«فرهیختگان» ۴۰ سال اعمال تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه ایران را بررسی کرد
جورج بوش پسر که از سال 2001 تا 2009 در کاخ سفید به سر می‌برد تلاش ویژه‌ای را برای تعمیق تحریم‌ها به کار می‌گیرد و با لغو گواهی U-tutn آغازگر مشکلات مهمی در عرصه تبادلات دلاری برای ایران است. اوباما اما در ایجاد، تمدید و به‌روز‌رسانی تحریم‌ها از دیگر روسای جمهوری آمریکا جلوتر است، در دو دوره ریاست‌جمهوری وی بیشتر تحریم‌ها علیه ایران اعمال می‌شود. هنر آخرین رئیس‌جمهور اما فعلا چیزی بیشتر از بازگرداندن تحریم‌ها نبوده است، هرچند وعده داده که آنها را گسترده کند. آنچه در ادامه از نظر می‌گذرد بررسی اجمالی ولی جامع همه تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران طی 40 سال گذشته است.
12 نوامبر 1979
اعلامیه شماره 4702 با عنوان «واردات نفت و فرآورده‌های نفتی از ایران»
بر اساس این اعلامیه وابستگی به واردات نفت خام و فرآورده‌های نفتی از ایران خلاف امنیت ملی آمریکا تشخیص داده شده است. بنابراین رئیس‌جمهور آمریکا در اعلامیه 4702 بیان می‌کند که اعلامیه 3279 مربوط به تنظیم واردات نفت و فرآورده‌های نفتی اصلاح می‌شود و اعلام می‌کند که از 12 نوامبر 1979 هیچ نوع نفت خام تولیدی ایران، یا مواد نفتی تولیدی از نفت خام ایران در متصرفات و مناطق آزاد آمریکا، اجازه ورود به قلمروی آمریکا را ندارد.
14نوامبر 1979
دستور اجرایی12170 با عنوان «بلوکه کردن دارایی‌های دولت ایران»
بر اساس این دستور آمریکا اعلام می‌کند که ایران تهدید‌کننده جدی امنیت ملی آمریکاست و با اعلام وضعیت فوق‌العاده ملی در مورد تهدید ایران به وزارت خزانه‌داری بیان می‌کند که تمام اموال و دارایی‌های متعلق به ایران و بانک مرکزی ایران را که در محدوده صلاحیت آمریکا قرار دارند یا به این محدوده وارد می‌شوند، بلوکه کند. حالت فوق‌العاده علیه ایران در دوره‌های مختلف و توسط روسای جمهور متعدد مجددا علیه ایران اعمال شده است. محتوای تحریمی این دستور بعد از قرارداد الجزایر لغو می‌شود و مجددا در سال‌های بعد از این قرارداد به بهانه‌های دیگر مجددا اعمال می‌شود.
7 آوریل 1980
دستور اجرایی 12205 با عنوان «ممنوعیت معاملات (تراکنش‌های) مشخص با ایران»
بر اساس این دستور اجرایی هرگونه فروش، تامین، عرضه یا انتقال کالا (به جز مواد غذایی و دارویی) توسط کسانی که در صلاحیت قضایی آمریکا هستند از هرکجا به ایران و نهادهای ایرانی ممنوع است.
محتوای تحریمی این دستور بعد از قرارداد الجزایر لغو و مجددا در سال‌های بعد از این قرارداد به بهانه‌های دیگر مجددا اعمال می‌شود.
17 آوریل 1980
دستور اجرایی 12211 مجددا با عنوان «ممنوعیت معاملات (تراکنش‌های) مشخص با ایران»
بر اساس این دستور اجرایی علاوه‌بر محدودیت‌های قبلی، محدودیت‌های جدیدی در ارتباط نهادها و افراد آمریکایی با ایرانی اعمال می‌شود و هرگونه اعطای وام، اعتبار، ایجاد سپرده جدید، شرایط ترجیحی تجاری، انتقال و پرداخت وجوه (به استثنای موارد خانوادگی) و درگیری نهادهای آمریکایی در حمایت از پروژه‌های صنعتی ایران پس از این تاریخ ممنوع شد. هرگونه واردات مستقیم و غیرمستقیم کالا و خدمات ایرانی از ایران به آمریکا و معامله افرادی که تحت صلاحیت قضایی آمریکا هستند با کسانی که به ایران سفر کرده‌اند، ممنوع شد.
محتوای تحریمی این دستور بعد از قرارداد الجزایر لغو و مجددا در سال‌های بعد از این قرارداد به بهانه‌های دیگر مجددا اعمال می‌شود.
