
به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، هرچه به اواسط آذرماه نزدیک میشویم، برنامه دیدارهای دانشجویی با مخاطبان دانشگاهی و بیروندانشگاهی افزایش مییابد؛ در این میان، دانشگاه آزاد اسلامی عصر سهشنبه میزبان جمعی از تشکلهای دانشجویی این دانشگاه با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی بود. این دیدار در محل هتل فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی و در هوایی بارانی - برفی برگزار شد.
آنچه میخوانید، حاشیهنگاری خبرنگار «فرهیختگان» از این جلسه است:
1دانشجویان چون از سراسر کشور به این دیدار دعوت شده بودند، انتظار اینکه تهرانی برفی را تجربه کنند، نداشتند و سلفیهای دوستانه این غافلگیری را نشان میداد. این نشست از صبح روز سهشنبه در محل سالن آمفیتئاتر هتل فرهیختگان آغاز شد و زمانی که خبرنگاران به محل نشست رسیدند، حدود ساعت 12 ظهر بود.
2 برخی دانشجویان در لابی هتل سخت مشغول تبادل نظر درباره جنس موضعگیریهای خود مقابل رئیس دانشگاه بودند. از نکات قابلتوجه گستردگی طیفهای مختلف دانشجویانی بود که از استانهای مختلف کشور در کنار هم حاضر شده و با یکدیگر گرم گرفته بودند.
3 کمکم پس از نماز و ناهار که کیفیتش مثل همان غذاهای سلف دانشگاه بود، دانشجویان بهصورت گروهی و تکتک وارد سالن محل برگزاری جلسه شدند. در میان بستههای فرهنگی که به دانشجویان میدادند، یک شاخه گل و کتاب دو جلدی «سلام بر ابراهیم» قرار داشت. ما خبرنگاران نیز در گوشهای ایستاده بودیم و هرکسی از دری میگفت؛ یارانه، بنزین، بسته معیشتی و... .
کمکم مجری پشت تریبون قرار گرفت و پس از سلام و خوشامدگویی آغاز مراسم را اعلام کرد. قاری شروع به خواندن آیات سوره عصر کرد؛ صوت زیبای او همه را ساکت و مبهوت کرد، طوری که همه دوست داشتند آیات بیشتری را تلاوت کند. پس از تلاوت آیاتی دیگر توسط این قاری دانشجو، سرود ملی ایران پخش شد و همه دوباره ایستادند و همنوا با یکدیگر سرود ملی را خواندند. پس از آن نیز صوت صلوات خاصه امام رضا(ع) در سالن طنینانداز شد.
4 مجری بار دیگر پشت تریبون قرار گرفت و پس از ایراد مقدمه، از محمد قربانی، مدیرکل تشکلهای اسلامی و سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی دعوت کرد تا شروعکننده این برنامه باشد. قربانی ابتدا ضمن بیان اینکه در سنوات گذشته نمایندگان استانها در این برنامه حضور مییافتند، گفت: «امسال با توجه خاص رئیس دانشگاه آزاد اسلامی توانستیم از افراد بیشتری که فعال دانشجویی و تشکلی بودند، دعوت کنیم تا در این دیدار حضور پیدا کنند.» قربانی که صبح نیز با دانشجویان به بحث و گفتوگو پرداخته بود، ادامه داد: «در نوبت بعد ازظهر من کمتر حرف میزنم تا شما بیشتر به بیان نقطهنظرات خود بپردازید.» او با بیان اینکه جنبش دانشجویی ایران در ۱۶ آذرماه ۳۲ با تقدیم سه شهید تشکیل شد، به دانشجویان وعده داد پنجشنبه 14 آذر جمع حاضر را بر سر مزار این سه شهید والامقام حاضر کند. قربانی همچنین به ۶۰ هزار دانشجویی که در راه دفاع از کشور به شهادت رسیدهاند و در ادامه به 70 شهید مدافع حرم دانشگاه آزاد اسلامی که طی چند سال اخیر برای حفظ اسلام جان خود را فدا کردهاند، اشاره کرد.
