۱۰:۰۰ - ۱۳۹۸/۰۴/۲۴ 
۰
حدود 1.5میلیون حاشیه‌نشین در مشهد
به جای اعلام خبر مختصر و شخصی، برای توصیف وضع حاشیه‌نشینی در مشهد اظهارات افراد و مسئولان مختلف استانی و ملی را بازخوانی می‌کنیم. اظهاراتی که اگر قرار به همه آن باشد، می‌شود به اندازه سابقه تاریخی مشهد از آن نوشت و نقل کرد؛ چراکه همه جز خواجه حافظ شیرازی از محرومیت فقرای حاشیه‌نشین در مشهد گفته و نوشته‌اند.
از آنجایی که این مساله، موضوع جدیدی نیست و بارها و در ادوار و ایام مختلف از آن سخن رفته است، به نقل اظهارات یک سال اخیر اشاره می‌کنیم تا مشخص شود که با وجود تمام حساسیت‌ها و واقعیت‌ها، همچنان وضعیت همانی است که سال‌های قبل بود و شیب حرکت هم به سمت بدتر شدن اوضاع است. اینها همه درحالی است که مشهد از لحاظ توسعه شهری بسیار پرشتاب بوده و منابع مالی خوبی در اختیار دارد.
بیش از یک میلیون حاشیه‌نشین
براساس آمار ستاد بازآفرینی شهری وزارت راه و شهرسازی، 30درصد از جمعیت شهر مشهد یعنی بیش از یک میلیون نفر و 34 درصد از مساحت شهر، حاشیه‌نشین هستند.
یک میلیون و 600 هزار حاشیه‌نشین
حمید بنایی، رئیس مجمع نمایندگان خراسان رضوی سال گذشته در ارتباط با جمعیت حاشیه‌نشین مشهد گفت: «میزان حاشیه‌نشینی در سال 65 در خراسان حدود 80 هزار نفر بوده، اما اینک این رقم به یک میلیون و 600 هزار نفر رسیده و این امر سبب خالی شدن روستاهای استان شده است.»
ادغام ابرروستاها با مناطق شهری مشهد
ابوطالب سرابیان، بخشدار مرکزی مشهد چند روز پیش در ارتباط با حاشیه‌نشینی در مشهد گفت: «بخش مرکزی مشهد ۲۲۲ روستا دارد که از این تعداد، ۱۳۵ روستا چسبیده به مشهد و در حاشیه این کلانشهر قرار دارند و مطابق سرشماری سال ۹۵ حدود ۲۰ روستا دارای جمعیت بیش از چند هزار نفر هستند. روستاهای «کشف» با ۱۱ هزار و ۴۵۹ نفر، «دوست‌آباد» با هشت هزار و ۹۲۹ نفر، «زرکش» با هشت هزار و ۲۰۰ نفر، «منزل‌آباد» با هشت هزار و ۵۲۰ نفر، «دهرود» با ۱۱ هزار و ۸۶۹ نفر و «گرجی‌سفلا» با ۱۵ هزار و ۱۶۳ نفر جمعیت، ابرروستاهایی با سیمای شهری هستند که در حاشیه مشهد قرار دارند. درحالی که نرخ رشد جمعیت روستاها در سایر نقاط یک یا دو درصد است، این مناطق سالانه ۱۵ تا ۱۷ درصد رشد جمعیت دارند.»
135روستا چسبیده به شهر مشهد
شهرستان مشهد با 3.5 میلیون نفر جمعیت و ۹ هزار و ۸۱ کیلومترمربع مساحت متشکل از سه بخش مرکزی، احمدآباد و رضویه، ۱۱ دهستان و ۳۵۷ روستا است. کلانشهر مشهد نیز با ۳۵۰ کیلومترمربع مساحت و سه میلیون نفر جمعیت در بخش مرکزی این شهرستان واقع است. بخش مرکزی مشهد ۲۲۰ روستا و بیش از ۳۰۰ هزار نفر جمعیت دارد که از این تعداد ۱۳۵ روستا چسبیده به کلانشهر مشهد و در حریم آن قرار گرفته‌اند و بیشترین میزان ساخت‌وسازهای غیرمجاز مربوط به این مناطق است. از مجموع جمعیت 3.5 میلیون نفری شهرستان مشهد، یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر حاشیه‌نشین در هشت پهنه و ۶۶ محله و روستاهای حریم شهری سکونت دارند.»
