فراکسیون تقریبا 200 نفره مجلس قرار است تصمیم‌گیری درباره ترکیب هیات‌رئیسه و حمایت از کاندیداها صورت بگیرد. برهمین اساس نظر فراکسیون انقلاب اسلامی و رای نماینده‌های حاضر در این فراکسیون اکثریت، می‌تواند نقش موثری در انتخاب رئیس جدید مجلس داشته باشد. در سمت دیگر اما نمایندگان مستقل و اصلاح‌طلب مجلس نیز قرار دارند. به نظر می‌رسد آنها نیز هنوز نظر قطعی خود درباره حمایت یا عدم حمایت از کاندیدایی برای هیات‌رئیسه را اعلام نکرده‌اند. درصورتی‌که فراکسیون اصلاح‌طلب و مستقلین از کاندیدایی حمایت کنند و ترجیح دهند از میان کاندیداهای احتمالی مطرح، به یک نفر رای دهند، احتمالا تصمیم آنها می‌تواند پیش‌بینی درباره ترکیب نهایی هیات‌رئیسه مجلس را سخت کند و حتی آرای مورد اجماع فراکسیون انقلاب اسلامی را بشکند. باید این نکته را نیز مورد توجه قرار داد که با توجه به اتفاق تلخی که برای رئیس‌جمهور و هیات همراه رخ داد، در کمتر از 50 روز دیگر نیز انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار خواهد شد. براین اساس این احتمال وجود دارد برخی از کاندیداها و نمایندگان فعلی مجلس برای انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام آمادگی کنند و این امر نیز می‌تواند نقش موثری در تعیین ترکیب نهایی هیات‌رئیسه مجلس داشته باشد. با این همه به نظر می‌رسد رایزنی‌ها برای ترکیب جدید مجلس دوازدهم صورت گرفته است. برای کسب اطلاع بیشتر از فضای فعلی میان نمایندگان مجلس دوازدهم و گمانه‌زنی‌ها برای کاندیداهای هیات‌رئیسه مجلس، با چند نفر از نمایندگان مجلس دوازدهم گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.
علیرضا سلیمی: رئیس مجلس قطعا از فراکسیون انقلاب اسلامی خواهد بود
علیرضا سلیمی، منتخب مردم در مجلس دوازدهم روز گذشته ترکیب احتمالی هیات‌رئیسه مجلس دوازدهم را اعلام کرد. وی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» به این موضوع اشاره کرد این لیست برمبنای آنچه برخی از دوستان گفتند، منتشر شده و افرادی در حال اضافه شدن به این کاندیداها هستند. سلیمی همچنین به گزینه‌های احتمالی مورد حمایت فراکسیون انقلاب اسلامی اشاره و تاکید کرد تصمیم‌گیری برای حمایت از کاندیدها برمبنای رقابت برادرانه خواهد بود. در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید.
برمبنای اظهارات شما یک لیست از کاندیداهای هیات‌رئیسه منتشر شده. آیا این اسامی نهایی کاندیداهای هیات‌رئیسه هستند؟
لیست احتمالی است و احتمالا از آن کم یا زیاد می‌شود. همه‌چیز در حد گمانه‌زنی است و من هم از دوستان می‌شنوم که کاندید می‌شوند یا نه. به‌طور مثال علیرضا زندیان گفت کاندید می‌شوم. رحمت‌الله نوروزی گفته کاندید می‌شوم. من هم صبح نمی‌دانستم و به من گفته‌اند برای دبیری هیات‌رئیسه کاندید می‌شوند. خانم فلاحی هم گفته‌اند کاندید می‌شوند. ابوالقاسم جراره هم خودشان گفته‌اند کاندید می‌شوند. به این لیست حتما اضافه هم می‌شود.