19 ژانویه 1984
شناسایی ایران به‌عنوان کشور حامی تروریسم
Export Administration Act
محدودیت در صادرات کالاهای نظامی به ایران
19 ژانویه 1984
شناسایی ایران به‌عنوان کشور حامی تروریسم
Arms Export Control Act
ممنوعیت اعطای وام آمریکا برای صادرات تجهیزات دفاعی به ایران
19 ژانویه 1984
شناسایی ایران به‌عنوان کشور حامی تروریسم
Foreign Assistance Act
ممنوعیت اعطای کمک آمریکا به ایران
19ژانویه 1984
شناسایی ایران به‌عنوان کشور حامی تروریسم
International Financial Institutions Act
رای منفی آمریکا به وام‌ها در موسسات مالی بین‌المللی به ایران
30 اکتبر 1987
دستور اجرایی 12613
ممنوعیت واردات آمریکا از ایران
23 اکتبر 1992
قانون عدم گسترش سلاح‌های
کشتارجمعی ایران و عراق 1992
ممنوعیت صادرات کالاهای دوگانه به ایران
15 مارس 1995
دستور اجرایی 12957
ممنوعیت معاملات آمریکایی‌ها برای توسعه منابع نفتی ایران
6 می 1995
دستور اجرایی 12959
ممنوعیت واردات کالا و خدمات یا تامین مالی آن از ایران و ممنوعیت سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها در ایران
5 آگوست 1996
قانون تحریم‌های ایران و لیبی
ممنوعیت سرمایه‌گذاری شرکت‌های دنیا در بخش نفت ایران / این قانون در زمان خود اجرایی نشد.
با اصلاحات آن در سایر قوانین از جمله سیسادا برجام متوقف شده است.
19 آگوست 1997
دستور اجرایی 13095
توسعه تحریم‌های صادرات و واردات به و از آمریکا در دستورات اجرایی قبل
14 مارس 2000
قانون منع گسترش سلاح‌های کشتارجمعی ایران 2000
ممنوعیت صادرات مواد، تجهیزات و فناوری هسته‌ای یا مواد دوگانه هسته و خدمات مرتبط
24 سپتامبر 2001
دستور اجرایی 13224
قرار گرفتن گروه‌های تروریستی و حامیان آن در لیست تحریم/ بنابر این دستور تعداد زیادی از بانک‌ها، افراد و نهادهای ایرانی در لیست تحریم قرار گرفتند.
30 سپتامبر 2002
قانون پیشگیری از گسترش سلاح‌های هسته‌ای ایران 2002
ممنوعیت کمک‌های آمریکا به آژانس انرژی اتمی برای برنامه‌های ایران
28 ژوئن 2005
دستور اجرایی 13382
قرار گرفتن افراد درگیر در برنامه‌های سلاح کشتارجمعی، موشکی و حامیان آن در لیست تحریم/ بنابر این دستور تعداد زیادی از بانک‌ها، افراد و نهادهای ایرانی در لیست تحریم قرار گرفتند.
30 سپتامبر2006
قانون حمایت از آزادی ایران
تحریم انواع مختلف صادرات آمریکا و نیاز به گواهی‌های صادراتی برای صادرات به ایران تبدیل به قانون شد.
6 نوامبر 2008
لغو گواهی u-turn برای ایران
وزارت خزانه‌داری نیز با صدور بیانیه اعلام کرد لغو مجوز U-TURN، از 20 آبان 1387(10 نوامبر 2008) اعمال می‌شود. پیش از این عمل موسسات مالی آمریکا می‌توانستند پروسه انتقال پول مشخص را به صورت مستقیم یا غیرمستقیم برای ایرانی‌ها انجام دهند، در صورتی که این پرداخت‌ها به وسیله موسسات مالی غیرآمریکایی در فراساحل (غیرآمریکایی) آغاز شده باشد و تنها از طریق سیستم مالی ایالات متحده در مسیر یک موسسه مالی غیرایرانی دیگر برود. در پی این اقدام این مجوز لغو شد.
28 سپتامبر 2010
دستور اجرایی 13553
مسدود کردن اموال برخی افراد در مورد حقوق بشر دولت ایران/ بنابر این دستور تعداد زیادی از بانک‌ها، افراد و نهادهای ایرانی در لیست تحریم قرار گرفتند.
23 می 2011
دستور اجرایی 13574
اختیارات رئیس‌جمهور برای اجرای تحریم‌های گفته‌شده در قانون تحریم‌های ایران 1996(ISA)، با اصلاحات طبق برجام لغو شده است.
20 نوامبر 2011
دستور اجرایی 13590
اختیارات اعمال تحریم مربوط به ارائه محصولات، خدمات، فناوری یا حمایت از بخش‌های انرژی و صنایع پتروشیمی ایران طبق برجام لغو شده است.