یک‌سوم جامعه شهری مشهد در حاشیه شهر هستند
محمدسعید ایزدی، معاون اسبق وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل سابق شرکت عمران و بهسازی شهری چندی پیش در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌ها به مساله حاشیه‌نشینی در کشور اشاره کرد و گفت: «مهم‌ترین استان‌هایی که با پدیده حاشیه‌نشینی در کشور مواجهند به ترتیب، تهران، البرز، تبریز، مشهد و اهواز هستند؛ در عین حال، نقاطی بحرانی مثل شهر چابهار نیز وجود دارد که درحال حاضر، ۶۴ درصد جمعیت آن در سکونتگاه‌های غیررسمی زندگی می‌کنند. حدود ۷۰ هزار خانوار (با میانگین چهار نفر در هر خانواده) در کل کشور شناسایی شده‌اند که الزاما باید جابه‌جا شوند، زیرا در مناطق بسیار پرخطری مثل زیر دکل فشار قوی برق یا حاشیه رودخانه‌ها قرار دارند و وظیفه دولت در این مناطق، اسکان مجدد ساکنان محله است. در مشهد، یک‌سوم جامعه شهری در حاشیه شهر هستند؛ یعنی یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر؛ حال به این نکته توجه داشته باشید که کلا شهر مشهد سه میلیون نفر جمعیت دارد.»
16میلیون نفر در کشور حاشیه‌نشین هستند
سعیدرضا جندقیان، معاون امور دهیاری سازمان شهرداری‌ها هم در گفت‌وگو بارسانه‌ها آمار حاشیه‌نشینی در کشور را براساس آمار رسمی این‌طور اعلام کرد که: «طبق آمار رسمی حدود ۱۱ میلیون و ۳۷۰ هزار نفر حاشیه‌نشین در کشور داریم ولی آمار واقعی خیلی بیشتر است و امروز ۱۶ میلیون معادل یک‌پنجم جمعیت کشور حاشیه‌نشین هستند.»
موقوفات و رقبات به حاشیه‌نشینی مشهد کمک می‌کند
سیدمهدی خاموشی، نماینده ولی‌فقیه و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه مشهد هم چند روز پیش با تاکیدبر اینکه مسائل حاشیه شهر مشهد باید به‌طور خاص پیگیری شود، بیان کرد: «در حاشیه شهر اگر موقوفات و رقباتی وجود دارد که می‌تواند کمک‌کننده باشد، باید به‌طور صحیح بارگذاری شده تا به نتیجه دلخواه منتهی شود.»