مدیرکل تشکلهای اسلامی و سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی، همراهی دانشجویان قبل از آغاز نهضت امامخمینی(ره) در کشور و دیدار اعضای شورای مرکزی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران با امامخمینی(ره) را گوشزد کرد. او به 70 هزار دانشجوی شهیدی که در جریان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس بهخاطر این کشور و اسلام، دانشگاه را رها کردند نیز اشاره کرد و از نقش جوانان دانشجویی که جریان جنگ را تغییر دادند، سخن به میان آورد؛ از همتها و باکریها. مدیرکل تشکلهای اسلامی و سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی از پیشرفتهای دوره جنگ و سالهای دهه60 که کشور دچار بحران امنیتی شده بود و از کومله، منافقین، خلق ترکمن تا حزب بعث و فدائیان خلق همه برای تکهتکه کردن ایران اسلامی تلاش میکردند نیز یاد کرد که دانشجویان در آن سالها مقابل این همه دشمن سینه سپر کردند تا ذرهای از خاک ایران به دست دشمن نیفتد.
او با اشاره مستقیم به دانشجویان حاضر گفت: «امروز علم مبارزه بر دوش شما دانشجویان است؛ برای همین در این راه ممکن است دچار مشکلاتی شوید که انس با خدا و نماز اول وقت را باید در دستور کار خودتان و جنبشهای دانشجویی قرار دهید.»
او به سوره عصر که ابتدای برنامه قرائت شد، اشاره کرد و گفت: «سوره عصر سورهای است برای تشکیلات دانشجویی که در آن به صبری که باید در این مسیر داشته باشید، اشاره میکند. فرماندهان جنگ که اغلب از دانشجویان بودند، همین سوره را بهعنوان الگوی خود و تشکیلات قرار میدادند. افرادی که امروز متاسفانه از مسئولان کشور بودهاند و پای میز محاکمه اقتصادی هستند، انس با خود را فراموش کردهاند که به این روز گرفتار شدهاند.»
او به تهذیب نفس در دانشجویان تاکید کرد و اظهار داشت: «دانشجوی عضو تشکیلات باید خود را در تحصیل و تهذیب سرآمد کند. این اصلا درست نیست که دانشجوی تشکیلاتی در درس و تحصیل ضعیف باشد. در این راه البته ورزش را نیز فراموش نکنید.»
قربانی در حال صحبت کردن بود که رئیس دانشگاه آزاد اسلامی وارد سالن شد و پس از چند ثانیه، او دوباره به ادامه صبحتهایش پرداخت و مجری پس از آن از دانشجویان دعوت کرد ابتدا آنها برای سخنرانی پشت تریبون قرار بگیرند تا درنهایت رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به سوالات و نکاتی که دانشجویان مطرح میکنند، پاسخ دهد.
5 اولین نفر از دانشجویان که پشت تریبون قرار گرفت، امیر قدرتی، نماینده جنبش عدالتخواه دانشجویی و دانشجوی واحد کرج بود. او به اقدامات مالی در دانشگاه آزاد اسلامی اشاره کرد و گفت: «مسالهای که وجود دارد این است که قبلا محل ورود درآمدهای دانشگاه مشخص بود، اما محل هزینهکرد اعتبارات نامشخص بود. الان با توجه به سیاستگذاریهای بودجهای در سال جاری این روند تغییر کرده و اصلاح شده و باید شفافیت مالی برای دانشگاه ایجاد شود. این دانشگاه در سنوات گذشته یک نوع بنگاهداری داشته است که اصلا در شأن این دانشگاه نبود، اما امروزه با فعالیتهایی که در حوزه فناوری و استارتاپی صورت میگیرد، این مساله قابلتقدیر است.»
این دانشجو از پیوند نخوردن مبانی دقیق اندیشههای بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران با دروس دانشگاهی نیز گلایه کرد و ضمن تاکید بر حضور مشاوره در بحثهای مختلف تحصیل، اشتغال و ازدواج، داشتن آن را در همه واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی ضروری دانست و تقاضا داشت که مسئولان فقط به پاس کردن وصایای امام(ره) بسنده نکنند.»
6 میلاد زارع، نفر دوم از واحد نورآباد ممسنی بهعنوان نماینده اتحادیه اول دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی پشت تریبون قرار گرفت. زارع به لزوم فضای نرم و بیتنش در دانشگاه اشاره کرد و گفت: «ما در گذشته معمولا برای برگزاری هر برنامهای باید میجنگیدیم که امروزه این الگو اصلاح شده، اما هنوز برای ما تشکلیها قانعکننده نیست و باید دانشگاه کمی بیشتر در این موارد به تشکلیها میدان بدهد.» او همچنین با اشاره به بحث شهریههای دانشگاه گفت: «از اینکه میشنویم دانشگاه آزاد اسلامی روی موضوعات دانشبنیان، استارتاپها و فناوریهای دانشجویی سرمایهگذاری میکند، بسیار خوشحال میشویم، چراکه وقت آن رسیده این دانشگاه دیگر درآمدزایی از شهریه را به حداقل برساند.»
