به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، مطمئنا نام آپارات برای همه ما آشناست. این پلتفرم اشتراک‌گذاری ویدئو که از بهمن 1389 شروع به کار کرده، درحال‌حاضر 33میلیون نفر کاربر ماهانه دارد و توانسته به رتبه دوم الکسا بعد از گوگل در ایران دست پیدا کند. در طول این سال تیم آپارات تلاش کرده تا با ارائه سرویس‌های مختلف و نزدیک شدن به استانداردهای جهانی، بستری مناسب برای فعالیت کاربران مختلف با سلایق و گرایش‌های متفاوت باشد. احسان عمرانی، معاون مارکتینگ شرکت صبا ایده که آپارات یکی از مجموعه آن است در گفت‌وگو با «صفر و یک» از سرویس‌های جدید و اهداف این پلتفرم می‌گوید.
آپارات چه سرویس‌هایی را ارائه می‌کند و چه سرویس‌های جدیدی را در دستور کار دارد؟ آپارات چه امکانات متمایزی نسبت به سایر سایت‌های اشتراک‌گذاری ویدئو دارد؟
آپارات یک پلتفرم UGC ویدئویی است که به خاطر ضریب نفوذ بالای آن اصلی‌ترین پلتفرم ویدئویی کشور است. داشتن ۳۴ میلیون کاربر فعال ماهیانه و بیش از ۱۴ میلیون نمایش موفق ویدئو در روز که چیزی حدود ۴۰۰ میلیون نمایش موفق می‌شود و ۲۰ درصد ترافیک اینترنتی کشور را تشکیل می‌دهد، تنها گوشه‌ای از آمار و ارقامی هستند که این ادعا را ثابت می‌کنند. جدای از نگاه آماری، آپارات از تاثیرگذاری اجتماعی بالایی هم برخوردار است. در حال حاضر ۱۵۰ تیم تولید محتوا، مشغول تولید برنامه اختصاصی برای پخش از آپارات هستند، چیزی حدود ۱۴۰۰ نفر در آنها مشغول به کارند و در حوزه‌های متنوع از فرهنگ و هنر گرفته تا ورزش و سیاست و سلامت برنامه‌های منظم هفتگی و ماهانه تولید می‌کنند. تاثیرگذاری و گردش این برنامه‌ها در جامعه به حدی است که عبارت‌هایی مثل «ژن خوب» در برخی از آنها مطرح شده و در جامعه تبدیل به اصطلاح رایج شده‌اند. از میان سرویس‌های جدیدمان می‌توانم به پخش زنده یا همان آپارات لایو اشاره کنم. از طریق این سرویس رایگان، تمام کاربران آپارات می‌توانند رویدادهای دلخواه‌شان را به‌صورت زنده در فضای مجازی به نمایش بگذارند. تفاوت این سرویس با سرویس پخش زنده اینستاگرام هم این است که کاربر به‌راحتی می‌تواند لینک آن را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارد و مخاطبان بیشتری را برای پخش زنده خود جلب کند. علاوه‌بر این، ما هم لیستی از پخش زنده‌های موفق داریم که با قرار دادن پخش زنده‌های موفق در آن به دیده شدن هرچه بیشتر آنها کمک می‌کنیم.
آپارات لایو با استقبال زیادی از سوی مخاطبان مواجه شده است. بخش تازه دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، پخش زنده گیم‌پلی در آپارات است که البته ماهیتا با پخش زنده آپارات متفاوت نیست، اما به خاطر شکل و کارکرد متفاوتش، جداگانه به آن اشاره می‌کنم. این سرویس مربوط به پخش زنده بازی‌های آنلاین می‌شود که از طریق آن گیمرها می‌توانند همزمان با بازی، ویدئوی آن را به‌صورت زنده منتشر کنند. در‌گیم‌پلی تصویری از خود گیمر نیز به‌صورت همزمان در گوشه تصویر نمایش داده می‌شود. آپارات گیم امکانات ویژه‌ای برای گیمرها فراهم می‌کند. یک گیمر می‌تواند طرفدارهای خودش را داشته باشد و حتی از آنها کمک مالی جذب کند. اسپونیکس تکنولوژی دیگر ما است که به‌تازگی در حوزه ورزشی مورد بهره‌برداری قرار گرفته و با استقبال زیادی هم مواجه شده است.