خشکسالی، شرایط اقتصادی، بیکاری و... عامل حاشیه‌نشینی
محمدرضا حیدری، رئیس شورای شهر مشهد اردیبهشت‌ماه امسال در ارتباط با مساله حاشیه‌نشینی در مشهد گفت: «در تعریف جدید، جمعیت مناطق پیرامونی در هشت پهنه و 66 محله ساکن شده‌اند که مساحتی حدود سه هزار و 900 هکتار را در برمی‌گیرد، البته در حوزه حاشیه‌نشینی آمارهای متفاوتی اعلام می‌شود، اما در این تعریف، ساکنان مناطق پیرامونی و کم‌برخوردار حدود یک میلیون تا یک میلیون و 100 هزار نفر برآورد می‌شوند. در مسیر توس، شهرک شهید باهنر، قلعه خیابان و قلعه ساختمان و در مسیر جاده قدیم قوچان، پراکندگی جمعیت کم‌برخوردار و ضعیف بیشتر است. شهر مشهد، مهاجرپذیر است و در گذشته نیز به خاطر وجود حرم رضوی و زیارتی بودن آن، جمعیت زیادی از شهرهای مختلف به مشهد آمده‌اند. البته سکونت این افراد در گذشته در پهنه‌های تعریف‌شده شهری بوده و نمی‌توان به آنها عنوان حاشیه‌نشین را داد، اما طی سه دهه اخیر به علت خشکسالی، شرایط اقتصادی و بیکاری، جمعیت زیادی به‌طور نامتوازن پیرامون شهر مشهد سکنی گزیده‌اند که به علت توان اقتصادی پایین به‌ناچار به نقاط ارزان و ضعیف پناه برده‌اند. موج مهاجرت‌ها هم از درون استان و هم از استان‌های دیگر به‌ویژه سیستان و بلوچستان بوده است. نهادهای غیردولتی، مجموعه‌ای از خیرین و حتی آستان قدس، به توزیع مواد غذایی و خواربار در این مناطق می‌پردازند. اما همه افراد منطقه تحت‌پوشش این طرح نیستند، تنها افرادی که از قبل مورد شناسایی قرار گرفته‌اند یا تحت‌پوشش کمیته امداد و بهزیستی هستند، می‌توانند از این بسته‌ها استفاده کنند.»
سابقه 50 ساله حاشیه‌نشینی در مشهد
رمضانعلی فیضی، رئیس کمیسیون ویژه مناطق پیرامونی و کم‌برخوردار شورای شهر مشهد سال گذشته گفته بود: «در طول 50 سال گذشته پدیده‌ای به نام حاشیه‌نشینی در مشهد مقدس ایجاد شده است، البته قبل از آن در تهران این پدیده را داشته‌ایم، اما چون بحث حول مشهد است، در طول 50 سال گذشته از سال 1355 تا 1395 جمعیت کشور دو برابر و جمعیت شهری پنج برابر شده است. جمعیتی حدود یک میلیون و 200 هزار نفر یعنی بیش از یک‌سوم جمعیت مشهد در این مناطق زندگی می‌کنند که ابعاد منفی بسیاری به لحاظ سیما و منظر شهری و تمامی مولفه‌های رفاه، مسائل امنیتی، اقتصادی، آموزشی و وجود آسیب‌های اجتماعی را در پی دارد که توجه هرچه بیشتر هم مسئولان و هم مردم را به رفع معضلات و مشکلات جلب می‌کند، همچنین اقتصاد غیررسمی این مناطق که نه توان رقابت و نه توان استفاده از امکانات و شرایط را دارد، از دیگر معضلات و مشکلات است.
یک میلیون و 200 هزار نفر در این مناطق سکونت دارند، بیشترین تراکم جمعیتی در منطقه چهار بوده و بیشترین درصد حاشیه‌نشینی در منطقه 6 بوده که این عدد بیش از 70 درصد است.»
میانگین رشد حاشیه‌نشینی در مشهد بالاتر از میانگین کشور
انوشیروان محسنی‌بندپی، رئیس سابق سازمان بهزیستی کشور سال گذشته در ارتباط با مساله حاشیه‌نشینی در مشهد گفته بود: «میزان رشد حاشیه‌نشینی در مشهد نسبت به میانگین رشد حاشیه‌نشینی در کشور نیز بالاتر است.»