7 الهه امیدی، عضو شورای مرکزی جامعه اسلامی دانشجویان واحد شهرکرد هم در ادامه اظهار داشت: «دانشگاه آزاد اسلامی باید در حوزه عفاف و حجاب سرآمد همه دانشگاهها قرار بگیرد و این با موضوعات فرهنگی که بهتازگی در حال انجام است رخ خواهد داد.»
انتخاب رابط دانشجویی از هر استان برای جلسات ماهانه با رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نیز درخواست دیگر این دانشجو بود.
8 محمدعلی بنیسعید، دبیرکل انجمن اسلامی دانشجویان واحد آبادان نیز پس از امیدی به بیان نکات خود پرداخت. او گفت: «با توجه به نزدیکی انتخابات این مهم نباید فراموش شود که دانشگاه آزاد اسلامی باید در این مسیر تشکلها را حمایت کند تا در راستای شفافیتسازی برای مردم دانشجویان بتوانند برنامههای مختلفی را در دانشگاه برگزار کنند.»
9 حسن بکتاشی، دبیرکل سازمان اسلامی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی نیز از رئیس دانشگاه خواست در سیاستگذاریها نقش دانشجویان را نیز در نظر گیرد. او به کانون فارغالتحصیلان این دانشگاه نیز نقد داشت که چرا هیچ اقدامی برای فارغالتحصیلان این دانشگاه انجام نمیدهد.
10 نفر آخر نیز الهه عبدالهی، عضو هیاتموسس مجمع اسلامی دانشجویان دکتری دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران بود که پشت تریبون قرار گرفت. این تشکل البته تازهتاسیس است و اولین برنامه رسمی آنان در همین دیدار بود.
او به راهاندازی نشریات علمی در این دانشگاه برای چاپ مقالات دانشجویان دکتری اشاره کرد و از رئیس دانشگاه خواست برای آنکه نشریات بیشتری در این دانشگاه راهاندازی شود، توجه ویژهای به این تشکل داشته باشد. او از رئیس دانشگاه خواست فضا و ساعت مشخصی را برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی در کتابخانههای دانشگاه قرار دهد تا آنها بهراحتی برای پیدا کردن منابع و پژوهش از کتابخانهها استفاده کنند.
ردیف بودجه اختصاصی برای تشکلها
پس از دانشجویان، حالا نوبت دکتر طهرانچی بود که با تشویق دانشجویان پشت تریبون قرار میگرفت و پاسخ آنان را میداد.
او ابتدا گفت: «بسیار خرسندم که با گردهم آمدنتان فرصتی ایجاد کردید تا از نظرات و انتقادات شما دانشجویان بهرهمند شوم. پیامبر گرامی اسلام میفرمایند: بهترین برادران شما، کسى است که عیبهایتان را به شما هدیه دهد. واقعیت این است که تنها پیامبر اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع)، انسانهای کامل و معصومی هستند و بیشک همه ما در آنچه انجام میدهیم، نقایصی داریم که با نقل میتوانیم آن را اصلاح کنیم، بنابراین خوشحالم که امروز بهترین هدیه را در ایام روز دانشجو و از دانشجویان عزیز دریافت کردم و از نگاه تیزبین و دلسوزانه دانشجویان تشکر میکنم.»
دکتر طهرانچی تصریح کرد: «در کشور ما دانش اجتماعی که پایهگذاران دانشگاه مدنظر داشتند، مدرنیته موقت بود و اکنون هم عدهای ابا ندارند که بگویند دانشگاه نباید در خدمت انقلاب باشد و باید برای خدمت به توسعه مدرنیته موقت به کار گرفته شود، اما 16 آذر 1332 شهیدان مصطفی بزرگنیا، احمد قندچی و مهدی شریعترضوی، پرچمدار مبارزه با استکبار شدند و نشان دادند یک دانش اجتماعی مبتنیبر استکبارستیزی در ظرف دانشگاه برآمده از غرب در کشور به وجود آمده است.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه 16 آذر، خط بطلانی بر دانشگاهی بود که میخواست ما را در فرهنگ مدرنیته ذوب کند، گفت: «بهدنبال 16 آذر که توسط جریان دانشجویی شکل گرفت، 13 آبان 1357 هم دانشجویان در مقابل دانشگاه تهران نشان دادند که استکبارستیزی در خون دانشجویان و دانشآموزان ایران رسوخ کرده و این استکبارستیزی در 13 آبان 58 نمایانتر شد. در دوران هشت سال جنگ تحمیلی که همه توان نظامی مستکبران به مصاف با جمهوری اسلامی ایران آمده بود، باز هم دانشجویان و دانشآموزان در میدان عمل به مبارزه با آنها پرداختند.»