ترکیب فراکسیون‌های تشکیل‌شده مجلس دوازدهم به چه صورت است؟
درباره فراکسیون‌ها باید بگویم فراکسیون انقلاب اسلامی بیش از 200 عضو دارد و در حال اضافه شدن هم است. یک فراکسیون دیگری هم وجود دارد که اسمش را گذاشته‌اند مستقلین که البته همان اصلاح‌طلبان و برخی مستقلین هستند که من تعدادشان را دقیق نمی‌دانم، چون آمار نگرفتم. ولی فراکسیون انقلاب اسلامی را پرسیده‌ام که گفته‌اند 200 نفر شدهاند.
فراکسیون انقلاب از کدام گزینه ریاست مجلس حمایت خواهد کرد؟
برای ریاست مجلس همین سه نفر مطرح هستند؛ قالیباف، متکی و ذوالنور. اما چیزی که کاملا قطعی است، این است که قطعا رئیس از فراکسیون انقلاب اسلامی خواهد بود و خب اینجا این رقابت برادرانه و دوستانه است.
حمید رسایی: هیات‌رئیسه فراکسیون انقلاب نمی‌توانند عضو هیات‌رئیسه باشند
حمید رسایی، منتخب مجلس دوازدهم ازجمله اعضای کمیته 9نفره فراکسیون انقلاب اسلامی است و از گزینه‌هایی است که برای نایب‌رئیسی مجلس نام او مطرح است. رسایی به ترکیب فراکسیون انقلاب اسلامی و شرایط عضویت در این فراکسیون اشاره و تاکید کرد که اعضای حاضر در فراکسیون انقلاب اسلامی نمی‌توانند عضو هیات‌رئیسه مجلس باشند. در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید.
ترکیب فراکسیون‌های مجلس دوازدهم تا الان به چه شکل است؟
تا الان و براساس اطلاعاتی که من دارم، یک فراکسیون متشکل از اصلاح‌طلبان و جریان اعتدال و مستقلین تشکیل شده است. تعدادشان را باید خودشان اعلام کنند اما 15 نفر از اسامی آنها به‌عنوان شورای مرکزی منتشر شده. جلسات‌شان متفاوت است که خودشان می‌گویند حدود 60 نفر هستند. من از جزئیات‌شان اطلاعی ندارم. یک فراکسیون دیگر، فراکسیون انقلاب اسلامی است که فراکسیون اکثریت مجلس می‌شود. هیات اولیه‌اولی که مرکب از نمایندگانی است که در مجلس یازدهم هم حضور داشتند. برخی هم که فقط در مجلس دوازدهم وارد مجلس شدند. یک هیات 50 تا 60نفره دور هم جمع شدهاند و یک کمیته 9نفره انتخاب کرده‌اند که این کمیته 9نفره اجرایی شد. وظیفه این کمیته اجرایی تدوین اساسنامه و آییننامه فراکسیون بود که اسامی‌شان اعلام شد. این 9 نفر در جلسات مختلف درباره این اساسنامه با هم بحث کردند و به یک جمع‌بندی رسیدند که این جمع‌بندی به‌عنوان متن امروز در جلسه فراکسیون انقلاب اسلامی عرضه می‌شود که اگر رای بیاورد تبدیل به اساسنامه و آییننامه خواهد شد. تا الان حدود 112 نفر کسانی هستند که قبل از جلسه فراکسیون فرم عضویت را پر کرده‌اند و عضو این فراکسیون شدهاند. طبیعتا اعضا باید در جلسه فرم عضویت را پر می‌کردند. اما پیش‌بینی این است در جلسه امروز هم حدود 50 تا 60 نفر دیگر عضو فراکسیون شوند. پیش‌بینی ما برای این فراکسیون حدود 200 نفر است.