رشد لحظه‌ای حاشیه‌نشینی در مشهد
احمدعلی موهبتی، فرماندار مشهد با اشاره به پدیده حاشیه‌نشینی در مشهد اشاره کرده بود که: «این بافت به وجود آمده و علل متفاوتی هم دارد؛ جاذبه مشهد مقدس و دافعه روستاها و بیکاری و خشکسالی در آنها سبب شده، مردم به مهاجرت به شهر مشهد روی بیاورند و مزیت‌های موجود در مشهد دست به دست هم داده‌اند تا حاشیه بزرگی برای این شهر ایجاد شود. از آن‌طرف هم رشد مشهد بسیار سریع بوده و برنامه‌ها متناسب با رشد آن نبوده و صورت‌مساله واقعی دیده نمی‌شود و همیشه وقتی صورت‌مساله واقعی نباشد، جواب هم واقعی نیست. جمعیت مشهدمقدس و حجم حاشیه‌نشینی در آن هر لحظه افزایش پیدا می‌کند و باید گفت متناسب با مشکلات این حوزه توجه کافی به آن نشده و به همین علت با چالش‌های زیادی در این حوزه مواجه هستیم. البته اگر همه اینها هم پای کار بیایند، ساماندهی جمعیت 1.3 میلیون نفر حاشیه‌نشین که از جمعیت حداقل 10 استان کشور بالاتر است، کار سختی است و قطعا متناسب با آن ساختار باید اصلاح شود.»
مشکل حاشیه‌نشینی در مشهد یک مشکل ملی و بین‌المللی است
سیدمسعود ریاضی عضو شورای شهر مشهد در ارتباط با آخرین وضعیت حاشیه‌نشینی و حاشیه‌نشینان در مشهد به «فرهیختگان» گفت: «مشهد مهاجرپذیر است، به خاطر همین از جاهای مختلف کشور به مشهد مراجعه کرده‌اند؛ به خاطر حضرت امام رضا(ع). طبیعی است که بخشی از اینها در پیرامون مشهد ساکن و مستقر شده‌اند و طبیعی است که چنین شرایطی به وجود آمده است. اما اینکه ما چگونه مقابله می‌کنیم، با وجودی که این مشکل دامن مردم مشهد را گرفته ولی درواقع یک مشکل ملی بلکه بین‌المللی است. خب ما از اتباع خارجی که مهاجر داریم، بخشی از آن ملی و بین‌المللی است و نیاز به کمک ملی و بین‌المللی دارد. اما در شورای شهر با توجه به تعاریفی که شورای شهر دارد و وظایفی که شورای شهر دارد، اقداماتی در این حیطه تعریف شده و درحال اجراست. ما یک کمیسیون ویژه داریم، به نام کمیسیون حاشیهای. بیشتر تلاش ما این است که در آن مناطق به حد بضاعت مدیریت شهری، هم توزیع عادلانه خدمت داشته باشیم و هم برای توانمندسازی آنها تلاش کنیم و در بحث توانمندسازی آنها، بودجه و اعتباراتی هم شورای شهر در نظر گرفته که درحال انجام است.»
نکته دیگری که این عضو کمیسیون شورای شهر مشهد به آن اشاره کرد، مساله حضور اتباع خارجی در مناطق حاشیهای مشهد است. او در این‌باره گفت: «تعداد قابل‌توجهی از اتباع خارجی در این مناطق هستند ولی من تعداد و آمار آنها را نمی‌دانم. در ارتباط با اقدامات آستان قدس هم در ساماندهی و کمک به بهبود اوضاع حاشیه‌نشینی در مشهد، اطلاع دقیقی ندارم. مشکلات زیادی وجود دارد که با کمک آستان قدس حل خواهد شد. مطمئنم وقتی کمک باشد کارها سریع‌تر انجام می‌شود. نواحی پیرامونی زیادی وجود دارد که مایملک آستان قدس است و درحال حاضر اوضاع و شرایط خوبی ندارد؛ اطراف آن خوب مراقبت نمی‌شود که محل تجمع زباله و آشغال شده است. به هر حال شرایط نابسامانی دارد که مردم منطقه ناراضی هستند. البته مدیریت شهری هم بارها اعلام کرده که حاضر است با مشارکت این فضاها را تبدیل به پارک‌ها و محل مناسب‌تری کند.»