31 دسامبر 2011
قانون اختیارات دفاع ملی برای سال مالی 2012(NDAA2012)
بلوکه کردن همه دارایی‌های موسسات مالی ایرانی و تراکنش در دارایی‌ها و سود حاصل از آن برای این موسسات، ممنوعیت انجام تراکنش موسسات مالی دنیا با بانک مرکزی ایران و سایر موسسات مالی ایرانی، ممنوعیت انجام تراکنش برای خرید نفت توسط بانک‌های مرکزی کشورها و موسسات مالی وابسته به آنها مگر در صورت کاهش خرید نفت از ایران/ بر اساس این قانون فروش نفت ایران کاهش یافت.
بخش مربوط به موسسات مالی خارجی و کاهش فروش نفت ایران طبق برجام صرفا برای افراد خارج‌شده از لیست تحریم متوقف شده است.
فوریه 2012
دستور اجرایی 13599
اجرای بلوکه کردن اموال دارایی‌های ایران، بانک مرکزی ایران و همچنین موسسات مالی ایرانی طبق قانون NDAA. این دستور در برجام متوقف شد، اما ممنوعیت‌های آن در خود آمریکا پابرجا ماند.
22 آوریل 2012
دستور اجرایی 13606
مسدود کردن اموال و جلوگیری از ورود افراد خاص به ایالات متحده در رابطه با نقض حقوق بشر توسط دولت‌های ایران و سوریه
1 می 2012
دستور اجرایی 13608
ممنوعیت تراکنش موسسات مالی با دورزنندگان تحریم‌های ایران و سوریه
30 جولای 2012
دستور اجرایی 13622
محدودیت در تراکنش‌های موسسات مالی دنیا با شرکت ملی نفت و شرکت ملی نفتکش و اجرای قانون NDAA و محدودیت در تراکنش‌های مربوط به بخش پتروشیمی طبق برجام لغو شده است.
10 آگوست 2012
قانون کاهش تهدید ایران و حقوق بشر سوریه 2012(ITRSA2012)
توسعه محدودیت‌های قانون NDAA و محدود کردن تسویه پول نفت با نگه داری آن در کشورخریدار و نهایتا گرفتن کالاهای مجاز از آن کشور و توسعه بخش‌هایی از قانون تحریم‌های ایران به محصولات پتروشیمی و حمل و نقل نفت و اعمال محدودیت‌های بانکی بر خرید فرآورده‌های نفتی توسط ایران و فروش نفت ایران و تحریم‌های حقوق بشری. اجرای بخش 212 و 213 این قانون مربوط به بیمه متوقف شده است. قسمت‌های مربوط به قانون NDAA نیز صرفا برای افراد خارج‌شده از لیست تحریم متوقف شده است.
9 اکتبر 2012
دستور اجرایی 13628
اختیارات اجرای قانون کاهش تهدید ایران و حقوق بشر سوریه 2012 (ITRSA2012) و تحریم‌های اضافی. بخش‌هایی از این دستور طبق برجام لغو شده است.
2 ژانویه 2013
قانون آزادی و مبارزه با سلاح کشتارجمعی ایران (IFCA)
ممنوعیت انجام تراکنش‌های بانکی توسط موسسات مالی بین‌المللی با افراد قرار گرفته در لیست تحریم به واسطه ایران و توسعه تحریم‌های مربوط به بخش حمل‌ونقل، صنعت نفت، سپاه پاسداران و صداو سیمای ایران
اجرای بخش‌های اصلی و مالی از جمله بخش 1244، 1245، 1246 و 1247 صرفا برای افراد خارج شده از لیست تحریم متوقف شده است.
3 ژوئن 2013
دستور اجرایی 13645
اختیارات اجرای قانون ایفکا و تحریم‌های اضافی از جمله تراکنش‌های بانکی برای صنعت خودرو در ایران
طبق برجام لغو شده است.
18 دسامبر 2015
قانون ویزا
نیاز به اخذ ویزای مجدد آمریکا برای کسانی که در پنج سال اخیر به ایران سفر کرده‌اند.
14 ژوئن 2016
تمدید قانون جامع تحریم‌های ایران
اجرای آن طبق برجام متوقف شده است.
2 آگوست 2017
قانون مقابله با مخالفان آمریکا از طریق تحریم (CAATSA)
اعمال تحریم‌های مشابه گروه‌های تروریستی بر سپاه پاسداران و افزایش لیست تحریمی ایران. / بر این اساس دامنه اعمال تحریم‌های بانکی گسترده‌تر می‌شود.
* نویسنده : سیدحامد ترابی پژوهشگر سیاست خارجی
مطالب پیشنهادی