اساسنامه نسبت به دوره‌های قبل چه تغییراتی داشته است؟
دو نکته مهم در اساسنامه و آییننامه جدید است. یکی اینکه هیات‌رئیسه فراکسیون نمی‌تواند عضو هیات‌رئیسه مجلس باشد. یعنی ساختار هیات‌رئیسه فراکسیون کلا متفاوت از هیات‌رئیسه مجلس خواهد بود. این را به این جهت گذاشتیم که فراکسیون از قدرت بیشتری برای نظارت بر نمایندگانی که برای عضویت در هیات‌رئیسه مجلس معرفی می‌کند، برخوردار باشد. نکته دوم اینکه کسانی که به‌عنوان رئیس و نایب‌رئیس می‌خواهند از طرف این فراکسیون مطرح شوند باید داخل این فراکسیون بیایند و در وقت تعیین‌شده صحبت کنند. طبق آییننامه نیز تعدادی می‌توانند در مخالفت یا موافقت با آنها صحبت کنند. این سبب می‌شود نمایندگان با آگاهی بیشتری هیات‌رئیسه را انتخاب کنند و این‌طور نباشد که هیات‌رئیسه بدون اینکه صحبتی با نمایندگان داشته باشند، تعیین شوند. این کمیته 9 نفره شامل من، پژمان‌فر، یوسفی نماینده اهواز، محسن زنگنه، علی خضریان، میرمحمدی، نقدعلی، تقی‌پور و مالک شریعتی است.
حاجی‌دلیگانی: آییننامه مجلس در سال‌های اخیر به‌سمت رئیس‌محوری حرکت کرده
حاجی‌دلیگانی ازجمله افرادی است که برای نایب‌رئیسی مجلس اعلام آمادگی کرده است. او البته از اظهارنظر در مورد قطعیت افراد معرفی‌شده برای ریاست مجلس اجتناب کرد. در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید.
روز دوشنبه مجلس دوازدهم آغاز به کار خواهد کرد، به‌نظر شما ترکیب مجلس دوازدهم و ریاست مجلس به چه شکلی خواهد بود؟
روند افتتاح مجلس به‌طور طبیعی انجام خواهد شد. روز دوشنبه روز شروع مجلس است و گزارشی توسط وزیر کشور ارائه و تشریفات مخصوص انجام خواهد شد. بعد از آن منتخبان مردم، به‌منظور تجدید میثاق با امام راحل به‌سمت مرقد حضرت امام حرکت می‌کنند و فردای آن روز، در روز سه‌شنبه هم اول صبح انتخابات هیات‌رئیسه مجلس برگزار خواهد شد.
برنامه‌های شما برای نایب‌رئیسی مجلس چیست؟
مجلس دوازدهم باید کارش را به‌صورت جهادی شروع کند و به پیش ببرد و اولویت را هم باید به مباحث اولویت‌دار مردم که مباحث اقتصادی است، بدهد. برای این موضوع هم ما به‌دنبال اصلاح آییننامه هستیم که آنچه مسائل روز مردم است و در اولویت قرار دارد، خارج از نوبت در دستور مجلس برای رسیدگی قرار گیرد. امیدواریم مجلس دوازدهم همه وقتش را به مباحث اساسی کشور اختصاص دهد و در پیرامون مجلس حاشیه نداشته باشیم. برای نایب‌رئیسی برنامه دهگانه دارم و کلیتش یکی درخصوص اصلاح آییننامه است برای اینکه مجلس بتواند بیشتر نمایندهمحور باشد و همچنین بتوانیم آنچه مباحث اصلی مردم است را در اولویت قرار دهیم. درواقع بتوانیم مجلس را همان‌طور که حضرت امام فرمودند در رأس امور حفظ کنیم و به این سطح در برخی از مباحث برسانیم، براساس سیاست‌های قانونگذاری که توسط مقام‌معظم‌رهبری ارائه شده است. خصوصا بند 5 آن، تکلیف دستگاه‌هایی که قرار است آییننامه بگذرانند، حدودشان را تعیین کنیم. درخصوص هرچه بهتر برگزار شدن اقدامات مجلس ازجمله موضوع نظارت‌ها، هم نظارت ستادی و هم سرکشی به حوزه‌های انتخابیه از برنامه‌هایی است که پیش‌بینی کردیم.
منظورتان از اینکه به‌سمت نمایندهمحور بودن حرکت کنیم، چیست؟
آییننامه در سال‌های اخیر به‌سمت رئیس‌محوری حرکت کرده است، ما باید تلاش کرده به‌سمت نمایندهمحور بودن حرکت کنیم که نماینده‌ها به جایگاه اصلی خود برگردند.