مدیریت شهری در مسائل زیرساختی و عمرانی و آستان قدس در مسائل کلان و اقتصادی ورود کرده است
محمدهادی مهدی‌نیا، رئیس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای شهر مشهد در ارتباط با مساله مناطق پیرامونی و حاشیهای این شهر به «فرهیختگان» گفت: «اگر بخواهم موضوع را شفاف‌تر بکنم، واژه حاشیه‌نشینی، یک واژه به میراث رسیده برای ما است. زمانی خط حریم و محدوده شهر مشهد در طرح جامع قبلی، همین کمربندی بود که درحال حاضر تبدیل به خط مشخص‌کننده محدوده مشهد شده و پشت این کمربندی خارج از محدوده شهر مشهد است. به‌نوعی تمامی ساخت‌وسازهایی که در آنجا صورت گرفته، خارج از ضوابط شهرسازی است. در اصل طبق ضوابط شهرسازی و قانون، خارج از محدوده، امکان ساخت‌وساز و واگذاری وجود ندارد ولی شبانه‌سازی‌ها طی سال‌های گذشته و دهه‌های گذشته، خصوصا بعد از انقلاب، این حاشیه‌نشینی را ایجاد و تشدید کرده است. از نظر عوامل ایجاد این محدوده هم دو عامل اساسی وجود دارد؛ یک عامل، عامل مهاجرفرستی است. روستاها و شهرهای کوچکی که با مباحث اشتغال، کمبود منابع آب و خشکسالی، مسائل اقتصادی، خالی شدن روستاها روبه‌رو بوده‌اند، به شهر مشهد مهاجرفرستی داشته‌اند. یک عامل دیگر اینکه شهر مشهد، شهری زیارتی است، ممکن است کسی که می‌خواهد از شهرهای اطراف ساکن شود، ترجیحش بر این باشد که ساکن مشهد شود. این دو عامل باعث شده که این روند حاشیه‌نشینی در شهر مشهد بیشتر از سایر شهرها باشد. ما رشد هشت درصدی در دهه‌های گذشته خصوصا دهه 60، 70 و 80 در بحث حاشیه‌نشینی شهر مشهد داشته‌ایم. در سال 1395 که طرح جامع ابلاغ می‌شود تمام این بافت‌ها به محدوده شهر مشهد اضافه می‌شود. امروز دیگر لفظ حاشیه‌نشینی در آن محدوده کاربرد ندارد، چون جزء محدوده شهر است. حاشیهای وجود ندارد به این معنا. اینها یک‌سری سکونتگاه‌های غیررسمی با منشأ غیررسمی هستند که تبدیل به پهنه‌های فقر شهری شده‌اند، یعنی مناطقی جامانده از توسعه شهر. اگر آن را به سه قسمت تقسیم کنیم، یک‌سوم آن مناطقی هستند که از رشد و توسعه شهری عقب مانده‌اند، ازجمله میزان درآمد، میزان سواد، تمام این شاخص‌ها که در آنجا مدنظر بگیرید، نسبت به خود شهر به میزان معناداری پایین‌تر است. بنابراین وقتی از حاشیه سخن به میان می‌آید، یعنی بخش زیادی از آن جزء شهر است و در محدوده قانونی شهر قرار دارد. براساس سرشماری‌هایی که در سال 1395 داشته‌ایم این پهنه‌ها حدود یک میلیون و تا یک میلیون و 200 هزار نفر جمعیت دارند. در مصوباتی که در شورای شهرسازی داشته‌ایم، حدود 66 پهنه یا ریزپهنه در مشهد شناسایی شده‌اند که اینها همان‌هایی هستند که منشأ غیررسمی دارند و پهنه فقر شهری محسوب می‌شوند که رویکرد بازآفرینی برای آنها در نظر گرفته شده است؛ این کلیت موضوع است.