وی با اشاره به بیانیه گام دوم انقلاب که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شد، اظهار داشت: «همه تمدنها و حتی انسانها دوران ظهور و تولد، رشد و بلوغ، تثبیت و دوران نزول را پشت سر میگذرانند، اما بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری بر این نکته تاکید دارد که وقتی به دوران نزول نزدیک میشویم، باید با شکستن پارادایمها و بهکارگیری الگوهای جدید و نیروهای جوان سیر نزول را بشکنیم و حیاتی دوباره ایجاد کنیم.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به شکلگیری این دانشگاه پس از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: «دانشگاه آزاد اسلامی براساس مدل دانشگاههای فراگیر در ایران توسعه یافت و گام اول آن 37 سال به طول انجامید. بسیاری از انتقادات و موضوعاتی که دانشجویان در جلسه امروز مطرح کردند و از آن گله داشتند، مربوط به پارادایمهای گام اول این دانشگاه میشود و ما تلاش داریم در گام دوم دانشگاه آزاد اسلامی پارادایمهای حاکم بر دانشگاه را بشکنیم.»
دکتر طهرانچی همچنین با اشاره به انتقادات مطرحشده از سوی دانشجویان در این نشست مبنیبر دخالت روسای واحدها در امور تشکلها خاطرنشان کرد: «متاسفانه حاکمیت رئیس واحد بر همه امور یکی از پارادایمهای گام اول دانشگاه است که باید تغییر کند، چراکه ما بهدنبال تشکلی نیستیم که منبعث از رئیس و قوامبخش ریاست او باشد، بلکه نیازمند جریانهای دانشجویی هستیم که جوانان بتوانند در آن تمرین مدیریت کنند و مدیران شایسته از آنها بیرون بیاید، بنابراین اینکه تشکلها ابزار دست مدیران باشند، بدترین حالت ممکن است که ما بهشدت با آن مخالفیم.»
وی با اشاره به دغدغه مالی تشکلهای دانشجویی گفت: «امسال در بودجه دانشگاه آزاد اسلامی ردیف بودجه اختصاصی برای تشکلهای دانشجویی تعریف کردیم که در سه سطح به تشکلها پرداخت خواهد شد. سطحبندی تشکلها هم بدون دخالت مدیران و از سوی اتحادیههای اسلامی- سیاسی دانشجویان تعیین خواهد شد.»
عضو هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی درباره شفافیت مالی این دانشگاه نیز تصریح کرد: «شفافیت مالی یکی از دغدغههای جدی دکتر ولایتی و بنده در دانشگاه آزاد اسلامی است که بهشدت در سازمان مرکزی پیگیری میشود و همکاران ما برای تحقق این موضوع بهصورت شبانهروزی تلاش میکنند. در این راستا ردیفهای هزینه و درآمد را در سیستم مالی بهصورت دقیق تعریف کردهایم تا بتوانیم به شفافسازی مالی که یکی از مطالبات نسل جوان است، پاسخ دهیم. همچنین وظیفه خود میدانیم که ریال به ریال دانشگاه را شفاف کنیم و در این راستا با هیچ شخص و جریانی تعارف نداریم. با همه سختیها تلاش و فشارها را تحمل میکنیم تا اطلاعات را از تاریکخانهها بیرون بیاوریم و شفافیت را در دانشگاه آزاد اسلامی حاکم کنیم.»
دکتر طهرانچی با بیان اینکه مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم بر موضوع عدالت و شفافیت تاکید داشتهاند، گفت: «تا زمانی که شفافیت وجود نداشته باشد، عدالت حاکم نمیشود و یکی از افتخارات نظام جمهوری اسلامی ایران این است که هر دو سال یکبار انتخابات برگزار کرده و همزمان با سالروز پیروزی انقلاب اسلامی مردم در راهپیمایی روز 22 بهمن از آن حمایت میکنند.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به برنامههای این دانشگاه برای حمایت از اشتغال دانشبنیان و نوآور گفت: «تاکنون واحدهای دانشگاهی پولهای خود را در بانکها سرمایهگذاری کرده و سود بانکی دریافت میکردند که این یک کار تورمی است. در قانون بودجه جدید، واحدها را از سپردهگذاری در بانکها منع و تاکید کردیم که سپردهها در صندوقهای کارآفرین استفاده شود. خوشبختانه توانستیم با بخشی از سرمایهگذاری دانشگاه آزاد اسلامی و مشارکت معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) و هفت نهاد غیردولتی دیگر یک فراصندوق برای حمایت از صندوقهای خطرپذیر ایجاد کنیم که روز گذشته امضای تفاهمنامه برای پذیرهنویسی این صندوق انجام شد.»