در این تکنولوژی با چرخش دوربین و قرار گرفتن آن در زاویه نگاه بازیکن فوتبال، مخاطب می‌تواند صحنه‌های گل و سایر صحنه‌های هیجان‌انگیز بازی را از زاویه دید بازیکن ببیند. اسپونیکس به کاربر کمک می‌کند بهتر در فضای بازی قرار بگیرد و بیشتر حال و هوای به ثمر رسیدن گل را درک کند. در حال حاضر، این تکنولوژی در دنیا فقط در اختیار اینتل و آپارات است. ما تلاش می‌کنیم نسخه اسپونیکس صحنه‌های حساس تمام مسابقات فوتبال مهم دنیا را در کانال آپارات اسپونیکس گردآوری کنیم. برای جام جهانی هم برنامه ویژه‌ای داریم و قرار است بازی‌های آن را به‌طور کامل با این تکنولوژی پوشش دهیم. آپارات کودک بخش مهم دیگر وب‌سایت آپارات است. این سرویس یک سالی می‌شود راه‌اندازی شده و هدفش به وجود آوردن فضایی امن و سالم در اینترنت است که خانواه‌های ایرانی بتوانند با اطمینان کودکان‌شان را به آن بسپارند. آپارات در سال 97 برنامه‌های ویژه‌ای برای این سرویس دارد. امسال قرار است برنامه‌های اختصاصی برای آپارات کودک داشته باشیم و همین حالا هم چند تیم در تدارک تولید محتوا هستند. موضوع جدید دیگری که در آپارات ذهن من و همکارانم را درگیر کرده، VR است. VR این روزها ترند جهانی است و ما هم در تدارک پلتفرم مناسبی برای ویدئوهای آن هستیم. داشتن بیش از ۱۵۰ محتوای اختصاصی وجه تمایز اصلی آپارات نسبت به پلتفرم‌های مشابه دیگر است و با حفظ احترام فاصله بسیار زیادی بین ما و رقبایمان از این حیث ایجاد کرده است.
این وب‌سایت تا چه حد تلاش می‌کند امکاناتی در حد وب‌سایت‌های اشتراک‌گذاری جهانی ویدئو مثل یوتیوب را ارائه کند؟ در صورت امکان مقایسه‌ای بین آپارات و یوتیوب ارائه دهید.
داشتن این حجم از محتوای اختصاصی، بومی بودن و آشنایی با ذائقه مخاطب ایرانی مزیت آپارات نسبت به یوتیوب است. کاربر ایرانی در آپارات محیط آشناتری را تجربه کرده، راحت‌تر جست‌وجو می‌کند و زودتر به چیزی که در جست‌وجوی آن است دسترسی پیدا می‌کند. همچنین پیشنهاد ویدئوهای بعدی به کاربر در آپارات به خاطر تناسب داشتن با رفتار پیشین کاربر روی آپارات هوشمندانه و متناسب است. تناسب با فرهنگ ایرانی دیگر وجه تمایز آپارات است که آن را از یوتیوب متمایز می‌کند.
شیوه درآمدزایی این وب‌سایت چیست؟ آیا از طریق تبلیغات است یا در قبال اشتراک‌گذاری ویدئو از کاربران پول دریافت می‌کند؟ چند درصد از طریق آگهی و چند درصد از طریق حق اشتراک؟
همان‌طور که گفتم، آپارات یک پلتفرم UGC است و به هیچ عنوان بابت بارگذاری ویدئو پولی از کاربرانش دریافت نمی‌کند. تنها راه کسب درآمد این سرویس در حال حاضر تبلیغات است. با توجه به عدم وجود قوانین کافی در این حوزه، متاسفانه با وجود اینکه در حال حاضر با اختلاف پرترافیک‌ترین وب‌سایت ایرانی هستیم، درآمدی بابت ترافیک دریافت نمی‌کنیم. علاوه‌بر تبلیغات مستقیم، تیم‌های تولید محتوا هم از طریق جذب اسپانسر برای محتوای‌شان می‌توانند درآمد کسب کنند. در واقع، چرخه‌ای اقتصادی شکل می‌گیرد که برنامه‌ساز علاوه‌بر تامین هزینه تولید می‌تواند حاشیه سودی هم به دست بیاورد و به درآمدزایی برسد. به گواهی اکثر مشتری‌هایمان، تبلیغات برندها در این محیط، چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم (اسپانسرینگ) رضایت‌بخش است و به مراتب اثربخش‌تر از تبلیغات در رسانه‌های سنتی یا حتی شبکه‌های اجتماعی توصیف می‌شود.