سرنوشت برخی از لوایح و طرح‌های نصفه‌کاره مجلس در مجلس دوازدهم چه خواهد شد؟
لوایح و طرح‌هایی در صحن مجلس رسیدگی و به شورای نگهبان ارسال شده که اگر ایراداتی گرفته شده باشد، ایرادات در مجلس بعدی پیگیری و رفع می‌شود و به شورای نگهبان و مجمع تشخیص ارسال می‌شود. طرح‌هایی که در صحن مجلس به اجماع نرسیده و مطرح نشده، آنها کنار گذاشته می‌شود، مگر اینکه نمایندگان مجدد آنها را بارگذاری و برایش امضا جمع کنند.
محسن زنگنه: ترکیب 30 درصد از کمیسیون‌ها تغییر خواهد کرد
محسن زنگنه، منتخب مردم در مجلس دوازدهم نیز درباره ترکیب فراکسیون انقلاب اسلامی و اساسنامه این فراکسیون نظراتی ارائه کرد. زنگنه البته در ادامه به این موضوع اشاره کرد درصورتی‌که فراکسیون مستقلین از کاندیدی حمایت نکنند، آرا و نظر آنها می‌تواند در تعیین رئیس مجلس تعیین‌کننده باشد. در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید.
ترکیب فراکسیون‌های مجلس دوازدهم تا الان به چه شکلی است؟
مستحضرید که در مجلس فراکسیون‌های متعددی شکل می‌گیرد. تا الان هم شاید بیش از 10 یا 20 فراکسیون به‌صورت موضوعی و منطقه‌ای شکل‌گرفته اما معمولا روال مجلس‌ها این است که تعداد فراکسیون‌های سیاسی معمولا دو فراکسیون در دو جناح معروف و رایج کشور بوده. البته در بعضی مجالس هم سه فراکسیون داشتیم. اما آن چیزی که تا الان در مجلس اتفاق افتاده این است که ما یک فراکسیون مستقلین و اعتدالیون داریم که اصلاح‌طلب‌ها را هم شامل می‌شود و با هم یک فراکسیون را شکل داده‌اند. در اولین جلسه هم بنا به گفته برخی از نمایندگان و همکاران، بیش از 60 نفر شرکت داشتند. البته آنها معتقدند که بعد از انتخابات دور دوم این رقم تقریبا به 100 نفر می‌رسد. آنقدر که بنده مطلعم گویا جناب بروجردی هم به‌عنوان ریاست آن فراکسیون انتخاب شدهاند. در حوزه نیروهای اصولگرا و جبهه انقلاب هم لیست‌های مختلفی مثل شانا، امنا و وحدت در کشور مطرح شد و لیست‌های متعدد دیگری هم بودند. با رایزنی‌ها و صحبت‌های متعددی که صورت گرفت جمع‌بندی این شد که برای ایجاد وحدت و پرهیز از چندگانگی در جبهه انقلاب، یک فراکسیون برای نیروهای انقلابی و اصولگرا داشته باشیم. حدود چند هفته پیش جلسه‌ای برگزار شد و جمع 9نفره‌ای به‌عنوان هیات اجرایی شکل گرفت که بنده هم جزء این هیات اجرایی هستم. اساسنامه، آییننامه و شرایط عضویت آماده شده است. براساس بررسی‌های ما تقریبا برای 200 نفر که احساس کردیم به معیارهای سیاسی حاکم بر این فراکسیون نزدیک هستند، دعوت‌نامه ارسال کردیم. اینها شامل کسانی هستند که در لیست‌های متعدد اصولگرایان حضور داشتند و این لیست‌ها از آنها حمایت کردند. همچنین کسانی‌که در لیست‌ها نبودند اما متعلق به