پایین بودن شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی از ویژگی‌های این محدوده‌هاست. به لحاظ اجتماعی، جرم‌خیزی و... در این مناطق مصائب و مشکلات بسیاری وجود دارد. نکته بعدی که به آن می‌شود اشاره کرد، این است که ما باید چه تدبیری داشته باشیم؟ تا قبل از این به‌نوعی بحث این بوده است که اینها به شهر اضافه بشوند و تعبیر حاشیه و متن به لحاظ قانونی از بین برود که این اتفاقات افتاد. از این به‌بعد مدیریت شهری، در سنوات گذشته و در دوره پنجم، همه همت خود را گذاشته است که هرچه می‌تواند فاصله این شاخص‌ها را با بقیه شهر کمتر کند؛ با ایجاد پیش‌ساخت‌ها و تاسیسات شهری، مثل مترو، اتوبوس، خط ویژه، آسفالت کردن خیابان‌ها و... . مدیریت شهری که زیرساخت‌های شهرسازی را به عهده دارد، در نظر دارد اختلاف شهر و حاشیه را کم کند و با تمام توان بر برنامه‌‌های سنواتی، سه‌ساله و عملیاتی خود متمرکز باشد که این شاخص‌ها به سمت شاخص‌های هماهنگ با شهر پیش بروند. نکته بعدی مواردی است که در شورای پنجم در سال گذشته تصویب شد. ما سازمانی را تحت‌عنوان سازمان بازآفرینی شهری تاسیس کرده‌ایم. این سازمان متولی پرداختن به این موضوع‌هاست. در شورای پنجم، کمیسیون ویژه‌ای تحت‌عنوان کمیسیون مناطق پیرامونی و کم‌برخوردار هم تشکیل شده است. این کمیسیون هم به صورت ویژه این اقدامات را دنبال می‌کند. اما مشکل اصلی بحث توانمندسازی اقتصادی این خانوارهاست؛ اینکه سطح تحصیلات بالا بیاید، اینکه توان مالی و اقتصادی این خانوارها بالا بیاید، اشتغال ایجاد بشود که این امر بر شاخص‌های اجتماعی و دیگر شاخص‌ها اثرگذار است. این خیلی در حیطه اختیارات مدیریت شهری نیست و آستان قدس و معاونت اجتماعی آستان قدس، چه در دوره آقای رئیسی و چه در دوره آقای مروی آن را پیگیری کرده و به مردم این مناطق در حوزه‌های مختلف کمک می‌کنند.
در ارتباط با حضور و زیست اتباع خارجی در مناطق حاشیهای مشهد باید بگویم اتباع خارجی نیز به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ گروهی از اتباع که مدارک قانونی دارند و عده‌ای که مدارک قانونی ندارند و به صورت قاچاق حضور دارند. در هر صورت یکی از مسائل اصلی این مناطق حضور اتباع خارجی است، ما باید بتوانیم از این تهدید یعنی حضور اتباع خارجی به‌عنوان فرصت استفاده کنیم. همه دنیا از مساله مهاجرت بهره‌برداری می‌کنند. برای ما هم بالاخره این اتفاق افتاده است و این دوستان در مشهد حضور دارند و نباید تفاوتی در سیاست‌های مدیریت شهری با این افراد و... باشد.»