آیا اهدافی برای جهانی شدن این وب‌سایت وجود دارد؟ تا چه حد این اهداف عملی شده است؟ آیا این سرویس کاربران غیرایرانی هم دارد؟
طبق آمار، حدود هشت درصد از کاربران سایت آپارات خارج از کشور هستند. این کاربران از اقصی نقاط دنیا در جست‌وجوی محتوای ویدئوی فارسی به آپارات مراجعه می‌کنند. بخشی از این ترافیک مربوط به کشورهای فارسی‌زبان دیگر مثل افغانستان و تاجیکستان است. بخش قابل‌توجهی به کانادا و آمریکا اختصاص دارد. در اروپا هم از کشورهایی مثل هلند، انگلیس و سوئد ترافیک داریم. آپارات پلتفرم UGC ویدئویی پارسی‌زبانان دنیا است. از این منظر که نگاه کنیم، ما همین حالا هم با توجه به این حجم از ترافیک به نوعی جهانی هستیم. علاوه‌بر این، برای حضور در کشورهای عربی برنامه درازمدتی داریم که در دستور کارمان قرار دارد.
این سرویس تا چه حد توانسته است در راستای جریان آزاد اطلاعات قدم بردارد؟ آیا فیلتری برای آپلود ویدئو‌ها وجود دارد؟
در پلتفرم‌های کاربرمحوری مثل آپارات، قانونا مسئولیت محتوا به عهده خود کاربر است، بنابراین ما مستقیما وارد مبحث فیلترینگ نمی‌شویم. نهادهایی چون کمیته مصادیق مجرمانه وجود دارد که تشخیص نامناسب بودن محتوا به عهده آنهاست. اگر محتوای بارگذاری‌شده را نامناسب تشخیص بدهند، به ما اعلام می‌کنند و تنها با گزارش این نهادها است که ویدئویی حذف می‌شود. تنها محدودیتی که هنگام بارگذاری محتوا به صورت خودکار روی آن اعمال می‌شود، الگوریتم هوشمند تصاویر مستهجن یا Porn Detector است که اجازه بارگذاری ویدئوهای مشکل‌دار را در همان بدو امر به کاربران نمی‌دهد. به غیر از این، ویدئوهای آپارات به هیچ عنوان هنگام بارگذاری به لحاظ محتوایی بررسی نمی‌شوند. باید پذیرفت که پیش از آغاز به کار پلتفرم آپارات، صدا و سیما انحصار تولید و انتشار محتوای ویدئویی در کشور را در دست داشت و بنابراین تنها یک دیدگاه گرایش سیاسی خاص امکان تولید محتوای ویدئویی را پیدا می‌کرد. در مقابل، چیزی که ما در آپارات شاهد آن هستیم، بیشتر یک چرخه کسب‌وکار تجاری است که به‌گونه‌ای خنثی به همه گرایش‌ها و سلایق امکان ابراز عقیده می‌دهد.
آیا این وب‌سایت دغدغه‌های اجتماعی و فرهنگی نیز دارد یا صرفا تلاش می‌کند تعداد کاربران خود را ارتقا دهد؟
طبیعتا به خاطر گردش بالای این محتواها در سطح جامعه، تامین محتوای سالم یکی از دغدغه‌های اصلی ما است. درست است که ما مستقیما وارد حوزه تولید محتوا نمی‌شویم، اما با ترغیب تولیدکنندگان به تولید محتوای مناسب و فراهم کردن بستر مناسب سعی می‌کنیم این روند را تسهیل کنیم. برای مثال، ما محیطی مثل آپارات کودک ساخته‌ایم که مکانی امن در فضای اینترنت برای کودکان است. از منظر دیگر، دسته‌بندی‌های مختلفی در آپارات وجود دارد که سعی می‌کنیم با ترغیب تولیدکننده‌ها به ساختن محتوای ویژه آن دسته‌بندی‌ها، پاسخگوی نیازهای متنوع اقشار مختلف جامعه باشیم.
* نویسنده: صدرا صدوقی