جبهه انقلاب و اصولگرایی هستند به‌علاوه کسانی که خودشان را مستقل نامیدند اما سوابق و کارنامه آنها بیشتر متمایل به جبهه انقلاب بود نیز در مرحله اول دعوت شدند. طبق اخباری که من دارم و برای دیروز است، نزدیک به 140 فرم ثبت‌نام پر شده و مابقی هم ان‌شاءالله در اولین جلسه مجمع مشخص می‌شوند. براساس تصمیم هیات اجرایی با توجه به مسائلی که پیش آمد و شهادت رئیس‌جمهور عزیز، جلسات به تعویق افتاد و اولین جلسه فراکسیون نیروهای انقلابی امروز ساعت 8 تا 8:30 در مجلس شورای اسلامی کار خودش را آغاز خواهد کرد. البته ممکن است همین اسم فراکسیون هم در صورت پیشنهاد در جلسه تغییر کند. به هرحال جلسه تا ظهر ادامه دارد و دستور جلسه هم بررسی آییننامه و اساسنامه است. همچنین اگر اعضا نکاتی داشته باشند مطرح و درنهایت رای‌گیری می‌شود. دستور دوم جلسه انتخاب هیات‌رئیسه موقت فراکسیون است. زیرا طبق اساسنامه‌ای که فعلا تنظیم شده اعضای هیات‌رئیسه فراکسیون نباید عضو هیات‌رئیسه مجلس باشند و لذا مقرر شد و تاکید می‌کنم که اگر این آییننامه تصویب شود براساس آن یک هیات‌رئیسه موقت شکل می‌گیرد تا انتخابات فراکسیون برای هیات‌رئیسه مجلس را برگزار کند. یک ماه بعد، هیات‌رئیسه اصلی فراکسیون شکل می‌گیرد که دوره‌اش یک‌ساله است و در پایان هر اجلاسیه مجدد رای‌گیری شده و اعضای آن تعیین می‌شوند. بنابراین آن فراکسیون عملا امروز هم درخصوص آییننامه و هم درخصوص اعضای هیات‌رئیسه خودش تصمیم می‌گیرد و این دو فراکسیون ان‌شاءالله به‌عنوان فراکسیون‌های سیاسی مجلس در مجلس دوازدهم خواهند بود.
گمانه‌زنی‌هایی از سوی برخی از نمایندگان مجلس درباره گزینه‌هایی که برای ریاست یا نایب‌رئیسی کاندید خواهند شد، مطرح شده است. به نظر شما چه تعداد به این کاندیداها اضافه یا کم خواهد شد و تحلیل‌تان از فضای میان نمایندگان درخصوص ترکیب هیات‌رئیسه و احتمال اینکه چه کسانی ریاست و نایب‌رئیسی مجلس را به عهده خواهند گرفت، چیست؟
تا الان چهره‌هایی که مطرح شدهاند و اعلام کردند شامل خود قالیباف، ذوالنور نماینده قم و متکی نماینده تهران می‌شوند. این سه نفر با نمایندگان برای پست ریاست رایزنی کرده‌اند. برای پست نایب‌رئیسی مجلس کسانی که تا الان مطرح شدهاند؛ حاجی‌بابایی، نیکزاد، حاجی‌دلیگانی، رسایی و مصری هستند. اینها برای نایب‌رئیسی مطرح هستند. البته اینکه از فراکسیون مستقلین و همکاران اصلاح‌طلب هم گزینه‌ای باشد من مطلع نیستم؛ اما تا جایی که از اخبار غیررسمی شنیدم پزشکیان و نوری‌قزلجه، برای نایب‌رئیسی فهرستی دارند که احتمالا اعلام می‌کنند. من تا الان این دو نفر را خبر دارم. البته براساس آییننامه مجلس تا 12 ساعت قبل از برگزاری انتخابات، افراد حق ثبت‌نام دارند.