باید موانع نوآوری و خلاقیت را از مسیر جوانان تحصیلکرده و صاحب ایده برداریم
وی با اشاره به ایجاد زیستبوم فناوری در دانشگاه آزاد اسلامی گفت: «با شعار نمیتوان از مهاجرت مغزها جلوگیری کرد، بلکه باید موانع نوآوری و خلاقیت را از مسیر جوانان تحصیلکرده و صاحب ایده برداریم. برای این کار زیستبوم فناوری را در دانشگاه آزاد اسلامی ایجاد کردیم تا خروجی این دانشگاه بهجای مدرک، شرکتهای دانشبنیان ایجادشده توسط دانشجویان باشد. در این راستا بزرگترین صندوق پژوهش و فناوری بهزودی در دانشگاه آزاد اسلامی افتتاح خواهد شد و تلاش داریم با ایجاد سراهای نوآوری فضای کارآفرینی و اشتغال دانشبنیان را برای جوانان فراهم کنیم.»
دکتر طهرانچی با اشاره به صحبتهای نماینده مجمع اسلامی دانشجویان دکتری دانشگاه آزاد اسلامی مبنیبر استفاده از توان علمی و پژوهشی این دانشجویان اظهار داشت: «دانشجویان دکتری بهعنوان نیروی پژوهشگر تماموقت محسوب میشوند و ما از این ظرفیت استفاده خواهیم کرد، چراکه امیدمان برای پارادایمشکنی استفاده از این نسل جوان فعال، تشکلی و متعهد است.»
وی افزود: «ما در گام دوم نقد جدی به روشهای تعامل با جوانان و استاد- شاگردی داریم، چراکه معتقدیم دانشگاه جایی نیست که دانشجو چند ساعت در کلاس درس حاضر شود و شنونده باشد. اکنون امتحان جای خود را به تحلیل داده و باید در روشهای آموزشی تجدیدنظر داشته باشیم. در این راستا نیازمند یک بحث جدید و جدی هستیم که از نظرات شما دانشجویان استفاده خواهیم کرد.»
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، وضعیت دانشگاه آزاد اسلامی را در مقایسه با سایر دانشگاهها مناسب ارزیابی کرد و گفت: «بنده دوگانه دانشگاه دولتی و آزاد را قبول ندارم، چراکه آموزشعالی کشور را یکی میدانم و با افتخار میگویم متوسط وضعیت دانشگاه آزاد اسلامی نسبت به سایر دانشگاهها بهتر است، اما در حوزه پژوهش ضریب بهرهوری قابلقبول نیست، چراکه دستگاهها و تجهیزات زیادی در گذشته خریداری شده و بسیاری از آنها بلااستفاده است. تلاش داریم فضایی فراهم کنیم که فضای تحولی و افتخارآمیز برای کسانی باشد که در دانشگاه آزاد اسلامی تحصیل میکنند.»
وی با اشاره به افزایش هزینههای دانشگاه خاطرنشان کرد: «دانشگاه آزاد اسلامی هزار و 800 میلیارد تومان از دولت طلب دارد و تورم نیز هزینههای دانشگاه را افزایش داده، اما نهایت تلاش و تاکید ما این است که این فشار روی دانشجویان نباشد، بنابراین در سال تحصیلی جدید بین 11 تا 22 درصد افزایش شهریه داشتیم و برای رشتههای علومپزشکی نیز 75 تا 100 درصد شهریه بالینی را به بیمارستانهای دولتی داده و برای هر تخت بیمارستان آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی 80 میلیون تومان یارانه میدهیم. از این رو، رشته پزشکی هیچ سودآوری برای دانشگاه آزاد اسلامی ندارد و ما برای تاثیرگذاری در مناطق و توسعه علومپزشکی، به آموزش پزشکی توجه داریم.»
* نویسنده: یزدان محمدی، روزنامه نگار