اقدامات آستان قدس در مواجهه با حاشیه‌نشینی در مشهد
نکته قابل‌بررسی در ارتباط با مساله حاشیه‌نشینی و رسیدگی به وضعیت حاشیه‌نشینان در مشهد، اقدامات آستان قدس رضوی است. سال‌هاست توقعات گوناگونی از آستان قدس وجود دارد تا از طریق قدرت و منابعی که در اختیار دارد، با کمک به دستگاه‌های متولی به مساله حاشیه‌نشینی ورود و آن را ساماندهی کند. بعد از حدود دو روز پیگیری بالاخره فرصت شد با حامد صادقی، سرپرست معاونت محرومیت‌زدایی آستان قدس در این‌باره گفت‌وگو کنیم. صادقی در ارتباط با مساله حاشیه‌نشینی و اقدامات آستان قدس در این حوزه به «فرهیختگان» گفت: «حاشیه شهر مشهد زاییده مهاجرت از شهرهای دیگر خصوصا شهرهای نزدیک به مشهد است. این جمعیت حاشیه شهر همه از کسانی هستند که عمدتا از روستاها یا شهرهای کوچک به خاطر مسائل اقتصادی و خشکسالی و... به امید یک زندگی بهتر خود را به مشهد رسانده‌اند. در ارتباط با اقدامات آستان قدس در مواجهه با این موضوع باید بگویم دو اقدام در دستور کار آستان قدس رضوی بوده است، اقدام اول اینکه یک درمان خیلی موقت یا به نوعی یک مسکن خیلی فوری داشته باشیم برای افرادی که آنجا هستند تا در تهیه و رفع حداقل‌های حیات یک انسان دچار مشکل نشوند. اینها را آستان قدس در حد توان فراهم کرد. این سیاستی بوده که آستان قدس داشته ولی خب انرژی زیادی برای این موضوع نگذاشته است؛ چراکه آستان معتقد است کار اصلی ما این بوده است که این افراد از کدام شهرها و روستاها به حاشیه شهر مهاجرت کرده‌اند تا بعد از شناسایی این مساله بتوانیم در روستاها و در حاشیه شهر مشهد بحث مهاجرت معکوس را تقویت کنیم. به این صورت که در روستاها اشتغال و زیرساخت‌های آن و حداقل‌های زندگی را فراهم کنیم تا به مدد آن کسانی که در حاشیه هستند و کسب‌وکار مناسبی ندارند و به همین خاطر هم به حاشیه شهر مشهد آمده‌اند به روستاهای خودشان برگردند. استقبال زیادی هم صورت می‌گیرد که به زادگاه‌شان برگردند و به مشاغل و حرفه خاص خودشان مشغول شوند.
پس ما اگر بتوانیم این مهاجرت معکوس را با ایجاد اشتغال فراهم کنیم، اصل کار انجام شده است. ما تا به حال در این رابطه چه کرده‌ایم؟ در سه نقطه که نقطه مهم و پایلوت هم منطقه کلات است این کار به صورت آزمایشی توسط آستان قدس آغاز شده است. در این اشتغالزایی بنا بر آماری که داریم، 23 خانواده را از حاشیه شهر مشهد برگرداندیم. یعنی در روستا اشتغالزایی و رونق ایجاد شده است. در اولین قدم پیشگیری و از افزایش حاشیه‌نشینی جلوگیری کردیم و علاوه‌بر این 23 خانوار را هم از حاشیه به روستاها برگرداندیم. این کار را در سرخس دنبال می‌کنیم، یک بخش توسعه‌ای هم در کلات امسال ادامه خواهد داشت. در ارتباط با هزینه‌کرد آستان در این حوزه، چیزی حدود 10میلیارد تومان طی یک‌سال گذشته برای مرحله پایلوت هزینه شده است. با مسئولان هم صحبت‌هایی داشته‌ایم تا بتوانیم این اقدام را گسترش دهیم. در کل ما این دو اقدام را انجام داده‌ایم؛ در نوع اول توزیع بسته‌های ارزاق، لوازم‌ا‌‌لتحریر، اعزام تیم‌های پزشکی و... در دستور کار بوده است که در کل جنبه مسکن و فوریتی داشته است. از آنجایی که خود را در این اقدامات موقتی محدود نکردیم، ماموریت اصلی خودمان را کمک کردن و توانمندسازی این افراد قرار داده‌ایم تا مساله حاشیه‌نشینی حل شود.
به‌عنوان نکته آخر باید بگویم الان شما هرچقدر در حاشیه شهر مشهد اشتغالزایی کنید و امکانات ببرید باعث توسعه آن خواهید شد و این بر مشکلات موجود اضافه خواهد کرد.
* نویسنده : ابوالقاسم رحمانی روزنامه‌نگار
نظرات کاربران
یادداشت
آخرین اخبار