به‌نظر شما در فضای میان نمایندگان، تمایل به ایجاد تغییر و تحولی در ساختار مجلس وجود دارد؟
در‌حال‌حاضر دو معیار برای نمایندگان وجود دارد که هرکس می‌خواهد رای بدهد اول باید این دو معیار را کنار هم قرار دهد. یک معیار بحث ایجاد تحول در مجلس و رفع نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت مجلس است. در کنار این نگاه تحول‌خواهی بحث جایگاه ریاست مجلس و اینکه کسی که می‌خواهد این سکان را دست بگیرد چه ویژگی‌های فردی و سوابق اجرایی مدیریتی داشته باشد هم مطرح است. شما باید این دو معیار را کنار هم ببینید. آن بخشی که مربوط به ویژگی‌های شخصی است بین این سه چهار نماینده‌ای که برای ریاست مطرح هستند و از سوی نمایندگانی که می‌خواهند به آنها رای بدهند، لحاظ می‌شود. نمایندگان قطعا به سوابق مدیریتی و اجرایی آنها و اینکه کدام‌یک می‌توانند تحول لازم به معنی مثبت و جلوبرنده‌اش را پیش ببرند، نگاه می‌کنند. با توجه به این شاخص باید به هرکدام از کاندیداها نمره‌ای دهیم و نمایندگان هم باید انتخاب کنند.
تا الان درمورد ترکیب کمیسیون‌های مجلس نیز صحبتی شده است؟
حرف زدن درباره ترکیب کمیسیون‌ها، مقداری زود است. البته تقریبا معلوم است که چه کسانی می‌خواهند به چه کمیسیون‌هایی بروند. همان‌طور که می‌دانید کمیسیون‌ها براساس آیین‌نامه‌ای که در سال 98 تغییر کرد، افراد می‌توانند براساس امتیازاتی کمیسیون‌شان را انتخاب کنند و این‌طور نیست که هرکس بتواند به هر کمیسیونی که دلش خواست به‌راحتی برود. مدرک تحصیلی و مدارک با آن کمیسیون، سوابق شغلی و مرتبط با آن کمیسیون و میزان سابقه نمایندگی ازجمله معیارهایی است که افراد براساس آن امتیازاتی می‌گیرند که می‌توانند کمیسیون‌شان را انتخاب کنند. خود افراد هم سه دسته هستند. دسته اول کسانی‌اند که قبلا در آن کمیسیون در مجلس یازدهم حضور داشتند یا در مجالس ادوار بودند و به‌تبع امتیازات بیشتری برای حضور در کمیسیون مربوطه دارند. یک دسته از افراد کسانی هستند که در ادوار بوده‌اند اما می‌خواهند کمیسیون‌شان را عوض کنند و دسته سوم هم کسانی هستند که برای اولین‌بار می‌خواهند وارد مجلس شورای اسلامی شوند. بنابراین براساس امتیاز است. اما آنچه الان دیده می‌شود این است که شاید 70 یا 80 درصد از نمایندگانی که قبلا در کمیسیون‌هایی بودند مایلند که در همان کمیسیون حضور داشته باشند و کار را ادامه دهند. البته ما 30 یا 40 درصدی هم تغییر کمیسیون‌ها را داریم. پیش‌بینی من این است که 30 درصد از افراد جایشان را عوض کنند. مثلا از کمیسیون بودجه برخی تصمیم دارند به کمیسیون اقتصادی بروند و دوستانی هم داریم که از کمیسیون‌های اجتماعی یا اقتصادی و... می‌خواهند به کمیسیون بودجه بروند.
فضای فعلی میان نمایندگان در گزینه‌های مورد ریاست مجلس چطور است؟
در مورد ریاست فضای رایزنی برقرار است و تلاش می‌شود که با افراد جلسات متعددی برگزار کرده و رای بیشتری جمع کنند. در بعضی کمیسیون‌ها شرایط خیلی سخت است. به‌طور مثال در کمیسیون عمران، 15 تا 16 نفر از مجلس قبل دوباره رای آوردند و نشان می‌دهد رقابت در کمیسیون عمران کمتر است. اما برخی کمیسیون‌ها مثل کمیسیون انرژی که برخی حتی روسای‌شان هم رای نیاوردند، کمیسیون اقتصاد، کمیسیون برنامه‌وبودجه رقابت بیشتر است و باید منتظر باشیم و ببینیم که چه چهره‌هایی می‌توانند رای کمیسیون را به‌دست بیاورند.
فراکسیون انقلاب اسلامی از کاندیدایی حمایت خواهد کرد؟ فراکسیون مستقلین چقدر می‌تواند در تعیین ریاست مجلس تعیین‌کننده باشد؟
اگر بخواهیم نگاه فراکسیونی داشته باشیم فراکسیون انقلاب اسلامی از کاندیدهایی که عرض کردم رای‌گیری می‌کند و به یک نفر می‌رسد. خب درستش این است کسی که از فراکسیون رای نیاورده به فراکسیون احترام بگذارد و در صحن مجلس کاندیدا نشده و برای رأی‌گیری حاضر نشود. در فراکسیون اصلاح‌طلب‌ها و مستقلین هم احتمالا دو نفر کاندید شوند و بین‌شان رای‌گیری شود و شاهد رقابت دو نفر در صحن باشیم. اما این یک الزام قانونی نیست. بلکه ممکن است فردی در یک فراکسیونی رای نیاورد اما در صحن هم بیاید و کاندیدا شود و این خلاف قانون جاری نیست و در سال‌های قبل نمونه‌اش را داشتیم و اتفاقا فرد در فراکسیون خودش رأی نیاورده اما در صحن مجدد کاندید شده و با توجه به آرایی که داشته، وارد هیات‌رئیسه شده است. بنابراین اگر فراکسیون انقلاب اسلامی درنهایت به یک نفر برسند و رای‌شان در صحن نیز همان باشد قطعا باتوجه به تعداد اعضا قطعا کاندیدای فراکسیون انقلاب اسلامی کرسی ریاست مجلس شورای اسلامی را به دست می‌گیرد. اما اگر بنا به هر دلیلی انشقاق ایجاد شود آن وقت آرای فراکسیون مستقلین و اصلاح‌طلبان قطعا می‌تواند موثر باشد. اما یک حالت سومی هم وجود دارد و آن هم اینکه مستقلین خودشان کاندیدایی را معرفی نکنند و از همان کاندیداهای موجود کسی را انتخاب کنند، چون هنوز اعلام نکرده‌اند که کاندیدایی دارند یا خیر. برای همین باید صبر کرد تا ببینیم.
فرید‌الدین موسوی: نمایندگان شهرستان‌ها می‌توانند معادلات را برای تعیین ریاست مجلس تغییر دهند
فرید‌الدین موسوی، منتخب مجلس دوازدهم و نماینده اصلاح‌طلب مجلس است. موسوی به این موضوع اشاره کرد که فراکسیون مستقیما هنوز تصمیم نهایی در مورد اعلام گزینه برای ریاست مجلس نگرفته است. این موضوع در جلسه روز یکشنبه فراکسیون نهایی خواهد شد. در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید.
نمایندگان مستقل و اصلاح‌طلب مجلس فراکسیونی تشکیل دادند، ترکیب و تعداد اعضای این فراکسیون به چه شکل است؟
ما برای پیشبرد و ارتقای کارآمدی مجلس شورای اسلامی با یک اساسنامه مشترک که به تصویب رسید همراه شدیم و سعی کردیم افتراق را کمتر کنیم. تعداد نمایندگان فراکسیون متغیر بوده اما بین 70 تا 100 است، چون افرادی می‌آیند و می‌روند ولی همین حدود را می‌توان برای مجمع عمومی این فراکسیون پیش‌بینی کرد.
به‌نظر شما چه کسی شانس بیشتری برای نشستن روی صندلی مجلس دارد؟ فراکسیون مستقلین روی گزینه‌ای به اجماع رسیده است؟
در جلسه گذشته یک تیم مشورتی تشکیل شد که برخی از دوستان شهرستان بودند و قرار شد ابعاد این موضوع را بررسی کنند. جلسات اصولگرایان هم امروز تشکیل می‌شود. برای ما هم امروز بعد‌از‌ظهر تشکیل خواهد شد. بعد از این رایزنی‌هاست که نتیجه مشخص می‌شود. الان فعلا اکثر روسایی که اسم‌شان مطرح شده است، «خودخوانده» هستند و هنوز اجماعی شکل نگرفته است و همه در حال رایزنی هستند.
اما من فکر می‌کنم که با دو سه نفر مشخص وارد رای‌گیری روز سه‌شنبه می‌شویم و هنوز فرصت وجود دارد. اما آنچه برای ما هدف است و برای آن اصولی طراحی شد این است که مجلس باید مجلسی کارآمد باشد.
ما به‌دنبال این هستیم سلایق متعددی که در جامعه وجود دارد را درنظر بگیریم و این تنوع سلیقه را در مجلس دوازدهم برخلاف مجلس قبلی شاهد هستیم، برای ارتقای این کارآمدی قدم اول این است که این سلایق در هیات‌رئیسه حضور داشته باشند و این زمان است که ما می‌توانیم بگوییم مجلس به‌عنوان خانه ملت به‌دنبال ارائه پاسخ اثربخش به چالش‌های جامعه خواهد بود.
به‌نظر شما از میان نامزدهای ریاست مجلس، چه کسی رئیس مجلس دوازدهم خواهد شد؟
الان نمی‌شود دقیق گفت اما قالیباف، ذوالنور و متکی هستند و در واقع همه اینها کاندیدا معرفی کرده‌اند. اما اینکه فراکسیون مستقلین هم کاندیدای جدا معرفی کند بستگی به جلسات امروز و دوشنبه دارد و از الان نمی‌شود پیش‌بینی دقیق‌تری داشت. ولی نکته‌ای که من می‌توانم به ضرس قاطع بگویم این است که من احساس می‌کنم یک بده بستانی خارج از خط و رسم‌های سیاسی در آستانه مجلس جدید شکل گرفته که مبتنی‌بر ارتباطات فردی با منتخبان جدید است که شاید هم در مجالس قبلی هم حضور داشتند، اما مجلس یازدهمی نبودند.
ارکان مجلس توسط نمایندگان و همکارانی که در دوره یازدهم در مجلس حضور داشتند و در این چند هفته دور دوم، مرتبا با هم در ارتباط بودند. خیلی از ماها دور بودیم ولی آنها همدیگر را می‌شناختند و در ارتباط بودند. برای همین من احساس می‌کنم که باهم متحد شدهاند و ارکان مجلس را بین خودشان تقسیم کرده‌اند. تقریبا اسامی مطرحی که برای هیات‌رئیسه‌ها و کمیسیون‌ها می‌بینید مصداقی است برای اینکه دوستان مجلس یازدهمی بیشتر به‌دنبال رسیدن به یک‌سری از پست‌های مجلس هستند و حالا فراکسیون‌ها و گروه‌ها و گعده‌هایی شکل می‌دهند و پوششی است که برنامه خودشان را محقق می‌کنند و به اصطلاح برای خودشان بدون نقطه‌نظرات کارشناسان و نمایندگان شهرستانی بریده‌اند و دوخته‌اند. ما وقتی می‌خواستیم در مجلس دهم حضور پیدا کنیم قبل از اینکه مجلس دهم شروع شود، جلسات مختلفی را هم مجلس برگزار کرده و هم فراکسیون برنامه‌ریزی کرده بود که ما حضور داشته باشیم و وزرا هم در آن شرکت می‌کردند و به ما گزارش می‌دادند. حین این جلسات هم نمایندگان همدیگر را می‌دیدند و می‌شناختند و کم‌کم ارتباط برقرار می‌شد و انسجام ایجاد می‌شد. اما این دوره به این شکل نیست. نمایندگان شهرستان‌ها با یکدیگر کمتر آشنا هستند. مگر در مجمعی یا به شکل موردی یکدیگر را دیده باشند و بشناسند. برای همین به‌نظر می‌رسد که در این شرایط صدای مجلس یازدهمی‌ها یا نمایندگان تهرانی کمی بلندتر از سایر نمایندگان است. ولی من فکر می‌کنم این دو سه روز آینده آشنایی و ارتباط نمایندگان شهرستانی باهم می‌تواند معادلات را تغییر دهد و حتی تغییر خواهد داد.